Hocam Venezuela bu petrolü yıllarca satamadı, zaten olayda bu eğer "birileri" istemez ise senin dünyaca kaynağın olsun ülkene ve sana bir damla faydası olmaz ne yazık ki. Esanaf kapatması doğal ve bence olması gereken şeyde bu, dünyada eğer bir robotun yapamayacağı veya seri üretime geçirilemeyen bir iş/meslek/esnaf olarak bir şeyle uğraşıyorsanız o zaman siz zengin olursunuz ancak bunun dışındaki tüm meslek grupları yok olacak emin olunuz. Bunun ülkemizde yaşanması dünyada yaşanmadığı anlamına gelmiyor. Ülkemizin %90'ı yiyecek sektöründeki esnaflardan bunların batması anormal mi? Şu anda tüm yiyecek sektörü bu halde, maalesef ülkemizde üretim yapan kimse yok. Sadece yiyecek, abur cubur üreterek ancak zincir marketler kazanır bunun dışında onların satın alım işlemi yaptığı seri üretim fabrikaları kazanır yoksa esnaf ancak başını alır. Esnaf dediğiniz bakkallar gibi yerler kusura bakmayın diğer sektörler ki işin biraz olsun içindeyim yürüyor şu anda ki benim işin içindeyim dediğim kısım kobiler değil siz düşünün? Yani şu asgari ücret zammı biraz sıkıntı oldu ama ilerliyor valla gayet güzel bir şekilde.
Ancak tekrar söylüyorum mesela savunma sanayi parça üretimi (taşeron), matbaa işinde uğraşanlar, sonra cam sektörü, sonra metal sektörü, yazılım sektörü, hizmet sektörü yağ gibi akıyor. Siz eğer küçük esnaf kazansın ancak ekonomi bu şekilde büyür yada küçük esnaf kazansın ekonominin ancak normal olduğunu kabul ederim diyorsanız önümüzdeki 10 yıl sizin için çok büyük hayal kırıklığı ile geçecek emin olunuz. Tüm dünyada şu anda işten çıkarmalar tavan yaptı, sebep? Çünkü artık her şey seri üretime dökülüyor yani mesela makale yazarlığı bile tehdit altına girdi, neden? Yapay zeka onu da yapmaya başladı, yazılım bile tehlikede çünkü basit yazılımları yapay zeka kendi de yapabiliyor.
Velhasıl kelam ekonomi çok iyi değil ancak sizin anlattığınız gibi de batmadık, doğru bir kemer sıkma (vatandaştan değil zenginden alınan vergiyi düzenleme ve bu vergilerden gelen gücü doğru kaynağa aktarıp dış borçları kapatma) politikası uygulanır ise ülke 10 yıl içinde ayağa kalkar ancak bu şekilde har vurup harman savurmaya devam edip umursamaz isek geçmiş olsun derim bende... Bu ülkede bankanın verdiği promosyonu bile işçisi ile paylaşmayan iş veren oldukça işçi kazamaz, vergiler işçiden alınıp iş verene durmadan vergi muafiyeti tanındıkça işçinin kazandığı 3 kuruş olur 1 kuruş sonra herkes ekonomi bitti der geçer.
Venezuela petrolü sattı demedim. Amerika üstünden kalkarsa toplanır ama biz toplanamayız. Elimizde hiçbir şey yok. Demek istediğim şey buydu.
Bu arada, esnafın kapatması doğal değil. Olması gereken şey de bu değil. Ki kapattı dediğim yer Türkiye'nin tarihi dükkanıydı. Bir ülke, tarihine sahip çıkamıcak kadar kötü durumdaysa o ülke bitiktir. Aksini iddia ediyorsan göster bakalım hangi gelişmiş ülkenin tarihi esnafı batmış?
Ve birden robotların belirli meslek gruplarını tehdit ettiği konusuna girmişsin ama esnafın kapatması onunla alakalı değil. Bir defa, robotların, tüm dünyada yaygınlaşması için senenin en az 2050 olması lazım ve burası Türkiye, teknolojide gerideyiz yani bir 20 yıl daha ekle kafadan.
2.olarak da senin bakış açına göre (örnek veriyorum) Amorino, Galeto gibi ünlü dondurma dükkanlarının da kapatması lazım. Nasıl olsa robotlar dondurma servis edebilecek seviyede?
Hadi, saydığın diğer sektörlerden örnek vereyim: Metal sektörü yağ gibi akıyor demişsiniz metal işlemede çoğu şey için zaten robot kullanılıyor. O zaman çelik ve metal sektörü için neden iflasın eşiğinde deniyor?
Türkiye’nin en büyük demir çelik firmalarından Yolbulan Metal iflas erteleme istedi. Mahkeme, borca batık şirket için kayyum ataması yaptı.
businessht.bloomberght.com
www.kalipstore.com
Matbaa sektörü zaten iş yapamıyor. Komik bir örnek olmuş.
Ãnce Covid-19 salgınından darbe yiyen yayıncılık sektörü, Åimdi de kurlardaki oynaklıÄın getirdiÄi sorunları yaÅıyor. Sektör temsilcileri, kâÄıtta yüzde 95 dıÅa baÄımlı olan Türkiyeâde yüzde 250âyi aÅan maliyet artıÅları nedeniyle zor durumda olduklarını belirtti.
www.cumhuriyet.com.tr
Bu da seri üretim tezini çürütüyor. Ki bu tez baştan saçmalık. Enflasyon ortamında seri üretim yapanlar, toptancılar daha çok kazanır. Bu doğru ancak "hiper"enflasyon ortamında seri üretimin düşürdüğü maliyet pahalılığa yenik düşer. Normal bir enflasyon ortamında değiliz.
Hadi, onları bırak, cam sektörüne geçeyim ama bu sefer farklı bir yerden örnek vereceğim. Şişecam'ın 2022 yılında 23.5 bin kayıtlı çalışanı bulunuyor. Eğer robotlar dediğin kadar işlevselse neden 23.5 bin eleman tutmuş bu adamlar?
Diğer saydığın sektörler zaten dövizle yürütülen sektörler. Mesela, yazılım sektörü şirketlerinin iş alanları Türkiye ile sınırlı kalmaz. Bu sektörleri örnek vermen baştan yanlış çünkü ülkenin parası değersizleşirken döviz kazananlar zenginleşir doğal olarak.
Hatta, örnek verdiğiniz diğer tüm sektörler de ürettiklerini dışarıya satıp döviz getirdikleri için zenginleşiyor. Bu olayın Türkiye ile Türkiye'nin ticaret ağıyla bağlantısı yok.
Hadi tüm bunları da geç. Diğer ülkelerde de enflasyon yükseldi. Dünya, küresel enflasyona girdi. Bir defa olsun diğer ülkelerin esnafları televizyonlara çıkıp isyan edip kepenk indirmiş mi? Hayır çünkü hatırlarsanız destek paketleri açıklandı. Bizim hazinede para olmadığı için bitik bir ülke olduğumuz dolayısıyla öyle bir paketimiz yoktu. Esnafın kepenk indirip isyan etmesi %50 bu olaydan kaynaklı. Diğer %50'si de makroekonomik problemlerin doğurduğu hiperenflasyon nedeniyle esnafın iş yapamaması. Ticaret ağı madem söylediğiniz gibi işliyorsa neden Türkiye'deki esnaflar iş yapamıyor? Sebebi robotlarsa o zaman diğer teknolojide bizden iyi, daha ileri ülkelerde neden esnaflar kapatıp gitmiyor?
Sonuç olarak, bu yaşadığımız ne makroekonomik ne mikroekonomik problemlerin robotlarla, yazılımla alakası yok. YOK! Eğer, öyle olsaydı teknolojide bizden daha gelişmiş ülkelerde de sizin tabirinizle "esnaf başını alırdı". Ben sadece küçük esnaf kazansın da demiyorum. Sadece stabil bir ekonomide esnafın kepenk indirmesi gibi mikroekonomik problemler olmaz. Hoşunuza gitmese de benim söylediğim şeyler ekonomi gerçekleri.
