Erdem Çolakoğlu
Hectopat
Deney, Oklohama Üniversitesi'nden Muzaffer Şerif ve Carolyn Şerif'e ait olup Rabbers Cave State Parkında 11 yaşlarında olan 22 çocuğun katılımıyla yapılmıştır. Çocuklar; sağlıklı, orta gelirli bir ailenin çocuğu, beyaz tenli ve protestandır. Deneyde test edilen, M. Şerif'in "Gerçekçi Çatışma Teorisi"dir. Bağ kurma (aidiyet), rekabet (çatışma) ve sürtüşmeyi azaltma olmak üzere üç aşamadan oluşur.
Bağ kurma (aidiyet): Bu ilk aşamadan çocuklar serbest bırakıdılar, yakın arkadaş edindiler. Ardından iki grup oluşturulacaktı ve bunun için: Her bir çocuk, her üç yakın arkadaşının ikisinden olabildiğince ayrılarak ayrı yatakhanelere yerleştirilmiştir. Yani yakın arkadaşlar, olabildiğince farklı gruplarda yer aldı. İki grubun aralarındaki kamp mesafesi artırılıp iletişimleri kesildi. Grupların kendi içlerinde aktivitelere katılması sağlanmıştır, böylece grup içinde yeni arkadaşlar edinilmiştir; aidiyet hissi ortaya çıkmıştır; kendi kültür ve normlarını oluşturmuşlardır; hiyerarşi ve grup üyelerinin rolleri oluşmuştur. İki grup, kendilerine "Kartallar" ve "Çıngıraklı Yılanlar" adlarını vermiş, kendi bayraklarını da hazırlamışlardır.
Rekabet (çatışma): Bu aşamada gruplar arası rekabet oluşması amaçlandı. On yarışma (beyzbol, halat çekme, futbol vs.) düzenlenip kazanan takıma ödül verilecekti. Yarışmalar başlamış ve ilk olarak iki grup, yarışmalar esnasında birbirleriyle sözlü olarak atışmışlardır. Çıngıraklı Yılanlar, beyzbol sahasına kendi bayraklarını asmış, Kartallar ise Çıngıraklı Yılanların bayrağını parçalamıştır. Ardından Çıngıraklı Yılanlar, Kartallar'ın yatakhanesine girip eşyaları dağıtmış ve çalmıştır. Bir süre sonra ise fiziksel kavgalar başlamıştır. Yarışma sonunda ise Kartallar kazanmıştır.
Sürtüşmeyi azaltma: Grupların birbirini tanıması istendi. Her çocuk kendi gurubunu olumlu yönleriyle, karşı grubu ise olumsuz yönleriyle tanımladı. İki grup da -rekabet içermeyen- aktivitelerde bir araya getirildi. Ancak sürtüşmenin azalması için yeterli değildi ve ortak amaç doğrultusunda çalışmaları için sahte senaryolar yazıldı. Bu senaryolardan çocukların haberi yoktu ve bunlar:
Kaynaklar:
Bağ kurma (aidiyet): Bu ilk aşamadan çocuklar serbest bırakıdılar, yakın arkadaş edindiler. Ardından iki grup oluşturulacaktı ve bunun için: Her bir çocuk, her üç yakın arkadaşının ikisinden olabildiğince ayrılarak ayrı yatakhanelere yerleştirilmiştir. Yani yakın arkadaşlar, olabildiğince farklı gruplarda yer aldı. İki grubun aralarındaki kamp mesafesi artırılıp iletişimleri kesildi. Grupların kendi içlerinde aktivitelere katılması sağlanmıştır, böylece grup içinde yeni arkadaşlar edinilmiştir; aidiyet hissi ortaya çıkmıştır; kendi kültür ve normlarını oluşturmuşlardır; hiyerarşi ve grup üyelerinin rolleri oluşmuştur. İki grup, kendilerine "Kartallar" ve "Çıngıraklı Yılanlar" adlarını vermiş, kendi bayraklarını da hazırlamışlardır.
Rekabet (çatışma): Bu aşamada gruplar arası rekabet oluşması amaçlandı. On yarışma (beyzbol, halat çekme, futbol vs.) düzenlenip kazanan takıma ödül verilecekti. Yarışmalar başlamış ve ilk olarak iki grup, yarışmalar esnasında birbirleriyle sözlü olarak atışmışlardır. Çıngıraklı Yılanlar, beyzbol sahasına kendi bayraklarını asmış, Kartallar ise Çıngıraklı Yılanların bayrağını parçalamıştır. Ardından Çıngıraklı Yılanlar, Kartallar'ın yatakhanesine girip eşyaları dağıtmış ve çalmıştır. Bir süre sonra ise fiziksel kavgalar başlamıştır. Yarışma sonunda ise Kartallar kazanmıştır.
Sürtüşmeyi azaltma: Grupların birbirini tanıması istendi. Her çocuk kendi gurubunu olumlu yönleriyle, karşı grubu ise olumsuz yönleriyle tanımladı. İki grup da -rekabet içermeyen- aktivitelerde bir araya getirildi. Ancak sürtüşmenin azalması için yeterli değildi ve ortak amaç doğrultusunda çalışmaları için sahte senaryolar yazıldı. Bu senaryolardan çocukların haberi yoktu ve bunlar:
- Film izleme: Çocuklar -herkes kendisi para katmak şartıyla- film kiralayıp, izleyeceklerdi. Ancak para çıkışmayınca herkes parasını birleştirdi.
- Bozuk su tankı: Araştırmacılar tarafından senaryo gereği su tankında arıza çıkarıldı. Çocuklar birlikte hareket ederek bu arızayı tamir ettiler.
- Yemek taşıyan kamyon: Çocuklar, çamura saplanan, yemek taşıyan bir kamyonu halatlarla çekerek kurtardı.
Kaynaklar:
Son düzenleyen: Moderatör:
