Selam,
Uzun bir aradan sonra rehberi yenilemenin zamanı geldi ve bugün bunu yapıyoruz. Önceki hâline göre daha okunur, anlaşılır, görsellerle zenginleştirilmiş bir rehber.
Hazırsanız başlayalım!
Kurulum UEFI, 64 Bit için geçerlidir.
Öncelikle bir tane Arch Linux tabanlı dağıtım seçin. Herhangi Arch Linux repolarına sahip dağıtım olabilir.
Ben bu rehberde EndeavourOS kullanacağım ve size de bunu tavsiye ederim. GUI'e sahip bir dağıtım kullanarak isterseniz bu rehbere isterseniz de ArchWiki'den kurulum rehberini takip edebilirsiniz.
GUI bir dağıtımda kurulum yaparken terminal kullanacağız. Calamares ve benzeri araçlar büyük ihtimal dağtımın kendisini kuracaktır.
Sanal makineden ekran görüntüsü almak yerine sanal makineye SSH ile bağlanıp kendi terminalim üzerinden kurulumu yapacağım.
GUI'e sahip çoğu dağıtım
"Activate a connection" dedikten sonra ağınızı seçip internete bağlanırsınız. Sanal makinede olduğumdan dolayı etrafımdaki Wi-Fi ağları görecek şekilde ayarlamadım.
Gibi komutlarla kendinizi
Bu kurulumda genel olarak yapılan EXT4 formatında kurulum yapacağız.
Diskimizde şu bölümler yer alacak:
Öncelikle disklerimizi listeleyelim.
Benim diskim
Bu bölüm diskinizde herhangi bir disk yapısı yoksa çıkacaktır. UEFI bir kurulum yaptığımızdan GPT bölüm yapılandırmasını seçip "Enter" tuşuna basalım.
Asıl ekranımız bu. Eğer Windows ile aynı diski kullanacaksanız Windows'un bölümünü ellemeyip ayırdığınız alan üzerinden ilerleyin.
3 tane bölüm oluşturuyoruz yukarıda bahsettiğim gibi.
İlk bölüm EFI bölümü. Sistemin boot edilmesi için kullanacağız.
Bu bölüme 300M veya üzeri bir değer verseniz yeterli.
Oluşturduk ve gördüğünüz gibi "Type" kısmında "Linux filesystem" yazıyor. Bunu "Type" kısmından "EFI System" olarak değiştireceğiz.
Bir sağ ok basıyoruz ve alttan "Type" kısmına gelip Enter basıyoruz.
"EFI System" en yukarıda gördüğünüz gibi. Üzerine gelip Enter basıyoruz.
Ve artık disk bölümü EFI bölümü olmuş oldu.
Tebrikler! İlk boot bölümünü başarılı bir şekilde oluşturdunuz.
Şimdi Swap bölümünü oluşturacağız ama buranın "Opsiyonel" oluşturulduğunu unutmayın. Oluşturmak istemiyorsanız geçebilirsiniz.
Tekrar "Free space" yazan disk bölümüne gelip "New" diyoruz. Ardından Swap bölümünün boyutunu belirliyoruz. Ben 2 GB yapacağım için "2G" yazıyorum. GB cinsinden oluşturacaksanız bu şekilde yapın.
Ardından tekrar "Type" bölümüne gelip "Linux Swap" seçeneğini seçiyoruz. Varsayılan olarak seçili gelen "Linux Filesystem" seçeneğinin bir üstünde yer alıyor.
Şu şekilde yapıp Enter basıyoruz.
Ve son olarak "/ (root)" bölümünü oluşturmaya geldi. Burası Linux dosya sisteminin kendisi olacak. Dosyalarınız burada yer alacak. "Free space" bölümüne gelip oluşturmak istediğiniz alan kadarını oluşturun. Bende 20 GB disk var ve kalan diskin tamamını kullanacağım. O yüzden "New" dedikten sonra direkt Enter basıp devam ediyorum.
Bölüm boyutunu disk bölümünün boyutuna göre otomatik ayarladı gördüğünüz üzere.
Enter bastıktan sonra herhangi bir şey yapmanıza gerek yok. Zira burada "Linux filesystem" kullanacağız.
Değişiklikleri kaydetmek için "Write" bölümüne gelip Enter bastıktan sonra "yes" yazıp Enter basın. Ardından "Quit" diyerek bu bölümden çıkabilirsiniz.
Ve bölümlendirme işlemi bu kadardı.
Disklerimize bakalım.
İstediğimiz gibi olmuş.
Bölümleri tekrar açıklayayım kendi diskim üzerinde.
Sırasıyla komutlarımız şunlar. Ardından açıklayacağım komutların ne yaptığını.
Boot bölümümüz
Root bölümümüz
Swap alanı ise
Komutlar disk bölümlerini bu şekilde formatlamaya yarıyor.
Ben komutları şu şekilde gireceğim:
Kendi diskinize göre girersiniz.
Bu şekilde, girdiğim komutlarda herhangi bir hata almadım.
Son olarak bir sonraki aşamaya geçmeden önce
Bunu da şu şekilde yapacağız:
Ve böylece disk hazırlama işimiz sona erdi. Bir sonraki aşamaya geçelim!
Öncelikle kullandığınız dağıtımın özel repoları varsa bunu
EndeavourOS'in kendine ait bir tane reposu var ve şu şekilde devre dışı bırakabilirsiniz:
Devre dışı bıraktıktan sonra "PGP key" hatası alma olasılığınız var.
Bunu iki türlü çözebilirsiniz.
1. yöntem:
2. yöntem: Eğer 1. yöntem işe yaramazsa geçici olarak yapmanızı önerdiğim yöntem ise şu şekilde:
Temel paket kısmında benim önerdiğim paketler şunlar:
Kendiniz ekstra paketler ekleyebilirsiniz.
Komutumuz şu şekilde:
Bir kere Enter bastıktan sonra paketlerin listesi karşımıza çıkıyor ve kuruluma başlamasını isteyip istemediğimizi soruyor. Enter basıp devam ediyoruz.
Paketlerin yüklenmesini bekleme zamanı...
Sırayla açıklayalım.
Varsayılan olarak bizi kök dizinde karşıladı komut satırı. Problem yok, devam ediyoruz.
Şu şekilde kolayca ayarlayabilirsiniz:
Bulunduğunuz ülkeye göre
Ben
Komutu ile yeni bir şifre belirleyin. Ayrıca, unutmayacağınız ve güvenilir bir şifre olmasına dikkat edin. Bu şifreyi daha sonra çok fazla kullanacaksınız.
Ardından
Değiştirilecek ayarları şu şekilde bırakayım:
Bu satırları bulup değiştirdikten sonra kaydedip çıkalım.
Bunları hallettikten sonra gelin birkaç paket kuralım ve amaçlarını öğrenelim.
Bu paket bizim internete bağlanmamızı sağlar.
GRUB, Linux sisteminizi başlatmanızı sağlayan önyükleyicilerden biridir. Sadece Linux sistemleri başlatmasının yanı sıra Windows sisteminizi de GRUB girdisi olarak ekleyebilirsiniz.
Paketi kurduktan sonra şu şekilde GRUB'ı kuruyoruz:
Kullanıcı şu şekilde oluşturacağız:
Daha sonra bu kullanıcıya bir şifre tanımlayalım:
Ve artık kullanıcımız hazır.
Ben bu şekilde komutu giriyorum.
Daha sonra dosyanın en aşağısına geliyoruz.
Şu şekilde eklemeler yapabilirsiniz:
Ben bu şekilde yapıyorum, keyfinize kalmış. Daha sonra dosyayı kaydedip çıkıyoruz.
Kurulum burada sona erdi.
Şu komutlarla sistemi kapatıp Arch Linux makinenizi açabilirsiniz:
Gelin size birkaç masaüstü ortamının kurulumunu göstereyim.
1. GNOME uygulamaları ile birlikte.
2. Debloat edilmiş GNOME.
İkisini de göstereceğim.
Kurulum:
Kurulum:
Bunları düzeltelim.
Kurulum:
Burada istemediğiniz fontlar olabilir, dilediğinizi çıkarın. Temel olarak işinize yarayacak birçok font mevcut.
1. AMD
2. Intel
3. AMD + NVIDIA
4. Intel + NVIDIA
İlk olarak sisteminde sadece AMD kullananlar için başlayalım.
Kurulum:
İkinci olarak sisteminde sadece Intel kullananlar için açıklayalım.
Kurulum:
Üçüncü olarak AMD + NVIDIA kullananlar için açıklayalım.
Kurulum:
AMD için yüklediğiniz paketleri yükleyebilirsiniz. Ekstra olarak şunları yükleyeceğiz:
Son olarak Intel + NVIDIA kullananlar için açıklayalım.
Kurulum:
Intel için yüklediğiniz paketleri yükleyebilirsiniz. Ekstra olarak şunları yükleyeceğiz:
Her ekran kartı ve işlemci elimde bulunmadığından gerekli paketler yanlış olabilir. Kendi kullandığı sistemde düzgünce paketlerini kurup kullanabilen varsa ve "Şu paketler yanlış, gereksiz" diyen varsa konu içerisinde bildirebilirler.
Kendi kurduğum sistemin görüntülerini atayım.
Rehberi güzel bir hâle getirdik.
Kendinizi keşfedeceğiniz yeni bir Arch Linux sisteminiz hayırlı olsun.
Uzun bir aradan sonra rehberi yenilemenin zamanı geldi ve bugün bunu yapıyoruz. Önceki hâline göre daha okunur, anlaşılır, görsellerle zenginleştirilmiş bir rehber.
Hazırsanız başlayalım!
Kurulum UEFI, 64 Bit için geçerlidir.
Öncelikle bir tane Arch Linux tabanlı dağıtım seçin. Herhangi Arch Linux repolarına sahip dağıtım olabilir.
Ben bu rehberde EndeavourOS kullanacağım ve size de bunu tavsiye ederim. GUI'e sahip bir dağıtım kullanarak isterseniz bu rehbere isterseniz de ArchWiki'den kurulum rehberini takip edebilirsiniz.
GUI bir dağıtımda kurulum yaparken terminal kullanacağız. Calamares ve benzeri araçlar büyük ihtimal dağtımın kendisini kuracaktır.
Sanal makineden ekran görüntüsü almak yerine sanal makineye SSH ile bağlanıp kendi terminalim üzerinden kurulumu yapacağım.
Kurulum öncesi hazırlık
İnternete bağlanmak
Kurulum yapmadan önce internete bağlı olduğunuzdan emin olun. Arch Linux resmi ISO dosyasını kullanacaksanız şu şekilde internete bağlanabilirsiniz:GUI'e sahip çoğu dağıtım
NetworkManager kullandığından terminale nmtui yazıp internete kolay bir şekilde bağlanabilirsiniz."Activate a connection" dedikten sonra ağınızı seçip internete bağlanırsınız. Sanal makinede olduğumdan dolayı etrafımdaki Wi-Fi ağları görecek şekilde ayarlamadım.
Diskleri hazırlamak
Bu noktada artıkroot yetkilere ihtiyacımız var.
Bash:
su root
sudo su -
sudo bashGibi komutlarla kendinizi
root'a yükseltebilirsiniz.Bu kurulumda genel olarak yapılan EXT4 formatında kurulum yapacağız.
Diskimizde şu bölümler yer alacak:
Kod:
/ (root)
/boot/efi (boot bölümü)
swap (opsiyonel)Öncelikle disklerimizi listeleyelim.
Benim diskim
/dev/vda olarak gözüküyor. Diskinizi doğru seçtiğinize emin olun! Veri kaybı yaşamak istemezsiniz.
Bash:
cfdisk /dev/XXX/dev/XXX yazan kısımda diskinizin genel adını gireceksiniz, bölüm adını değil. Artık karşınızda şöyle bir ekran olmalı:Bu bölüm diskinizde herhangi bir disk yapısı yoksa çıkacaktır. UEFI bir kurulum yaptığımızdan GPT bölüm yapılandırmasını seçip "Enter" tuşuna basalım.
Asıl ekranımız bu. Eğer Windows ile aynı diski kullanacaksanız Windows'un bölümünü ellemeyip ayırdığınız alan üzerinden ilerleyin.
3 tane bölüm oluşturuyoruz yukarıda bahsettiğim gibi.
İlk bölüm EFI bölümü. Sistemin boot edilmesi için kullanacağız.
Bu bölüme 300M veya üzeri bir değer verseniz yeterli.
Oluşturduk ve gördüğünüz gibi "Type" kısmında "Linux filesystem" yazıyor. Bunu "Type" kısmından "EFI System" olarak değiştireceğiz.
Bir sağ ok basıyoruz ve alttan "Type" kısmına gelip Enter basıyoruz.
"EFI System" en yukarıda gördüğünüz gibi. Üzerine gelip Enter basıyoruz.
Ve artık disk bölümü EFI bölümü olmuş oldu.
Tebrikler! İlk boot bölümünü başarılı bir şekilde oluşturdunuz.
Şimdi Swap bölümünü oluşturacağız ama buranın "Opsiyonel" oluşturulduğunu unutmayın. Oluşturmak istemiyorsanız geçebilirsiniz.
Tekrar "Free space" yazan disk bölümüne gelip "New" diyoruz. Ardından Swap bölümünün boyutunu belirliyoruz. Ben 2 GB yapacağım için "2G" yazıyorum. GB cinsinden oluşturacaksanız bu şekilde yapın.
Ardından tekrar "Type" bölümüne gelip "Linux Swap" seçeneğini seçiyoruz. Varsayılan olarak seçili gelen "Linux Filesystem" seçeneğinin bir üstünde yer alıyor.
Şu şekilde yapıp Enter basıyoruz.
Ve son olarak "/ (root)" bölümünü oluşturmaya geldi. Burası Linux dosya sisteminin kendisi olacak. Dosyalarınız burada yer alacak. "Free space" bölümüne gelip oluşturmak istediğiniz alan kadarını oluşturun. Bende 20 GB disk var ve kalan diskin tamamını kullanacağım. O yüzden "New" dedikten sonra direkt Enter basıp devam ediyorum.
Bölüm boyutunu disk bölümünün boyutuna göre otomatik ayarladı gördüğünüz üzere.
Enter bastıktan sonra herhangi bir şey yapmanıza gerek yok. Zira burada "Linux filesystem" kullanacağız.
Değişiklikleri kaydetmek için "Write" bölümüne gelip Enter bastıktan sonra "yes" yazıp Enter basın. Ardından "Quit" diyerek bu bölümden çıkabilirsiniz.
Ve bölümlendirme işlemi bu kadardı.
Disklerimize bakalım.
İstediğimiz gibi olmuş.
Bölümleri tekrar açıklayayım kendi diskim üzerinde.
Kod:
/dev/vda1 # /boot/efi (boot) bölümü
/dev/vda2 # Swap (takas alanı) bölümü
/dev/vda3 # / (root) bölümüSırasıyla komutlarımız şunlar. Ardından açıklayacağım komutların ne yaptığını.
Bash:
# Boot bölümü
mkfs.fat -F32 /dev/XXX
# Root bölümü
mkfs.ext4 /dev/XXX
# Swap alanı
mkswap /dev/XXX
swapon /dev/XXXBoot bölümümüz
FAT32 formatında olacak.Root bölümümüz
EXT4 formatında olacak.Swap alanı ise
Swap formatında olacak.Komutlar disk bölümlerini bu şekilde formatlamaya yarıyor.
Ben komutları şu şekilde gireceğim:
Bash:
# Boot bölümü
mkfs.fat -F32 /dev/vda1
# Root bölümü
mkfs.ext4 /dev/vda3
# Swap alanı
mkswap /dev/vda2
swapon /dev/vda2Kendi diskinize göre girersiniz.
Bu şekilde, girdiğim komutlarda herhangi bir hata almadım.
Son olarak bir sonraki aşamaya geçmeden önce
root bölümünü bağlamamız gerekiyor.Bunu da şu şekilde yapacağız:
Bash:
mount /dev/XXX /mnt/dev/XXX: Bu bölümde diskiniz için oluşturduğunuz root bölümü gelecek.Ve böylece disk hazırlama işimiz sona erdi. Bir sonraki aşamaya geçelim!
Temel paketleri kurmak
Temel paketleri kurmadan önce yapılması gerekenler bazı şeyler var.Öncelikle kullandığınız dağıtımın özel repoları varsa bunu
/etc/pacman.conf dosyası üzerinden devre dışı bırakmanızı öneririm.EndeavourOS'in kendine ait bir tane reposu var ve şu şekilde devre dışı bırakabilirsiniz:
Bash:
# root yetkileri gerek
# /etc/pacman.conf dosyası
[endeavouros]
SigLevel = PackageRequired
Include = /etc/pacman.d/endeavouros-mirrorlist
# Satırların basına "#" getirmeniz yeterli. Yani şu şekilde olacak:
#[endeavouros]
#SigLevel = PackageRequired
#Include = /etc/pacman.d/endeavouros-mirrorlistDevre dışı bıraktıktan sonra "PGP key" hatası alma olasılığınız var.
Bunu iki türlü çözebilirsiniz.
1. yöntem:
Bash:
pacman -Sy archlinux-keyring
pacman-key --init
pacman-key --populate archlinux2. yöntem: Eğer 1. yöntem işe yaramazsa geçici olarak yapmanızı önerdiğim yöntem ise şu şekilde:
Bash:
# root yetkileri gerek
# /etc/pacman.conf dosyası
SigLevel = Required DatabaseOptional
LocalFileSigLevel = Optional
# Bu satırlarda "=" işaretinden sonra "Never" yazıp kaydedin. Şu şekilde yani:
SigLevel = Never
LocalFileSigLevel = Never
# Böylece PGP key kontrolü "pacman" tarafından yapılmayacak.
# İşiniz bittiğinde bunları eski hâline getirmeniz ve soruna çözüm bulmanız tavsiye edilir.Temel paket kısmında benim önerdiğim paketler şunlar:
Kod:
base
base-devel
linux (Opsiyonel olarak: linux-lts, linux-zen)
linux-headers (Opsiyonel olarak: linux-lts-headers, linux-zen-headers)
linux-firmware
git
python
python-pip
neovim (Ya da terminal üzerinden kullanılan herhangi bir yazı düzenleyici)Kendiniz ekstra paketler ekleyebilirsiniz.
Komutumuz şu şekilde:
Bash:
# -i: interaktif mod olarak komutu çalıştırır. Kullanılmasına gerek yoktur. Paket gruplarında belli üyeleri seçebilirsiniz fakat seçmenizi gerektirecek bir durum yok. Keyfinize kalmış.
pacstrap -i /mnt base base-devel linux linux-headers linux-firmware git python python-pip neovimBir kere Enter bastıktan sonra paketlerin listesi karşımıza çıkıyor ve kuruluma başlamasını isteyip istemediğimizi soruyor. Enter basıp devam ediyoruz.
Paketlerin yüklenmesini bekleme zamanı...
Chroot ortamına geçiyoruz
Paketlerin kurulumu bittikten sonra sırayla şu işlemler var:
Bash:
genfstab -U /mnt > /mnt/etc/fstab
mkdir -p /mnt/boot/efi
mount /dev/XXX /mnt/boot/efi # /dev/XXX yazan yere boot bölümünü yazacaksınız.
arch-chroot /mntSırayla açıklayalım.
genfstab komutu ile sistemin boot edilmesi sırasında hangi diskin nereye bağlanacağının bilgisini tutan /etc/fstab dosyasını oluşturuyoruz. Komut içerisinde bulunan > işareti dosyanın içeriğine ekleme yapmak yerine içeriğini silip komutun çıktısı neyse onu yazar.mkdir -p /mnt/boot/efi ile diskimizin içinde bulunmayan /boot/efi klasörünü oluşturuyoruz.mount /dev/XXX /mnt/boot/efi ile boot bölümünü /mnt/boot/efi klasörüne bağlıyoruz.arch-chroot komutu ile diskimizin içerisinde bulunan Arch Linux'a komut satırı erişimi elde ediyoruz.Varsayılan olarak bizi kök dizinde karşıladı komut satırı. Problem yok, devam ediyoruz.
Lokal ayarlamak, Dil seçimi (Türkçe, İngilizce...)
Sistemimizin lokalini ayarlayacağız.Şu şekilde kolayca ayarlayabilirsiniz:
Bash:
echo "en_US.UTF-8 UTF-8" >> /etc/locale.gen # İngilizce için
echo "tr_TR.UTF-8 UTF-8" >> /etc/locale.gen # Türkçe için
locale-gen # Seçtiğimiz dili oluşturuyoruz
touch /etc/locale.conf # Dilimizi seçmek için
echo "LANG=en_US.UTF-8" >> /etc/locale.conf # İngilizce için
echo "LANG=tr_TR.UTF-8" >> /etc/locale.conf # Türkçe için
touch /etc/vconsole.conf # TTY ekranında klavye düzenini ayarlamak için
echo "KEYMAP=us" >> /etc/vconsole.conf # İngilizce için
echo "KEYMAP=trq" >> /etc/vconsole.conf # Türkçe içinZaman dilimini ayarlamak
Bunu şu şekilde yapacağız:
Bash:
ln -sf /usr/share/zoneinfo/$ayarlanacak_zaman_dilimi /etc/localtimeBulunduğunuz ülkeye göre
$ayarlanacak_zaman_dilimi değişecektir. Türkiye için şu şekilde ayarlamak yeterlidir:
Bash:
ln -sf /usr/share/zoneinfo/Europe/Istanbul /etc/localtimeHostname, hosts dosyasını ayarlamak
Sırada bu adım var. Şu şekilde yapabilirsiniz:
Bash:
# "hostname" yazan kısma koymak istediğiniz adı giriniz
echo "hostname" >> /etc/hostname
# $EDITOR kısmında indirdiğiniz yazı editörünü kullanınız
$EDITOR /etc/hosts
# /etc/hosts dosyasını açtıktan sonra şu satırları ekleyiniz:
# $hostname yazan kısma da aynı şekilde /etc/hostname dosyasına ne eklediyseniz onu giriniz
127.0.0.1 localhost
::1 localhost
127.0.1.1 $hostname.localdomain $hostnameBen
$hostname olarak localhost seçtim ve bu şekilde ayarladım.Gerekli paketlerin kurulumu ve ekstra ayarlamalar
Öncelikleroot hesabımızın şifresini belirliyoruz.
Bash:
passwd rootKomutu ile yeni bir şifre belirleyin. Ayrıca, unutmayacağınız ve güvenilir bir şifre olmasına dikkat edin. Bu şifreyi daha sonra çok fazla kullanacaksınız.
Ardından
/etc/pacman.conf dosyası üzerinden değiştirmemiz gereken birkaç ayar var.Değiştirilecek ayarları şu şekilde bırakayım:
Bash:
# -> Değiştirmeden önce
# Misc options
#UseSyslog
#Color
#NoProgressBar
CheckSpace
#VerbosePkgLists
#ParallelDownloads = 5
# -> Değiştirdikten sonra
# Misc options
#UseSyslog
Color
#NoProgressBar
CheckSpace
VerbosePkgLists
ParallelDownloads = 5
ILoveCandy
########################
# -> Değiştirmeden önce
#[multilib]
#Include = /etc/pacman.d/mirrorlist
# -> Değiştirdikten sonra
[multilib]
Include = /etc/pacman.d/mirrorlistBu satırları bulup değiştirdikten sonra kaydedip çıkalım.
Bunları hallettikten sonra gelin birkaç paket kuralım ve amaçlarını öğrenelim.
NetworkManager
Bash:
# Paketi kuruyoruz.
pacman -Sy networkmanager
# Sistem açılışında servisin başlaması gerek. Bu yüzden aktif ediyoruz.
# NetworkManager yazarken büyük ve küçük harfe dikkat edin.
systemctl enable NetworkManagerBu paket bizim internete bağlanmamızı sağlar.
Touchpad çalışması için
Bunun içinxf86-input-libinput paketini kuracağız. Dilerseniz ek olarak xf86-input-synaptics paketini de kurabilirsiniz.
Bash:
# xf86-input-synaptics opsiyoneldir.
# xf86-input-libinput paketini kurduktan sonra Touchpad çalışmıyorsa xf86-input-synaptics paketini kurmayı deneyin.
pacman -S xf86-input-libinputNTFS dosya sistemi desteği getirmek
Bunu sağlamak içinntfs-3g paketini kuruyoruz. Bu kadar.
Bash:
pacman -S ntfs-3gGRUB
Geldik can alıcı kısma. Burada GRUB'ı kuracağız.GRUB, Linux sisteminizi başlatmanızı sağlayan önyükleyicilerden biridir. Sadece Linux sistemleri başlatmasının yanı sıra Windows sisteminizi de GRUB girdisi olarak ekleyebilirsiniz.
Bash:
# os-prober paketi opsiyoneldir. İkinci bir işletim sisteminiz varsa ve Dual Boot yapacaksanız indirin.
# İşlemcinize göre şu iki paketten birini kurmayı da unutmayın:
# amd-ucode / intel-ucode
pacman -S grub efibootmgr os-proberPaketi kurduktan sonra şu şekilde GRUB'ı kuruyoruz:
Bash:
# --bootloader-id='Arch Linux' kısmına Bootloader için vereceğiniz ismi girebilirsiniz.
# Örnek: 'I Use Arch BTW', 'Arch', 'ArchUwU' gibi
grub-install --target=x86_64-efi --efi-directory=/boot/efi --bootloader-id='Arch Linux'
# GRUB konfigürasyonunu oluşturuyoruz
grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfgKullanıcı oluşturmak
Her işimiziroot hesaptan yapmak oldukça tehlikeli bir fikirdir. Bunun için günlük işlerin yapılması için normal bir kullanıcıya ihtiyacımız var.Kullanıcı şu şekilde oluşturacağız:
Bash:
# $username kısmında kullanıcı adınızı girin
useradd -m -g users -G wheel,storage,power,audio,video,network -s /bin/bash $username
# Örnek:
useradd -m -g users -G wheel,storage,power,audio,video,network -s /bin/bash kernelginarDaha sonra bu kullanıcıya bir şifre tanımlayalım:
Bash:
# $username kısmına oluşturulan kullanıcı adı gelecek
passwd $username
# Örnek:
passwd kernelginarVe artık kullanıcımız hazır.
Sudo yetkilerinin düzenlenmesi
Bunu şu şekilde yapacağız:
Bash:
# $editor yerine indirdiğiniz yazı düzenleme programı gelecek
EDITOR=$editor visudoBen bu şekilde komutu giriyorum.
Daha sonra dosyanın en aşağısına geliyoruz.
Şu şekilde eklemeler yapabilirsiniz:
Bash:
# Eğer bu seçeneği açarsanız "wheel" grubuna ait bütün kullanıcılar sudo kullanabilir (şifre ile birlikte).
%wheel ALL=(ALL:ALL) ALL
# Eğer bu seçeneği açarsanız "wheel" grubuna ait bütün kullanıcılar sudo kullanabilir (herhangi bir şifre sormadan).
%wheel ALL=(ALL:ALL) NOPASSWD: ALL
# Eğer bu seçeneği açarsanız "sudo" grubuna ait bütün kullanıcılar sudo kullanabilir (şifre ile birlikte).
%sudo ALL=(ALL:ALL) ALL
# Eğer bu şekilde içeriğe eklerseniz "$username" kısmına gelecek olan kullanıcı şifre ile birlikte sudo kullanabilir.
$username ALL=(ALL:ALL) ALL
# Eğer bu şekilde içeriğe eklerseniz "$username" kısmına gelecek olan kullanıcı şifre sorulmaksızın sudo kullanabilir.
$username ALL=(ALL:ALL) NOPASSWD: ALL
# Bu seçeneği eklediğiniz takdirde "root" ve "kullanıcı" şifreleri farklıysa sudo kullanılırken "root" şifresi istenir. Kullanıcı şifresi işe yaramaz.
Defaults rootpwBen bu şekilde yapıyorum, keyfinize kalmış. Daha sonra dosyayı kaydedip çıkıyoruz.
Kurulum burada sona erdi.
Şu komutlarla sistemi kapatıp Arch Linux makinenizi açabilirsiniz:
Bash:
# Chroot komut satırında
exit
# LiveCD ortamında
umount -R /mnt
rebootMasaüstü ortamı ve diğer programlar
Kurulumdan sonra fark ettiniz ki masaüstü ortamı yok. Ne yapacağız?Gelin size birkaç masaüstü ortamının kurulumunu göstereyim.
Xfce
Kurulum:
Bash:
# X11
sudo pacman -S xorg xorg-xinit
# Temel masaüstü ortamı
sudo pacman -S xfce4
# Ek bileşenler ile masaüstü ortamı
sudo pacman -S xfce4 xfce4-goodies
# Normal şartlarda Display Manager kullanmak zorunda değilsiniz fakat istiyorsanız şu şekilde kurulumu yapıp yeniden başlatın.
sudo pacman -S lightdm lightdm-gtk-greeter
sudo systemctl enable lightdm
reboot
# Display Manager kurmadan TTY ekranında şu komut ile Xfce masaüstü ortamına erişebilirsiniz:
startxfce4KDE Plasma
Kurulum:
Bash:
# X11
sudo pacman -S xorg xorg-xinit
# Temel KDE Plasma kurulumu
sudo pacman -S plasma dolphin konsole
# Wayland desteği eklemek için
sudo pacman -S kwayland-integration plasma-wayland-protocols plasma-wayland-session
# Display Manager kurmak
sudo pacman -S sddm
sudo systemctl enable sddm
rebootGNOME
GNOME kısmını iki şekilde kurabilirsiniz.1. GNOME uygulamaları ile birlikte.
2. Debloat edilmiş GNOME.
İkisini de göstereceğim.
GNOME uygulamaları ile birlikte
Kurulum:
Bash:
# X11 (opsiyonel)
sudo pacman -S xorg xorg-xinit
# GNOME
sudo pacman -S gnome
# Tüm paketleri seçmek için "Enter" "Enter" basıp geçin
# Display Manager kullanmak
sudo systemctl enable gdm
rebootDebloat GNOME
Kurulum:
Bash:
# X11 (opsiyonel)
sudo pacman -S xorg xorg-xinit
# Debloated GNOME
sudo pacman -S eog evince file-roller gnome-backgrounds gnome-characters gnome-color-manager gnome-terminal gnome-control-center gnome-disk-utility gnome-menus gnome-session gnome-settings-daemon gnome-shell gnome-shell-extensions gnome-text-editor gnome-tweaks gvfs gvfs-afc gvfs-mtp nautilus xdg-user-dirs-gtk xdg-desktop-portal xdg-desktop-portal-gnome xdg-desktop-portal-gtk xdg-user-dirs xdg-utils
# Display Manager etkinleştirmek
sudo pacman -S gdm
sudo systemctl enable gdm
rebootAUR Yardımcısı
Benim de kullandığımyay ve bir diğer AUR yardımcısı olan paru programını önereceğim, dilerseniz farklı AUR yardımcıları kullanabilirsiniz.Kurulum:
Bash:
# yay
git clone https://aur.archlinux.org/yay-bin ~/yay-bin
cd ~/yay-bin
makepkg -si
# paru
git clone https://aur.archlinux.org/paru-bin ~/paru-bin
cd ~/paru-bin
makepkg -siTarayıcı
Resmi Arch Linux repolarından tarayıcı seçebilirsiniz veya AUR üzerinden tarayıcı indirebilirsinizKurulum:
Bash:
# Firefox
sudo pacman -S firefox
# Chromium
sudo pacman -S chromium
# Vivaldi
sudo pacman -S vivaldi
# Google Chrome
# Bunun için AUR yardımcısı kullanabilirsiniz
yay -S google-chrome # Stabil sürüm
yay -S google-chrome-beta # Beta sürüm
yay -S google-chrome-dev # Developer sürüm
# Microsoft Edge
# Bunun için AUR yardımcısı kullanabilirsiniz
yay -S microsoft-edge-stable-bin # Stabil sürüm
yay -S microsoft-edge-beta-bin # Beta sürüm
yay -S microsoft-edge-dev-bin # Developer sürümFontlar
Kurulumdan sonra gördüğünüz gibi fontlar masaüstü ortamında biraz sıkıntılı.Bunları düzeltelim.
Kurulum:
Bash:
sudo pacman -S gnu-free-fonts noto-fonts noto-fonts-emoji noto-fonts-extra ttf-font-awesome ttf-jetbrains-mono ttf-jetbrains-mono-nerd ttf-liberation ttf-liberation-mono-nerd ttf-nerd-fonts-symbols-2048-em-mono ttf-nerd-fonts-symbols-common ttf-roboto ttf-roboto-mono ttf-roboto-mono-nerd awesome-terminal-fonts ttf-font-awesome otf-font-awesomeBurada istemediğiniz fontlar olabilir, dilediğinizi çıkarın. Temel olarak işinize yarayacak birçok font mevcut.
Ekran kartı sürücüleri
Şu şekilde yapacağız.1. AMD
2. Intel
3. AMD + NVIDIA
4. Intel + NVIDIA
İlk olarak sisteminde sadece AMD kullananlar için başlayalım.
Kurulum:
Bash:
sudo pacman -S amd-ucode mesa lib32-mesa mesa-utils lib32-mesa-utils libva-mesa-driver lib32-libva-mesa-driver glu lib32-glu vulkan-radeon lib32-vulkan-radeon mesa-vdpau lib32-mesa-vdpau vulkan-mesa-layers lib32-vulkan-mesa-layers xf86-video-amdgpuİkinci olarak sisteminde sadece Intel kullananlar için açıklayalım.
Kurulum:
Bash:
sudo pacman -S mesa lib32-mesa vulkan-intel lib32-vulkan-intel opencl-mesa lib32-opencl-mesa libva-intel-driver lib32-libva-intel-driver mesa-utils lib32-mesa-utils libva-utils lib32-libva-utils glu lib32-glu xf86-video-intelÜçüncü olarak AMD + NVIDIA kullananlar için açıklayalım.
Kurulum:
AMD için yüklediğiniz paketleri yükleyebilirsiniz. Ekstra olarak şunları yükleyeceğiz:
Bash:
# linux-lts için: nvidia-lts
# linux-zen için: nvidia-dkms
# linux için: nvidia
sudo pacman -S libvdpau lib32-libvdpau nvidia nvidia-settings nvidia-utils lib32-nvidia-utils opencl-nvidia lib32-opencl-nvidiaSon olarak Intel + NVIDIA kullananlar için açıklayalım.
Kurulum:
Intel için yüklediğiniz paketleri yükleyebilirsiniz. Ekstra olarak şunları yükleyeceğiz:
Bash:
# linux-lts için: nvidia-lts
# linux-zen için: nvidia-dkms
# linux için: nvidia
sudo pacman -S libvdpau lib32-libvdpau nvidia nvidia-settings nvidia-utils lib32-nvidia-utils opencl-nvidia lib32-opencl-nvidiaHer ekran kartı ve işlemci elimde bulunmadığından gerekli paketler yanlış olabilir. Kendi kullandığı sistemde düzgünce paketlerini kurup kullanabilen varsa ve "Şu paketler yanlış, gereksiz" diyen varsa konu içerisinde bildirebilirler.
Arch Linux kurulumunun sonu
Kurulum artık tamamiyle buraya kadardı.Kendi kurduğum sistemin görüntülerini atayım.
Rehberi güzel bir hâle getirdik.
Kendinizi keşfedeceğiniz yeni bir Arch Linux sisteminiz hayırlı olsun.
Son düzenleme: