Ukrayna üretimi bir motoru içi bomboş bir gövdenin içine koyup taksi yaptırınca ne oluyor?
Gövdenin içi boş değil, aviyonikler ile birlikte taksi testine çıktı. Neredeyse uçmaya hazırlanıyorlar, siz içi boş gövde diyorsunuz.
Ayrıca o orada kullanılan SİHA'larin çoğu Batman İHA Üssünden kalkan TUSAŞ ve İsrail uçakları.
Batman'da Baykar ve TUSAŞ İHA'ları çoğunlukta. Kesin sayıyı kimse bilemez ki bilen birisi de buralarda dolaşmaz.
İsrail İHA'sı diye bir şey de yok artık. Heron'lar zamanında hiçbir işe yaramadı. En son ASELSAN tarafından elde kalan Heron'ların aviyonik, sensör ve görüntüleme sistemleri değiştirilip Gözcü İHA yapıldı. ASELSAN'ın bunu yapabilmesinde özellikle TUSAŞ ve BAYKAR'ın İHA üretim süreçlerinden kazandığı tecrübeler ve tabii ki kendi ürettiği İHA'lardaki tecrübeleri aktif oldu.
Drone gibi gorece ucuz bir UAV varken, "insansiz savas ucagi" neden bir gereksinim?
Konuya hakim birisi aciklayabilir mi?
Drone aslında çok genel bir terim artık. İnsanlar drone deyince Mavic tarzı cihazlar anlıyor, haklılar da ancak kelime anlamıyla otonom ilerleyebilen, sensör alt sistemlerine bağlı hava aracı demek. Mavic gibi ürünler daha çok yarı otonom quadcopter oluyor.
Baykar Kızılelma gibi araçların avantajı ise yüksek otonomi ve gelişmiş yapay zeka destekli sistemlerin yanında, insan içermemesi oluyor. Zira insanları bir uçakta geliştirme süreçleri ve tasarım ilkeleri daha komplike olduğundan, süreç uzayabiliyor. Ayrıca insanın olmaması, birçok alt sisteme ve kokpit, yaşam destek sistemi gibi gereksiz ağırlık olacak sistemlere de ihtiyaç olmaması anlamına geldiğinden, genel ağırlık düşüyor ve daha fazla faydalı yük taşıyabiliyorsunuz.
Kızılelma gibi AESA radarlı ve gelişmiş elektro optik sistemli tasarlanan insansız savaş uçakları, hava kuvvetlerinin güç çarpanını arttırır.
Ben insanli vs insansiz karsilastirmasini sormuyorum.
Hali hazirda calisan ve kendini az cok ispatlamis UAV'lerimizin yapamadigi neyi yapacak onu soruyorum.
Pilotun karar mekanizmasi, refleksi ve aldigi egitim yerden ya da yapay zeka ile kontrol edilebilen; hatta hack/jammer yiyebilecek bir mekanizma ile degistirilemez cunku.
Pilotsuz ve "savas ucagi" yanyana komik duruyor.
Burada motor en büyük faktör. AESA radar, elektro optik sistem gibi cihazlar, yüksek elektrik gücü ister. Bunu turboprop motor ile sağlayamazsınız. AESA hele, resmen sistemdeki tüm gücü çeker.
Bunun yanında mühimmat kapasitesi ve mühimmatını bıraktıktan sonra muharebe alanını terk edebilme süresi de çok kritik. Şu an elimizdeki piston motorlu ve turboprop motorlu SİHA'lar, süre olarak dezavantajlı. Ayrıca bu sistemler sürü olarak da gezebiliyor ki yanlış hatırlamıyorsam TB-2 ile de denenmişti bu birçok kez. Günün sonunda jet motoruna geçtiyseniz, ya GlobalHawk gibi sadece gözlem ve istihbarata dayalı bir sistem yapacaksınız, ya da bizim de ihtiyacımız olduğu gibi mühimmat taşıyabilen bir sistem yapacaksınız.
Mühimmat taşıyabilen, jet motorlu bir SİHA konseptini güncel savaş uçağı konseptiyle harmanlayınca da ortaya Kızılelma gibi insansız savaş uçağı sistemleri çıkıyor.
Bu arada SİHA sistemleri yerden kontrol edilmez. Bu bir opsiyon olarak vardır ama ideal olan aracın her şeyi otonom yapmasıdır. Akıncı'da olduğu gibi Kızılelma da ilk kalkış ve inişini otonom yapacak. Çünkü o aracı otonom indirmek, dışarıdan kontrol eden bir pilotla indirmeye göre bir noktada daha kolay oluyor.
Dogfight olayi yok artik. Vurulan vurani gormuyor.
Ben "Ucuz sey ne kadar kaliteli olabilir" argumaninin askeri anlamda mantiksiz oldugunu dusunuyorum. Pahali fuzeler ( javelin vs) icin hep daha uygun alternatif arama egiliminde ordular cunku uzun zamana yayilmis savaslar maddi maliyetten kayip verdiriyor dusmana. ( Attrition warfare ) Attigin roket 5.000$ , onu elimine edecek hava savunma sisteminin atis basina maliyeti 200.000$.
İşte tam olarak bu nedenle insansız savaş uçağı yapıp bunu son model aviyonikler ile donatmak mantıklı geliyor. Devir, ilk görenin ilk hamleyi yapıp karşıdaki uçağı düşürdüğü bir devir. F-35'in de ana muharebe doktirini dogfight değil BVR üzerine. Mig ve SU'lar F-35'i ararken, F-35 çoktan füzelerini onlara ateşlemiş ve üste dönüş yoluna girmiş oluyor. Baykar bu konseptin öncülerinden olmaya aday.
Son olarak ben bu platformda bu tarz konulardaki tartışmalara girmekten çekiniyorum artık. Onca bilgiye karşılık hayatında uçak görmemiş, sıfır mühendislik bilgisine sahip adam "Ama bu seçim yatırımı, seni aktrol" deyip gidebiliyor.
Hoş ben burada yaklaşık 4 5 senedir bu tartışmaları görüyorum ve uçmaz dedikleri her sistem uçtu. Yapılmaz dedikleri her sistem de ya montaj hattına girdi (BKZ: MMU) ya da uçmaya hazırlanıyor (Kızılelma).
Öyle pazarlamayacaklar o zaman. Şu şu sistemleri yerli dense benim için sorun yok. Gidip de tüm uçağı biz üretmişiz gibi pazarlamamaları gerek. Hepsi seçim için, başka bir amacı yok.
Üreten kimsenin sitemleri öyle pazarladığı yok. Ancak habercilik anlayışı ve siyasilerin çıkarı, halka böyle lanse edilmesine sebep oluyor.