Merhaba. Empedans (AC akımdaki direnç toplamı) açısından öncelikle bu olaya bakmış olalım. Motor mili tam olarak durduğunda fırça-kollektör grubundan geçen DC akımı AC’ye çevrilmeden direk DC olarak ve voltaj düşümü olmadan bu bobin (3 voltluk rotor sarımı) içinden geçer, DC akıma karşı bobinin iç direnci AC akımda olduğu gibi indüktatif dirençle karşılaşmadan sadece bobin iç direnci şeklinde geçer ve en yükseği olur. Motor yavaş veya frenlenmiş olarak döndüğünde DC>AC dönüşümüyle bobine daha düşük frekansta AC (sinüs) akımı gideceğinden bobin indüktüktansı düşük, yüksek devirlerde ve mil sebestçe dönerken sinüs akımının frekansı da yükseleceğinden indüktansı veya toplam empedansı daha yüksek olur ve daha az akım bobinden geçmiş olur. Bu trafo sarımlarına DC uygulamayla AC uygulamdaki ısınma farkına da benzer. trafolar sadece AC akımda primer sarımlarına akım uygulanacak şekilde çalışır, DC akım primere uygulanır ve süre çok uzarsa bu sargılar kolayca ısınıp yanabilir, çünkü sadece omik direnç DC akımda iken varken, AC akım uygulandığında ise omik ve indüktif dirençler toplamı (empedans değeri (ayni durum hoparlörün kağıt konisindeki ses bonininde de benzer olarak yine vardır, bu yüzden de omaj değeriyle belirtilemez, empedans değeri olarak hoparlörlerin etiketinde yazılıdır) olarak bobinden yani rotordan geçmiş olur.
Enerji dönüşümü (elektrik > mekanik enerji dönüşümü) açısından bu olaya daha farklı bakılırsa ; bu motorun rotor sargılarına uygulanan DC>AC akım mekanik enerjiye tümüyle dönüştüğünde ve bu mili de dönerken hiç zorlanmadığında, devri de düşmediğinde uçlarındaki gerilim düşümü daha fazla (istenileni veya ideali kadar) olup sargılardan olması gereken nominal akımlar geçmiş olur, yani motor (rotor) mili sıkışmadığında, bu sargılardan geçen DC>AC döüşümlü (Fırça-kollektör grubu DC’yi AC’ye motor iken, AC>DC’ye dinamo iken çeviririr, bir tür motorda inverter ve dinamoda ise redresör görevini yapar) akım olması gereken en ideal frekansta olduğundan indüktif+omik dirençle bu toplamla normal olarak geçen bu akım dengelenerek (frenlenip) daha nominal akımların bu şartta geçmesine nedendir, mili sıkıştığında ise omik direnci (bakır telden direk geçen DC akımın öz-direnci) artar indüktif (self) direnç ise azalmaya başlar, tam durduğunda sadece omik dirençle geçen DC akımı bu sargılardan geçmiş olur ve bu değer amper karşılığı olarak en yükseğidir. Kolay gelsin.
Bu olay daha kısa (sonuç olarak) yazılırsa; devir düşüp DC fırçalı motorun mil, frenlendikçe öz-indüksiyonun devreden geçen akımı azaltıcı etkisi tedrici olarak kalkar, bakır emaye (bobin) telinden düz geçiş başladığı için çekilen bu akımın amperi bu nedenle artmış olur, mili serbestçe dönerken öz-indüksiyon istenen değerdedir, mil tam durduğunda ise öz-indüksyonun değeri tam sıfır olup yalnızca bakır telden veya kablodan düz geçişteki gibi daha yüksek amperli akım geçişi söz konusu olur. Kolay gelsin.
