Genellemeler hakkında düşünceler

Genelleme; ortak noktalarından hareketle olayları ya da olguları benzeştirme eylemi. Bu hareketi sonuç olarak gördüğümüz durumda; üzerine fazlaca kafa yorulmamış olan ve aslında bizi daha yararlı sonuçlara ulaştırabilecek farklılıklar göz ardı edilebilmektedir. Fakat o farklılıklar üzerinden başka bir genelleme de oluşturabilir ve ilk oluşturduğumuz içinde olan pek çok öge, ikinci genellemenin dışında kalabilir. Tek başına genelleme eylemi baz alındığında, bizim ulaşmak istediğimiz sonuç ne ise ona paralel bir hal alması sebebi ile, sonuca ulaşmak isteyen insan için tatmin edici olabilmektedir. Lakin ulaşılması gereken ana ayrımdan uzak pek çok genelleme birbiri ile çatışmaya tutuşabilir ve tutuşmaktadır. Özünde hiçbir eylem tek başına faydaya dair bir anlam ihtiva etmez, eylemin muhteviyatı her daim iradenin tekelindedir. Tüm bunlar bir araya geldiğinde ulaşılmış olan genel görülerin birer basamak olduğunu düşünüp, eksiklikleri üzerine kafa yormak; daireyi biraz daha işlevsel hale getirmek için daha faydalı değil midir? Genellemeler de birer basamak olarak görülürse, faydalı olması sağlanmaz mı?

Bilimsel araştırma sürecinde, bir konu hakkında, evreni temsil edecek bir örneklem alınma basamağı aslında o örneklemi bir genellemeye dönüştürüyor. İkincil bir örneklemin yararlı olacağı düşünülürse o evren daha küçük hale getirilip oradan ayrı bir örneklem alınarak araştırma sürdürülebilir.