Bugüne kadar hep öğrenmek istediğim ve bir o kadar da ertelediğim bir konu. Bugün artık başlamak istiyorum. Bu konuda yardımcı olabilecek bir video buldum. Bu video faydalı olur mu sizce? Ayrıca hangi kaynakları önerirsiniz? (İngilizcem orta seviye yanı İngilizce içerikler sıkıntı çıkarmaz)
Video --
Linux çekirdekli bir OS'u kullanmak ile o işletim sisteminin yapısını öğrenmek farklı bir şey.
Dünyadaki Windows kullananların ne kadarı Windows'un OS yapı mantığını biliyor?
Misal ben; DOS zamanından beri micropsoft un sistemini kullanıyor olsam bile tamamını her şeyini biliyor değilim. İhtiyaçlara ve çıkan sorunlara göre araştırıp öğrenebildiğim veya deneyebildiğim kısımları olabildi.
Linux çekirdekli bir OS da ise durum çok farklı.
Birçok sistem geliştirici kişiler aynı Kernel'ı alıp kendi amaçlarına göre modifiye edip farklı işlemler için farklı performans değerleri ve kullanımı sağlamaktadır. Bunlardan en çok bilinen ve kullanılanı ise Android OS'tur.
Akabine evlerimizdeki modemler en minimal seviyede Linux Kernel'ı içermektedir.
AS400 opensource bir yapı olsa idi aslında modemler için en iyi OS, AS400'ün minimali olabilirdi ama malum lisans hakları konusu.
Linux Kernel opensource olarak dağıtımı yapılmakta ve geliştirilmekte. Kendi bir lisans mantığı olsa da, buna herhangi bir ücret taleb etmiyor. Bunun yerine bağış yapmanız o geliştiriciler için şevk kaynağı olacaktır.
Linux Kernel'ı kullanan dağıtımlar içerisinde bir ücret karşılığı ödeme sonrası kullanma izni olanlar olsa da bunlar sayılı olup, firma bunu daha çok geliştirme ve özel pack-ler için talep ediyor.
Linux Kernel'ı içeren herhangi bir dağıtımı öncelikle sanal sistemde, kurulum aracı ile kurulum yapıp orada bazı kullanımları deneyimleyebilirsiniz. Özellikle farklı masaüstü deneyimleri için sanal sistem de deneyimlemeniz en doğru olanı olabilir.
Ama tavsiye olarak GNOME-KDE kullanıcı görselliği açısından açık ara önde gitmektedir. Sisteminiz yeterli ise.
Çok farklı masaüstü deneyimlerini aynı sistemde deneyimleyebilirsiniz. Bunun için Google da arama yapabileceğiniz gibi forumda
install ve uninstall konu başlığı açmanız halinde konuda uzman arkadaşlar daha hızlı yardımcı da olabilir. Ama unutmayın herkesin bir mesai ve özel hayat şartları bulunuyor. Soru yazar yazmaz size anlık cevap verilemeyebilir.
Konu açarken, kullandığınız hardware özellikleri ve kurulum yaptığınız OS'un dağıtımını yazmanız (Ubuntu - Arch - Fedora gibi) ve kullandığınız masaüstü ile yeni deneyimlemek istediklerinizi ve de kullanmadığınızı nasıl silebileceğiniz konusunda kodları paylaşacaklardır.
Bazı dağıtımların ilk kurulum aşamasında birden fazla masaüstü kurulumu yapabilirsiniz ve login aşamasında seçim yaparak bu deneyimi hızlıca kazanabilirsiniz.
Örnek olması açısından Arch grubunda bulunan ve çok severek paylaşımlarını takip ettiğim "Erik Dubois"'in paylaşımı olan arcolinux dağıtımında; ilk kurulum aşamasında bu tür seçim imkanları mevcut.
Fakat, kişisel olarak ilk kurulumun çok hızlı olması ve size çalışan sorunsuz bir sistemi kurmanız, akabinde yeni masaüstü deneyimlerine heyecan ile başlamanız çok iyi olur.
Tercihen offline kurulum yapmanız bu deneyimi hızlandıracak ve internet bağlantı sorunu olması anında heyecanınız kursağınızda kalmamış olacaktır.
Arcolinux'ün b serisi dağıtımları veya farklı kernel - hazır masaüstü içeren bir serisini kullanmanız da uygun olabilir.
Kendisinin ortak projelerinden olan "archlinux Tweak tool" aracı ile farklı masaüstünü yükleme - silme eklentisi ile kod bilmeden de bunları yapabilirsiniz.
Ama öncesinde Erik'in bazı videolarını alt yazılı olarak seyretmeniz daha faydalı olacaktır.
Aslında Linux dağıtımları yeni heyecan - deneyim - bilgi kazanımı için micropsoft ürünlerine göre çok üstün özellikleri var.
Düşünsene,
Bir OS kurulumu yapıyorsun. Diski silmeden Desktop'dan server yapısına çeviriyorsun. İstersen tam tersi olarak da kullanabilirsiniz. Dosya paylaşım ve limitasyon işlemleri için bir lisans ödemene gerek kalmıyor. Farklı program paketlerini yükleyerek birbirinden farklı yapıda sistem yedekleri otomasyonu sağlayabiliyorsun.
Kullandığın hardware performansına göre sana farklı masaüstü ve dağıtım alternatiflerin mevcut.
En sevdiğim Windows serisi olan 8.1 kullanıyorken Chrome bana sürekli artık güncelleme alamayacaksın hatası ve App Store da aralıklı olarak hata verdiği için W11 kurmak zorunda kaldım.
Linux dağıtımlarında bu tür hata mesajları görme ihtimalin oldukça çok düşük. Bir defa kurulum yaptıktan ve sorunsuz bir sisteme sahip olduktan sonra, istemedikçe seni güncellemeye zorlayan bir yapı yok. Ama Linux dağıtımlarında güncellemeler kullandığın dağıtıma göre farklı serverlardan alır. Güncel bir yapı kullanman senin için çok faydalı.
Güncel bir dağıtımı 20 yıllık bir Hardware'a kurmanı engelleyen kimse olmamakla birlikte, o hardware için daha uygun dağıtımları bulma ve Linux deneyimlerini engelleyecek bir tekel yok.
micropsoft öcü müdür?
tekel mantığı ve yeni serisinde kullandığın hardware performansı yetersiz kalması ile maalesef evet.
Linux gibi son kullanıcı açısından en iyi OS olan macOS mimarisinde bu tür sorunlar yaşanmıyor. Kullanıcılar 10 yıl önce aldıkları bir MacBook serisinde güncel versiyonu sorunsuz denecek şekilde rahatlıkla performans da belirgin azalma olmadan kullanabiliyor.
her 2-3 yıl'da bir yeni seri çıkartıp akabinden insanlara yeni model bir hardware dayatmanın mantığı nedir?
Tamam Celeron işlemci ve 2 GB RAM'li sistemlerin W11'i sorunsuz kullanmasından bahsetmiyor olsam da Xeon işlemcili 16 GB DDR3 RAM'li SSD diskli makinem bile kasılıyordu.
Linux'da ezber bozacak farklı çözüm şekilleri ve basit sorunlar ile karşılaşmanız normaldir. Çünkü gerçek bir OS ve gerçek kullanıcı deneyimi açısından ezber kullanım yerine, sistematik kullanım - çözümler isteyen bir OS ile tanışacaksınız.
Yazmanı unutmuşum ekleme yapmak istedim.
Gerçek bir Hardware'e kurulum yaptıktan sonra ilk olarak hazır sistemin menü ekran network ayarları gibi kısımları inceleyerek başlamanız iyi olacaktır. Yazılı ve video anlatımlardaki Linux kod yapısı - dizinlerin açıklamaları görevleri gibi kısımlara ilerleyen zamanlarda girersiniz. Çünkü o kısımlar ile başlarsanız dipsiz bir kuyu karşınıza çıkacaktır. MS-DOS zamanında batch yapısı için bayağı zaman harcamış idik. Çünkü bir GUI yoktu. Şu an o kod ve yapıyı kendisi kontrol eden bir desktop Manager var ve sizin yapmak istediğinizi sorunsuz arka planda kodları yazarak yapıyor.
Kullanıcı seviyesinden "Admin" veya" SYSDev" yapısına geçmek istediğinizde zaten meccburen o yapıları derinlemesine incelemek zorunda kalacaksınız.
Öncelik "kullanım - temel yönetim deneyimi" olmalı.
App Store'lardan program yüklemek silmek, sistem yedekleme otomasyonları derken kendinizi büyük bir derya da sorunsuz geziyor bulacaksınız.
Selam.
