Rehber Linux'ta Akıcı Oyun Oynama Rehberi - A'dan Z'ye Tüm Detaylar!

Mephistopheles dedi:

Eki Görüntüle 2623610
Selamlar arkadaşlar, bayağıdır forumda soranlar oluyordu, ben de Linux'ta oyun oynayan biri olarak bildiklerimi dökeyim dedim. Hani Windows'tan bıkanlar, geçiş yapmayı düşünenler ya da "birader ben kurdum ama oyunlar kasıyor" diyenler varsa toplansın. Elimden geldiğince sade, anlaşılır ve kendi deneyimlerimi aktarmaya calısacagım.

öncelikle ilk mesele: Hangi dağıtımı kuralım?​

Bu soruyu o kadar çok soruluyor ki... Yani oyun için "ille de şu lazım" diye bir bir seçenek yok aslında. Ama bazıları işi harbiden kolaylaştırıyor.
benim tavsiyelerim şunlar (tecrübeyle sabittir):
- Linux Mint: Windows'tan yeni gelenler için nimet. Menüsü falan tanıdık, yabancılık çekmezsiniz.
-Pop!_OS: NVIDIA kartınız varsa ilaç gibi, sürücülerle hazır geliyor.
-Nobara: bu da Fedora tabanlı, gloriouseggroll (Proton-ge'yi yapan kral) tarafından oyun için optimize edilmiş.
-Fedora / OpenSUSE tumbleweed: biraz daha ben bu işi çözdüm diyenlere gider.

uyarı: abi yeniyseniz Arch Linux veya Gentoo işine hiç girmeyin, vallahi soğursunuz bak tam kontrol veriyor ama başlangıçta kafa yakar. Ben uzun süre Mint kullandım, şu an Fedora'dayım gayet memnunum. Dediğim gibi modern Linux'ta hemen hemen her dağıtımda oyun oynanıyor artık.

​

ekran kartı sürücüleri (en önemli kısım!)​

Burayı dikkatli okuyun gencolar, yoksa performansınız yerlerde sürünür.

AMD kullanıcıları: yaşadınız vallahi. AMD'nin açık kaynak sürücüleri (mesa) zaten kernelin içinde geliyor. Taktığın gibi çalışır, ekstra bir ayar yapmana gerek yok. Keyfine bak.

NVIDIA kullanıcıları: heh işte zurnanın zırt dediği yer. NVIDIA'nın o kapalı kaynak sürücülerini kesinlikle kurmanız lazım. Açık kaynak olan nouveau sürücüsü oyunlarda çöp maalesef.
Ubuntu veya Mint kullanıyorsan terminali aç yapıştır:

Kod:Panoya kopyala

sudo ubuntu-drivers autoinstall

Fedora kullanıyorsan önce RPM Fusion reposunu eklemen lazım, sonra:

Kod:Panoya kopyala

sudo dnf install akmod-nvidia

bir de şu Wayland vs X11 olayı var: NVIDIA kullanıyorsanız ve oyunlarda takılma, ekranda yırtılma falan görüyorsanız X11 oturumuna geçmeyi deneyin. Wayland NVIDIA ile hala bazen saçmalayabiliyor. AMD'de sorun yok, yağ gibi akıyor Wayland.

Steam ve Proton olayı​

Steam zaten Linux oyunculuğunun babası. Kurulumu basit.
Ubuntu/Mint için:

Kod:Panoya kopyala

sudo apt update.
sudo apt install steam

Fedora için:

Kod:Panoya kopyala

sudo dnf install steam

Steam'i kurduk bitti mi? Hayır. Hemen ayarlara girin, compatibility sekmesini bulun. Orada "enable Steam play for all other titles" diye bir kutucuk var, onu işaretleyin. Yoksa sadece Linux portu olan oyunları görürsünüz. Sürüm olarak ben genelde Proton experimental veya en son çıkan stable sürümü seçiyorum.

önemli! bir oyun almadan önce mutlaka protondb.com adresine bakın. Ben her indirimde önce oraya bakıyorum. Gold ve Platinum etiketli oyunlar genelde sıfır sıkıntı çalışır.

Proton-ge: Bunu mutlaka kurun​

Valve'ın kendi Proton'u iyi hoş ama bu Proton-ge (gloriouseggroll'un yaptığı özel sürüm) bazen mucizeler yaratıyor. Resmi sürümde açılmayan oyunları bu açıyor, performansı da daha iyi genelde.
En kolayı protonup-qt ile kurmak:

Kod:Panoya kopyala

flatpak install flathub net.davidotek.pupgui2

Programı açın, Steam için son Proton-ge sürümünü indirin. Sonra Steam'de oyuna sağ tıkla > özellikler > uyumluluk kısmından Ge'yi seç. Bu kadar basit.

​

Steam dışı oyunlar (Epic, GOG vs.)​

Her oyun Steam'de yok malum. Epic'in bedava oyunlarını oynamak istiyorsanız iki tane baba program var: Lutris ve heroic.

heroic Games Launcher: özellikle Epic ve GOG kütüphaneniz için birebir. Arayüzü falan çok temiz.
Forumda bir arkadaş konusunu açmış, bakınız:

Rehber: Epic Games Launcher'dan sıkılanlar için alternatif, Heroic!

Ney error veriyor SS atarsan bakayım.

www.technopat.net

kurmak için:

Kod:Panoya kopyala

flatpak install flathub com.heroicgameslauncher.hgl

Hesabınla giriyorsun, tıkla kur. Wine/Proton ayarlarını kendi hallediyor çoğunlukla.
Lutris: bu biraz daha İsviçre çakısı gibi. Her şeyi kurarsın bununla. Eski oyunlar, özel ayar isteyenler falan için lutris.net'te hazır scriptler var, işi bayağı kolaylaştırıyor.

performans arttırma (FPS meraklılarına)​

İşin eğlenceli kısmı burası. Birkaç ufak dokunuşla sistemi rahatlatabilirsiniz.
-gamemode: feral ınteractive yapmış, oyun açılınca işlemciyi performans moduna alıyor, gereksiz arka plan işlerini durduruyor.
Ubuntu/Mint:

Kod:Panoya kopyala

sudo apt install gamemode

Fedora:

Kod:Panoya kopyala

sudo dnf install gamemode

Steam başlatma seçeneklerine şunu yazın: gamemoderun %command%

-MangoHud: MSI Afterburner gibi düşünün. FPS, sıcaklık, GPU kullanımı falan ekranda gösteriyor. Sorun tespiti için birebir.
Ubuntu/Mint:

Kod:Panoya kopyala

sudo apt install mangohud

Fedora:

Kod:Panoya kopyala

sudo dnf install mangohud

kullanmak için başlatma seçeneğine: mangohud %command%
İkisini aynı anda kullanmak isterseniz: gamemoderun mangohud %command%

kernel mevzusu​

Ya normalde varsayılan kernel yeterli ama "ben son damlasına kadar performans isterim" derseniz zen kernel, liquorix veya XanMod gibi seçenekler var. Bunlar masaüstü ve oyun için optimize edilmiş.

Şahsen ben varsayılan kernelle devam ediyorum, aradaki fark için uğraşmaya değmez bence ama hobi olarak denemek isteyen baksın.

sık çıkan sorunlar (başıma gelenler)​

- oyun açılmıyor/Çöküyor: panik yok. İlk iş ProtonDB'ye bak, orada millet çözümü yazmıştır kesin. Farklı Proton sürümü dene. Başlatma seçeneklerine PROTON_USE_WINED3D=1 %command% yazıp bir dene bakalım.

-ses yok: pulseaudio veya pipewire ayarlarına bir göz at. Bazı oyunlarda PULSE_LATENCY_MSEC=60 %command% komutu işe yarıyor, aklınızda bulunsun.

-gamepad'i görmüyor: Steam'in kendi kontrolcü ayarlarını kurcala. Olmazsa xboxdrv falan kurmak gerekebilir.

-anti-cheat sorunu: işte bu en can sıkıcı olay... Bazı Online oyunlar Linux'a izin vermiyor maalesef (Valorant mesela oynanmıyor). Easy Anti-Cheat ve BattlEye çoğu oyunda çalışıyor artık ama geliştiricinin insafına kalmış. areweanticheatyet.com sitesinden bir kontrol edin oynamadan önce.

Wine ve prefix olayı​

Wine'ı elle kurcalayacaksanız bilmeniz gereken bir şey var: prefix. Bunu sanal bir Windows klasörü gibi düşünün. İçinde C diski, kayıt defteri falan var. Varsayılan olarak ~/.wine klasöründe durur.

Bazen oyunlar için ekstra zımbırtılar (DirectX, vc++ vs) gerekir. Bunları kurmak için Winetricks kullanıyoruz:

Kod:Panoya kopyala

sudo apt install winetricks

Sonra mesela: winetricks vcrun2019 dxvk

not: DXVK çok önemli, DirectX komutlarını Vulkan'a çeviriyor. Proton'da zaten var ama elle Wine kullanıyorsanız kesin kurun yoksa FPS sürünür.

Steam Deck sahipleri​

Deck'iniz varsa zaten kralsınız, içinde SteamOS var. Masaüstü moduna geçince bildiğin PC oluyor. Heroic, Lutris falan kurup keyfinize bakın. Mağazada "deck verified" yazanlara odaklanın kafanız rahat olsun.

son olarak birkaç tavsiye​

Her oyun şak diye çalışmayabilir, bazen biraz forumlarda gezinmek, ayar yapmak gerekir. Ama topluluk çok yardımsever, r/linux_gaming veya ProtonDB yorumları hayat kurtarır.

Bana sorarsanız Windows'u hemen silmeyin. Dual boot yapın, yani bilgisayar açılırken seçin. Alışana kadar iki sistem de dursun, sonra pişman olmayın.

Parayı basıp oyun almadan önce ProtonDB'ye bakın, sonra üzülmeyin "bu niye açılmadı" diye. Ve en önemlisi eğlenmenize bakın. Linux'ta oyun işi her gün daha iyiye gidiyor. Valve sağ olsun büyük emek veriyorlar. Umarım işinize yarar bu rehber.

teknik meraklısına kaynakça!​

Yukarıda anlattıklarım tecrübe ama işin kaynağı ne derseniz, elimin altındaki siteler şunlar. Özellikle sorun yaşadığınızda veya "bu Proton tam olarak ne yapıyor" dediğinizde buralara bakabilirsiniz:

Sürprizbozan: !!!!!!!TIKLA GÖR BABA !!!!!!!

1. kutsal kitap: Archwiki
Arch Linux kullanmasanız bile burası Linux aleminin en sağlam belgesidir net. Oyunla ilgili her detay, her hata çözümü burada var.

• link: wiki.archlinux.org/title/Gaming
• Not: Buradaki bilgiler Fedora veya Ubuntu için de %90 geçerli oluyor, mantığı kapmanız yeterli.

2. Valve'ın mutfağı: Proton GitHub sayfası
Proton'un nasıl çalıştığını, hangi Wine sürümünü baz aldığını, son güncellemelerle (changelog) nelerin düzeldiğini buradan takip ediyorum. Bazen bir oyun bozulduğunda ilk burada issue açılıyor.

• link: github.com/ValveSoftware/Proton

3. DXVK ve vkd3D (büyünün gerçekleştiği yer)
DirectX'i Vulkan'a çeviren o muazzam teknolojinin kaynağı burası. Hangi oyunun hangi sürümde desteklendiği teknik detaylarıyla yazar.

• link: github.com/doitsujin/dxvk

4. ProtonDB veri tabanı
Yukarıda bahsettim ama bu sitenin verileri tamamen kullanıcı raporlarına dayanıyor. Yani biz giriyoruz verileri. İstatistik merak edenler için harika grafikler de var.

• link: protondb.com

5. gamingonlinux & phoronix (haber ve benchmark)
"Hangi ekran kartı Linux'ta kaç FPS veriyor?", "yeni kernel oyun performansını artırdı mı?" gibi soruların cevabı Phoronix'te. Adamlar manyak gibi test yapıyor. Gamingonlinux ise oyun dünyasındaki gelişmeleri veriyor.

• link: phoronix.com (Donanım/Benchmark için)
• link: gamingonlinux.com (haberler için)

6. are we anti-cheat yet?
Anti-cheat kullanan Online oyunların durumunu anlık takip eden topluluk projesi.

• link: areweanticheatyet.com

7. winehq

İşin atası. Proton yokken Wine vardı. Wine'ın appdb kısmı eskidi biraz ama hala bazı spesifik DLL hataları için bakıyorum.

• link: appdb.winehq.org

Bunları kenara not edin, başınız sıkışınca Google'da kaybolmak yerine direkt buralara bakmak daha çok vakit kazandırıyor.

Genişletmek için tıkla...

wraxos woo dedi:

Linux'ta oyunculuğu bırakacağım sanırım.

Geçenlerde tatil günümde Last of Us part 1'i açmış yatağıma geçmiş oynamaya hazırdım o da ne? Yeni oyun başlatınca siyah ekranda hata verip kapanıyordu.

Bir Sefer'e neyse dedim sonrasında Assassin's Creed Unity oynadım birkaç saat. Sonraki gün tam oyunu açtım uzanıp oynayacağım pat oyun takılı kalıyor.

Linux'u çok severim ama oyunculuğu gerçekten artık gelişmeli. Gelip bana ProtonDB'de dediğin oyunlar Gold'lar çalışır demeyin her yazan kişi doğru veya tam yazmıyor.

Genişletmek için tıkla...

wraxos woo dedi:

Linux'ta oyunculuğu bırakacağım sanırım.

Geçenlerde tatil günümde Last of Us part 1'i açmış yatağıma geçmiş oynamaya hazırdım o da ne? Yeni oyun başlatınca siyah ekranda hata verip kapanıyordu.

Bir Sefer'e neyse dedim sonrasında Assassin's Creed Unity oynadım birkaç saat. Sonraki gün tam oyunu açtım uzanıp oynayacağım pat oyun takılı kalıyor.

Linux'u çok severim ama oyunculuğu gerçekten artık gelişmeli. Gelip bana ProtonDB'de dediğin oyunlar Gold'lar çalışır demeyin her yazan kişi doğru veya tam yazmıyor.

Genişletmek için tıkla...

779221 dedi:

Önerilen dağıtımları beğenmedim.
Linux Mint ve Nobara.
Birini tarçın çeken adamlar geliştiriyor. Diğerini tek kişi geliştiriyor.
Fedora.
Redhat'in deney ortamı. Kullanıcı sömürme projesi.
Redhat'i de burada umarım anlattıran olmaz. google.com

Arada tek openSUSE Tumbleweed ve Pop_OS! sıyrılıyor.

Rehber A'dan Z'ye detaylar diyor ama sadece MangoHud'u kurmuşuz?
Ayarlamayı veya goverlay'i hiç göstermemişsin.
Hiç FPS'i sabitmek ile Frametime'ı onarmak gibi bir şeyden bahsetmemişsin.

VkBasalt'da işlenebilirdi benzer şekilde.
Veya simülasyon oyunları için taskset ile işlemci çekirdeği seçtirmek konulabilirdi.

Ve ayrıca birisine Wayland'den X11'e geç dediğimiz noktada bu vakitten sonra artık Windows'a geri dön demek bence daha iyi.

Rehberdeki diğer rehberlere/konulara yönlendiren linkler konudaki cevaba yönlendiriyor.

Bunlar haricinde güzel teşvik edici. Ama yinede A'dan Z'ye dedirtecek bir durum yok.



Hiç olmazsa hem Windows hem de Linux dağıtmında ortak bir kütüphane kullanmanı öneririm yoksa oyun oynayacağım diye o anki çalışma ortamını bozmak sinir bozucu olabilir.
Onun haricinde zaten ProtonDB üstündeki yorumara bakarsan çoğunda bir düzeltme ile uğraştıklarını görebilirsin.

Eki Görüntüle 2623640

Genişletmek için tıkla...

Mephistopheles dedi:

Ben de benzer durumu RDR2'de yaşamıştım, tam moda girmişim Launcher hatası verip duruyordu, o gün PC'yi camdan aşağı atasım gelmişti

Genişletmek için tıkla...

Mephistopheles dedi:

Hocam selam, öncelikle detaylı yorumun için eyvallah. Bayağı sert girmişsin ama doğru yerlere parmak basmışsın yalan yok

Sırayla gideyim:
Mint ve "tarçın" esprisi güldürdü vallahi ama yiğidi öldür hakkını yeme, Windows'tan gelen adam için Mint'in o hantal ama "bozulmayan" yapısı ilaç gibi. Nobara konusunda haklısın, gloriouseggroll reis tek başına sırtlıyor projeyi ("bus factor 1" olayı), adam yarın sıkıldım dese ortada kalabiliriz. O risk her zaman var.

A'dan Z'ye başlığı belki biraz iddialı kaçmış olabilir, kabul ediyorum. Ama takdir edersin ki Windows'tan yeni gelen, daha terminal görünce eli titreyen adama taskset ile işlemci affinitesi ayarlamayı ya da vkbasalt Config dosyalarını anlatmaya başlarsam adam o bilgisayarı kapatır kaçar. Amacım insanları teknik detayda boğmadan "bakın bu iş o kadar da zor değil" dedirtmekti. Goverlay falan harika toollar ama giriş 101 dersinde öğrenciyi kaçırırız bence.

X11 konusunda sana pek katılmıyorum ama. NVIDIA hala bazı eski serilerde veya spesifik driver sürümlerinde Wayland'de saçmalıyor (flickering vs). Sırf bu yüzden Linux olmamış sen dön demek yerine şimdilik X11 ile idare et, düzelince geçersin demek daha yapıcı bence.

Linkleri kontrol edeceğim uyarın için sağ ol.

Belki senin bahsettiğin frametime fix, goverlay, taskset gibi konuları içeren "ileri düzey Linux Gaming" diye ikinci bir konu açarım, orası daha hardcore olur. Bu biraz "başlangıç paketi" tadında kalsın.
Teşekkürler katkın için.

Genişletmek için tıkla...

Rehber: TPM 2.0 ile otomatik disk şifresi çözme

Rehbere hoş geldiniz. Bu rehberde kurduğunuz systemd-boot ve disk şifrelemesi olan cihazda otomatik disk şifresi çözdüreceğiz. Gereksinimler: TPM 2.0 Systemd-boot Lamer seviye bilgi, yetenek. Sdbootutil İlk önce ihtiyacımız olan paketleri alıyoruz. zypper in tpm2.0-tools Paketleri kurduktan...

www.technopat.net

Sürprizbozan: F*dora sevmem.

Hemde hiç, bence sende bak.
Kullanıcı katkısının gittiği yer bence çok önemli.

Red Hat cutting back RHEL source availability

Red Hat has announced that public source releases will be restricted to CentOS Stream going for [...]

lwn.net

Keeping Open Source Open

Every user of Rocky Linux is valued and their contributions matter. From software engineers to IT professionals and hobbyists, together, we are all pa...

rockylinux.org