Merhabalar dostlar. Bugün, benim gibi windowsun ağırlığından, reklam fazlalığından ve izniniz dışında veri paylaşımlarından şikayetçi olupta linuxa geçmeye karar verenler için ufak bir rehber hazırlamaya karar verdim. Lafı fazla dolandırmadan isterseniz dağıtımları listelemeye ve hangi dağıtımın hangi konuda daha iyi olduğunu ve nerelerde kullanabileceğinizi listeleyeceğim;
1- FEDORA (kendisi gönlümün efendisidir)
Eki Görüntüle 2552321
Özellikle linuxa yeni başlayanlar için topluluk geliştirmesi ile yapılan işletim sistemlerinden ziyade, şirket tabanlı işletim sistemlerini kullanmanız gerçekten çok büyük bir lüks olur. Nedeni ise destek çok daha fazladır, açıklar topluluk ile geliştirilen işletim sistemlerinden ziyade daha hızlı kapanır ve de daha stabildir. Bu yüzden listemizin başında fedora vardır.
Fedorada 3 çeşit pencere yöneticisi bulunmaktadır. Aralarında en stabil çalışanı gnome masaüstü ortamıdır. Bunların haricinde KDE ve Hyprland gibi masaüstü ortamlarını da sorunsuz bir şekilde desteklemektedir. Kendi mağazasıyla birlikte gelir ve içerisinde günlük olarak işinize yarayan her uygulamayı barındırmaktadır. Mağazasında bulunmayan uygulamalar ise internette rahatlıkla bulunabilmekte. Uygulama yükleyip kaldırmak, dosya silip oluşturmak vb işlerinizi terminal kullanmadan grafik arayüzünden rahatlıkla yapabilmektesiniz. Default olarak BTRFS dosya formatıyla gelmekte. Bu dosya formatının en büyük avantajı anlık snapshotlar alarak, diskinizde fazla yer kaplamadan yedeklemeler alabilmenizdir. Bir sorun çıktığında GRUB arayüzünden dahil çok kolay bir şekilde sistemi geriye döndürebilmektesiniz.
2- Arch Linux
Eki Görüntüle 2552324
Arch linuxu listenin başına almayı çok isterdim fakat bu işletim sisteminde bi tık daha linux bilgisi gerekmektedir. Nedeni ise çok sade ve minimalist bir şekilde gelmesidir. Ekstra olarak ilk kurulumu terminal komutlarıyla yapılmasından dolayıdır. Terminal dediğime aldanmayın çünkü "archinstall" adlı script sayesinde kurulum bir hayli kolay hale gelmiştir.
NEDEN ARCH LINUX
Arch linux paketler konusunda zirve bir noktaya yerleşmiş bulunmaktadır. Aklınıza gelebilecek olan bütün masaüstü ortamlarını destekler ve hepsinde de sorunsuz bir şekilde çalışır. "Pacman" paket yöneticisi kullanmaktadır. Ekstra olarak "Aur" (Topluluk tarafından derlenip yayınlanan uygulamalar) ve "Yay" gibi paket yöneticileriyle paketler konusunda oldukça zengindir. En başta dediğim gibi aşırı seviyede minimalist bir kurulum ile gelir. İstemediğiniz ve bilgisayarınızı yoran hiçbir paketi arch linuxta bulamazsınız. Bu da sizi tamamiyle bilgisayarın sahibi yapar.
Bu dağıtımın eksi yanı; sıkça terminal kullanmak zorunda olmanızdır. Çoğu şeyi grafik arayüzü ile halledebilseniz bile bazı durumlarda, hatta çoğu zaman terminal kullanıp ayarlamalarınızı terminal ile yapmaktasınız. Ama ArchWiki denilen bir veli nimet sayesinde aklınıza gelebilecek bütün sorunların çözümü bu sitedeki dökümantasyonlarla çözülebilmekte. Topluluğu sağlamdır ve aradığınız her sorunun cevabını bulabilirsiniz.
3- Linux MintEki Görüntüle 2552326
Benim de başlangıç olarak kullandığım bir linux dağıtımıdır. Default olarak cinnamon masaüstü ortamıyla gelmekte. Dilerseniz Mate veya xfce masaüstü ortamlarını da tercih edebilirsiniz. Linux mint ubuntu tabanlı bir işletim sistemidir. Yani paket konusunda sorun yaşamayacağınız işletim sistemlerinden bir tanesidir. Ubuntudan kat kat daha iyi bir şekilde gelmesinin nedeni iste gereksiz servisler ve paketler bulunmamaktadır. Ne kadar yeni ve güzel bir bilgisayarınız olursa olsun ubuntuda her zaman takılmalar ve donmalar yaşayacaksınızdır. Bu yüzden linux mint i sizlere tavsiye ediyorum.
Neden linux mint
Sistemi kurduktan sonra çoğu uygulamalar hazır gelir. Kurulumdan hemen sonra çalışmaya başlayabilirsiniz. Akıcı bir arayüze sahiptir ve kendi mağazası bulunmaktadır. Bu mağaza içerisinde aradığınız çoğu uygulamaları ve programları bulabilmektesiniz. Mağazasında olmayan uygulamaları da internette rahatlıkla bulup .exe dosyası kurarmışcasına rahatlıkla kurulumlarını gerçekleştirebilirsiniz. Mağaza üzerinden de bütün güncellemelerinizi rahatlıkla yapabilmektesiniz.
Eksi yanları
Linux mint stabil olarak yalnızca saydığım 3 tane masaüstü ortamında sorunsuz bir şekilde çalışabilmektedir. Farklı masaüstü ortamları denemek isterseniz sürekli sorunlarla karşılaşacaksınızdır. Özelleştirmeler çok sınırlıdır, kafanızda oluşturduğunuz özelleştirmeleri mint üzerine geçirmek oldukça zordur.
Linux mint, oldukça eski olan X11 isimli bir ekran protokolü kullanmakta. Waydroid vb uygulamaları çalıştırmak istediğinizde maalesef ki linux mintte çalıştıramayacaksınız. Çünkü linux mint wayland ekran protokolünü desteklememekte. Şimdi şöyle diyenler olacaktır; oturumu kapatıp wayland masaüstü ortamına geçebilirsin. diyenleriniz olacak bu yüzden size kısaca size açıklayayım. Linux mint şuanda deneysel aşamada wayland yayınlıyor. Bu yüzden sistem stabil olarak çalışmıyor. Default olarak kendisini ingilizce klavyeye geçiriyor ve klavyeyi düzeltmenize izin vermiyor.
4- CachyOsEki Görüntüle 2552333
CachyOs arch tabanlı stabil ve güzel çalışan bir işletim sistemidir. Aklınıza gelebilecek olan bütün masaüstü ortamlarını, arch linuxta kullanabildiğimiz gibi cachyos te kullanabilmekteyiz.
Neden CachyOs
En büyük nedenlerinden bir tanesi arch tabanlı olmasıdır. Bu işletim sistemini bozmak, saf arch linuxa nazaran daha da zordur. Çünkü üzerinde oynamalar yapılmıştır ve default bir şekilde çoğu program hazır olarak gelmektedir. Bir diğer güzel yanı ise; kurulum aşamasında arch linuxta olduğu gibi terminalle uğraşmazsınız. Bütün kurulum işlemlerini grafik arayüzündeki yükleme yardımcısıyla yapabilmektesiniz.
CachyOs in bir eksi yanıyla daha önce hiç karşılaşmadım. Yukarıda saydığım her bir dağıtımı kendim uzun süreler boyunca test ederek kullandım ve kafamda bu şekilde sıralama oluşturarak, dilim döndüğünce size anlatmaya çalıştım. Neden ubuntu gibi işletim sistemlerini koymadın diye sorarsanız eğer; linuxa yeni başlayıpta ubuntu kurup, insanların linuxtan soğumasını istemediğim için ubuntu gibi işletim sistemlerini buraya eklemedim.
Aklınıza takılan soruları yorumlar kısmına iletin. Elimden geldiğince her sorunuzu cevaplamaya çalışacağım.
İyi forumlar Technopat Ailesi!!