Eki Görüntüle 2112031
Oyun: Hitman3 (her şey en yüksekte. 1600p)
Sistem: MSI Raider GE78hx 13vh.
İşlemci: i9 13950HX.
GPU: RTX 4080 Mobile 175W.
RAM: 2x32 5600 MHz CL46 1.1v SK Hynix.
Güç sağlayıcı: 330W AC adaptör.
Merhaba. Uzun süredir yeni bir rehber gelmemişti. Bugün güzel bir tane yapalım istedim. Öyleyse başlayalım.
hazırlık: Windows
İlk olarak Windows'umuzu optimum ve stabil bir hale getirelim. Düzgün çalışmayan OS size yararlı olmaz.
DISM aracını kullanarak ilk imajı düzeltmelisiniz. Komut Istemi'ni yönetici yetkisiyle oluşturun ve ardından sırasıyla girin:
DISM /Online /Cleanup-Image /CheckHealth
DISM /Online /Cleanup-Image /ScanHealth
DISM /Online /Cleanup-Image /RestoreHealth
Ardından sistem doğrulaması ve onarımı yapabiliriz.
sfc /scannow
Bunun da ardından çalışan tüm programları kapatın. Arkada açık olan programlarınız da dahil. Arkadaki şahsi açık programlarınızı ise sağ alttaki iki kenarlı ok işaretinden kapatabilirsiniz. Sonrasında güzelce superfetch ve önbelleklemeyi bir silelim. Programları kapatmadan silme işlemi uygulamayın.
Windows tuşu + r kombinasyonunu yapın ve sırasıyla şunları yazın her şeyi silin silinmeyenleri kutuyu tikleyerek atlayın.
prefetch
%temp%
temp
Ardından sistemde masaüstüne bir kez tıklayın ve alt+F4 ile açılan ekrandan sistemi kapatın. (çalışmazsa beklendiği gibi, FN tuşu kullanmanız gerekebilir.)
Sistemi yeniden açtığınızda muhtemelen hissedersiniz.
1) CPU üzerinde oyun performansı sorunlarınızı giderin veya iyileştirin.
CPU hassas bir birimdir zaten sistemin de bir nevi kalbidir. Öncelikle CPU'nuzu bir yoklayın.
CPU throttle
Herkese Merhaba; Bugün CPU ve GPU Throttle çözümlerine değineceğiz. Gaming Laptop kısmına açtım rehberi çünkü en çok buralarda gördüğümüz sorunlar. Moderatör dilerse değiştirir. İlk eski rehberlerimi de burada belirtip yeni bu işlere merak salacak arkadaşlara güzel kaynaklar göstermek isterim...
Rehberimde throttle tespitini göstermiştim. Throttle sorunlarını tespit edebilirsiniz ama ilk ortaya çıkmasını sağlamanız lazım. Sisteminizi OCCT veya başka bir CPU bazlı stres testiyle sınayın. Arkada HWiNFO veya ThrottleStop -hangisini kullanıyorsanız- açık kalsın. Test esnasında zaten sorunları görürsünüz. Önerim ThrottleStop kullanın.
CPU throttle varsa rehberden veya benden bir şekilde destek alın. Sorununuzu çözün.
CPU throttle %1 FPS ve FPS değerlerinizi epey düşürebilir. Yüksek FPS ama düşük akıcılık sorunlarına da ilaç olabilir. Kurtulmak en iyisidir.
CPU timer resulation
Timer resulation düşürmek biraz stabilite bozabilen bir işlemdir. Bunu belirtmekte fayda var. Hardware düzeyinde stabilite bozar merak etmeyin, Windows ve genel deneyiminizi etkilemez. CPU timer resulation değerinizi düşürmek Micro stutter-stutter sorunlarınıza iyi gelebilir. Deneyip görünüz. Halihazırda böyle bir sorununuz yoksa yapmayın.
CPU C-state
Bu da güzel bir konu ve belki de güzel bir çözüm olabilir. Bu çözüm Intel'e hastır. C-state sadece Intel'de mevcut. Bazı oyunlarda sistem adeta "çekişten düşüyorsa" C-state'i kesinlikle kontrol edin. C-state devre dışıysa açın ve C modlarında deneme yapın. C1, C3, C10 olarak denemeler yapın. Bu esnada undemotion ve demotion kutularının hepsi tikli bir vaziyette olsun. Örnek:
Eki Görüntüle 2112049
Ben C1'de sorun yaşamıyorum o yüzden en performanslısı C1'e aldım. Bu arada C-state kapatınca benim sistemde de LoL'de sistem aniden çekişten düşüyor gibi oluyor. Dediğim gibi çözüm olabilir.
CPU all-Core veya p all-Core / e all-Core
Bazı durumlarda -fazla detayına girmiyorum- en güçlü çekirdek çarpanınız çarpan düşebilir. Misal masaüstünde 4.7 GHz ise oyunda 4.3 GHz ancak 4.7'ye fırlamalı olarak çalışabilir. Anlatamadıysam üzgünüm. Özetle sistem yükteyken frekanslar değişkenlik gösterir. Bu gibi durumlarda da frametime dalgalanabilir. Olmasını önerdiğim durum ise şudur:
Eki Görüntüle 2112056
Görüldüğü gibi tüm çarpan en üst limitleri aynı. Bu da tüm çekirdeklerin hep aynı hızda ve aynı frekansta çalışmasını sağlıyor. Bunu öneriyorum.
CPU entegre grafik birimi sisteme bağlıysa sistemden çıkarın ve sadece harici grafik biriminizi kullanın.
Yapmamanız halinde veriyolu darboğazı yaşayabilirsiniz. FPS değerleriniz daha düşük olur özellikle Valorant, CS gibi oyunlarda.
2) RAM üzerinde oyun performansı sorunlarınızı giderin veya iyileştirin.
Şimdi RAM'lere geldik. Burası da bence çok güzel bir konu. Çok önemli görülmüyor ama aslında en önemli kısımlardan biri bu.
Altın bilgi: RAM frekansı CPU'ya değil, anakarta bağlıdır. Yani CPU'nuza desteklenin üstünde RAM takıp çalıştırabilirsiniz de. Tabii fazlasını okur mu? Okuyamaz yani etkisi olmaz çok fazla. Nereye geliyorum:
RAM frekansı
i9 13950HX desteklenen maksimum RAM frekansları:
Eki Görüntüle 2112059
Arkadaşlar bir sistemden en yüksek verimi almak istiyorsanız RAM MHz değeriniz CPU'nun desteklediği en yüksek MHz (veya üstü) olacak. (tabii öyle de ayarlanmış olacak.) Bu genel oyun performansını iyileştirir bir niteliktir.
CL ve zamanlamalar
CL değerinizin düşük olması daha iyidir daha tepkiseldir ve verisel olarak yinelenmeye de daha açıktır. Detaylarına girmiyorum bunu böyle deyip bırakalım şimdilik. Diğer zamanlamaları da kontrol edin. CL dışında da zamanlamalar var.
RAM'lerde oyuna negatif yansıyan durumlar
- Dual veya Quad channel kullanmamak. (Dual ile Quad arasında değecek çok bir fark yoktur.)
- İki farklı nitelikte veya özellikte RAM kullanmak. (farklı marka bile olmaması taraftarıyım. Aynı RAM'den iki tane alın ve takın.)
- Düşük RAM boyutu (8 GB RAM günümüzde tarihe karışmak üzere maalesef.
- Flex channel muhabbetleri de var ancak aşırı detaya inmeyelim. Siz iki tane aynı RAM'den alıp öyle kullanın arkadaşlar.
RAM OC ile bile inanılmaz etkiler alanlar var. RAM'leri küçümsemeyin. Yukarıda belirttiğim sistemimde de RAM'ler OC'lu olarak kullanılıyor. Yararlarını da görmedim diyemem.
3) GPU
Burada pek bir dikkatinizi bir yere çekemeyeceğim, GPU'lar çok stabil parçalardır. Birkaç şeye dikkat edelim yeter.
GPU Power limit
GPU Power Limit'i %105 gibi minik artışlarda daha efektif ve stabil buldum. Bunu denemeyi düşünebilirsiniz.
GPU throttle
GPU throttle sorunlarını HWiNFO aracı ile denetleyebilirsiniz veya oyunda MSI Afterburner ile direkt olarak ekrana da yansıtabilirsiniz. GPU'nuzda bir throttle varsa giderin.
4) Power Supply unit - PSU
Güç kaynağınız çok önemli. Buradan da kaynaklanan çok sorun mevcut.
3, 3V - 5V - 12v gibi kanalları kontrol etmenizi öneririm. %5-8 yükte düşme payı olarak görülebilir. PSU eskimiş, ömrünü yitirmiş olabilir. Ayrıyeten gelen elektrikte de sıkıntı olabilir. Diğer voltaj değerlerine de elbet bir göz atsanız güzel olur. İlgili verileri HWiNFO veya başka diğer araçlarda bulabilirsiniz.
5) depolama
Depolama tepkisel değilse ve yavaşsa sıkıntı olabilir. Forza Horizon oyuncuları bilir ki disk yetmediğinde yavaştan ilerlerken sistem ağırlaşır. Hatta bazen yüklenemediğinde haritanın o kısmı, oyun bile durur. Yüklenince devam eder. HDD ise şiddetli etkileri görülür ancak SSD'lerde genelde sorun yaşanmaz.
Tüm düşük FPS sorunları genelde buradakilerin dışına çıkmaz. Throttle durumları çok derindir o yüzden detayına girmedim. Önceden girmiştim. RAM'lerde de zamanlamalar derin konudur. Girmedik aynı şekilde. Umarım yararı olur. Danışmak istediğiniz varsa sorabilirsiniz. Dizüstü ve masaüstü kullanıcıları BIOS ayarlarıma da bakabilirler. Geçmişte bir inceleme yayınladım kendi sistemime dair. Orada ayarlarım da var.
Şunu da ekleyeyim. Anakart burada yazmadım diye önemsiz zannedilmesin. Asıl her kapı anakarta çıkıyor. Throttle olayları genelde zaten direkt olarak anakarta çıkıyor. Anakarta oturtuyorsunuz parçalarınızı. Anakartınızın tasarımı çok önemli. Anakartta ucuza kaçmayın. İyi sosyaller.