Program sözcüğünün Türkçe karşılığı ne olur?

TürkçeYazılımKonatı dedi:

printer: print eylemine gelen -er eki.
writer: write eylemine gelen -er eki.

basıcı: basmak eylemine gelen -ıcı eki.
yazıcı: yazmak eylemine gelen -ıcı eki.

Kural ortada. Biz geçmiş yorumlarda "yazıcı" sözcüğünün yanlış kullanımından ötürü "yazar" sözcüğü "writer" anlamında kullanılıyor diye yazmıştık.

Örneğin Kazak Türkçesine printery sözcüğüne karşılık basmahane anlamına gelen "baspaxana" sözcüğü kullanılır. Bu söz Türkiye Türkçesinde de vardır. İzmir ilinde "basmane" adında yer vardır. Bu adda basmahane sözcüğünden gelir. basma sözcüğünün a ünlüsü uzun söylenir. Aradaki h sesi erimiştir. İki a ünlüsü yan yana gelince uzamıştır. "basmāne" diye yazarak gösterelim bir de.

Görüldüğü üzere matbaa işlerine bas- eyleminden türetimlerle karşılık veriliyor. Yanlışlık yok. Yazıcı sözcüğüne gelince. Askerlikte "yazı yazma işini yapan er" olarak kullanırlar. Yazar sözcüğü yanlış bir türetim midir? Hayır değildir. Yalnızca size olup biteni göstermeye çalışıyoruz. Saygılarımızla.

Genişletmek için tıkla...

Aslında ben yazıcı veya printer konusuna girmek istememiştim. Konu oraya geldi.
Dediğiniz doğru olabilir, belki yazarlara yazıcı, yazıcıya basıcı denilebilirdi.
Öyle olsaydı o şekilde alışmış olurduk.
Tabi bu zincirleme bir çok kelimenin değişmesine sebep olurdu.
Bu saatten sonra değiştirilse de, insanların buna alışması için bir neslin tamamen değişmesi gerekirdi. Kısacası bahsettiğiniz çok zor birşey.

Ben sadece program vb. kelimeler için yazmak istemiştim. Program, Plan vb teknolojik isimler zaten TDK'ya girmiş kelimeler. Yani bunları olduğu gibi kabul edilmesi taraftarıyım.
En azından hem bu şekilde anlam karmaşası olmaz hem de dünya standartların da isimlendirmiş oluruz.

Akşama bir programım var.
Şu programı kurdun mu?
Bir plan program yapalım olur mu?
.....

Programı bir çok anlamda kullanabiliyoruz ve oldukça değerli bir kelime olduğunu düşünüyorum.

Bu arada tartışmadan oldukça keyif aldım diyebilirim, artık işlerimden dolayı ayrılmam gerekiyor, teşekkürler.

Konunun hepsini okumadım ama programlamak, planlamak, düzenlemek gibi bir şey görmüştüm TDK açıklamasında. Programlama da öyle bir şey zaten. Türkçe karşılığı olarak planlamak, kurgulamak kullanılamaz mı?

"yügürtürç" olur elbette. Köktürk dilindeki yürümenin modernize bir karşılığı. Bu konuya ilişkin çeşitli örkler mivcit.