Program sözcüğünün Türkçe karşılığı ne olur?

Program sözcüğüne yazılım sözcüğü ile yaklaşmanın sorunlarından önceki yorumlarda söz etmiştik. Program sözcüğü özel bir ürün adı değildir. Printer sözcüğüne basıcı denilmesi argo anlam hiç değildir. Matbaa alanında kullanılan bir terimdir. Baskı gibi türemiş örnekleri de işletilmektedir.

Yerli kaynaklı teknolojiler vardır. Tüm teknolojiler yabancı kaynaklı değildir. Burada ufak bir düzeltme yapmamız gerekir.

Sözcüklerin öğrenilmesi bir süreçtir. Kimi sözcükler kendini öğretir. Örneğin "yazak" sözcüğünden söz ettiğimizde bunun "yazı yazma işi yaptığımız alan, yer" gibi anlamda olabileceği kısa sürede anlaşılır. Kimi sözcükler böyle değildir. Anlatılması, açıklanması gerekir. Bu sözcükler karşısında bir süreliğine bu sıkıntılar çekilir. Ancak bilinçli bir ilerleyiş ile bu sıkıntıların sanıldığı gibi büyük olmadığı görülür.

Ardından sözcükler ve varlıklar arasında ilişkiler oturmaya başlar. Bilinçli bir Türkçe kullanımı artar. Şu an neye neden böyle denildiği bilinmeyen sözlerimizle çoğu kez yüzeysel bir kullanımla işletilir sözlerimiz. Sözcüklerle ilişki biraz daha ilerlediğinde kişinin iletişimi de değişiyor. Kavramlar güçlendikçe de yollar geride kalıyor. "yazak" örneğini verdiğimiz gibi şimdi şu sözcüğü yazalım ve ne anlama geleceğini araştırınız. "sidek ya da siyek".

Özel ürün adlarının Türkçe karşılıkları ile kullanılması zaten söz konusu değildir. Özel ad olmayan windows sözcüğünü kullanacaksanız yaygın bilinen "pencereler" karşılığını kullanırsınız. Türkçe kökenli karşılıklardan verecekseniz "tağalar", "gözenekler" gibi sözcüklerden yararlanabilirsiniz.

Elimizden geldiğince açıklamalar yapmaya çalıştık. Varsa yanlışımız bağışlana. Saygılarımızla.
 
Son düzenleme:
Neden bu arkadaşın çabasına karşı çıkıyorsunuz ki, bırakın arasın, zaten saçma bir kelime olursa halk kullanmaz ama belki güzel bir kelime bulur ve kullanılır. Benim aklıma bir şey gelmedi ama konuyu açan arkadaşı destekliyorum.
 

Haklısın ben Türkçe hakkında ki çalışmalarına saygı duyuyorum.
Ama her ne kadar özel isim olmasada artık bunlar özel isim kadar yerleşmiş kelimelerdir. (Örneğin internet kelimeside bir marka yada ürün değildir ama karşılığı bulunmuyor). Yıllarca matbaacılık yaptım, aynı zamanda grafikerim, basıcı diyen bir kişi duymadım Yazıcı doğrudur.
Grafiker demişken (Grafiker kelimesi günlük hayatta sıklıkla kullanılan kelimelerden bir tanesidir. Grafiker, Almanca dilinden Türkçe'mize geçmiştir)

Aslında bahsettiğim şu. TDK her dili kendisi üretmiyor, başka dillerden de dilimize eklenen bir çok kelime var. Yani program kelimesinin dilimize eklenmesinin ne mahsuru var. İllaki mevcut kelimelerimizden mi herşeyi üretmemiz gerekiyor.

Şu grafikermiş dediğin de o adamın ne iş yaptığını hemen anlarım, ama şu tasarımcıymış dersen bu adam ne tasarımcısı diye bir düşünürüm. Ayakkabımı elbisemi binamı mimar mı.

Bu tabi ki benim şahsi fikrim.
 
Son düzenleme:
Değme dediğinize yanıt verebilecek zamanı bulamadığımız için üzgünüz. Size PRINTER sözcüğü karşısında şu yazıyı vermek isteriz.

 
TürkçeYazılımKonatı dedi:
Değme dediğinize yanıt verebilecek zamanı bulamadığımız için üzgünüz. Size PRINTER sözcüğü karşısında şu yazıyı vermek isteriz.
Genişletmek için tıkla...

Halk dili önemlidir, printer kelimesini de zaten çok kullanan yok, genelde birşey yazdırmak isteyenler yazıcıdan çıktı alacağım veya yazdıracağım der. Printer için ise en fazla print alacağım veya print ettir kelimesi kullanılır. Artık böyle yerleşmiş. Alıntı yaptığın arkadaş kendi fikrini beyan etmiş saygı duyuyorum.
Basıcı kelimesini açıkcası ben kullanmak istemem. (Hem anlam olarak, hem de kulağa hoş gelmiyor)
Basıcı derken matbaa makinesi başındaki ustayıda anlayabiliriz veya serigraf baskısı da olabilir, yüz tane örnek çıkartabilirim, ama yazıcı veya printer dediğimde bunu bu forumda anlamayacak bir kişi varsa haklısın
Hatta printer dediğimde dünyada anlamayacak kimse yok.
Türkçe kelime sayısı olarak çok ileride değil, bu da bir kelimenin birden fazla anlama gelmesine sebep oluyor.
Sonraki neslin iyice kelime karmaşası içerisine girmesindense, dünya standartlarında kullanmasını tercih ederim.
Neyse bu konu beni aşar
Bunlar tamamen benim kendi fikrim, tercih yine halkındır.
Size kolay gelsin
 
Son düzenleme:
Iskalıyorsunuz. Basıcılar ile yazı çıktıları çok alındığı için ona yazıcı denilmesi anlaşılır. Ancak bilinçli bir yaklaşımla bunların adı yazıcı değildir. Writer sözüğüne yazıcı diyelim, printer sözcüğüne de yazıcı diyelim sonra da biri çıksın Türkçe yetersiz dildir diye sağda solda yazışsın. İki ayrı sözcüğe ve anlamı tek sözcükle karşılamaya çalışıyor desin. Olacak iş mi? Bilinçli olmalıyız.

Sn. Yusuf Çotuksöken'e gelince kendisi dilbilimcidir.


Recep pekmeztaş dedi:
İleriyaz. olur mu?
Genişletmek için tıkla...
Sözcük türetme kurallarına göre ad + eylem yöntemi yok diye biliyoruz. Bu açıdan olmaz.
 

O zaman abimiz diyelim, yinede kendi fikrini beyan etmiş, insanların mevkisi ve bilgisine göre her dediklerine doğru dersek, bizlerin düşüncelerinin bir anlamı olmazdı.

Basıcı zaten TDK'da olan bir kelime ve başka bir anlama geliyor.
Yazıcı ise yine TDK'da olan bir kelime ve genel olarak printer anlamında kullanılıyor.
(Genellikle diyorum örneğin Mahkeme katiblerine de yazıcı deniyor)

Türkçe de evet bir kelimenin birden fazla anlamda kullanıldığını hepimiz biliyoruz yani böyle birşey yoktur derseniz biraz tuhaf olur.

Birde kelimelerin ingilizce anlamlarına da bakmanız gerekiyor.
Writer'ın yazıcı (printer) ile alakası yoktur. Bu yazar, yazan anlamındadır.
Örneğin bir roman yazarsam yazar olurum. Yani writer = yazar anlamındadır.

Özet geçersem bahsettiğim tamamen şu;
Türkçeye yeni kelimeler katılabilir. Şu an TDK'da bir çok dilden eklenmiş (hatta bu kadar önemli ve global olmayan) yüzlerce kelime varken, kalkıpta teknoloji alanında global olarak kullanılan kelimeleri, neden başka kelimelerle adlandırmaya çalışıp da, daha fazla kendimizi uzaklaştırıyoruz.
 
Son düzenleme:

printer: print eylemine gelen -er eki.
writer: write eylemine gelen -er eki.

basıcı: basmak eylemine gelen -ıcı eki.
yazıcı: yazmak eylemine gelen -ıcı eki.

Kural ortada. Biz geçmiş yorumlarda "yazıcı" sözcüğünün yanlış kullanımından ötürü "yazar" sözcüğü "writer" anlamında kullanılıyor diye yazmıştık.

Örneğin Kazak Türkçesine printery sözcüğüne karşılık basmahane anlamına gelen "baspaxana" sözcüğü kullanılır. Bu söz Türkiye Türkçesinde de vardır. İzmir ilinde "basmane" adında yer vardır. Bu adda basmahane sözcüğünden gelir. basma sözcüğünün a ünlüsü uzun söylenir. Aradaki h sesi erimiştir. İki a ünlüsü yan yana gelince uzamıştır. "basmāne" diye yazarak gösterelim bir de.

Görüldüğü üzere matbaa işlerine bas- eyleminden türetimlerle karşılık veriliyor. Yanlışlık yok. Yazıcı sözcüğüne gelince. Askerlikte "yazı yazma işini yapan er" olarak kullanırlar. Yazar sözcüğü yanlış bir türetim midir? Hayır değildir. Yalnızca size olup biteni göstermeye çalışıyoruz. Saygılarımızla.
 
Konuyu cevapla
Menü
Giriş yap
Kaydol
Bu siteyi kullanmak için çerezler gereklidir. Siteyi kullanmaya devam etmek için çerezleri kabul etmelisiniz. Daha Fazlasını Öğren.…