Google araştırması yaptım ve ilgimi daha çok çekti genel olarak sorularım.
1. nasıl çalışır?
2. Gerçekten normal bir kullanıcı kullanabilir mi?
3. Kullanan varsa deneyimlerini anlatabilir mi?
1. Qubes OS açık kaynak yazılım sanal bilgisayar teknolojisi olan Xen projesi ile birlikte çalışıyor. Ayrıca distro da açık kaynak. Çalışma mantığını anlamak için kendi sitesinden bakabilirsiniz.
Qubes is a security-oriented, free and open-source operating system for personal computers that allows you to securely compartmentalize your digital life.
www.qubes-os.org
Xen projesi hakkında bilgi için(Son güncelleme 2018 de olduğu için yeni güncellemeler hakkında bilgi yazmamış olabilirler.);
wiki.xenproject.org
2. Normal bir kullanıcıdan kastınıza bağlı bir durum.
Normal bir kullanıcıyı Linux'a yeni başlayan birisi olarak söylediyseniz; hayır kullanması önerilmez çünkü kullanmaya başladığı gibi uygulama indirme vb. şeylerde zorlanacağı ve wiki kullanmak zor geleceği için distroyu kötülemekle sonuçlanabilir
. Ayrıca ben de Linux'a yeni başladığımda zorlanmış ve bir hayli hata ile uğraşmıştım. Bu forumdan bana yardım edenler sayesinde ve wiki sayfalarından onlarca makale okuyarak Linux mantığını ve kodlarını kavrayabildim. O yüzden Linux'a yeni başlayan birisi eğer gerçekten paronayak birisiyse, öncelikle herhangi bir dağıtımdan başlayıp, donanımsal problemlerini ve uygulamalarını ayarlamayı öğrendikten sonra geçmesini öneririm. Ayrıca Qubes OS tüm distrolar kurulabilir olduğunu biliyorum. O yüzden herhangi bir distro tercih edilebilir ama Debian10 ve Fedora default olarak gelmekte. Yeni başlayan bir kişinin ekstra bir dağıtım olarak kuracağı şey, Windows diye düşünürsek, ilk başta Debian tabanlı bir dağıtım kurarak, apt vb. çoğu genel kodları öğrenmesini öneririm çünkü Manjaro'dan geçtiğim için bende Debian da zorlandım ama kendimi geliştirmeyi sevdiğim için sabırlı bir şekilde ilerlemeye devam ediyorum. O yüzden en başında fikir önemli.
Linux'un kodlarına biraz hakim ve nasıl yardım alacağını bilen birisi ise; evet uygundur ama sabırlı ve öğrenmeyi seven birisi olması gerekecek. Ayrıca bu kişinin güvenlik ve gizlilik için çok fazla şeyden feragat etmesi gerekiyor.
Linux kodlarında çok iyi birisi ise; Çok rahat bir şekilde uyum sağlayacaktır ama güvenlik ve gizlilik kişisel bir şey olduğu için, bu distroyu kullanmayı tercih etmeyebilir çünkü amacının dışında bir dağıtım olarak görebilir. Tüm distrolar amacı için kullanılıyor diye bildiğimden dolayı bunu söylüyorum çünkü o kişi Arch ile işlerini hallediyor olabilir ve güvenlik ve gizlilik için herhangi bir şey yapmak istemeyebilir.
Şahsen, kullanan kişileri şu şekilde tanımlayabilirim;
- Güvenliğini ve gizliliğini %99.9 civarında arttırmak isteyenler.
- Tamamen Linux'a geçmek isteyip de Windows uygulamalarını bırakamayanlar.(Not: Böyle bir şey yapmak isteyen kişiler Distro'nun mantığını bilmek zorunda çünkü oyun vb. çoğu şeyi yapamazlar. Distro tamamen güvenlik üzerine. Ayrıca Windows kurmak kolay olduğu kadar, ayarlamalarını yapmak hayli zorlayıcı. Bir de Windows'ta ses driver çalışmıyor.)
- Virüs vb. yazılımlar, dosyalar açmak isteyenlere.(Not: Sanal makinelar kurşun geçilmez değildir. O yüzden yapmadan önce tüm önlemlerin öğrenilmesi ve uygulanması gerekir.)
- Ünlüler.
- Vb.
3. Deneyimlerim;
Distro tamamen güvenlik ve gizlilik için biçilmiş kaftan. Tam benim gibi paronayak insanlar için yapılmış bir şey ama tabii ki kurşun geçirmez değil.
Dezavantajları;
- İnternet hızını tam anlamıyla alamadığın durumlar oluyor ama wget ile terminalden tam hız almayı başarabildim. Bazen küçük dosyalarda da tam hız aldığım oluyor ama büyük dosyalarda browser veya persepolis de indirme sorunları yaşatabiliyor.
- En büyük sorunu da, çoğu şey diğer Linux dağıtımlarından farklı ve kaynaklar tamamen İngilizce. Ayrıca video vb. kaynak da bulmak çok zor. O yüzden Qubes OS kullanacaksanız, tamamen kendi wiki sayfasından yardım alıyorsunuz.(Bazen global forumlardan da bulunabildiği oluyor.)
- Oyun oynamak için çözümler var ama normal Linux ile oynamaktan daha da az performans gösterebilir.
- Donanımsal olarak sanallaştırma yazılımı olması gerekir.
- Dağıtımı yükleyebilmek için 6 GB üzeri RAM'e sahip olmanız gerekiyor. Ayrıca önerilen RAM miktarı 16 GB. RAM kullanımı diğer dağıtımlardan fazla olabilir. Mesela ben şu an ayrı sanal makineda sadece keepassxc, Windows ve burasını çalıştırıyorum. RAM kullanım miktarları genel olarak Debian10 veya kurduğunuz dağıtım kadar ama Qubes OS RAM'i ne kadar verirsen, kullanılmasa da onu alıyor ve o distro için veriyor. Yani yine aynı şekilde sanal makine mantığı. O yüzden eğer RAM'in az ise, sanal makinelara vereceğin RAM miktarı az olacaktır ve performansını ona göre düzenlemen gerekir. Şahsen ben hepsini default kullanıyorum ve baktığım kadarıyla vault yani keepassxc çalıştırdığım kısım sadece 200 MB kullanıyor.
