O dediğiniz ülkeler serbest piyasaya hiçbir zaman geçmediler .
Ne zamanki şimdilerde piyasa serbestleştirmeye başladılar , işte durumları ne hale geldi .
Madem serbest piyasa : Neden Kendi ülkesinde siyanürlü maden açamayan açtırmayan gelişmiş ülkeler , Türkiye'de açıyor ?
Kanada'da örneğin , Açamıyorlar . Türkiye'de açıyor Kanada'da .
Neresinde serbestiyet bunun ?
Kanada'da siyanürlü madeni aç bakalım . Kanada bir daha belini doğrultabilir mi o saatten sonra ?
Kapitalizm ya da sizin anladığınız neo liberalizm komünizme daha yakındır ve bahsettiğiniz şeyin serbest piyasa ile ilgisi yoktur. Devlet regülasyonundan bahsedip serbest piyasacılığı nasıl eleştirebilirsiniz?
Bahsettiğiniz şey olmasın diye serbest piyasacılığı ve devletsizliği savunuyoruz zaten. Merkezi otorite Kaz dağı için nasıl karar verebilir? Oranın yerlisinin mülkiyetidir. Tasarruf hakkı da onlarındır. Serbest piyasanın da işe yaradığı kısım şu, o madeni Kanadalı şirket değil, oranın yerlisi çıkartacak. Alamos Gold tekelse ya da maden şirketleri arasında kartelleşme varsa üstelik bunu devlet sağlıyorsa serbest piyasa yoktur(serbest piyasada kartelleşme ya da tekelleşme olabilir demek istediğim devletin kanunları buna yarıyorsa aslında. Fakat oyun teorisi sebebiyle tekelleşme ya da kartelleşme olsa dahi uzun vadede varlıklarını koruyamacaklardır). Ha yerlisi de siyanürle çıkarır. Bilemem o onların kararıdır. Fakat mülkiyetlerine zarar vermiş olacaklardır. Serbest piyasa buna yarar. Lobicilik, yolsuzluk üzerinden bunu vurmanız anlamsız.
Mevzuat Bilgi Sistemi buyrun madencilik mevzuatı. 100 metre ötemdeki altını çıkarmak için ne şartlar varmış bakın. Bu şartlar altında serbest piyasacılıktan bahsedemeyiz. Bu kadar şart değil de hiç olmasa sizce Kanadalı şirket gelebilir mi? Köylüsü yerlisi kalkınır halbuki. Ha yerlisi Alamos Gold ile anlaşır yine onların bileceği iştir. Serbest piyasa budur işte.
Edit: Bir de serbest piyasacılık şirket övücülüğü anlamına gelmiyor. Aksine şirketlerin istemeyeceği bir şeydir bu. Yukarıdaki madencilik özelinde gördük. Devlet regülasyonu yakınındaki madeni çıkartmana engel. Fakat şirketler bunu sağlayabilecek pozisyondadır. Devletin varlığı şirkete yarıyor. Bütün büyük şirketler devletler sayesinde büyük olabilmişlerdir(aklınıza gelen her şirket için geçerli bu tarihlerine göz atın göreceksiniz). Devletin enflasyon yaratması/kriz çıkması bile şirketlere yarıyor(bizim ülkemizde krize rağmen ciddi batışların olmaması gibi çünkü borçlanarak sürdürüyorlar varlıklarını tabi yine bu her ülkede geçerlidir). Devlet ortadan kalksın denildiği anda şirket bundan yararlanamayacak. Elinde kazma kürek olan köylü bile sana rakip olacak. Bu sebeple tam tersi bir durum var. Bir örnek vereyim, mesela asgari ücret neden var? Sizce insanlara mı faydalı şirketlere mi? Ben küçük yatrımcıyım. Asgari ücreti karşılamam mümkün değil. Şirketlerin bir rakibi elendi. Olmasaydı Türkiye'de ne olurdu, söyleyeyim hem yeni oyuncular girerdi ve istihdam sağlanırdı hem de kaçak göçmenler yerine Türkler çalışırdı. Böylece göçmenler buradan da ayrılıp belki ülkelerine belki Avrupa'ya göç etmek zorunda kalırlardı çünkü iş bulamsyacaklsrdı. Fakat asgari ücret yüzünden ne oluyor hem büyük şirketlerle rekabet edecek küçük oyuncu piyasaya giremiyor hem de Türkler istihdam edilemiyor. İşsizlik düşük ücretten daha kötüdür hatırlatayım. Ki düşük ücret meselesi de kısa vade için geçerli(çünkü verimli işçiyi mutlu edersin. Etmeden bile rakipler çoğaldığı için işçi için seçenekler de olacak. Elinde tutman için şartları iyileştirmen gerekir.) Hem üretim artaracak hem de göçmenler gidecek. Sizin aklınıza kriz için başka çözüm geliyor mu? Ki bir diğer artısı da az da olsa para kazanan insan harcama yapabilecek haliyle ekonomi de canlanmaya başlayacak. Sürekli olarak kötü empoze edilen asgari ücretin kalkması bile neleri çözüyor. Asgari ücret devlet için de nötrdür. Ne olacak, para basar onu sübvanse eder. Devlet batmaz unutmayın. Sizi aç bıraktım ama babasız bırakmadım deme lüksüne sahiptir.
Devletten kastım ABD, Afrika ülkeleri, Avrupa vs vs. Hepsi yani.
Bir de demir leydi, Özal ve Reagan dönemini tam olarak serbest piyasacılık olarak görmeyebilirsiniz daha çok geçiş dönemi denilebilir buna. Özal sonrası dönem de devam etseydi. ABD, İngiltere gibi olabilirdik belki de, Ecevit sosyalist bir ekonomi uygulamasaydı belki de.