Ryzen 7 9700X için sıvı soğutma veya hava soğutma gerekli mi?

Loyalty571 · 10 Haziran 2025

DemonicZ dedi:
Bu söylediklerinin kaynağı var mı, yoksa sadece mantık mı yürütüyorsun? Çünkü teknik olarak doğru değil. Thermal throttling, sıvının değil işlemcinin sıcaklığına göre olur. Soğutma yetersizse hava veya sıvı olsun işlemci belli bir sıcaklığa ulaştığında hızını düşürür.

Evet sıvı havaya göre daha geç ısınıp daha geç soğur çünkü ısı kapasitesi yüksektir. Ama bu bir dezavantaj değil bunun için tasarlanıyor sıcaklığı daha stabil tuttuğu için ani dalgalanmaları engelliyor. Zaten işlemciyle soğutucu zamanla ısıl dengeye gelir. Havada ise ısı kapasitesi düşük olduğu için sıcaklık daha hızlı yükselip düşer daha dengesiz olur. Bu yüzden sıvı soğutmada sıcaklık eğrisi daha düz, hava soğutmada ise daha dengesiz.

Mesela data Center'larda sunucuları tamamen sıvıya batırıyorlar. Sıvının ısı tutması ve iletmesi daha iyi oluyor.

Şöyle düşünebilirsiniz: Kapalı bir alanda hava soğutmalı bir sistem kullanıyorsunuz. Bu sistem işlemcinizi soğuk tutmak için odanızdaki havayı alıyor ve sıcak olan havayı dışarı veriyor. Bu döngü belirli bir süre sonra işe yaramamaya başlayacaktır çünkü odanızdaki hava da zamanla ısınacak ve sisteme verilen hava işlemcinizi soğutacak düzeyde soğuk olmayacaktır. Aynı şekilde sıvı soğutmadaki sıvı da gittikçe ısınıyor ve işlemciyi soğutamadığı için işlemci kendini korumaya alıyor yani Thermal Throttling yaşanıyor. Sıvının buradaki dezavantajı kapalı alanda olması ve daha geç soğuması oluyor. Bu sebeple sıvı uzun süre çalışması istenen iş istasyonlarında genellikle tercih edilmez. Veri merkezlerinde tamamen sıvıya batırılmış (immersion cooling) sistemler mevcuttur, ancak bunlar yüksek mühendislik isteyen özel çözümlerdir ve genellikle yüksek sıcaklık toleransına sahip sıvılarla ve güçlü sirkülasyon sistemleriyle tasarlanır.

Mantık yürütmek yeterli lakin test için izleyebilirsiniz: Test

DemonicZ · 10 Haziran 2025

Loyalty571 dedi:
Şöyle düşünebilirsiniz: Kapalı bir alanda hava soğutmalı bir sistem kullanıyorsunuz. Bu sistem işlemcinizi soğuk tutmak için odanızdaki havayı alıyor ve sıcak olan havayı dışarı veriyor. Bu döngü belirli bir süre sonra işe yaramamaya başlayacaktır çünkü odanızdaki hava da zamanla ısınacak ve sisteme verilen hava işlemcinizi soğutacak düzeyde soğuk olmayacaktır. Aynı şekilde sıvı soğutmadaki sıvı da gittikçe ısınıyor ve işlemciyi soğutamadığı için işlemci kendini korumaya alıyor yani Thermal Throttling yaşanıyor. Sıvının buradaki dezavantajı kapalı alanda olması ve daha geç soğuması oluyor. Bu sebeple sıvı uzun süre çalışması istenen iş istasyonlarında genellikle tercih edilmez. Veri merkezlerinde tamamen sıvıya batırılmış (immersion cooling) sistemler mevcuttur, ancak bunlar yüksek mühendislik isteyen özel çözümlerdir ve genellikle yüksek sıcaklık toleransına sahip sıvılarla ve güçlü sirkülasyon sistemleriyle tasarlanır.

Mantık yürütmek yeterli lakin test için izleyebilirsiniz: Test

Bu çok yanlış bir mantık hocam. Diyorsun ki o sıvı sürekli ısınacak ısısı arttıkça işlemciyi soğutamayacak işlemci tıkanacak. Bu mantıkla hava soğutmanın da zamanla ısı borusu ile işlemciden aldığı ısıyı bir süre sonra yeterince dağıtamayıp elbet aşırı ısınması gerekirdi. Bu mantık doğru değil attığın teste ne kadar baktın bilmiyorum ama bazı kişiler yorumlarda anlatmış zaten saçma olduğunu. Hava soğutma da sıvı soğutma da hava ile soğur, sadece hava soğutma işlemciye ısı borusu gönderir işlemcinin sıcaklığını emer ve ısı yükselerek metal bloktan geçerken hava ile soğuyan bloklara ısıyı verir. Dediğin mantığa göre mesela bu sistemde de bir süre sonra ısı borusu aşırı ısınır soğutucu ızgara blokları aşırı ısınır, bu mantıkla zaten işlemcinin soğuması imkansız. Burada olay işlemcideki ısının kaç derecede iken dengeye gelmesidir. Sıvı soğutucu bunu 85 derecede yapıyorsa mesela gücü ona yeter o seviyedeyken artık radyatör sıvı sıcaklığı pompa gücü bütün koşullar o sıcaklıkta sabitlendiyse saatler de geçse orada kalmaya devam eder. Hava soğutma da aynı mantık ama tasarımı gereği yüksek sıcaklıklarda biraz daha sıcaklık grafik eğrisi fazla olduğu için tam kullanımda 360mm sıvı soğutmaya göre 2-3 derece daha fazla sıcaklıkta dengeye ulaşıyor.

Loyalty571 · 10 Haziran 2025

DemonicZ dedi:
Bu çok yanlış bir mantık hocam. Diyorsun ki o sıvı sürekli ısınacak ısısı arttıkça işlemciyi soğutamayacak işlemci tıkanacak. Bu mantıkla hava soğutmanın da zamanla ısı borusu ile işlemciden aldığı ısıyı bir süre sonra yeterince dağıtamayıp elbet aşırı ısınması gerekirdi. Bu mantık doğru değil attığın teste ne kadar baktın bilmiyorum ama bazı kişiler yorumlarda anlatmış zaten saçma olduğunu. Hava soğutma da sıvı soğutma da hava ile soğur, sadece hava soğutma işlemciye ısı borusu gönderir işlemcinin sıcaklığını emer ve ısı yükselerek metal bloktan geçerken hava ile soğuyan bloklara ısıyı verir. Dediğin mantığa göre mesela bu sistemde de bir süre sonra ısı borusu aşırı ısınır soğutucu ızgara blokları aşırı ısınır, bu mantıkla zaten işlemcinin soğuması imkansız. Burada olay işlemcideki ısının kaç derecede iken dengeye gelmesidir. Sıvı soğutucu bunu 85 derecede yapıyorsa mesela gücü ona yeter o seviyedeyken artık radyatör sıvı sıcaklığı pompa gücü bütün koşullar o sıcaklıkta sabitlendiyse saatler de geçse orada kalmaya devam eder. Hava soğutma da aynı mantık ama tasarımı gereği yüksek sıcaklıklarda biraz daha sıcaklık grafik eğrisi fazla olduğu için tam kullanımda 360mm sıvı soğutmaya göre 2-3 derece daha fazla sıcaklıkta dengeye ulaşıyor.

Nikel kaplamalı bakır ile sıvının özgül ısısı eşit değil ki bu cevabınız geçerli olsun. Dediğim gibi sorun sıvının özgül ısısının yüksek olması. Sıvıyı odadan aldığınız hava ile bir süre sonra soğutamazsınız ve performans düşüşü yaşarsınız. Videonun yorumlarını okudum ama bir tane mantıklı cevap görmedim.

DemonicZ · 10 Haziran 2025

Loyalty571 dedi:
Nikel kaplamalı bakır ile sıvının özgül ısısı eşit değil ki bu cevabınız geçerli olsun. Dediğim gibi sorun sıvının özgül ısısının yüksek olması. Sıvıyı odadan aldığınız hava ile bir süre sonra soğutamazsınız ve performans düşüşü yaşarsınız. Videonun yorumlarını okudum ama bir tane mantıklı cevap görmedim.

Test zaten komple yalan onu söyleyeyim yani hiçbir sıvı soğutma en kalitesizi bile bu kadar kısa sürede böyle bir durum yaşamaz ki zaten ona göre tasarlandıkları için sıvıyı soğutamama durumu olmaz. Yani işlemci başta 90 derece olacak sabitlenecek sonra her 5dk da bir derecesi mi artacak yani mantıklı değil bu olay, birçok kişi yorumda kendi sıvı soğutucularıyla saatlerce böyle test yaptıklarını ama böyle olmadığını söylemiş, bana da fanlar yavaş dönüyor gibi geldi testte pompa da tam çalışmıyor olabilir test hakkında çok konuşmuyorum zaten kötü bir test amacı belli. İlla sıvı ile borunun aynı olmasına gerek yok sonuçta ikisi de aynı işlevi görüyor amaçları işlemcinin ısısını alıp biri soğutucu bloğa götürüyor diğeri radyatöre ve sonuçta ikisi de hava ile soğutuluyor. Sıvı soğutmada bir süre sonra sıvı gittikçe daha da fazla ısınacaksa aynısı hava soğutmada da olurdu ama olmaz. Belli bir eşik değeri vardır oraya gelir artık sistem o sıcaklıkta ısı transfer hızını dengeler ve öyle kalır. Isındıkça ısınma durumu olmaz zaten mantıklı değil bir süre sonra bakır boru da elbet ısınacak. Sıcaklık arttıkça ısı daha hızlı yayılıyor zaten bu sebeple aynı işlemciyi 85 derecede tutabiliyorda 70 derecede tutamıyor çünkü o sıcaklıkta tutacak kadar enerjiyi hızlı aktaramıyor.

yusuf7878 · 10 Haziran 2025

Loyalty571 dedi:
Şöyle düşünebilirsiniz: Kapalı bir alanda hava soğutmalı bir sistem kullanıyorsunuz. Bu sistem işlemcinizi soğuk tutmak için odanızdaki havayı alıyor ve sıcak olan havayı dışarı veriyor. Bu döngü belirli bir süre sonra işe yaramamaya başlayacaktır çünkü odanızdaki hava da zamanla ısınacak ve sisteme verilen hava işlemcinizi soğutacak düzeyde soğuk olmayacaktır. Aynı şekilde sıvı soğutmadaki sıvı da gittikçe ısınıyor ve işlemciyi soğutamadığı için işlemci kendini korumaya alıyor yani thermal throttling yaşanıyor. Sıvının buradaki dezavantajı kapalı alanda olması ve daha geç soğuması oluyor. Bu sebeple sıvı uzun süre çalışması istenen iş istasyonlarında genellikle tercih edilmez. Veri merkezlerinde tamamen sıvıya batırılmış (immersion cooling) sistemler mevcuttur, ancak bunlar yüksek mühendislik isteyen özel çözümlerdir ve genellikle yüksek sıcaklık toleransına sahip sıvılarla ve güçlü sirkülasyon sistemleriyle tasarlanır.

Mantık yürütmek yeterli lakin test için izleyebilirsiniz: Test

Hocam, aslında bu söylediğiniz durum hem sıvı soğutma hem de hava soğutma sistemleri için geçerli. İki sistem de işlemciden aldığı ısıyı sonuçta ortama verir. Yani işlemciden alınan enerji bir şekilde odaya yayılır; aralarındaki fark sadece bu ısının nasıl taşındığıyla ilgilidir.

Eğer ortamda yeterli havalandırma yoksa, zamanla oda sıcaklığı yükselir ve bu da her iki sistemin verimini olumsuz etkiler. Bu durum öyle "reaktör soğutuyormuşuz" gibi abartılı bir tabloyu gerektirmezki

. Sıvı soğutmada ısı radyatör aracılığıyla havaya aktarılır, hava soğutmada ise fanlar doğrudan sıcak havayı dışarı atar. Ama her iki durumda da bu sıcak hava odada kalır. Yani biri diğerinden daha iyi “atıyor” gibi bir durum teknik olarak pek doğru değil.

Bu nedenle, “sıvı soğutma ısıyı dışarı atamaz, hava soğutma atar” gibi bir ayrım yapmak yanıltıcı olur. Çünkü iki sistem de ortamla etkileşim halindedir ve ortam havası yeterince yenilenmiyorsa, zamanla sıcaklık artar ve soğutma verimi düşer. Bu noktada çözüm aslında oldukça basit: Odayı havalandırmak ya da bir pencere açmak.

Özetle: Sıvı soğutma daha stabil sonuçlar verebilir çünkü sıvının ısı taşıma kapasitesi yüksektir. Ancak ortam sirkülasyonu olmazsa, ister hava ister sıvı kullanılsın, sistem zorlanmaya başlar. Yani asıl farkı yaratan soğutma tipi değil, ortamın havalandırma koşullarıdır.

Bu arada, söylediklerinizi yanlış anlamış olabilirim. Eğer öyleyse lütfen düzeltin, ben de yorumumu ona göre güncelleyeyim.

Loyalty571 · 10 Haziran 2025

yusuf7878 dedi:
Hocam, aslında bu söylediğiniz durum hem sıvı soğutma hem de hava soğutma sistemleri için geçerli. İki sistem de işlemciden aldığı ısıyı sonuçta ortama verir. Yani işlemciden alınan enerji bir şekilde odaya yayılır; aralarındaki fark sadece bu ısının nasıl taşındığıyla ilgilidir.

Eğer ortamda yeterli havalandırma yoksa, zamanla oda sıcaklığı yükselir ve bu da her iki sistemin verimini olumsuz etkiler. Bu durum öyle "reaktör soğutuyormuşuz" gibi abartılı bir tabloyu gerektirmezki . Sıvı soğutmada ısı radyatör aracılığıyla havaya aktarılır, hava soğutmada ise fanlar doğrudan sıcak havayı dışarı atar. Ama her iki durumda da bu sıcak hava odada kalır. Yani biri diğerinden daha iyi “atıyor” gibi bir durum teknik olarak pek doğru değil.

Bu nedenle, “sıvı soğutma ısıyı dışarı atamaz, hava soğutma atar” gibi bir ayrım yapmak yanıltıcı olur. Çünkü iki sistem de ortamla etkileşim halindedir ve ortam havası yeterince yenilenmiyorsa, zamanla sıcaklık artar ve soğutma verimi düşer. Bu noktada çözüm aslında oldukça basit: Odayı havalandırmak ya da bir pencere açmak.

Özetle: Sıvı soğutma daha stabil sonuçlar verebilir çünkü sıvının ısı taşıma kapasitesi yüksektir. Ancak ortam sirkülasyonu olmazsa, ister hava ister sıvı kullanılsın, sistem zorlanmaya başlar. Yani asıl farkı yaratan soğutma tipi değil, ortamın havalandırma koşullarıdır.

Bu arada, söylediklerinizi yanlış anlamış olabilirim. Eğer öyleyse lütfen düzeltin, ben de yorumumu ona göre güncelleyeyim.

Aslında bana zıt bir açıklama yapmamışsınız. Dedikleriniz doğru. Buradaki can alıcı nokta şudur: Hava soğutucunun ve sıvı soğutucunun ihtiyaç duyduğu soğuk havayı bahsettiğiniz gibi en basitinden pencereyi açarak sağlayabiliriz ancak sıvı soğutmadaki sıvı kapalı alanda olduğundan sıvıya müdahale imkanımız yoktur. Sıvının da özgül ısı kapasitesi yüksek olduğundan immersion cooling sistemlerde olduğu gibi özel sirkülasyonlar sağlamadığınız sürece ortamdan sağlanan hava yetersiz kalacaktır.

Bu kadar komplike düşünmeye gerek var mı diye soracak olursanız oyun odaklı sistemlerde dediğiniz gibi gerek yok. Sadece daha uzun ömürlü bir kullanım sunduğu için ilk tercih hava soğutma olmalı. Yetersiz kalırsa sıvı soğutma tercih edilebilir. İş istasyonu gibi günlerce belki de aylarca açık kalacak bir sisteme ise asla sıvı soğutma önerilmemelidir. Günlerce açık kalmış sıvı soğutmalardan kaynaklı sorunları içeren yüzlerce konu var internette. Custom sıvı soğutmalar tabii bu açıklamaların dışındadır.

DemonicZ dedi:
Test zaten komple yalan onu söyleyeyim yani hiçbir sıvı soğutma en kalitesizi bile bu kadar kısa sürede böyle bir durum yaşamaz ki zaten ona göre tasarlandıkları için sıvıyı soğutamama durumu olmaz. Yani işlemci başta 90 derece olacak sabitlenecek sonra her 5dk da bir derecesi mi artacak yani mantıklı değil bu olay, birçok kişi yorumda kendi sıvı soğutucularıyla saatlerce böyle test yaptıklarını ama böyle olmadığını söylemiş, bana da fanlar yavaş dönüyor gibi geldi testte pompa da tam çalışmıyor olabilir test hakkında çok konuşmuyorum zaten kötü bir test amacı belli. İlla sıvı ile borunun aynı olmasına gerek yok sonuçta ikisi de aynı işlevi görüyor amaçları işlemcinin ısısını alıp biri soğutucu bloğa götürüyor diğeri radyatöre ve sonuçta ikisi de hava ile soğutuluyor. Sıvı soğutmada bir süre sonra sıvı gittikçe daha da fazla ısınacaksa aynısı hava soğutmada da olurdu ama olmaz. Belli bir eşik değeri vardır oraya gelir artık sistem o sıcaklıkta ısı transfer hızını dengeler ve öyle kalır. Isındıkça ısınma durumu olmaz zaten mantıklı değil bir süre sonra bakır boru da elbet ısınacak. Sıcaklık arttıkça ısı daha hızlı yayılıyor zaten bu sebeple aynı işlemciyi 85 derecede tutabiliyorda 70 derecede tutamıyor çünkü o sıcaklıkta tutacak kadar enerjiyi hızlı aktaramıyor.

Videodaki 30 dakika yeni nesil sıvı soğutmalar için geçerli değil dediğiniz gibi. Aslında aynı kanalın son videosunda bunu bahseden bir video paylaşmışlar. Sıvı soğutmaların 7-8 saat bile sistemi soğutabilecek düzeye geldiği doğru ancak halen günlerce açık kalan bilgisayarlara hitap etmemekteler.

Ryzen 7 9700X için sıvı soğutma veya hava soğutma gerekli mi?

Ayrıntılı düzenleme

Loyalty571

Decapat

DemonicZ

Centipat

Loyalty571

Decapat

DemonicZ

Centipat

yusuf7878

Kilopat

Loyalty571

Decapat

Benzer konular

Technopat Haberler

Yeni konular

Yeni mesajlar

Gizliliğinize önem veriyoruz