Merhaba arkadaşlar. Bugün SanDisk Ultra Flair 128 GB USB bellek ile yaşadığım Windows 11 WTG (Windows To Go) deneyimimden bahsedeceğim.
USB belleği 30 Kasım 2023'te İtopya'dan sipariş etmiştim. Dün USB bellek elime ulaştı ve kullanmaya başladım. Maalesef CrystalDiskMark sonuçlarını paylaşamıyorum çünkü en son test yaptığımda sonuçları kaydetmeyi unutup testi kapatmıştım. Fakat 150 MB/s civarı okuma ve 65 MB/s civarı yazma hızı aldı. Rastgele erişimde ise (4K Random testi) 4 MB/s okuma ve 0.6-0.9 MB/s yazma hızı aldı.
Ben de Windows To Go kurulumu yapmaya başladım. Bu iş için Rufus kullandım.
Rufus ile USB belleğimi seçtim, sonra Windows 11 23H2 Business ISO dosyasını seçtim. Start dediğimde sürüm seçim ekranı geldi, Windows 11 Enterprise seçtim. Sonra kurulum ayarları geldi, otomatik kullanıcı hesabı oluşturma ve bölgesel ayarları kopyalama seçenekleri hariç tüm seçenekleri seçtim. Sonra ise son çıkan uyarıya da Yes dedikten sonra kurulum başladı. Kurulum yaklaşık 35 dakika sürdü.
Daha sonra bilgisayarı bu USB bellekten başlattım. Cihazları tanıyıp sistemi hazır hale getirmesi yaklaşık 10 dakika sürdü. Bilgisayar daha sonra yeniden başladı ve tekrar USB bellekten boot ettim.
İlk kurulum sihirbazının (OOBE) açılması 2 dakika civarı sürdü. Normalde harici SSD'ye kurduğumda sadece 20-25 saniye sürüyordu. Kurulumun ilk aşamasını tamamlayıp masaüstüne geldim.
İnternete bağlanana kadar pek sorun yoktu. İnternete bağlandığım anda curcuna başladı. Disk birkaç saniye içinde %100'e çıktı. Windows Update anında güncelleme yapmaya başlamıştı. Bir yandan Windows Update güncelleme yapıyordu, diğer yandan Windows sürücüleri tanımaya çalışıyordu, diğer yandan Microsoft Store uygulamaları güncellenmeye çalışılıyordu. Tüm bunlar üst üste binince sistem gerçekten aşırı yavaş çalışıyordu. Fakat ben sabırla bekledim. 2 saat civarı bir sürenin sonunda tüm güncellemeler bitti ve bilgisayarı yeniden başlattım. Bazı yükleyemediği güncellemeleri tekrar yüklemeye başladım, tüm işlemlerin bitmesi 3-4 saat sürdü.
Bugün son olarak Microsoft Office Home and Student 2021 kurulumu yaptım. Kurulumun bitmesi yarım saat civarı sürdü. Normalde yaklaşık 5 dakikada kurulumu bitirebiliyordum. Fakat burada kurulum epey uzun sürdü. Nihayetinde 2 günlük uğraşın sonunda nispeten kullanılabilir bir Windows 11 elde ettim. Şimdi deneyimlerimi aktaracağım.
İlk olarak bilgisayarın açılması biraz yavaş. Yaklaşık 1 dakika civarı zaman alıyor. Açıldıktan sonra da uygulamaların açılması ve sistemin kendine gelmesi ayrı olarak 1-2 dakika daha ekstra zaman alıyor. Ayrıca bilgisayar her açıldığında
Onun dışında hızı ortalama HDD'li bir bilgisayar gibi düşünebilirsiniz. Nasıl ki HDD'li bilgisayarlar Windows 10 ve 11'de normalde pek bir sorun yokken Windows herhangi bir güncelleme veya farklı bir işlem yaptığında disk kullanımı tavan yapıyorsa burada da aynısı geçerli. Fakat onun dışında ciddi bir sorun yaşamadım. Office 2021 de sorunsuz çalışıyor, belge oluşturup düzenleyebiliyorum.
Yalnız fark ettiğim bir durum şu oldu; SanDisk Ultra Flair 128 GB USB bellek normalde sisteme kendisini Removable olarak tanıtıyor. Bu yüzden de normal Windows'tan diske bakınca "USB Drive" olarak görünüyor. Fakat Windows To Go kurulumu yapıp sistemi bu kurulumdan başlatınca USB bellek "Local Disk" yani Yerel Disk olarak görünüyor:
Anlaşılan Microsoft, Removable etiketli depolama birimlerine Windows To Go kurulumu yapılabilsin diye bilgisayar Removable etiketli bir diskten boot ederken disk etiketini sessizce Fixed olarak raporlayacak şekilde ayarlamış. Bu sayede en Removable diskleri kabul etmeyen yazılımlar bile kurulabiliyor.
Windows 11'in USB bellekten çalıştığının kanıtı:
Windows 11 Enterprise WTG altında Office 2021 çalışıyor:
Şimdi sonuç kısmına gelelim.
Eğer elinizde çok hızlı, SSD tabanlı bir USB bellek (örneğin, Kingston DataTraveler Max veya SanDisk Extreme Pro) veya bir harici SSD mevcut ise ve Windows 10/11 kurmak istiyorsanız kesinlikle tavsiye ederim. Çünkü kendi harici SSD ile yaşadığım deneyimler inanılmaz iyiydi.
Fakat standart bir USB 3.0 bellek ile yapacaksanız pek tavsiye etmem. Eğer hafif ve gereksiz servislerden arındırılmış bir Windows sürümü kullanacaksanız belki değerlendirilebilir. Fakat onun dışında en ufak bir Update işlemi veya en ufak bir yazılım kurulumu doğrudan disk kullanımının uçmasına sebep oluyor.
Bugünkü deneyim konum bu kadardı. Siz olsaydınız USB belleğe Windows 11 kurmak ister miydiniz?
USB belleği 30 Kasım 2023'te İtopya'dan sipariş etmiştim. Dün USB bellek elime ulaştı ve kullanmaya başladım. Maalesef CrystalDiskMark sonuçlarını paylaşamıyorum çünkü en son test yaptığımda sonuçları kaydetmeyi unutup testi kapatmıştım. Fakat 150 MB/s civarı okuma ve 65 MB/s civarı yazma hızı aldı. Rastgele erişimde ise (4K Random testi) 4 MB/s okuma ve 0.6-0.9 MB/s yazma hızı aldı.
Ben de Windows To Go kurulumu yapmaya başladım. Bu iş için Rufus kullandım.
Rufus ile USB belleğimi seçtim, sonra Windows 11 23H2 Business ISO dosyasını seçtim. Start dediğimde sürüm seçim ekranı geldi, Windows 11 Enterprise seçtim. Sonra kurulum ayarları geldi, otomatik kullanıcı hesabı oluşturma ve bölgesel ayarları kopyalama seçenekleri hariç tüm seçenekleri seçtim. Sonra ise son çıkan uyarıya da Yes dedikten sonra kurulum başladı. Kurulum yaklaşık 35 dakika sürdü.
Daha sonra bilgisayarı bu USB bellekten başlattım. Cihazları tanıyıp sistemi hazır hale getirmesi yaklaşık 10 dakika sürdü. Bilgisayar daha sonra yeniden başladı ve tekrar USB bellekten boot ettim.
İlk kurulum sihirbazının (OOBE) açılması 2 dakika civarı sürdü. Normalde harici SSD'ye kurduğumda sadece 20-25 saniye sürüyordu. Kurulumun ilk aşamasını tamamlayıp masaüstüne geldim.
İnternete bağlanana kadar pek sorun yoktu. İnternete bağlandığım anda curcuna başladı. Disk birkaç saniye içinde %100'e çıktı. Windows Update anında güncelleme yapmaya başlamıştı. Bir yandan Windows Update güncelleme yapıyordu, diğer yandan Windows sürücüleri tanımaya çalışıyordu, diğer yandan Microsoft Store uygulamaları güncellenmeye çalışılıyordu. Tüm bunlar üst üste binince sistem gerçekten aşırı yavaş çalışıyordu. Fakat ben sabırla bekledim. 2 saat civarı bir sürenin sonunda tüm güncellemeler bitti ve bilgisayarı yeniden başlattım. Bazı yükleyemediği güncellemeleri tekrar yüklemeye başladım, tüm işlemlerin bitmesi 3-4 saat sürdü.
Bugün son olarak Microsoft Office Home and Student 2021 kurulumu yaptım. Kurulumun bitmesi yarım saat civarı sürdü. Normalde yaklaşık 5 dakikada kurulumu bitirebiliyordum. Fakat burada kurulum epey uzun sürdü. Nihayetinde 2 günlük uğraşın sonunda nispeten kullanılabilir bir Windows 11 elde ettim. Şimdi deneyimlerimi aktaracağım.
İlk olarak bilgisayarın açılması biraz yavaş. Yaklaşık 1 dakika civarı zaman alıyor. Açıldıktan sonra da uygulamaların açılması ve sistemin kendine gelmesi ayrı olarak 1-2 dakika daha ekstra zaman alıyor. Ayrıca bilgisayar her açıldığında
Windows created a temporary paging file on your computer because of a problem that occurred with your paging file configuration when you started your computer. uyarısı çıkıyor. Uyarıya OK deyip çıkan pencereyi kapatıp devam ediyorum. Bu olay, harici SSD'ye Windows To Go kurulumu yaptığımda olmamıştı.Onun dışında hızı ortalama HDD'li bir bilgisayar gibi düşünebilirsiniz. Nasıl ki HDD'li bilgisayarlar Windows 10 ve 11'de normalde pek bir sorun yokken Windows herhangi bir güncelleme veya farklı bir işlem yaptığında disk kullanımı tavan yapıyorsa burada da aynısı geçerli. Fakat onun dışında ciddi bir sorun yaşamadım. Office 2021 de sorunsuz çalışıyor, belge oluşturup düzenleyebiliyorum.
Yalnız fark ettiğim bir durum şu oldu; SanDisk Ultra Flair 128 GB USB bellek normalde sisteme kendisini Removable olarak tanıtıyor. Bu yüzden de normal Windows'tan diske bakınca "USB Drive" olarak görünüyor. Fakat Windows To Go kurulumu yapıp sistemi bu kurulumdan başlatınca USB bellek "Local Disk" yani Yerel Disk olarak görünüyor:
Anlaşılan Microsoft, Removable etiketli depolama birimlerine Windows To Go kurulumu yapılabilsin diye bilgisayar Removable etiketli bir diskten boot ederken disk etiketini sessizce Fixed olarak raporlayacak şekilde ayarlamış. Bu sayede en Removable diskleri kabul etmeyen yazılımlar bile kurulabiliyor.
Windows 11'in USB bellekten çalıştığının kanıtı:
Windows 11 Enterprise WTG altında Office 2021 çalışıyor:
Şimdi sonuç kısmına gelelim.
Eğer elinizde çok hızlı, SSD tabanlı bir USB bellek (örneğin, Kingston DataTraveler Max veya SanDisk Extreme Pro) veya bir harici SSD mevcut ise ve Windows 10/11 kurmak istiyorsanız kesinlikle tavsiye ederim. Çünkü kendi harici SSD ile yaşadığım deneyimler inanılmaz iyiydi.
Fakat standart bir USB 3.0 bellek ile yapacaksanız pek tavsiye etmem. Eğer hafif ve gereksiz servislerden arındırılmış bir Windows sürümü kullanacaksanız belki değerlendirilebilir. Fakat onun dışında en ufak bir Update işlemi veya en ufak bir yazılım kurulumu doğrudan disk kullanımının uçmasına sebep oluyor.
Bugünkü deneyim konum bu kadardı. Siz olsaydınız USB belleğe Windows 11 kurmak ister miydiniz?
