Ses Sistemi Seçimi ve Yapısı

  • Konuyu başlatan İbrahim TAPU
  • Başlangıç Tarihi
  • Mesaj 9
  • Görüntüleme 11B
İ

İbrahim TAPU

Ziyaretçi
Merhaba bu makalede sizlere nasıl bir ses sistemi alınmalı ya da nelere dikkat edilmeli ve bazı deyimleri anlatmaya çalışacağım.

Genel Bilgiler ;

Hoparlör : Elektrik akımı değişimlerini ses titreşimlerine çeviren. Çalışma şekillerine göre elektrodinamik, magnetostatik, elektrostatik ve elektromagnetik hoparlör olmak üzere dört tip hoparlör vardır.

Ses
: Kulağın duya bileceği basit titreşimlerdir. İnsanların birbirleriyle iletişim kurmaları, duygu ve düşüncelerini aktarabilmeleri için konuşmaları gerekir. Konuşmanın temel öğesi sestir.

Frekans : Ses kaynağının saniyedeki titreşim sayısına denir.

Watt ve RMS Nedir ?

Watt : güç birimidir. Birim zamanda harcanan enerjiyi gösterir. Burada sesi üretirken harcanan elektrik enerjisini gösterir.

http://www.antrak.org.tr/gazete/022004/yazi02.html adresinde Bülent İlkkan' ın yazısından alıntıdır.
P.M.P.O (Peak Maximum Power Output)
Hoparlörlerinizin anlık olarak dayanabileceği maksimum gücü gösterir. Ancak bu, gücü tarif edebilmenin çok mantıklı bir yolu değildir. Sadece anlık olarak kaldırılabilecek yük miktarını temsil eder. Böyle olmasına rağmen bile bu sayı yinede abartılarak ürün paketlerinde kullanılır. Bazı ucuz bilgisayar hoparlör paketlerinde 9500 P.M.P.O gibi değerler bile görmek mümkün. Ancak o hoparlörler, bırakın anlık olarak bu güce dayanmayı, 9500W güç ile karşılaştıklarında bir anda 30 gram karbona dönüşürler. ama sayı olarak RMS’ den daha büyük rakamlarla ifade edildiği için ucuz sistemlerde P.M.P.O değerleri yazılarak hoparlörler olduğundan daha iyi gösterilmeye çalışılır. Kimi kitapçık ve broşürlerde (güç kaldırma) anlamına gelen Power Handling olarak da belirtilir ve hoparlörün zarar görmeden KISA SÜRELI olarak çıkabileceği gücü ifade eder. Genellikle üretici tarafından kullanılan malzemelerin bu değeri belirlemede rolü büyük olduğundan denemeler sonucunda Watt cinsinden bir değer belirlenir. (Firma biraz iyi niyetli ise denenir, çoğunlukla üfürülür) Bu değerin üzerine çıkan veya uzun süreli bu güçte çalışan hoparlörlerde diyafram yırtılması ve hareketli kısımların zarar görmesi KESİNDİR. Bugün özellikle bilgisayar malzemeleri ve düşük kaliteli müzik sistemleri satan firmalar, PMPO değerini vererek RMS değeri yerine bunu öne sürmektedir. Ancak kesinlikle yanlış fikir edinmenize sebep olacaktır. Normalde 20-25 (RMS) güce sahip bir hoparlör, sert mabran malzemelerinden imâl edildiyse 100-150W (PMPO) güçte ses vermese bile zarar görmeyeceği düşünüle bilinir. Yüksek güçle çalışması gereken 1000-2000 Watt gibi dev bas hoparlörlerin bile genellikle (bazı istisnalar hariç) PMPO değerleri 250-300W' a ancak çıkar. Buradan da görüleceği gibi PMPO tanımını tanımlayabilmek, diğer değerlerle amprik bile olsa karşılaştırabilmek veya oranlayabilmek hatta formüle edebilmek nerede ise imkansızdır. Tadı MUZ gibidir. YİYENLER İÇİN, TADI NEYSE ODUR !

R.M.S (Root Mean Square)
Aslında alternatif salınımları (Alternasları) ölçmek için bir ölçü metodudur. Tam anlamı, değişik frekanslarda alınan ölçümlerin karelerinin ortalamalarının karekökünü ifade eder.(çok karışık oldu ama ne yapalım, bize de okulda böyle öğrettiler) R.M.S ‘de bir hoparlörün gücünü ölçmek için çok mantıklı bir tanımlama olmasa da P.M.P.O’ dan çok çok daha fazla gerçekleri yansıttığı için hoparlörlerin gücünü tanımlamada sıkça kullanılan ölçülerden biridir. Çoğu zaman 15W RMS’e sahip bir hoparlörün, 250W P.M.P.O’ ya sahip bir hoparlörden daha güçlü ve kaliteli ses verdiği gerçektir.

Çalışma Gücü (OP)
Bazı hoparlör broşürlerinde RMS yerine tam Türkçe karşılığı (çalışma gücü) anlamına gelen Operating Power tanımı da kullanılır. Hoparlöre bir veya üç metre uzaklıkta duran 96dB veya 86dB ses basıncı elde edilmesi sırasında hoparlörün harcadığı elektrik gücüdür. Watt cinsinden gösterilir ve hoparlörün minimum yıpranma ile verebileceği ses gücünü ifade eder. Hoparlör satın alırken özellikle RMS ve yazıyorsa OP güç değerine dikkat etmek gerekir.

M.P (Musical Power) Müzik Gücü
Hoparlörlerine güvenen bazı markaların tanıtımları haricinde pek bir yerde rastlayamayacağınız bu tanım, hoparlörün ses kalitesi konusunda belki de en belirleyici değerleri verir. Çünkü bu değeri belirlemede hoparlörün distorsiyon (o anda ölçümü yapılan veya Osilaskopta gözlenen frekanslardaki sinüs işaretinin bozulması-yani bozulan sesler) üretmeye başlamadan hemen önceki çalıştığı gücü Watt cinsinden ifade eder. Ölçümü yapılırken müzik veya konuşma (SES) yaklaşık frekanslarında (25Hz' den küçük çeşitli frekanslarda) sinyaller hoparlöre verilir ve distorsiyona girdiği Watt değeri müzik gücü olarak belirlenir.
Güncel olarak Satışta olan ses sistemleri yapı olarak ;

2.0 modeli : Sağ ve Sol olmak üzere 2 kanaldan oluşan bir sistem. Genel olarak bürolarda kullanılır ve ses kalitesi ve Watt değeri düşük olduğu için tercih edilir.
Creative-SBS245-1+1-Speaker_FYU-500x500.jpg


2 + 1 modeli: Sağ ve Sol ‘a ek olarak Bass hoparlörünün (Sub-Woofer) dâhil edildiği, genelde müzik dinleyenlerin vaz geçemediği seçimlerden biridir.

13021255047.jpg


4 + 1 Modeli : 2 Adet Ön 2 Adet Arka ve 1 adette Sub-Woofer’ a sahip olan ve günümüzde artık tercih edilmeyen bir modeldir.

CREATIVE-INSPIRE-M4500-4-1-SPEAKER__61984182_0.jpg


5+1 Modeli: 2 Adet Ön 2 Adet Arka Ve 1 Merkez hoparlörü daha eklenip, hoparlör sayısının 5 ulaştiği ve 1 adette Sub-Woofer’ a sahip. Son yıllarda kullanıcılar tarafından tercih edilen bir sistemdir. 5+1 ses sistemlerinden tam verim almak için bu ürünün yanına harıcı bir ses kartı alındığında verimden sonuna kadar yararlanabiliyorsunuz. Günümüzde özellikle Ülkemizde müzik ve filmlerin 2 kanaldan oluşması kullanıcılar tarafından 5+1 ses sistemleri külfet’ mi? Sorusu akıllara getiriyor. Eğer 5 kanaldan ses almak istiyorsan 5+1 sesli bir film izlemek ya da bir müzik dinlemek gerekiyor. Sıradan bir mp3 dosyaları için sadece ön sağ ve sol kanallardan ses alırsınız.

speakers_logitech.jpg



Ses Sistemlerinde Bulunan Girişler Neler ? şimdi onlardan bahsedelim;


Dijital optik giriş: S/PDIF den dijital ses verilerini okuyabilmek için mutlaka dijital bir dekoder’ e sahip olmanız gerekmektedir. Bu çözücü DTS, THX veya Dolby Digital sertifikalı hoparlör sistemlerinde ve/veya harici olarak satılan dijital ses çözümleyicilerinde bulunur. Ayrıca bu iş için satın alabileceğiniz bilgisayar ses kartlarında da bu çözümleme işlemini yerine getiren çipler kullanılmaktadır.
RCA girişi: Halk arasında lale jack olarak geçen bağlantı çeşitlidir.
3,5 MM giriş: 3,5 mm jack üzerinden aktarılan ses yoludur.
Bunlar en çok kullanılan bağlantı şeklidir.

Kod:
Belirli Aralıklarla Konu Üstüne Ekleme Yapicağim. Derleme Düzenleme ve Paylaşim İbrahim TAPU' a Aittir.
 
Son düzenleyen: Moderatör:
Böyle güzel paylaşımlar olunca karışmadan duramıyorum.
Kızmazsan bazı eklemeler ve düzeltmeler yapacağım:D
Öncelikle şiddetle karşı olduğum bir anlatım şekli var ki, teknikte böyle bir ifade yoktur. 1+1 ya da benzer şekilde ifade edilen kavram tamamen yanlıştır. Teknikteki gerçek ifade şekli 2.0 veya stereo dur. +1 olarak ifade edilen şey subwoofer (bass hoparlör) dür. Her sistemde bu hoparlör bulunmayacağı gibi 1.1 ya da 1+1 şeklinde yazılan sistemlerde de subwoofer bulunmamaktadır.
Temel anlatım.
1) sadece 1 olarak ifade edilen bu sistem aslında çok uzak yıllar önce kullanılan ve mono sistemdir. sadece tek bir hoparlör ya da hoparlör grubundan oluşmaktadır. Dolayısı ile 1 olarak ifade edilmez sadece mono denilir.
2) 2.0 veya stereo sistem. Stereo sistemde iki ayrı hoparlör veya hoparlör grubu bulunmaktadır. Her hoparlör grubu tek hoparlörden oluşabildiği gibi, bass özellikli hoparlörden en yüksek frekans bölgelerine kadar bir kaç hoparlörlerden de oluşabilir. Ancak her bir hoparlör grubu (kabin) daima tek kanalı ihtiva etmektedir.
3) 2.1 veya 2+1 sistemler. Bu sistem temelde stereo olan sisteme ek subwoofer ilavesi ile yapılmış sistemlerdir. Amacı bass seslerdeki yüksek seviyeli ses gereksinimini daha uygun fiyatla elde edebilme mantığıdır. Daha ucuz maledilmesinin sebebi subwoofer'un ayrıca bir amplifikatör ile sürülmesi ve kazancının uygun şekilde bağımsız olarak ayarlanabilmesidir.
3) 3.0 surround sistemler. 1978 li yıllarda DOLBY firmasının Lt-Rt olarak matrix kodlanmış arka sesler ihtiva eden stereo sistemlerdir. Tek fark, bu sistemlerde aslında iki kanal kayıt bulunması ancak basit bir çözücü ile arka seslerin tek bir hoparlöre verilerek daha etkin bir 3D kazanma olayıdır. Günümüzde Virtual surround olarak ta adlandırılan bu sistem, gelişen teknoloji ile 5.1 hatta 7.1 olarak decode edilebilmektedir. Önde gelen firmalar vu uygulamaları. DOLBY PROLOGIC, DTS NEO ve SRS olarak görülmektedir.
4) 4.0 1968 li yıllarda başlayıp 70 li yıllara kadar uzanan bu teknolojinin gerçek adı o yıllarda QUADROPHONİC ses sistemleri idi. 4 ayrı kanala bağımsız olarak kaydedilen sesler yine 4 ayrı amplifikatörle dinlenilmekteydi. O yıllardaki kayıt tekniğinin 4 kanala çıkartılması ev kullanıcıları için çok pahalı olması sebebiyle bu sistem sadece sinema sistemlerinde hatıra olarak kalmış ve günümüzün 5.1 sistemlerine rahatlıkla uyarlanmıştır. Maliyetin ve uygulamanın pahalı olması dolayısı ile fazla yaygınlaşamadan 1998 li yıllardaki DOLBY DIGITAL sistemlerin kullanıcıya sunulması ile artık tarihte yerini almıştır.
5) 5.1 sistemler. Gelişen digital kayıt teknikleri ve özel encoderler sayesinde tek bir bitstream (data akışı) üzerine yapılmış çok kanallı kayıt ve dinleme tekniğidir. Bu teknikte sesler 5 kanal olarak ayrı ayrı (discreate) kaydedilmektedir. Ancak profesyonel kayıtlarda LFE olarak bilinen subwoofer kanalı ayrı olarak ta kaydedilebilmektedir. Uygulamada farklı olması dolayısı ile (diğer kanallardaki bas seslerin toplanarak tek bir kanalda yükseltilmesi) LFE kanalı çoğunlukla ayrı kanal olarak kaydedilmemektedir. Tabii ki bu sistemdeki hoparlör grubu da bu yönde özellik taşımaktadır. Çoğumuz artık bilmekteyiz.
6) 6.1 veya 7.1 sistemler. Bu sistemlerin temeli de 5.1 sistemlere dayanmaktadır. Sadece arka kısımlara yerleştirilen ek hoparlör(ler) sayesinde arka derinlik efektlerini ve hissini çok daha iyi duyabilmekteyiz. 6.1 sistemler genellikle DOLBY DIGITAL EX olarak kodlanmaktaydı. Günümüzde DOLBY DIGITAL PLUS ve DOLBY PROLOGIC II-Z tekniğinin gelişmesinden sonra genellikle 7.1 veya 13.1 kanala kadar ses kodlama ve dinleme mümkün olabilmektedir.
 
Son düzenleyen: Moderatör:
Abi tabii karışacaksın. Onu biliyorum ama bazı satış sitelerinin verdiği seçenekler arasinda yer alıyor. 1+1 mantıken 1 hoparlör 1 Sub-Woofer olmuş oluyor. Haklısınız ve eklediğiniz bilgiler detaylandırılmış ve içerik olarak zenginlik katilmiş paylaşım için teşekkür ederim.
 
Aynen fakat daha dolgun ve etkileyici basslar için .2 platformunu tercih ederim :) yamyam abi
Bass seslerin, daha doğrusu tüm seslerin tek bir mantığı vardır. POWER bandwıdth. Bu kavramı etkileyen onlarca unsur, tekniğine uygun olarak bir araya getirilebilirse en ideal bass sesleri duyabilirsin.
 
Yamyam abi sana hazır burada bir soru sorayım. X-530 alınca yanına şu kolonlardan ekliyeyim mi ?
Bundan 2 adet olacak. Masamın altında.
images

Hoparlörlerin masa altına saklanması mantığını anlayamıyorum. Acaba birilerinden mi korkuyorlar da saklanıyorlar:)
Masa altına saklanması gereken tek hoparlör subwoofer olmalıdır. Bunun tek sebebi ise bass seslerin yayılarak kulağa iletimidir. Ama tiz ve medium seslerde kulak hizalaması oldukça önem taşırlar. Eğer tiz sesler kulağa direk gelmezse hem kazançları düşecek hem de yönlendirme kavramı ortadan kalkacaktır.
Bu hoparlörleri ses sisteminin ön (front) hoparlörlerinin yerine bağlayabilirsin. Kendi hoparlörlerini devre dışı bırakmalısın. Ancak eski hoparlörlerinin kazancı daha yüksek olabileceği için center ve back hoparlörlerin kazancını ayarlamalısın.
 
Kolonları aşağıya koyunca nedense sesin daha iyi geldiğini hissediyorum :D

- - - Güncellendi - - -

Daha doğrusu leblebi kadar subwofer kullanınca mecburen uzaklara koyuyorsun kolonları.

Şuan kolonları yukarı aldım. Bas denilen şeyin varlığını hissetmiyorum.

- - - Güncellendi - - -

Şimdi işin yok kolonları oraya tekrar koyacağım diye uğraş :D
 
Ben anlamıyorum. Hazır sistemlere fazladan ya da var olan hoparlör yerine başka bir hoparlör eklemenin mantığı nedir? De böyle bir istek çıkıyor. Sanki daha fazla bir ses verecek. Senin alabileceğin kanal başına düşen güç neyse onu alırsın. Uçmayın yerden sağlam ses sistemiyle devam edin. Ha ben fantezi yapicam dersen çıkışlardaki ses transistorlarını ya da ses op-amp’ larini yakarsın sonra servis yollarını beklersin.
 
Uyarı! Bu konu 12 yıl önce açıldı.
Muhtemelen daha fazla tartışma gerekli değildir ki bu durumda yeni bir konu başlatmayı öneririz. Eğer yine de cevabınızın gerekli olduğunu düşünüyorsanız buna rağmen cevap verebilirsiniz.

Geri
Yukarı