Rehber SSD için yapılacak tüm ayarlar

Bu konuda SSD aygıtımızdan tam verim almak için ve bellek hücrelerinin daha az hasar görmesi için yapılması gereken ayarlara değineceğim.

● En iyi SSD deneyimini sunan Windows işletim sistemi Windows 10'dur. Mümkünse en son sürümde güncel kalın.

● BIOS'tan SATA modunu "AHCI" olarak seçin.

*BIOS'dan IDE, RAID veya başka bir kontrol arabirim modu seçiliyse Windows açılmayabilir veya tekrar Windows kurulumu yapmanız gerekebilir.

● Sistem geri yüklemeye ihtiyacınız yok ise mutlaka kapatın.

● StartupDelayInMSec anahtarını devre dışı bırakın. Başlat > çalıştır'a "regedit" yazın ve karşınıza gelen kayıt defteri düzenleyicisinin adres kısmına "HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\Serialize" bu yolu yapıştırıp enter'a basın. StartupDelayInMSec anahtarına çift tıklayıp değer verisini "0" olarak girip tamam deyin.

*Microsoft, Windows 8'den beri bir sonraki açılışı hızlandırmak için çeşitli yollara başvuruyor. Windows 8 ve Windows 10 hem tablet hem de masaüstü sistemlere uygun olarak tasarlandığı ve yıllarca bu platformlara ikili oynadığı için bazı durumlardan ödün vermek zorunda kaldı. Örnek olarak Windows 10 masaüstü uygulamaları "App Launcher" sebebiyle gecikmeli olarak yüklenmektedir ve bu sistem açılışını ciddi şekilde etikelemektedir. Bu gecikme 10 saniyeye kadar çıkabilir hatta geçebilir. Bunun temel sebebi ise Windows 10 işletim sistemi başladığında bellek kullanımı başlatan masaüstü uygulamalarını yüklemeden hemen önce sistemin en kritik görevlerini yerine getirebilmesi için aşağı yukları 10 saniyelik bir bekleme süresi oluşturmasıdır. Ayrıca bu süre Microsoft tarafından varsayılan olarak 10 saniye şeklinde ayarlanmıştır. Nihayetinde bu süreyi sıfıra indirmek ve sistem açılışını hissedilir bir şekilde hızlandırmak mümkündür

● Servislerden Windows Search'ı devre dışı bırakın ve ardından sürücülerin dizin haline getirilmesini kapatın. Bunun için çalıştıra "services.msc" yazın ve Windows Search'ı bulup sağ tık > özellikler > başlangıç türünü "devre dışı" şekilde ayarlayıp tamama basın. Bir diğer yapmanız gereken ayar ise Yerel Disk C: sağ tıklayıp özelliklere girin. Genel sekmesinde "Bu sürücüdeki dosyaların, dosya özelliklerine ek olarak içeriklerinin de dizin haline getirilmesine izin ver" tikini kaldırıp tamama basın. Karşınıza gelecek pencereye "tümünü yok say" işaretleyip devam edin. İşlem ortalama 5 dakika sürecek.

*Windows Search, sürücüye her yeni veri eklendiğinde gerçekleşen planlı bir indexleme işlemidir. Sistemin kendi bünyesinde dosya aramalarında hızlı sonuç almak için kullanılır. Windows'un kullanışsız arama motoru yerine Everything gibi kapsamlı ve hızlı yazılımlar varken Windows Search'ı açıp indexleme yaptırmak diske extradan veri yazacağı için NAND yongaların ömrünü kısaltacaktır. Ayrıca harici bir harddiskiniz varsa Windows bu sürücüyü sürekli indexlemeye çalışacaktır. SSD'lerin çok düşük verilere erişim süresi olduğu için Windows Search sadece işletim sistemi kurulu harddisklerde fayda sağlamaktadır.

● SSD'nizin Firmware güncellemesini yapın. NVMe destekli SSD kullanıyorsanız mutlaka NVMe sürücülerini güncel tutun.

● Chipset ve SATA depolama kontrolcü sürücüsünü güncel tutun.

● Disk birleştiricisini (19H2 ve altı sürümlerde) devre dışı bırakın. SSD'lerde defrag işlemi hiçbir işe yaramadığı gibi bellek hücrelerine daha çok zarar veren bir işlemdir.

*NOT: 19H2 ve üstü sürümlerde SSD'lerin otomatik olarak disk birleştirmesi devre dışı bırakılmıştır. Aramaya "Sürücüleri birleştir ve iyileştir" yazarak giriş yapın ve ayarları değiştir kısmına tıklayın. Zamanlamaya göre çalıştırı devre dışı bırakıp "tamam" deyin. SSD'nizi listeden seçin ve "en iyi duruma getir" deyin. Bu seçenek 19H2 sürüm ve altında diskinize birleştirme (defrag) komutları gönderirdi lakin SSD'lerde durum farklı. Windows ve SSD kontrolcüsü arasında gerçekleşen geçersiz ve kuyrukta hala sırası gelmemiş (atlanmış) TRIM komutlarının adreslerini temizlemeye yarayan bir uygulama haline geldi. Güncel dosya sistemlerinde böyle bir hatanın gerçekleşme ihtimali düşüktür. Günlük veya haftalık olarak zamanlanması kesinlikle tavsiye edilmez. Yılda bir kere el ile "en iyi duruma getir" demeniz yeterlidir. TRIM komutları, SSD kontrolcüsü ve işletim sistemi arasında gün içinde dosya silerken sürekli aktif olarak faaliyetine devam eder. TRIM kesinlikle periyodik olarak elle yapılan bir ayar değildir ve ne Windows defrag işlemiyle, ne de zamanlanmış TRIM kuyruğu silme komutlarıyla karıştırılmaması gerekiyor.

● TRIM Açma: Komut penceresini açın ve aşağıdakini yazın:
fsutil behavior set disabledeletenotify 0

Windows'un TRIM özelliği Windows 7 ile birlikte kapalı olarak gelebiliyor. TRIM'ın Windows 7'de çalıştığını anlamak için;
Komut penceresini açın ve aşağıdakini yazın: fsutil behavior query disabledeletenotify
DisableDeleteNotify = 1 (Windows TRIM Komutları kapalı)
DisableDeleteNotify = 0 (Windows TRIM Komutları açık)


● Başlat arama kısmına "Güç planını düzenle" yazın. Sonra alt kısımda gelişmiş güç ayarlarını değiştire tıklıyoruz. Sabit disk > Sabit diski kapatmak için beklenecek süre Pilde ve Prizde hiçbir zaman yani 0 yapıyoruz.

● Aygıt yöneticisine girin. Disk sürücülerinden SSD'nizi seçin sağ tıklayın özellikler diyin. İlkelerden her iki tik işaretli olsun tamam diyip kapatın.

*Windows aygıtta önbelleğe yazma arabelleğini temizlemeyi kapatma seçeneğini seçmek performansa ve gecikmeye olumlu katkıda bulunur fakat çok eski SSD'lerde ani güç kesintisi karşısında veri kaybına sebep olabilir.

● regedit.exe'yi yönetici olarak çalıştırın ve aşağıdaki komuta gidin:
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Session Manager\Memory Management\PrefetchParameters
Sağ pencerede "EnableSuperfetch" ikonunu bulun, sağ tıklayın, değiştire tıklayın ve 3'ü 0'a değiştirip OK'a basın.

*Vista ile gelen Superfetch'in birçok olumsuzluğu bulunmaktadır. SSD'li sistemlerde tamamen gereksiz bir hizmettir. Arkaplanda çalıştığı için Superfetch hizmeti sürekli CPU ve RAM'i kullanır. Windows SSD'ye kurulduğunda Superfetch'in birçok avantajları dezavantaja dönüşür. SSD'ler zaten çok hızlı olduğundan dolayı ön yüklemeye ihtiyaç yok denecek kadar azdır. Diske sürekli veri yazan bu servis SSD'lerin ömrüne olumsuz etki eder.

● Başlat > CMD yazın > CMD ikonunu sağ tıklayın > Yönetici olarak çalıştırın > powercfg -h off yazın > Enter'a basın > exit yazın > ENTER'a basın.

*NOT: Çabuk açma ve kapama seçeneklerine izin veren uyku modu özelliğini kaybedeceksiniz. Sistemin yeniden başlatma süresi değişmez fakat tamamen kapalı bir sistemi açmak isterseniz normalden 1-2 saniye daha geç açılabilir. SSD'lere gereksiz yazma işlemi yapıp yer kapladığı için kapatılması son derece önemlidir. Açmak içinse: powercfg -h on.

● SSD'niz destekliyorsa üreticinin kendi yazılımıyla Over Provisioning'i mutlaka açın.

*Over Provisioning yani aşırı tahsis'i açmak, daha doğrusu SSD'için %10'luk bir bölümü aşırı tahsis için ayırmak performansı arttırdığı gibi SSD'nin bellek kontrolcüsüne daha az yük bindirir ve SSD NAND belleklerinin çok daha dayanıklı olmasını sağlar. OP bölümünün ne kadar ayrılacağı da çok önemli bir husustur. Kullanım senaryosuna göre ve SSD'nin toplam bölümüne göre kritik öneme sahiptir. Tabloya aşağıdaki linkten bakabilirsiniz.


● Daha iyi performans ve gecikme süreleri için SSD'niz destekliyorsa RAM'den tampon belleklemeyi aktif hale getirin. Samsung SSD'lerde RAPID mode olarak geçen bu özellik RAM'i önbellek olarak kullanarak aşağı yukarı RAM bazında bir okuma, yazma, gecikme ve IOPS hızları sunar.


● Wise Care 365 yazılımı SSD için güzel ve güvenli ayarlar bulundurmakta. Bu ayarlar sayesinde Windows açılışını daha hızlı hale getirebilirsiniz. Daha detaylı bilgi için "Sistem iyileştirici" sekmesinden en altta "SSD iyileştirme" bölümünü okuyabilirsiniz.

● Gereksiz başlangıç öğelelerini, gereksiz servisleri ve gereksiz görev zamanlayıcılarını devre dışı bırakın. Bu işlem için Wise Care 365 biçilmiş kaftandır. Sistem iyileştirici > Başlangıç Yöneticisi > Başlangıç sekmesinden sistem açılışı gereksiz olan başlangıç öğelerinin tiklerini kapatın. Bir yan sekmede "Hizmetler" sekmesine gelin ve "Tüm Microsoft hizmetlerini gizle" tikini işaretleyin. Böylece sistem açılışında başlaması gereksiz olan tüm servisleri kapatabilirsiniz. Gereksiz görev zamanlayıcı tasklarını kapatmak için ise başlat > Görev zamanlayıcı'ya girin. Ardından görev zamanlayıcı kitaplığına tıklayın. Buradaki taskların %90'ı güncelleme denetlemesi için oluşturulmuş tasklardır. Gereksizleri devre dışı bırakabilirsiniz. Bu işlemler hem işlemci, RAM ve SSD trafiğini azaltacaktır, hemde sistem açılış hızına büyük katkı sağlayacaktır. Ayrıca SSD hücrelerinin daha az zarar görmesine bir nebze katkıda bulunacaktır.


● Sistem geri yüklemeye ihtiyacınız yok ise mutlaka kapatın.


● Servislerden Windows Search'ı devre dışı bırakın


● StartupDelayInMSec anahtarını devre dışı bırakın. Başlat > çalıştır'a "regedit" yazın ve karşınıza gelen kayıt defteri düzenleyicisinin adres kısmına "HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\Serialize" bu yolu yapıştırıp enter'a basın. StartupDelayInMSec anahtarına çift tıklayıp değer verisini "0" olarak girip tamam deyin.

*Microsoft, Windows 8'den beri bir sonraki açılışı hızlandırmak için çeşitli yollara başvuruyor. Windows 8 ve Windows 10 hem tablet hem de masaüstü sistemlere uygun olarak tasarlandığı ve yıllarca bu platformlara ikili oynadığı için bazı durumlardan ödün vermek zorunda kaldı. Örnek olarak Windows 10 masaüstü uygulamaları "App Launcher" sebebiyle gecikmeli olarak yüklenmektedir ve bu sistem açılışını ciddi şekilde etikelemektedir. Bu gecikme 10 saniyeye kadar çıkabilir hatta geçebilir. Bunun temel sebebi ise Windows 10 işletim sistemi başladığında bellek kullanımı başlatan masaüstü uygulamalarını yüklemeden hemen önce sistemin en kritik görevlerini yerine getirebilmesi için aşağı yukları 10 saniyelik bir bekleme süresi oluşturmasıdır. Ayrıca bu süre Microsoft tarafından varsayılan olarak 10 saniye şeklinde ayarlanmıştır. Nihayetinde bu süreyi sıfıra indirmek ve sistem açılışını hissedilir bir şekilde hızlandırmak mümkündür.
 
SanDisk Ultra 3D M.2 NVMe 1 TB SSD kullanıyorum. SanDisk'in kendi SSD uygulaması üzerinde TRIM isminde bir özellik var. Bunu kullanmalı mıyım? Bir de yazma önbelleği diye bir ayar var. Yardımcı olur musunuz?
TRIM ayarını aktif edin. SSD için faydalıdır.
Yazma önbelleği de açık kalabilir, sorun yok.
Bildirim gelmemiş. Geç cevap için kusura bakmayın lütfen. Değiştirdiğiniz ayarı geri alırken bitmesini bekleyin. Aksi takdirde dizin oluşturma sağlıklı çalışmıyor.
 
Disk birleştirme işlemi kapatılmamalı. Windows 10 artık 19H2'den beridir disk birleştirme aracında SSD'leri tanıyıp onlara Defrag değil TRIM uyguluyor. Kısaca bu makale zarar > yarar.
 
Disk birleştirme işlemi kapatılmamalı. Windows 10 artık 19H2'den beridir disk birleştirme aracında SSD'leri tanıyıp onlara Defrag değil TRIM uyguluyor. Kısaca bu makale zarar > yarar.
Yanlış bilgi veriyorsunuz ve güncellemenin detayları hakkında bilginiz yok. Windows 10'da defrag'ı kapattığınız zaman TRIM'i kapatmış olmuyorsunuz. Windows 10'da zaten çok uzun zamandır SSD'lere otomatik olarak TRIM uygulanmakta (kanıt olarak 19H2 altı bir sürüm ile SSD'ye temiz kurulum yapın ve cmd'ye "fsutil behavior query disabledeletenotify" yazın TRIM'in açık olduğunu görürsünüz.) 19H2 ile ne değişti birlikte bakalım.

19H2 güncellemesiyle artık HDD ve SSD tespiti yapılıp SSD'lere defrag işlemi açık olsa bile otomatik olarak yapılmaz. Bir sistemde hem SSD hem HDD varsa SSD'nin TRIM'i aynı önceki sürümler gibi kesin olarak açılır, HDD'lerin de artık kesin olarak periyodik defrag işlemleri gerçekleşir. 19H2 öncesi sistemde HDD ve SSD varken ikisine de defrag uygulanırken artık sadece HDD'lere uygulanıyor.

Makaledeki ayarlar her zaman günceldir. Belirtilen ayarların hiçbiri sistemin veya SSD'nin kararsız çalışmasına veya zarar görmesine kesinlikle sebep olmaz. Makaledeki ayarların yarısından fazlası NAND yonga üreticileri ve SSD markaları tarafından tavsiye edilmektedir.
 
Hocam bende ciddi bir düşüklük var nasıl çözebilirim?
 

Dosya Ekleri

  • Ekran Görüntüsü (559).png
    Ekran Görüntüsü (559).png
    1,7 MB · Görüntüleme: 74
Konuyu daha açık ve anlaşılır bir hale getirdim. Windows'un TRIM sistemindeki değişikliği hakkında önemli bilgi konu içerisine eklendi.

Hocam bende ciddi bir düşüklük var nasıl çözebilirim?
CrystalDiskMark içerisinde C diskini yani SSD'yi seçeceksiniz. Dil kısmının hemen altında. Siz D bölümünü seçmişsiniz. Veya SSD'yi USB 2.0 portuna harici olarak bağlayıp testi çalıştırmışsınız.
 
Konuyu daha açık ve anlaşılır bir hale getirdim. Windows'un TRIM sistemindeki değişikliği hakkında önemli bilgi konu içerisine eklendi.

CrystalDiskMark içerisinde C diskini yani SSD'yi seçeceksiniz. Dil kısmının hemen altında. Siz D bölümünü seçmişsiniz. Veya SSD'yi USB 2.0 portuna harici olarak bağlayıp testi çalıştırmışsınız.

C diski M.2 Samsung SSD (bunun hızından şikayetçi değilim)
D diski SATA SanDisk SSD (HDD Caddy ile bağlı)
 
Günlük veya haftalık olarak zamanlanması kesinlikle tavsiye edilmez.
Bu kısım için Technopat'ın videosunda ekstra ayar yapılmasına gerek olmadığı belirtilmiş. Haftada bir olarak bırakılmış. Böyle kalması daha iyi değil mi?

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.

1618494305371.png
 
Bu rehberin artık geçersiz olduğu kanaatindeyim ben zira artık hem Windows hem SSD'ler bu kadar ince ayar yapmayı gerektirmiyor. Trim özelliğinin açık olması ve dosya indekslemenin kapatılması yeterli bana göre. En azından kendi SSD'lerim de yeterli oldu.
 
Bu kısım için Technopat'ın videosunda ekstra ayar yapılmasına gerek olmadığı belirtilmiş. Haftada bir olarak bırakılmış. Böyle kalması daha iyi değil mi?

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.

Eki Görüntüle 975794
Konudaki TRIM kısmını okursanız neden haftalık yapılmasının gerekli olmadığını belirttim.
Bu rehberin artık geçersiz olduğu kanaatindeyim ben zira artık hem Windows hem SSD'ler bu kadar ince ayar yapmayı gerektirmiyor. Trim özelliğinin açık olması ve dosya indekslemenin kapatılması yeterli bana göre. En azından kendi SSD'lerim de yeterli oldu.
Gerektirmiyor demeniz için bir dayanağınız olması gerekiyor. Ben gerekli dayanakları tek tek sundum. Ayarların neden uygulanması gerektiğini konuda tek tek belirttim. Okumadan lütfen yorum yapmayın. İnce ayarlar kullanım senaryolarına ve kullanıcıya göre farklılık göstermekte. İsteyen istediği ayarı uygulamakta özgürdür. Ayrıca rehberdeki birçok ayarlar SSD üreticileri tarafından tavsiye edilmektedir. Konu günceldir ve tüm ince ayarlar güncel platform ve Windows işletim sistemlerinde yapılması tavsiye edilir.
 

Yeni konular

Geri
Yukarı