@umutacr öncelikle ben tezli yüksek lisans öğrencisi değilim dolayısıyla tüm ayrıntılara hakim olmadığımı belirtmek isterim.
Konuya ilişkin ise birçok hususa değindiğim şu mesaja bakabilirsin;
Çözüldü: Yüksek lisans için gereken şartlar nedir?
Öncelikle yüksek lisans ile tecil hakkı istiyorsan
32 yaşını doldurmamış olman gerekiyor. 33 ve daha üstü yaştaysan doktora öğrencisi dahi olsan tecil ettiremezsin.
Özet olarak kazanırsan
devlet üniversitelerinde tezli yüksek lisans ücretsiz, özel üniversitelerde yüz binlerce lirayı bulacak şekilde ücretli. Her birinin hususu o üniversiteye ve o bölüme bağlı olarak değişmekle beraber
genel olarak tezli yüksek lisans için;
- Hedeflediğin bölümle alakalı bir lisans okumuş olman (ön lisans olmaz, mutlaka lisans mezunu olmalısın),
- Lisans not ortalaması (bazı yerlerde başvurmak için dahi en az sahip olmanız gereken örnek vermek gerekirse 2.5 veya 3.0 gibi taban puanı var. Ortalamanız ne kadar yüksek olursa o kadar iyi)
- ALES (veya dengi GRE veya gmat) sınavdan istenilen puan,
- Yabancı dil (YÖK dil veya ıelt veya TOEFL) sınavından istenilen puan [Bazı kurumlar eğitiminizin %100 İngilizce olması gibi durumlarda yabancı dil sınavı istemediği oluyor. Bizzat okul okul bakmak gerekiyor],
- Varsa mülakat veya bilim sınavından istenilen puanı almak gibi şartları da yerine getirmen gerekiyor.
Taban puanı, ALES, yabancı dil, mülakat/bilim sınavı bunların hepsi ilgili kurumun açıkladığı oranlarda hesaplanıp ortaya bir "başvuru puanı"nız çıkartılıyor. Bu puanınıza göre diğer başvuranlarla bir sıraya konuluyorsunuz. Açılan kontenjana girebilirseniz kayıt oluyorsunuz.
senin şu noktada yapman gereken ALES'e ve yabancı dil sınavlarına çalışıp bir puan almak. Bu iki sınava da yılın belli zamanlarında birden çok kez girip en yüksek aldığın puanı kullanabilirsin.
Bilmen gereken ve gözden kaçabilecek hususlardan birkaçı ise seninle alakalı bir bölüm ve üniversite seçimi.
Eğer alakasız bir bölümde yüksek lisans yapmak istersen mesela bizzat açıklanan listelerden gördüğüm bir olaydan bahsedeyim. Bir kişi mühendislik mezunu olup gerekli sınavlardan yüksek puan alıp kamu hukuku alanında yüksek lisans başvurmuş, mülakata dahi gidip girmiş ancak kurul çok düşük bir puan vererek dolaylı yoldan kayıt imkanını elinden almıştı.
Alakasız bir üniversite seçersen yani ikametgahının bulunulduğu yerden çok uzakta yani devamlı derslere katılım sağlayamayacağın aşikar olan bir yeri seçersen, mülakatta bu hususa tatmin edici cevap veremezsen yine mülakattan düşük puan verip seni eleyebilirler.
Kulaktan duyduğum kadarı ile mülakata giderken bir tez konunun aklında olması ve neden o kurumu tercih ettiğin, sana tez yazımında ne gibi imkanları ile yardımcı olabileceklerini yani adeta bir "niyet mektubunun" da kafanda hazır bulunması mülakat aşamasını geçmen açısından önemli olabilirmiş.
Lisans eğitimini aldığın bölüm ile alakalı ve düzenli katılım sağlayabileceğin yerlerde bulunana üniversiteleri tespit ettikten sonra bizzat adlarını Google'da aratarak öğrenci alım ilanlarını, alınması gereken puanları, başvuru tarihleri incele ki planın hazır olsun. Sonrası ALES ve yabancı dil sınavına hazırlanmak. Bu sınavlarda yeterli puanı aldıktan sonra yavaştan eğer girmen gerekiyorsa bilim sınavına ve mülakata, tez konuna hazırlanmaya başlarsın.
Tahminen girdikten sonrası rahat. Tahminen devamsızlıktan doğrudan atılma yok, devamsızlık sınırını aşarsan o sınırı aştığın dersin sınavına girme hakkını kaybediyorsun. Sınav hakkını kaybedince doğal olarak dersi geçemiyorsun. Böyle böyle doğrudan değil ama dolaylı olarak 2 sene belki maksimum 3 sene (ancak genelde sistem 6 dönemlik [3 yıllık] azami eğitim süresinin 4 veya 3 dönemi eğitim kalanı tez yazım süreci olduğu için yani gördüğüm kadarı ile eğitim süresi iki parçaya bölünmüş gibi göründüğü için belki 2 sene derslere devamsızlık yaparsan devam ettirip bir sene daha öğrenciliğine izin verilmeyebilir. Bu yüzden eğer girersen hiç gitmesen bile 3 sene tecilin cepte rahatlıkla diyemiyorum ama tahminen 2 sene tecilin olur)
Olur da eğitime devam eder, sınavları geçer, tezini de yazarsan ve onay alırsa yani başarı ile mezun olursan +1 yıl tecil hakkın oluyor. Bildiğim kadarı ile mezun olmazsan bu hakka sahip olamıyorsun.
Yüksek lisans mezuniyetinden sonra da tecil hakkın olsun istiyorsan doktora sürecine başlayabilirsin. Tabii tüm bunlar için 32 yaşını doldurmamış olman gerekiyor.
ben bedeli neyse vereyim, kışlaya/askere gitmeyim dersen yasal bir şekilde yurt dışına taşınıp işçi/iş veren olarak
çalışan olman gerekiyor. Böyle bir durumda "yurt dışı erteleme" ile 35 yaşına kadar tecil ettir sonrasında yurt dışında "dövizle bedelli askerlik" şartını sağlayacak kadar uzun çalıştıktan sonra bu bedelliye başvurur, parasını öder ve kışlaya gitmeden askerlik görevini yapmış olursun.