Yoldaydım ve mobildeydim, mesajlarınızı parça parça gördüm. Olmasını istemeyeceğim bir durum oluşmuş. Gerçekten benim derdim TOGG değil. TOGG şu an siyasi bir proje aşamasında olan, ama ortada olmayan bir araç.
İki firma aynı dinamiklere sahip değil. Bir ülkeyi tek bir sanayi kaynağı tabii ki kalkındırmaz. Ama bu, yerli araba fikrini tamamen gereksiz de kılmaz. Düzgün bir bilgi yok, aynı TOGG gibi. Fabrikaları yapım aşamasında ve tam kapasite için 2040 ön görülüyor. Paylaştığınız yeşil araç ise bir üniversite projesi ürünü.
Her konuya bu argümanla gelmiyorum. Bu Türkiye'nin gerçeği. Bir projede en büyük iki problemden birisi, ekonomik durum, diğeri ise acımasız eleştiridir. Tarım diyorsunuz. Tarım ile alakalı sağlam projelerini, koca koca profesörlere anlatıp, profesörlerin bir taraflarıyla gülerek karşılık verdiği çok manzara gördüm. Bu bir zihniyettir. Mesajlarımı dikkatlice tahlil ederseniz benim derdimin zihniyet ile ilgili olduğunu anlarsınız.
Gelişeceği alanlar çok ve bunlardan birisi de otomotiv. Kompozit sanayi, motor üretimi, otonom sistemler, hatta çipler... Tarım da bunlardan birisi ve inanır mısınız, iç içeler. Tarımda otonom sistemlerin yaygınlaşması, zirai İHA'lar ve İKA'lar, daha verimli motorlar, daha hafif ve dayanıklı gövdeler... Biliyorsunuz ülkemiz hangi işe elini atsana karşısına çıkan iki sorun oluyor: Motor ve kontrol alt sistemleri.
TOGG bir noktadan sonra kimin umurundaki? Yerli araba düşüncesi daha önemli değil mi? Elbet özel bir şirket tarafından üretilecek ve hayata geçirilecek. TOGG olmaz başkası olur. Neden yerli araba fikrini itibarsızlaştırayım? Yerlli araba dediğinizde sanayi tesisleri kuruyorsunuz, yatırım yapıyorsunuz, teknoloji geliştirmek üzere yola çıkıyorsunuz. Tarımda da benzer durumların olması gerekli. Ki, yerli arabadaki bu tutumum, tarımı daha az önemsediğimi ya da desteklemediğimi göstermiyor. İkisi için de düzgün planlamalarla sağlam ödenekler çıkabilir. Rantın ve israfın önlenebildiği bir Türkiye düşünelim, yerli araba yine bir yük mü olacak yoksa geleceğe yapılacak yatırım mı?
Hocasının sırtını döndüğü öğrenciye, projesini geliştirebilmesi için fırsat vermelisiniz. Bu otomotiv sanayinde yerli araba olur ya da yabancı bir yatırımcıyı ülkenize çekmekle olur. Tarımda çiftçileri mühendislerle desteklemekle olur. Çiftçiyi desteklemekle olur, mühendisi desteklemekle olur.
Hangi okulu hangi yola sevk ediyorsun ya.
Üniversitedeki beton kafalardan haberin var mı senin? Sorun sadece imam hatipler mi zannediyorsun? Üniversiteler, öğrencilerin proje geliştireceği yerler olmalı. Ama günümüzde nasıl? Birkaç üniversitede birkaç sağlam hoca dışında
sıfır. Sağlam bir fikirle gittiğinde bir taraflarıyla gülüyorlar. Biliyorum çünkü bana da oldu. Eğer hoca ve üniversite desteklemiyorsa, bu gencin kendini geliştirmesi imkan vermelisiniz. İmkan para değil sadece. Atölye, iş, deneyim kazanma. Gence yatırım yapacaksın ki seni kalkındırsın, zihniyetin değişsin, eğitimin iyileşsin.
Benim alanım gömülü ve otonom sistemler. Alanım olduğu için gelip burada bir şeyler anlatmaya çalışıyorum. Türkiye'nin otonom sistemlerde kazandığı bir başarısı var ve bunu, otomotiv ile diğer sektörlere taşıyabilir. Bu popüleristlik değil, ideal olan. Tarımda otonom sistemlerin kullanımı gelişmiş ülkelerde yaygın. Tabii ki daha birçok sistem var ama alanım olduğu için ben bunu örnek veriyorum.
Teknoloji entegrasyonu için çağı yakalaman gerek. Merak etme, bahsettiğin teknolojiyle yakından ilgileniyorum ve ilgilendiğim için de gelişmiş yerli araba fikrini destekliyorum.
Sanayi ve teknoloji bir bütündür. Savunma sanayinde kazandığın başarımları farklı alanlara da aktarman gerekir. Bunu aktaracak olan alanlardan birisi de bu. Diğeri tarım olur, öbürü insansız deniz araçları ile balık ekosisteminin takibi olur.
Yerli araba Türkiye'nin yakalaması gereken teknoloji vagonlarından birisi. Tek tek saymanıza gerek yok, Türkiye direkt geri kalmış bir ülke.
TOGG dediğiniz siyasi bir proje. Yalan olur gider ya da gerçekten üretilir belki. Önemli olan bu değil. Üretilirse ülkeye katkısı olur, üretilmezse malum kesim rezilliklerine bir yenisini daha ekler. Ama siz, yerli araba fikrini, teknolojiyi yakalayabilecek bir fırsat olarak değerlendirmezseniz, işte o zaman kaybedersiniz.
Benim için en kolayı, asıl popüler olan eleştirileri yapmak. İHA dediğimiz şey kaç tane öğrenciye, topluluğa umut ve heves oldu, bir bakın. Aynısı tarımla da olur, yerli arabayla da. Bunlar uzun vadeli planlar ancak bir ülkenin gerçekten gelişmesi için kurması gereken hayaller.
Son olarak şunu diyeyim; umarım hayatınız boyunca fikirlerinize ve projelerinize önem veren insanlarla karşılaşırsınız. Emin olun tersini tatmak istemezsiniz.