Çözüldü Virüs, solucan, truva atı farkı nedir?

Harici olarak adware var.

Zararlı yazılımların tümüne malware denir. Genel olarak virus kelimesi kullanılıyor ancak bu doğru değil. Viruslerin tümü zararlı yazılımdır ancak bütün zararlı yazılımlar virus olmayabilir. Daha doğrusu virusler bir sisteme bulaşmak ve başka sistemlere yayılmak için birileri tarafından açılmak zorundadır. PC´nize download ettiğiniz bir virusu çalıştırmadığınız sürece sisteminize bulaşmaz.

Otomatik olarak sisteme bulaşma ve başka sistemlere yayılma özelliği olan zararlı yazılımlara worm denir. Wormlar gezdiğiniz internet sitelerinden, harici aygıtlardan ya da network üzerinden siz hiçbir şey yapmasanız bile bulaşabilirler. Bu nedenle hangi sitelere girdiğinize, PC´nize taktığınız harici aygıtların içeriğinde ne olduğundan ya da bağlı olduğunuz networklere dikkat etmelisiniz.

Trojan horse adından anlaşılacağı üzere kendisini zararlı olmayan bir yazılım gibi gösteren malwarelerdir. Örneğin internetten random bir şekilde download ettiğiniz bir oyunun Türkçe yaması içinde saklı olabilir. Kullanıcı bilmeden bu programı açarsa sistemine bulaştırmış olur. Bu yüzden internette bulduğunuz her şeyi download etmemelisiniz. Bir trojan horse virus olabilir, worm olabilir ya da ikisi de olmayabilir.

Daha başka bir sürü malware tipi var. Örneğin ransomware zararlıları. Özelliği PC´nizde bulunan dosyalarınızı ya da belki bütün diskinizi şifreleyen ve karşılığında para talep eden zararlı yazılımlardır. Bir ransomware zararlısı cryptovirus ya da cryptoworm tipinde olabilir. Cryptovirus tipinde olan en meşhur örneği CryptoLocker´dı. Cryptoworm tipinde ise en meşhuru WannaCry´dı.

Casus yazılımlara spyware denir. Bulaştıkları PC´lere kendilerini belli ettirmemek için tasarlanan zararlı yazılımlardır. Bu tipte olanların amacı hesaplarınızı, kredi kartlarınızı, klavye ve mouse hareketlerinizi yani kısaca bütün önemli datalarınızı çalmaktır. Keylogger ya da screenlogger gibi spyware çeşitleri vardır. İsimlerinden anlaşılacağı üzere keylogger klavye hareketlerinizi, screenlogger ise ekranınızı record eder.

Botnet ise ağ trafiğinizi sömüren zararlı yazılımlardır. Bilgisayarınızı zombi (köle) gibi kullanarak başka ağlara DDoS saldırısı düzenlemek için kullanırlar. Genelde sizin PC´niz gibi köleleştirilmiş binlerce, onbinlerce başka bilgisayar bulunur. Botnet ağına sahip bir bilgisayar korsanı tek bir komutla bütün bu bilgisayarları tek bir hedefe saldırmak için kullanabilir.

Rootkitler sisteminize tıpkı spyware zararlıları gibi gizlice bulaşırlar ve PC´nizde bulunan root (admin) yetkisini alırlar. PC´nizde bulunan root (admin) yetkisini bir kere aldıktan sonra PC´nize her türlü başka zararlı yazılımları bulaştırabilirler. Hatta bilgisayar korsanının sisteminize sızması için ağınızda port bile açabilirler.

Exploit kelimesinin Türkçe anlamı sömürmek anlamına gelir. Bir sistemin açığından faydalanan zararlı yazılımlara exploit denir. Örneğin WannaCry cryptowormu Windows işletim sisteminin bir güvenlik açığından faydalanıyordu. Hatta Microsoft firması desteğini kesmiş olmasına rağmen Windows XP için bile güvenlik yaması çıkarmak zorunda kalmıştı.