Volt ve amper nedir?

  • Konuyu başlatan Pruom
  • Başlangıç Tarihi
  • Mesaj 14
  • Görüntüleme 1.461
Gerilim (Volt) dediğimiz şey aslında yoğunluk gibi düşünebilirsiniz. Mesela elektronlar bir yerde kalabalık olduklarında rahatsız olup geriliyorlar ve daha boş yere gitmek istiyor gibi düşünün. Bu şekilde tenha ve boş yerlere hareket ederken hepsi aynı anda gidemeyeceği için trafik oluşuyor. Buradaki trafiğin akması ise akım (Amper). Eğer yol çok geniş olsaydı trafik oluşmazdı, rahat rahat giderlerdi ama tek şerit yol olursa geçmiş olsun, sıkıntı yaşıyorlar. Yolun genişliği ise direnç (Ohm). Eğer Daha az elektronumuz olsaydı hepsi daha sakin olacağından o yoldan çok daha az bir trafikle geçebilirlerdi. Eğer yolumuz daha geniş olsaydı hepsi yolu kolayca aşıp istedikleri yere giderlerdi. Burada trafiğin akması ve yoğunluğu olan akım ise bu diğer ikisine bağlı olarak oluşan bir şey. Trafiğin kendisi tek başına var olmaz, ya yolda sorun vardır ya da kişi sayısında.

Ben de anlamakta sorun yaşıyordum, kendim bu şekilde kavradım ve artık düşünmeden anlayabiliyorum soruları. Kafada olayı somutlaştırmak önemli cidden.
Güzel bir açıklama. Şimdi bataryadan çıkıp elektrik üretmeye geçelim. Bir fan düşünelim ucuna led takıyorum o fanı çevirdiğimde ledin ufakta olsa ışık ürettiğine şahit oluyorum. Bu fanı çevirdiğimde ne oluyor bir potansiyel fark yaratıyorum. Manyetik kuvvet ile devrede meydana gelen elektron açığı mı voltajı belirliyor? Manyetik kuvvet sonucu elektronlar serbest hale geliyor diyelim 100 tane elektron serbest hale geldi fanı bir kez çevirince bunlar dengelenene kadar sürdü. Bu 100 elektorn açığı benim o anki voltajım mı oluyor? Ya da manyetik kuvvetle ne kdar elektorn serbest hale getirebiliyorsam voltajım o mu oluyor?
 
Güzel bir açıklama. Şimdi bataryadan çıkıp elektrik üretmeye geçelim. Bir fan düşünelim ucuna led takıyorum o fanı çevirdiğimde ledin ufakta olsa ışık ürettiğine şahit oluyorum. Bu fanı çevirdiğimde ne oluyor bir potansiyel fark yaratıyorum. Manyetik kuvvet ile devrede meydana gelen elektron açığı mı voltajı belirliyor? Manyetik kuvvet sonucu elektronlar serbest hale geliyor diyelim 100 tane elektron serbest hale geldi fanı bir kez çevirince bunlar dengelenene kadar sürdü. Bu 100 elektorn açığı benim o anki voltajım mı oluyor?
Tam olarak evet, o elektron açığı voltaj oluyor. Fanı çevirdiğinizde mıknatıs ile elektronları itiyorsunuz. Elektronları sıkıştırarak sinirlendirmek yerine iterek yolluyorsunuz. İttiğiniz elektronlar yol boyunca gidip ledi yakıyorlar ve geri aynı yere geliyorlar. Ne kadar hızlı çevirirseniz o kadar devamlı ve fazla elektron gönderirsiniz.. Ne kadar fazla elektron gönderirseniz o yolda o kadar fazla trafik oluşur. Trafik yoğunluğu da akım demiştik, led de o yoğunluğu ışığa çeviriyor. Ledi gişe gibi düşünün, trafik çok olursa daha çok araçtan para alırsınız. Eğer yolda bir araç varsa sadece bir kişiden para almış olursunuz. O para da sonra ışık oluyor işte.
 
Merhaba değerli arkadaşlar; amper ve direnç olayının elektrikte benzetmeler yapılarak açıklanması çok daha kolaydır. (Ve her zaman da öyle olmuştur) Bence daha önemli olanı ise ders kitaplarının ve hiç bir bilimsel kaynağın (dayanağın) çok net olarak açıklayamadığı "volt" olayını bilimsel olarak çok net açıklayabilmektir.

Şimdi elimizde 1.5 volt DC'lik kuru bir pil var ve diğer tarafta CRT TV tüplerinde tüpe EHT trafosundan 8 kV * 3 = 24 kV DC veren güçlü bir DC üreteç var, diğer tarafta da 220 volt AC üreten portatif monofaze bir jeneratör mevcut. Peki 1.5 volt DC veren kalem pille, şebeke voltajı üreten jeneratör ve CRT TV'lerin EHT trafosundaki YG 'li DC farkını volt ile nasıl açıklarız? Bunu yıllardır düşünüp cevabını mantık çerçevesinde kendimce vermeye çalışıyorum.

Elektronlar (elektrik akımının asıl yaramaz ve çok hareketli çocukları) metalik bağ yapısındaki otoyolda amper olayında yolun genişliğine göre zor (direnç öğesi içinde sürtünerek ve yavaşlayarak ) veya kolayca (süper iletkenlerde ise dirençsiz veya tam engelsiz) oto yollardaki gibi seyir halindeler. Volt olayında ise kendimce bunlara fazladan eklenmiş kinetik enerji fazlalığı veya hareket enerjisi fazlalığı vardır. 1.5 volt pil, 220 volt jeneratör ve 24 kV TV EHT trafosunun gerilimleri çok farklı olup elektronların o anda bulundukları iç kinetik enerjileri de çok farklıdır. Otomobilde klasik ateşleme (DELCO= batarya-platin-bobin) sisteminde bobine 12 volt DC olarak girip buji tırnaklarına YG olarak gelen akımdaki elektronlar ayni kinetik enerji seviyesinde değildir ve olamazlar. Olsalardı 1.5 pil ile oto ateşleme sistemindeki YG kıvılcımındaki elektrik özellikleri birbirinin eşiti olur, biri diğerinin yerine kullanılmazdı. YG kıvılcımı yanlışlıkla oto teyp sisteminin 12 volt DC kısmına atlarsa pre-amfi ve amfi amaçlı entegreleri anında ve çok kolay bozuyor, onları yenisiyle değiştirmek zorunda kalıyoruz.

1.5 volt pil, 12 volt araç aküsü ses sistemindeki amfi entegresine zarar vermiyorken çok yüksek enerji seviyesindeki YG kıvılcımları oto teybimize atladığında onu direk bozuyor, elektronik yönden çok hassas olan entegre yonga yapısını bozuyor. Bu bozma olayında ana nedenin elektron ve artı yüklü çekirdeklerin kinetik enerjilerinin çok yüksek olabilmesiyle bu durum mantıken açıklanabilir.

Kendi kafamdaki elektrik modeline veya şimdiye kadar net olarak tanımlanamayan (UFO gibi) volt tanımına tamamen katılıp katılmamakta hepiniz serbestsiniz, başka açılardan da belki açıklanabilir bu "volt" kavramının asıl oluşum nedeni. Ama çok uzun yıllardan beri volt olayını elektron ve çekirdeklerin kinetik enerjilerinin o anda sahip oldukları kinetik enerji seviyeleri farkına bu olayı bağlıyor ve bu şekliyle kafamın içinde "volt" olayını açıklamaya çalışıyorum.

Atom yapısındaki elektronlar çekirdek etrafındaki sabit yörüngede dönerken ayni zamanda kendi eksenleri etrafında da dönerek spin atıyorlar. Elektrik akımının esasını da çekirdekten kopan elektronlar oluşturduğuna göre acaba bunlar düz olarak mı veya ayni çekirdekteki gibi spin atarak mı bu otoyolda seyredip ilerliyor bu elektriğin çok yaramaz çocukları. Eğer spin atarak ilerliyorlarsa volt farkı bu spin farkından da doğabilir, elektronların kinetik enerjisinden asıl kastım da buydu aslında.

Elektronların hızı ışık hızına çok yakın veya o hızlarda olduğundan kinetik enerji farkı bu hız farkıyla değil elektronların spin oranları ölçüsünce "volt" farkı olarak karşımıza çıkabilmiş olabilir. Bu olayı namlu içi yivinde dönerek ilerleyen mermi çekirdeği gibi düşünerek elektronları metalik bağlarda ilerleyen askerler şeklinde düşünülürse eğer; mermi çekirdeği kendi etrafında ne kadar hızlı dönerse bedenlere girdiğinde o kadar daha fazla delici hasarları verebilir şeklinde düşünülebilir. Sadece kendi teorimdir, bilimsel bir dayanağı çok fazla da yoktur ve "volt" olayı halen çok net olarak bilim insanlarınca herkesin anlayabileceği şekliyle açıklanabilmiş değildir. Kolay gelsin.
 
Son düzenleme:

Technopat Haberler

Yeni konular

Geri
Yukarı