Özel sıvı soğutmalı bir sistem toplamak için yapmanız için gerekenleri bu serimizde adım adım gösteriyoruz. Birinci bölümde sıvı soğutma bloklarına bakıyoruz…
Bir başka çok istenen bir rehber serisiyle, özel sıvı soğutma rehberiyle sizlerleyiz. Özel sıvı soğutma nedir, kimler ihtiyaç duyar, hangi parça ne işe yarar gibi konulara değineceğiz ve nihayetinde özel sıvı soğutmalı bir sistem toplayacağız.
Özel sıvı soğutmanın tanımıyla başlamak istiyoruz zira piyasada sıvı soğutma adıyla satılan hazır kitler var ve çoğu kişi tarafından bunun özel sıvı soğutmayla aynı şey olduğu sanılıyor ki bu son derece yanlış.
Özel sıvı soğutma her parçasını kendimiz seçtiğimiz sıvı soğutma sistemidir. Bu bize sistemimizi kurarken büyük özgürlük sunar ve en üst seviye performansın yanı sıra hayal gücünüzün sınırlarını zorlayarak en güzel görünen bilgisayarlara da sahip olmamızı sağlar.
Özel sıvı soğutmalı sistemler, bilgisayar soğutma çözümleri piramidinin en üstünde yer alır. Pratik değildir, bakımı son derece detaylıdır, ileri seviye bilgi ve tecrübe gerektirir, üzerinde saatlerinizi hatta günlerinizi harcamanıza sebep olur ve oldukça maliyetlidir. Ancak tüm bunlara katlandığınıza değecek şekilde sunduğu performansla diğer tüm soğutma çözümlerini gölgede bırakır.
Özel sıvı soğutma doğası gereği maliyetlidir. Eğer bütçe odaklı bir sistem toplamak istiyorsanız her şey dahil sıvı soğutma kitlerine veya hava soğutmaya yönelmenizi öneririz.
Bu kavramları açığa kavuşturduğumuza göre özel sıvı soğutma rehberimize sıvı bloklarıyla başlayalım:
Sıvı soğutma blokları
Soğutmak istediğiniz bileşene takmanız gereken bakırdan veya aluminyumdan imal edilen ve CNC tezgahlarında işlenmiş bloklardır. Blokların görevi ısıyı üzerlerine alıp, daha sonra sıvıyı içindeki mikro kanallardan ve ısınan bileşenlerin üzerinden geçmeye zorlayarak ısıyı suya transfer etmektir.
Bloğa bir porttan giren soğuk su, soğutulmak istenen bileşenin ısısını alıp diğer porttan atılır. Örneğin full cover ekran kartı blokları, ekran kartını tamamen kaplar ve blok ekran kartının çekirdeğini, bellek çiplerini ve voltaj düzenleme modüllerini soğutur.
İşlemci, RAM, SSD ve hatta Hard Diskler için bile soğutma blokları bulunur.
Bunun yanı sıra benim de kendi bilgisayarımda kullandığım monoblock denilen ve hem anakartın voltaj düzenleme modüllerini ve mosfetleri hem de işlemciyi soğutan bloklar var.
Eskiden anakartta işlemcinin yanındaki devreleri soğutmak için ayrı, minik bloklar kullanılırdı. Monoblocklar artık bunların yerini aldı diyebiliriz. Yüksek hız aşırtma yapılması planlanan ve çok güç harcayan işlemcilerin monobloklarla kullanılması daha sağlıklı. Monoblokları takmak için anakartınızın heatsink’lerini çıkarmanız gerektiğini hatırlatalım.
Ayrıca bazı anakartlarda voltaj regülasyon modüllerini soğutan heatsinkler sıvı soğutma bloğu olarak gelirler. Örneğin ASUS’un Maximus 8 Formlula anakartında bunu görebiliyoruz.
Blokların iç yapıları
Kimi bloklar sıvı akışını sınırlandırırken kimisi yüksek akış sağlarlar. Mikro kanalları çok sık ve birbirine yakın tutulan soğutma blokları, sıvı akışını oldukça sınırlandırır.
O sebeple bunların yüksek basınçlı pompalarla kullanılması daha uygun olur. Mesela EK’nın Supremacy Evo bloğunun kutu açıklamalarına baktığımızda düşük akış sınırlamasının bir özellik olarak yer aldığını görüyoruz.
Bu sayede daha zayıf veya yavaş devirde çalışan pompalarla iyi bir performans elde edilmesi amaçlanmış.
Sıvı soğutma blokları bakır, nikel kaplı bakır veya aluminyum seçenekleriyle sunulur.
Tamamen bakır ya da tamamen nikel kaplı bakır işlemci blokları olduğu gibi tabanı metal, üzeri siyah akrilikten veya saydam pleksiden imal edilmiş bloklar da bulunur. Özel sıvı soğutmayı güzel kılan taraflardan birisi de sisteminizin çizgisi ve rengine göre bu parçaları seçebilmenizdir aslında.
Tıpkı işlemci soğutucusu alırken soket uyumluluğunu kontrol ettiğiniz gibi işlemci ve ekran kartı bloklarında aynı işlemi uygulamalısınız. Örneğin ekran kartlarında her üreticinin PCB tasarımı farklı olduğu için soğutma bloğu üreticileri farklı marka ve modeller için farklı bloklar üretirler.
Bir başka dikkat etmeniz gereken nokta döngünüzde kullandığınız tüm blokların aynı türden olması gerektiğidir. Diyelim işlemcinizde bakır blok kullanıp ekran kartında nikel kaplı bakır kullanmamalısınız.
Rehberimizin diğer sıvı soğutma bileşenleriyle devam edecek. Takipte kalın.
Her zaman Technopat Sosyal üzerinde konu açabilir, bize özel sıvı soğutma sistemleri ile ilgili soru sorabilirsiniz. Bu bölümümüze tıklayıp ulaşabilirsiniz: Overclock ve Soğutma
- Özel Sıvı Soğutma Rehberine Giriş #1: Sıvı Soğutma Blokları – Technopat
- Özel Sıvı Soğutma Rehberi #2 – Pompalar – Technopat
- Özel Sıvı Soğutma Rehberi #3 – Soğutma Sıvıları – Technopat
- Özel Sıvı Soğutma Rehberi #4 – Radyatörler – Technopat
- Özel Sıvı Soğutma Sistemi Rehberi #5 Fanlar – Technopat
- Özel Sıvı Soğutma Sistemi Rehberi #6 Ekran Kartı Sıvı Soğutma Bloğu Montaj Rehberi – – Technopat
- Özel Sıvı Soğutma Sistemi Rehberi #7 – Sıvı Soğutma Bloğu Bakım ve Temizliği -Technopat
- Özel Sıvı Soğutma Sistemi Rehberi #8 – Özel Sıvı Soğutmalı Sistem Toplama Rehberi – Technopat
