Merhabalar.
Yıllardır MidTower kullanan biri olarak Mini-ITX sistemlere hep sempatiyle bakıyordum ama kasamdaki çoğu bileşeni satıp her şeyi Mini-ITX bir kasaya uyacak şekilde satın almak işi hem çok masraflı, hem de zaten uyumlu parça sayısı azken bir de çoğunun Türkiye'de az bulunur olması gibi faktörler beni caydırıyordu. Özellikle Louqe Ghost S1'i gördükten sonra bu işe bulaşmayı bir süre ciddi ciddi düşündüm ama özellikle ekran kartı konusunda çok limitleyici bir kasa olunca vazgeçtim. El becerisi konusunda pek yetenekli olmadığım için parçaları modlama konusunda da kendime güvenmiyorum, anca uyumlu parçayı bulup almam lazım.
Louqe Ghost S1 İncelemesi:
Geçen gün Inventus'ta Phanteks'in Evolv Shift 2 Air kasasını indirimde görünce (o kasayı ilk kez fark ettim bu arada) yine bir şeyler harekete geçti bende, hatta öyle bir gaza geldim ki direktman sipariş verdim. Fakat aldıktan sonra denk geldiğim incelemeler yanlış bir karar verdiğimi düşündürdü. Bir kere ekran kartı yalnızca PCIe Riser ile anakarta bağlanabiliyor (kasayla PCIe 3.0 Riser geliyor), sadece 120mm AIO soğutma takılabiliyor (hava soğutma için ise maksimum yükseklik 85mm), arka i/o paneline sadece üst kapak açılarak erişim sağlanıyor. Bu sebeplerle siparişi iptal etmiştim ama yıllardır içimi kemiren o Mini-ITX kurdu mesaiye başlamıştı bile.
Phanteks Evolv Shift 2 Air:
Aynı günün gecesi işyerinde mesaideydim ve bilgisayarda bakınırken Cooler Master NR200P'yi gördüm. NR200 modeli daha önce duyduğum bir kasaydı, popülerdi, hatta ekran kartımla da uyumluydu ama Louqe veya Phanteks gibi yakışıklı modellerden sonra tipi biraz sıradan geldi. Fakat inceledikçe neredeyse tüm incelemelerde tam puan aldığını, uyumluluk seçeneklerinin bolluğunu, PCIe 3.0 Riser kabloyla geldiğini ama normal montajın da mümkün olduğunu, 280mm'ye kadar radyatör desteğinin olduğunu, i/o panel erişiminin gayet kolay olduğunu, bu modelle ilgili yüzlerce video (hatta sırf NR200 hakkında videolar paylaşan Youtube kanalı bile var) ve kaynak olduğunu, son olarak beyaz modelinin de olduğunu görünce NR200P aklıma iyice yattı.
Beyaz ROG 3080'li NR200 setup:
Ancak işin maddi boyutu bu kasanın geniş uyumluluğuna karşın hala negatif bir etki edecekti. Çünkü RTX 3080 kullanıyorum, 750W PSU almak zorundayım, Corsair SF750 dışındaki SFX güç kaynaklarına güvenmiyorum (çok daha uyguna Cooler Master V850 SFX var ama sesli olduğundan şikayetçi herkes); harici ses kartı kullandığım ve bu kasada ayrıca ses kartı kullanamayacağım için en azından ses yongası iyi bir model (S1220A gibi) almalıyım ve bu yonganın olduğu kartların ikinci elini bile almak istesem elimdeki kartın üzerine en az 1000 TL vermem gerek. Soğutucu için de belki o kadar fark vermem gerekecek, kasa zaten 1850 TL derken eldekileri sattıktan sonra bile belki -5000 TL civarı ekside oluyorum. Fakat Mini-ITX'e geçme isteğimin altında sadece anlık bir heves yoktu. Ayak izimi azaltıyor olmamın vereceği artı motivasyon ve beni daha minimalist yaşamak için teşvik edecek olması, montaj için uğraşmam gerekeceğinden ötürü ister istemez bu işlerde el becerisi kazanacak olmak gibi unsurlar için -5000 TL'i üstlenecek kadar birikimim vardı, dolayısıyla işe giriştim.
Öncelikle mevcut sistemimi baştan sona yazayım da nasıl bir geçiş olacağı konusunda ışık tutsun:
Şu an kullanmakta olduğum sistem:
AMD Ryzen 5 5600X > Bu sistem için şu an ideal işlemci diye düşünüyorum. 5800X, 5900X gibi işlemciler kullanıyor olsaydım soğutmak mesele olacaktı, TDP'si düşük olduğu için 240mm AIO veya iyi bir hava soğutmayla serin tutmak daha kolay.
MSI B550 Gaming Edge WIFI > ATX olduğu için direktman satılacak, çok araştırarak almıştım ama artık yapacak bir şey yok.
Asus ROG Strix RTX 3080 10GB White Edition V2 > Piyasadaki en heybetli kartlardan olmasına rağmen kasaya sığıyor, değiştirmeme gerek yok. Zaten gerek olsaydı hiç bulaşmazdım. Kasanın beyaz olması da zaten bu yüzden cazip gelmişti, mevcut temam siyah kasada beyaz ekran kartı şeklinde, şimdi büyük oranda beyaz temalı bir kasa olacak, minimalizmin bayrak rengi.
Corsair 5000D Airflow > Bu da çok araştırarak aldığım bir kasaydı ama genişliğine rağmen sorun çıkarmadı değil, üste 360mm radyatörü uygun şekilde takamadım anakartın soğutma bloğuna değdiği için. Bir de ferah olur ekran kartını serin tutar diye aldım, millet aynı kartı 67 derecelerde kullanırken bende sıcaklık 74 derece yükte. Bir de indir kaldırı zor, ağır bir kasa. Ha estetik ve kaliteli bir kasa ama o da adaya veda edecek.
Arctic Liquid Freezer II 360 > En çok üzüleceğim parça bu olabilir. İşlemciyi yükte 46 derecede tutup neredeyse çıt çıkarmamasıyla gönlümü kazanmıştı ama o da satılacak.
Seasonic Focus GX-750 > Yine çok memnun olduğum bir parçaydı ama tutamam. İşin ilginci daha bir süre öncesine kadar 750W'ı satıp 850W mı alsam diye düşünüyordum, ekran kartı için Asus'un önerdiği PSU 850W çünkü. Gerçi yetmeme sorunu yoktu ama amacım işi sağlama almaktı. SF750'nin fiyatını görüp acaba SF600 yeter mi diye araştırınca GX-750'nin kıymetini ve aslında ne kadar yeterli olduğunu tekrar fark ettim ama bu sefer de form faktörden ötürü satmak zorundayım.
Corsair 4x8GB 4000Mhz CL18 > Bunları aslında rahatlıkla tutardım ama anakartta 2 slot olacağından ötürü sadece 2 modülü tutabilirim, 16GB'a düşmek de ilerisi için mantıklı gelmiyor. Frekansı yüksek olduğu için bunları iyi fiyata satıp MHz değeri daha düşük (3600MHz gibi) 2X16 RAM almak cebimden hiç para çıkmamasına sebep olabilir.
SSD > Bir tane Win10 yüklü 250GB Samsung 970 Evo Plus, bir tane 1TB Samsung 860 Evo, bir tane de ucuzlukta aldığım 1TB Samsung 970 Evo Plus var. Üçünü de sorunsuz takabiliyorum, bir şey almama satmama gerek yok.
HDD > Bir tane Seagate Barracuda 2TB, bir tane de Seagate Ironwolf 4TB var. HDD takabilirim ama pek gerek yok. Birkaç ay evvel arşiv için NAS cihazı aldıktan sonra HDD'ler büyük oranda boşa çıktı, şimdi sadece film falan indirirken geçici olarak kullanıyorum, sonra zaten NAS'a aktarıyorum. Üç beş dosya var ama onlar da NAS'a ya da harici disklere taşınır. Oyun ve depolama için mevcut SSD'ler rahat yeter. Bu ikisi de satılacak.
Creative SB Recon3D > İkinci el olarak aldığım ses kartı. Eski anakartımın yongası leş gibiydi (ALC887-VD2) ondan sonra buna geçince dünyam değişmişti. Sonra B550 Gaming Edge'e geçtim, onun yongası iyiydi ama Creative'den memnun olduğumdan bundan devam ettim. Dolayısıyla bu da satılacak.
Fanlar > 6 tane Noctua fanım var. 4 tanesi piyasadaki en iyi fanlardan biri olan NF-A12x25 PWM, bunların iki tanesini kesin tutacağım. Diğer 2 fan yine hava akışı olarak gayet başarılı olan NF-S12A PWM fanlar. Bu ikisi ve NF-A12x25'lerin ikisi gidici muhtemelen. Belki A12x25'lerden bir tanesini daha tutarım, sıfırı olmuş dünya para yedekte dursun.
Thermaltake TTMod Rainbow > Aslında beyaz setupta güzel görünürlerdi ama mevcut kasada bile hem PSU kabloları, hem de ucuna bunları bağlayınca ciddi yer kaplıyorlar, saklaması uğraştırıcı oluyor. Yeni kasada kendilerine hiç yer yok, vedalaşacağız.
Lian Li GPU Bracket > Önemsiz bir parça ama yazmak istedim çünkü daha alalı 10 gün oldu olmadı, bu ITX işine ne kadar paldır küldür giriştiğim belli olsun diye yazıyorum
Sadece ATX uyumlu diye biliyorum, belki mATX uyumluluğu da vardır ama ITX kesin yok, o da daha alışamadan adaya veda ediyor.
* * *
Parçaları yazdıktan sonra almam gerekenlere bir bakalım: anakart, PSU, RAM (şimdilik keyfi olarak), soğutucu ve elbette kasanın kendisi. Peki ilk etapta kesin karar verdiğim parçalar neler:
Anakart > Asus ROG Strix B550-I: Bunu seçtim çünkü S1220A yonga var, ses kartı güzel. X570-I olanı da alınabilirdi ama bunda BIOS flashback var, BT daha güncel, LAN daha güncel. X570-I'nin avantajı üzerindeki iki M.2 yuvası da PCIe 4.0 ama zaten benim iki M.2 de PCIe 4.0 değil, bir tane yuvanın 4.0 olması yeterli. MSI tarafında benim mevcut anakartımın B550I olanı var ama hem daha ucuz değil, hem de ses yongası bir alt model. Bir de internetteki çoğu BIOS videolarında ROG kartlar var, ROG alırsam daha çok kaynak bulurum BIOS hakkında diye düşündüm.
PSU > Corsair SF750: SFX form faktörde Corsair SF serisi kaliteli model almak isteyenlerin yöneldiği son nokta. ATX form faktörde Seasonic, EVGA, Antec, Bitfenix, FSP gibi bir sürü iyi marka var, bunların çoğunun SFX güç kaynakları da var ama hiçbiri Corsair SF kadar iyi değil. Ben de PSU'da ucuza kaçmayı sevmem, bu yüzden yarısından daha ucuza Cooler Master V750-V850 gibi PSU'lar varken bunu almaya karar verdim. SF600 ile RTX 3080 kullananlar da yok değil ama sistem 500-550W arası çekiyor uç durumlarda, riske girmek istemedim. En büyük maliyet kalemi de bu oldu zaten.
RAM > Corsair LPX 2x16GB 3600Mhz CL18: 4000Mhz CL18 belleklerden sonra gecikme süreleri olarak eksiye geçmiş olacağım ama hem uyguna almış oldum, hem de çoğunlukla oyun oynayanlar için 200Mhz farkın neredeyse fark edilmez olduğu söyleniyor. Belleklere OC yaparak da o farkı kapatmak da mümkün. Yukarıda bahsettiğim ROG kartların BIOS'u için daha çok kaynak olması da burada önem kazanıyor.
Soğutucu > ID-Cooling SE-224-XT White: En çok düşündüğüm konu bu oldu. Zaten bu kısmı oldukça uzun tutacağım ki NR200P modelini almayı düşünecek biri olursa onun için de kısa bir rehber olsun. Aslında Phanteks kasadan vazgeçme sebeplerimden biri sadece 120mm radyatörlü soğutucu takılmasıydı, NR200P'ye rahatça 240mm takarım, hatta yine Arctic Liquid Freezer II 240mm alırım diyordum da o işler o kadar kolay değilmiş. Bir kere Gamers Nexus videosuna göre ki bilgisayar ekipmanları konusundaki en iyi otoritelerden biridir bence, pompa yukarıda radyatör aşağıda olan düzen pompaların ömrünü ciddi şekilde kısaltıyor. Ben de zırt pırt soğutucu değiştirmek istemem. Ayrıca bu düzende ekran kartı dikey takılmak zorunda, kasa dikey montaja izin veriyor hatta Riser kablo da geliyor ama PCIe 3.0. Yeni kablo alınır ama kablolar hep uzun, o uzun kabloyu saklaması dert. Ayrıca dikey montajda kart daha çok ısınacak. Temperli cam yerine mesh yan panel kullanılırsa ekran kartı için en ideal soğutma bu şekilde sağlanacak ama kasa içi görünmeyecek.
NR200/NR200P dikey ekran kartı düzeni:
Radyatörü takabileceğimiz diğer alternatif ise kasanın yan paneli, kasa yan panelinde radyatör kafesiyle birlikte geliyor.
NR200/NR200P yan panel radyatör düzeni:
Fakat bu düzenin de dezavantajı temperli cam paneli kullanamıyoruz, aslında kullanılır ama hem radyatör camdan hava çekemeyecek içerisi hamam gibi olacak ve içeriyi görebileceğimiz cam setup yerine bu kötü manzara görünecek. Dolayısıyla radyatör almak pek tercih edilesi değil. Dolayısıyla hava soğutmaya yönelmek daha akıl kârı oluyor.
Bunun için de internette çok sayıda kaynak (özellikle Reddit'te Small Form Factor PC subreddit'inde) birçok konu, Youtube'da birçok video mevcut. Yazının başlarında attığım Youtube kanalı da birçok hava soğutma modeliyle ilgili inceleme yayınlamış durumda. Fakat hava soğutma konusunda en derli toplu yazı Reddit'te yukarıda belirttiğim subreddit'te biri tarafından paylaşılmış, şurada.
Yazıya göre TG yani yanda temperli cam varsa desteklenen maksimum soğutucu yüksekliği 153mm, mesh yan panelle ise 155mm. Ha şöyle bir şey var, muhtemelen bu ölçülerde birkaç mm pay bırakmış Cooler Master, bu yüzden 155mm'lik bazı soğutucular bile cam panelle birlikte takılabiliyor. Bunda ufak tefek ince hesaplar etkili oluyor, soğutucunun arka plakasının yeterince düz olup olmadığı bile etki ediyormuş o kadar ufak hesaplar. Yazıda da görüleceği gibi cam panel için en uygun soğutucular Noctua NH-U9S (low profile), Scythe Mugen 5 (başarılı ama öyle böyle büyük değil resmen setupı çirkin gösterecek kadar büyük), Scythe Kogetsu Mark 2 (performansı biraz şüphe uyandırıcı).
Ben biraz acele hareket edip, Reddit'teki linki de daha görmeden hem model kaliteli hem de rengi güzel olduğu için apar topar Amazon'dan Arctic Freezer eSports Duo White sipariş vermiştim ama Allahtan sipariş kargolanmadan ölçülerine bakmak aklıma geldi, bildiğin cam panelle asla uyumlu değilmiş, anca mesh panelle kullanılabiliyor. Sonunda Reddit'teki yazıyı bulabildim. Konudan konuya atlarken araştırmalarım beni Thermalright AK 120 White (sadece Aliexpress'te var), Alpenföhn Matterhorn White (bu zaten uyumlu değilmiş ama hem güzel hem de performansı iyi), Cryorig H7 Quad Lumi (Aliexpress'te bile yok, zaten beyazı da yok) gibi modellere de götürdü ama hiçbirinde sonuç çıkmadı. Sonuç Reddit'teki yazıda Budget Options olarak geçen, dolayısıyla bunlar soğutmaz diyerek hiç bakmadığım modellerden çıktı: ID-Cooling SE-224-XT. Bir kere Techopat Sosyal'de çok önerilen bir soğutucu olduğunu biliyordum ama asıl cazip gelen beyaz modelinin olmasıydı.
ID-Cooling SE-224-XT White incelemesi:
Beyaz NR200 kasada ID-Cooling SE-224-XT (siyah model):
Yalnız yukarıda bahsettiğim arka plaka yüzünden uymayan modellerden bazıları bu modellermiş. Hatta Reddit'teki şu konuda direkt beyazını alan bir kullanıcı cam paneli kapatmakta sorun yaşadığını anlatmış, muhtemelen arka plakadan kaynaklı. Bir de beyaz modelinde radyatörün üstündeki plakayı sökmek gerekebiliyormuş. (Onu montaj sırasında deneyeceğim artık, en kötü öyle kullanılacak ama sökülmezse daha iyi olur.) Yalnız uyumlu olduğunu belirten çok sayıda kaynak var.
SE-224-XT'nin tek dezavantajı ise yükte sesli olan fanlarıymış. Elimde Noctua fanlar olduğu için onlarla kullanırım diyordum, zaten kendi fanını kullanmayacağım için çift fanlı SE-225-XT modeline hiç boşa para vermeyeyim dedim (zaten bazı testlerde tek fanlı SE-224-XT daha bile başarılı ilginç bir şekilde) ama Arctic'in performansından çok memnun olduğum P12 fanlarının beyazının olduğunu, üstelik siyahından daha da uygun fiyatlı olduğunu görünce iki tane aldım hemen. Soğutucu konusunu da böyle kapattım.
* * *
Parçaların hepsine karar verdikten sonra da bugün verdiğim son siparişlerle birlikte alım işlemini tamamladım. Şu ana kadar ödediğim miktar:
Anakart: 2100 TL (İkinci el)
PSU: 3100 TL (Amazon İtalya'dan sıfır. Fiyat baya okkalı oldu ama yapacak bir şey yok, sıfırı da ikinci eli de TR'de yok. Öteki markalara hem güvenmiyorum, hem de Cooler Master dışında hiçbiri stokta yok)
RAM: 2145 TL (Amazon Almanya'dan sıfır)
Soğutucu + Fanlar: 793 TL (Soğutucu Harcıalem'den, fanlar Amazon Almanya'dan sıfır. Soğutucu geçen yıl 300 TL seviyelerindeymiş ama piyasa malum. Sıvı soğutmaların fiyatları göz önünde bulundurulursa bence sonuç kötü değil)
Kasa: 1859 TL (QP'den sıfır)
Toplam maliyet: 9997 TL
Eldeki satılacak parçaları ne kadara satarım, yani sonuç olarak MidTower'dan ITX'e geçiş maliyeti konusu şimdilik muğlak. Fakat yuvarlak hesap 8000 TL'e eldekileri satarım desek -2000 TL eksideyim demek oluyor. Bu rakam -1500 olur, -3000 olur o kadar önemli değil, Mini-ITX'e geçiş yapmanın heyecanı, en başta bahsettiğim bu kararın ve bunu eyleme dökmenin bana moral motivasyon olarak katacaklarını düşününce bu maliyete çok takılmıyorum.
Bu blog girdisini noktalıyorum. Sistemin bazı parçaları yurt dışından geleceği için en erken önümüzdeki Salı-Çarşamba, en geç bir haftaya tüm parçalar elimde olur. Montajın meşakkatli oluşu, vardiyalı çalışma düzenim yüzünden vakit bulamayacak olmam dolayısıyla bir sonraki blogu ne zaman girerim şimdilik belirsiz. Fakat montajdan sonra kurulumun nasıl geçtiğini de fotoğraflarla yeni bir blogda anlatmak istiyorum. Daha sonrasında da çeşitli sıcaklık/performans testleriyle devam ederim.
Neyse, girdik bakalım bir yola, bakalım belki birkaç sene sonra 18 litrelik NR200P de fazla gelirse 8 litrelik Louqe Ghost S1 için hesap kitap yapıyor olurum.
Şimdilik benden bu kadar. Sizin de bu konudaki yorum ve görüşlerinizi bekliyorum.
Yıllardır MidTower kullanan biri olarak Mini-ITX sistemlere hep sempatiyle bakıyordum ama kasamdaki çoğu bileşeni satıp her şeyi Mini-ITX bir kasaya uyacak şekilde satın almak işi hem çok masraflı, hem de zaten uyumlu parça sayısı azken bir de çoğunun Türkiye'de az bulunur olması gibi faktörler beni caydırıyordu. Özellikle Louqe Ghost S1'i gördükten sonra bu işe bulaşmayı bir süre ciddi ciddi düşündüm ama özellikle ekran kartı konusunda çok limitleyici bir kasa olunca vazgeçtim. El becerisi konusunda pek yetenekli olmadığım için parçaları modlama konusunda da kendime güvenmiyorum, anca uyumlu parçayı bulup almam lazım.
Louqe Ghost S1 İncelemesi:
Geçen gün Inventus'ta Phanteks'in Evolv Shift 2 Air kasasını indirimde görünce (o kasayı ilk kez fark ettim bu arada) yine bir şeyler harekete geçti bende, hatta öyle bir gaza geldim ki direktman sipariş verdim. Fakat aldıktan sonra denk geldiğim incelemeler yanlış bir karar verdiğimi düşündürdü. Bir kere ekran kartı yalnızca PCIe Riser ile anakarta bağlanabiliyor (kasayla PCIe 3.0 Riser geliyor), sadece 120mm AIO soğutma takılabiliyor (hava soğutma için ise maksimum yükseklik 85mm), arka i/o paneline sadece üst kapak açılarak erişim sağlanıyor. Bu sebeplerle siparişi iptal etmiştim ama yıllardır içimi kemiren o Mini-ITX kurdu mesaiye başlamıştı bile.
Phanteks Evolv Shift 2 Air:
Aynı günün gecesi işyerinde mesaideydim ve bilgisayarda bakınırken Cooler Master NR200P'yi gördüm. NR200 modeli daha önce duyduğum bir kasaydı, popülerdi, hatta ekran kartımla da uyumluydu ama Louqe veya Phanteks gibi yakışıklı modellerden sonra tipi biraz sıradan geldi. Fakat inceledikçe neredeyse tüm incelemelerde tam puan aldığını, uyumluluk seçeneklerinin bolluğunu, PCIe 3.0 Riser kabloyla geldiğini ama normal montajın da mümkün olduğunu, 280mm'ye kadar radyatör desteğinin olduğunu, i/o panel erişiminin gayet kolay olduğunu, bu modelle ilgili yüzlerce video (hatta sırf NR200 hakkında videolar paylaşan Youtube kanalı bile var) ve kaynak olduğunu, son olarak beyaz modelinin de olduğunu görünce NR200P aklıma iyice yattı.
Beyaz ROG 3080'li NR200 setup:
Ancak işin maddi boyutu bu kasanın geniş uyumluluğuna karşın hala negatif bir etki edecekti. Çünkü RTX 3080 kullanıyorum, 750W PSU almak zorundayım, Corsair SF750 dışındaki SFX güç kaynaklarına güvenmiyorum (çok daha uyguna Cooler Master V850 SFX var ama sesli olduğundan şikayetçi herkes); harici ses kartı kullandığım ve bu kasada ayrıca ses kartı kullanamayacağım için en azından ses yongası iyi bir model (S1220A gibi) almalıyım ve bu yonganın olduğu kartların ikinci elini bile almak istesem elimdeki kartın üzerine en az 1000 TL vermem gerek. Soğutucu için de belki o kadar fark vermem gerekecek, kasa zaten 1850 TL derken eldekileri sattıktan sonra bile belki -5000 TL civarı ekside oluyorum. Fakat Mini-ITX'e geçme isteğimin altında sadece anlık bir heves yoktu. Ayak izimi azaltıyor olmamın vereceği artı motivasyon ve beni daha minimalist yaşamak için teşvik edecek olması, montaj için uğraşmam gerekeceğinden ötürü ister istemez bu işlerde el becerisi kazanacak olmak gibi unsurlar için -5000 TL'i üstlenecek kadar birikimim vardı, dolayısıyla işe giriştim.
Öncelikle mevcut sistemimi baştan sona yazayım da nasıl bir geçiş olacağı konusunda ışık tutsun:
Şu an kullanmakta olduğum sistem:
AMD Ryzen 5 5600X > Bu sistem için şu an ideal işlemci diye düşünüyorum. 5800X, 5900X gibi işlemciler kullanıyor olsaydım soğutmak mesele olacaktı, TDP'si düşük olduğu için 240mm AIO veya iyi bir hava soğutmayla serin tutmak daha kolay.
MSI B550 Gaming Edge WIFI > ATX olduğu için direktman satılacak, çok araştırarak almıştım ama artık yapacak bir şey yok.
Asus ROG Strix RTX 3080 10GB White Edition V2 > Piyasadaki en heybetli kartlardan olmasına rağmen kasaya sığıyor, değiştirmeme gerek yok. Zaten gerek olsaydı hiç bulaşmazdım. Kasanın beyaz olması da zaten bu yüzden cazip gelmişti, mevcut temam siyah kasada beyaz ekran kartı şeklinde, şimdi büyük oranda beyaz temalı bir kasa olacak, minimalizmin bayrak rengi.
Corsair 5000D Airflow > Bu da çok araştırarak aldığım bir kasaydı ama genişliğine rağmen sorun çıkarmadı değil, üste 360mm radyatörü uygun şekilde takamadım anakartın soğutma bloğuna değdiği için. Bir de ferah olur ekran kartını serin tutar diye aldım, millet aynı kartı 67 derecelerde kullanırken bende sıcaklık 74 derece yükte. Bir de indir kaldırı zor, ağır bir kasa. Ha estetik ve kaliteli bir kasa ama o da adaya veda edecek.
Arctic Liquid Freezer II 360 > En çok üzüleceğim parça bu olabilir. İşlemciyi yükte 46 derecede tutup neredeyse çıt çıkarmamasıyla gönlümü kazanmıştı ama o da satılacak.
Seasonic Focus GX-750 > Yine çok memnun olduğum bir parçaydı ama tutamam. İşin ilginci daha bir süre öncesine kadar 750W'ı satıp 850W mı alsam diye düşünüyordum, ekran kartı için Asus'un önerdiği PSU 850W çünkü. Gerçi yetmeme sorunu yoktu ama amacım işi sağlama almaktı. SF750'nin fiyatını görüp acaba SF600 yeter mi diye araştırınca GX-750'nin kıymetini ve aslında ne kadar yeterli olduğunu tekrar fark ettim ama bu sefer de form faktörden ötürü satmak zorundayım.
Corsair 4x8GB 4000Mhz CL18 > Bunları aslında rahatlıkla tutardım ama anakartta 2 slot olacağından ötürü sadece 2 modülü tutabilirim, 16GB'a düşmek de ilerisi için mantıklı gelmiyor. Frekansı yüksek olduğu için bunları iyi fiyata satıp MHz değeri daha düşük (3600MHz gibi) 2X16 RAM almak cebimden hiç para çıkmamasına sebep olabilir.
SSD > Bir tane Win10 yüklü 250GB Samsung 970 Evo Plus, bir tane 1TB Samsung 860 Evo, bir tane de ucuzlukta aldığım 1TB Samsung 970 Evo Plus var. Üçünü de sorunsuz takabiliyorum, bir şey almama satmama gerek yok.
HDD > Bir tane Seagate Barracuda 2TB, bir tane de Seagate Ironwolf 4TB var. HDD takabilirim ama pek gerek yok. Birkaç ay evvel arşiv için NAS cihazı aldıktan sonra HDD'ler büyük oranda boşa çıktı, şimdi sadece film falan indirirken geçici olarak kullanıyorum, sonra zaten NAS'a aktarıyorum. Üç beş dosya var ama onlar da NAS'a ya da harici disklere taşınır. Oyun ve depolama için mevcut SSD'ler rahat yeter. Bu ikisi de satılacak.
Creative SB Recon3D > İkinci el olarak aldığım ses kartı. Eski anakartımın yongası leş gibiydi (ALC887-VD2) ondan sonra buna geçince dünyam değişmişti. Sonra B550 Gaming Edge'e geçtim, onun yongası iyiydi ama Creative'den memnun olduğumdan bundan devam ettim. Dolayısıyla bu da satılacak.
Fanlar > 6 tane Noctua fanım var. 4 tanesi piyasadaki en iyi fanlardan biri olan NF-A12x25 PWM, bunların iki tanesini kesin tutacağım. Diğer 2 fan yine hava akışı olarak gayet başarılı olan NF-S12A PWM fanlar. Bu ikisi ve NF-A12x25'lerin ikisi gidici muhtemelen. Belki A12x25'lerden bir tanesini daha tutarım, sıfırı olmuş dünya para yedekte dursun.
Thermaltake TTMod Rainbow > Aslında beyaz setupta güzel görünürlerdi ama mevcut kasada bile hem PSU kabloları, hem de ucuna bunları bağlayınca ciddi yer kaplıyorlar, saklaması uğraştırıcı oluyor. Yeni kasada kendilerine hiç yer yok, vedalaşacağız.
Lian Li GPU Bracket > Önemsiz bir parça ama yazmak istedim çünkü daha alalı 10 gün oldu olmadı, bu ITX işine ne kadar paldır küldür giriştiğim belli olsun diye yazıyorum
Sadece ATX uyumlu diye biliyorum, belki mATX uyumluluğu da vardır ama ITX kesin yok, o da daha alışamadan adaya veda ediyor.* * *
Parçaları yazdıktan sonra almam gerekenlere bir bakalım: anakart, PSU, RAM (şimdilik keyfi olarak), soğutucu ve elbette kasanın kendisi. Peki ilk etapta kesin karar verdiğim parçalar neler:
Anakart > Asus ROG Strix B550-I: Bunu seçtim çünkü S1220A yonga var, ses kartı güzel. X570-I olanı da alınabilirdi ama bunda BIOS flashback var, BT daha güncel, LAN daha güncel. X570-I'nin avantajı üzerindeki iki M.2 yuvası da PCIe 4.0 ama zaten benim iki M.2 de PCIe 4.0 değil, bir tane yuvanın 4.0 olması yeterli. MSI tarafında benim mevcut anakartımın B550I olanı var ama hem daha ucuz değil, hem de ses yongası bir alt model. Bir de internetteki çoğu BIOS videolarında ROG kartlar var, ROG alırsam daha çok kaynak bulurum BIOS hakkında diye düşündüm.
PSU > Corsair SF750: SFX form faktörde Corsair SF serisi kaliteli model almak isteyenlerin yöneldiği son nokta. ATX form faktörde Seasonic, EVGA, Antec, Bitfenix, FSP gibi bir sürü iyi marka var, bunların çoğunun SFX güç kaynakları da var ama hiçbiri Corsair SF kadar iyi değil. Ben de PSU'da ucuza kaçmayı sevmem, bu yüzden yarısından daha ucuza Cooler Master V750-V850 gibi PSU'lar varken bunu almaya karar verdim. SF600 ile RTX 3080 kullananlar da yok değil ama sistem 500-550W arası çekiyor uç durumlarda, riske girmek istemedim. En büyük maliyet kalemi de bu oldu zaten.
RAM > Corsair LPX 2x16GB 3600Mhz CL18: 4000Mhz CL18 belleklerden sonra gecikme süreleri olarak eksiye geçmiş olacağım ama hem uyguna almış oldum, hem de çoğunlukla oyun oynayanlar için 200Mhz farkın neredeyse fark edilmez olduğu söyleniyor. Belleklere OC yaparak da o farkı kapatmak da mümkün. Yukarıda bahsettiğim ROG kartların BIOS'u için daha çok kaynak olması da burada önem kazanıyor.
Soğutucu > ID-Cooling SE-224-XT White: En çok düşündüğüm konu bu oldu. Zaten bu kısmı oldukça uzun tutacağım ki NR200P modelini almayı düşünecek biri olursa onun için de kısa bir rehber olsun. Aslında Phanteks kasadan vazgeçme sebeplerimden biri sadece 120mm radyatörlü soğutucu takılmasıydı, NR200P'ye rahatça 240mm takarım, hatta yine Arctic Liquid Freezer II 240mm alırım diyordum da o işler o kadar kolay değilmiş. Bir kere Gamers Nexus videosuna göre ki bilgisayar ekipmanları konusundaki en iyi otoritelerden biridir bence, pompa yukarıda radyatör aşağıda olan düzen pompaların ömrünü ciddi şekilde kısaltıyor. Ben de zırt pırt soğutucu değiştirmek istemem. Ayrıca bu düzende ekran kartı dikey takılmak zorunda, kasa dikey montaja izin veriyor hatta Riser kablo da geliyor ama PCIe 3.0. Yeni kablo alınır ama kablolar hep uzun, o uzun kabloyu saklaması dert. Ayrıca dikey montajda kart daha çok ısınacak. Temperli cam yerine mesh yan panel kullanılırsa ekran kartı için en ideal soğutma bu şekilde sağlanacak ama kasa içi görünmeyecek.
NR200/NR200P dikey ekran kartı düzeni:
Radyatörü takabileceğimiz diğer alternatif ise kasanın yan paneli, kasa yan panelinde radyatör kafesiyle birlikte geliyor.
NR200/NR200P yan panel radyatör düzeni:
Fakat bu düzenin de dezavantajı temperli cam paneli kullanamıyoruz, aslında kullanılır ama hem radyatör camdan hava çekemeyecek içerisi hamam gibi olacak ve içeriyi görebileceğimiz cam setup yerine bu kötü manzara görünecek. Dolayısıyla radyatör almak pek tercih edilesi değil. Dolayısıyla hava soğutmaya yönelmek daha akıl kârı oluyor.
Bunun için de internette çok sayıda kaynak (özellikle Reddit'te Small Form Factor PC subreddit'inde) birçok konu, Youtube'da birçok video mevcut. Yazının başlarında attığım Youtube kanalı da birçok hava soğutma modeliyle ilgili inceleme yayınlamış durumda. Fakat hava soğutma konusunda en derli toplu yazı Reddit'te yukarıda belirttiğim subreddit'te biri tarafından paylaşılmış, şurada.
Yazıya göre TG yani yanda temperli cam varsa desteklenen maksimum soğutucu yüksekliği 153mm, mesh yan panelle ise 155mm. Ha şöyle bir şey var, muhtemelen bu ölçülerde birkaç mm pay bırakmış Cooler Master, bu yüzden 155mm'lik bazı soğutucular bile cam panelle birlikte takılabiliyor. Bunda ufak tefek ince hesaplar etkili oluyor, soğutucunun arka plakasının yeterince düz olup olmadığı bile etki ediyormuş o kadar ufak hesaplar. Yazıda da görüleceği gibi cam panel için en uygun soğutucular Noctua NH-U9S (low profile), Scythe Mugen 5 (başarılı ama öyle böyle büyük değil resmen setupı çirkin gösterecek kadar büyük), Scythe Kogetsu Mark 2 (performansı biraz şüphe uyandırıcı).
Ben biraz acele hareket edip, Reddit'teki linki de daha görmeden hem model kaliteli hem de rengi güzel olduğu için apar topar Amazon'dan Arctic Freezer eSports Duo White sipariş vermiştim ama Allahtan sipariş kargolanmadan ölçülerine bakmak aklıma geldi, bildiğin cam panelle asla uyumlu değilmiş, anca mesh panelle kullanılabiliyor. Sonunda Reddit'teki yazıyı bulabildim. Konudan konuya atlarken araştırmalarım beni Thermalright AK 120 White (sadece Aliexpress'te var), Alpenföhn Matterhorn White (bu zaten uyumlu değilmiş ama hem güzel hem de performansı iyi), Cryorig H7 Quad Lumi (Aliexpress'te bile yok, zaten beyazı da yok) gibi modellere de götürdü ama hiçbirinde sonuç çıkmadı. Sonuç Reddit'teki yazıda Budget Options olarak geçen, dolayısıyla bunlar soğutmaz diyerek hiç bakmadığım modellerden çıktı: ID-Cooling SE-224-XT. Bir kere Techopat Sosyal'de çok önerilen bir soğutucu olduğunu biliyordum ama asıl cazip gelen beyaz modelinin olmasıydı.
ID-Cooling SE-224-XT White incelemesi:
Beyaz NR200 kasada ID-Cooling SE-224-XT (siyah model):
Yalnız yukarıda bahsettiğim arka plaka yüzünden uymayan modellerden bazıları bu modellermiş. Hatta Reddit'teki şu konuda direkt beyazını alan bir kullanıcı cam paneli kapatmakta sorun yaşadığını anlatmış, muhtemelen arka plakadan kaynaklı. Bir de beyaz modelinde radyatörün üstündeki plakayı sökmek gerekebiliyormuş. (Onu montaj sırasında deneyeceğim artık, en kötü öyle kullanılacak ama sökülmezse daha iyi olur.) Yalnız uyumlu olduğunu belirten çok sayıda kaynak var.
SE-224-XT'nin tek dezavantajı ise yükte sesli olan fanlarıymış. Elimde Noctua fanlar olduğu için onlarla kullanırım diyordum, zaten kendi fanını kullanmayacağım için çift fanlı SE-225-XT modeline hiç boşa para vermeyeyim dedim (zaten bazı testlerde tek fanlı SE-224-XT daha bile başarılı ilginç bir şekilde) ama Arctic'in performansından çok memnun olduğum P12 fanlarının beyazının olduğunu, üstelik siyahından daha da uygun fiyatlı olduğunu görünce iki tane aldım hemen. Soğutucu konusunu da böyle kapattım.
* * *
Parçaların hepsine karar verdikten sonra da bugün verdiğim son siparişlerle birlikte alım işlemini tamamladım. Şu ana kadar ödediğim miktar:
Anakart: 2100 TL (İkinci el)
PSU: 3100 TL (Amazon İtalya'dan sıfır. Fiyat baya okkalı oldu ama yapacak bir şey yok, sıfırı da ikinci eli de TR'de yok. Öteki markalara hem güvenmiyorum, hem de Cooler Master dışında hiçbiri stokta yok)
RAM: 2145 TL (Amazon Almanya'dan sıfır)
Soğutucu + Fanlar: 793 TL (Soğutucu Harcıalem'den, fanlar Amazon Almanya'dan sıfır. Soğutucu geçen yıl 300 TL seviyelerindeymiş ama piyasa malum. Sıvı soğutmaların fiyatları göz önünde bulundurulursa bence sonuç kötü değil)
Kasa: 1859 TL (QP'den sıfır)
Toplam maliyet: 9997 TL
Eldeki satılacak parçaları ne kadara satarım, yani sonuç olarak MidTower'dan ITX'e geçiş maliyeti konusu şimdilik muğlak. Fakat yuvarlak hesap 8000 TL'e eldekileri satarım desek -2000 TL eksideyim demek oluyor. Bu rakam -1500 olur, -3000 olur o kadar önemli değil, Mini-ITX'e geçiş yapmanın heyecanı, en başta bahsettiğim bu kararın ve bunu eyleme dökmenin bana moral motivasyon olarak katacaklarını düşününce bu maliyete çok takılmıyorum.
Bu blog girdisini noktalıyorum. Sistemin bazı parçaları yurt dışından geleceği için en erken önümüzdeki Salı-Çarşamba, en geç bir haftaya tüm parçalar elimde olur. Montajın meşakkatli oluşu, vardiyalı çalışma düzenim yüzünden vakit bulamayacak olmam dolayısıyla bir sonraki blogu ne zaman girerim şimdilik belirsiz. Fakat montajdan sonra kurulumun nasıl geçtiğini de fotoğraflarla yeni bir blogda anlatmak istiyorum. Daha sonrasında da çeşitli sıcaklık/performans testleriyle devam ederim.
Neyse, girdik bakalım bir yola, bakalım belki birkaç sene sonra 18 litrelik NR200P de fazla gelirse 8 litrelik Louqe Ghost S1 için hesap kitap yapıyor olurum.
Şimdilik benden bu kadar. Sizin de bu konudaki yorum ve görüşlerinizi bekliyorum.
