- Katılım
- 23 Mart 2021
- Mesajlar
- 2.601
- Çözümler
- 27
Daha fazla
- Cinsiyet
- Erkek
Selamlar,
Bu konuda, kafa karışıklığı yaratan “1 yıldan uzun süreli taahhütlerin feshi” hususunu ele almaya çalışacağım. “1 yıldan uzun süreli taahhütler” ifadesini kısaltarak “24 ay” olarak kullanacağım.
Konuya giriş yapmadan önce şunu belirtmek isterim: hukukçu değilim, sadece sıradan bir vatandaş olarak yönetmeliği ve kanunu okuyarak yaptığım çıkarımları paylaşıyorum. Yanlışım/eksiğim varsa kaynak göstererek düzeltin.
6502 numaralı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 52. maddesinin 4. fıkrasında şu ifade yer alır: "Tüketici, belirsiz süreli veya süresi bir yıldan daha uzun olan belirli süreli abonelik sözleşmesini herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin istediği zaman feshetme hakkına sahiptir." Kaynak: Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü
Bu ifade şöyle anlaşılıyor: “1 yıldan uzun taahhüt verilemez.” Bu, yanlış bir yorum. Bu madde 24 aylık sözleşmeleri yasaklamıyor. Tüketiciye 24 aylık sözleşmeyi cezai bedel ödemeksizin feshetme hakkı veriyor. Yani “24 aylık sözleşme yasaktır” demiyor, “24 aylık sözleşmeyi cezasız feshedebilirsiniz” diyor sadece. Bu yanlış anlaşılmayı düzelttikten sonra 24 aylık sözleşmeden caymak istediğimizde firmaların talep ettiği bedel konusuna gelelim.
Biz tüketiciler 24 aylık taahhütten ayrılmak istediğimizde firmalar talep ettikleri tutara “cayma bedeli” demiyor. Firmalar bizden “indirim bedeli” talep ediyor. Bir örnek verirsem daha iyi anlaşılır.
Mesela ben internet sağlayıcısı bir firmayım. İsmim de dejufnet. Ben 100 Mbps’lik bir paketi taahhütsüz 100 liraya satıyorum, taahhüt vermek isteyene de 80 liraya satıyorum. Böylece ne oldu? Taahhüt veren müşteriye aylık 20 lira indirim uyguladım. Müşterim taahhüt bitmeden ayrılmak istedi. Bu durumda ben müşteriden istediğim tutara “cayma bedeli” değil de “indirim bedeli” dediğim zaman yasadışı bir şey yapmamış oluyorum.
"12 ay dolsun sonra iptal edersin" diyenler çok yanlış söylüyorlar çünkü mesele 1 yılın dolması değil. İsterseniz ikinci ayda ayrılın taahhüt 1 yıldan uzunsa zaten cayma bedeli ödenmez. Burada önemli olan aylar geçtikçe indirim bedelinin artması. Mantıken on üçüncü ayda yapılan indirim, ikinci ayda yapılan indirimden daha fazladır. Her ay 20 lira indirim verilirse ikinci ayda 40 lira, on üçüncü ayda 260 lira indirim verilmiş olur. Yani iptal edilecekse zaman geçirmeden iptal etmek gerekir zira her geçen ayda indirim bedeli yükselir.
Firmalar kanunen indirim bedeli isteyebilir. Şöyle ki: BTK'nın Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Tüketici Hakları Yönetmeliğinde yer alan ve taahhütlü abonelikleri ilgilendiren 12. maddenin 5. fıkrasında şu cümle yer alır: "Taahhüt bitiminden önce taahhüde aykırılığın oluşması halinde, işletmecinin talep edeceği bedel, taahhüde aykırılığın oluştuğu döneme kadar; aboneye sağlanan indirimler ile cihaz veya diğer faydaların bedellerinin tahsil edilmemiş kısmının toplamı ile sınırlı kalmak zorundadır." Kaynak: Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü
Dikkat edin "... işletmecinin talep edeceği bedel ... aboneye sağlanan indirimler ..." şeklinde bir ifade var. Bu yönetmeliğe göre firmalar yasal olarak "indirim bedeli" talep edebilir.
Bazı arkadaşlar altyapısı olmayan bir yere nakil talep edip ceza bedeli ödemeksizin iptal edebileceğimizi söylüyorlar. Doğrudur, bu durumda "ceza bedeli" ödemeyiz. Ama bakın bir sonraki fıkrada yani 6. fıkrada da diyor ki: "Mobil elektronik haberleşme hizmetleri dışındaki taahhütlü aboneliklerde abonenin yerleşim yerinin değişmesi ve taahhüt konusu hizmetin aboneye yeni yerleşim yerinde aynı nitelikte sunulmasının fiilen imkânsız olması durumunda abone tarafından, yerleşim yeri değişikliğinin belgelendirilmesi halinde herhangi bir cayma bedeli ödenmeksizin taahhütlü abonelik feshedilebilir." Bakın yine "... herhangi bir cayma bedeli ..." diyor, indirim bedeli demiyor. Yani altyapısı olmayan bir yere nakil istediğimizde cayma bedeli ödemeksizin aboneliğimizi iptal edebiliriz ama yine indirim bedeli isteyebilirler. Bedelsiz iptal edenler olmuş, başıma gelmediği için bilmiyorum ama bedel talep edilseydi yine yasadışı bir şey olmayacaktı.
Öte yandan, Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünce hazırlanan broşürde de açıkça “Satıcı veya sağlayıcı, aboneliğinize son verdiğiniz tarihe kadar taahhüdünüze istinaden size yaptığı tüm indirimleri, cihaz veya diğer faydaların bedelini sizden talep edebilir.” cümlesi yer alıyor.
Söz konusu broşür: https://tuketici.ticaret.gov.tr/data/5e216f3613b8761e84fba40d/D4903-CP_A.e Faaliyeti Abonelik Sözleşmeleri Broşürü.pdf
Yine aynı müdürlükçe 15 Kasım 2019 tarihinde hazırlanan/sunulan “ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE AKDEDİLEN ABONELİK SÖZLEŞMELERİNDE TÜKETİCİNİN KORUNMASI” başlıklı slaytta yer alan bazı sayfaları buraya eklemekte fayda var:
En alttaki maddeye dikkatinizi çekmek isterim. Diyor ki: “ … satıcı veya sağlayıcıların bu tüketicilerden sağlamış oldukları indirimleri, malların tahsil edilmemiş bedelleri veya diğer faydaların tahsil edilmemiş bedellerini talep etmeleri “cezai şart” olarak değerlendirilmemektedir.” Yani 24 aylık taahhütten caydığımız zaman firmaların bizden istediği indirim bedeli, Ticaret Bakanlığı tarafından "cezai şart" olarak kabul edilmiyor.
Bu sayfayı ise 18 Ocak 2022 tarihindeki değişiklikten sonra eklemek icap eder:
Buradaki ilk madde artık geçerli değil. Zira BTK 18 Ocak 2022 tarihinde birtakım değişikliklere gitti. Buna göre artık en uzun taahhüt süresi 24 ay olacak. Bu da biraz kafa karıştırdı. Bazı arkadaşlar "önceden 24 ay yasaktı, şimdi yasak değil" şeklinde yorumladılar. Oysaki 24 ay önceden de yasak değildi şimdi de yasak değil. 18 Ocak 2022 tarihindeki değişiklik, 27 ay/36 ay gibi 24 aydan uzun süreli taahhütleri yasakladı. Bununla beraber başka değişikler de getirildi ancak şu an onlar konumuzun dışında. Okumak isteyene bu hususta paylaşılmış tweet linkini ve yönetmeliğin linkini bırakıyorum:
Tweet: Yönetmelik: 18 Ocak 2022 SALI
Yukarıda sadece 2 sayfasını paylaştığım slaytta daha detaylı bilgiler de mevcut: https://tuketici.ticaret.gov.tr/data/5dd646c413b876d6187752d9/sunum/1_6_Abdullah_Fatih_CELENK.pptx
Özetlemek gerekirse kanunda indirim bedeli değil cayma bedeli yasak. Zaten firmalar bu sebeple paketlerin çıplak fiyatını çok pahalı tutuyor ya. Mesela "50 Mbps 290.90 TL yerine 24 ay taahhütle 94.90 TL" falan yazıyorlar. Buna göre her ay 196 TL indirim uygulamış oluyor. Hele "12+12 ay taahhüt" diye bir söylem var ki akıllara zarar. Neden doğrudan 24 ay demiyor da 12+12 ay diyor sizce? Elbette kanunen haklı olabilmek için. Taahhüt 12 ay olduğu için bir ayrılma durumunda hem cayma bedeli talep edebiliyor hem de ikinci 12 ayda fiyatı yükseltiyor. Mesela "50 Mbps 300 TL yerine ilk 12 ay 100 TL, ikinci 12 ay 130 TL" gibi ifadeler kullanıyorlar.
Bu firmalar ne yapar eder bir şekilde yasanın açığını bularak işi kılıfına uydurur. Olan da bize olur. Unutmayın bizim 1 avukatımız varsa firmaların 300-500 avukatı var. (Kabul, sayıyı biraz abarttım ama durum bu.)
Umarım cayma/indirim bedelsiz günleri de görürüz. İyi forumlar!
25 Ocak 2022 Güncellemesi:
Değerli hocalarım hız düşüklüğü durumunda taahhütün feshi hususununda da birkaç ekleme yapmak istedim.
BTK'nın 18 Ocak 2022 tarihinde gerçekleştirdiği yönetmelik değişikliğinin dokuzuncu maddesinin on birinci fıkrasında şu cümleye yer verilmiş: "İnternet erişim hizmetlerinde sözleşme özetinde yer alan ilgili adreste sunulacak hizmete ilişkin duyurulan veri hızları da dikkate alınarak Kurum tarafından belirlenecek Adrese Dayalı İnternet Hız Ölçümlerine ilişkin düzenlemelerde tespit edilen kriterlerin sağlanamaması halinde; abone tarafından cihazın kalan bedeli hariç herhangi bir cayma bedeli ödenmeksizin taahhütlü abonelik feshedilebilir."
Yukarıda zaten kaynak eklemiştim ama burada tekrardan ekliyorum: 18 Ocak 2022 SALI
Buna istinaden bazı arkadaşlar "paketimde vaadedilen hızı alamıyorum, taahhütü ücretsiz feshedebilir miyim" şeklinde sorular soruyorlar. Öncelikle taahhütü ücretsiz feshetmek diye bir şey yok. Yukarıda satırlarca anlattığım üzere firmalar bizden indirim bedeli talep ettiği için yasadışı bir durum söz konusu değil.
Şimdi asıl konumuza dönecek olursak bu madde gereken hızın verilmediği durumlarda müşteriye cezai bedel ödemeden fesih hakkı veriyor. Ancak şu an için (25 Ocak 2022) geçerli değil.
Peki ne zaman geçerli olacak?
Aynı yönetmeliğin on beşinci maddesini buraya yapıştırıyorum:
"MADDE 15 – Bu Yönetmeliğin;
a) 1 inci, 2 nci, 4 üncü, 7 nci, 12 nci, 13 üncü, 15 inci ve 16 ncı maddeleri 1/3/2022 tarihinde,
b) Diğer hükümleri 31/12/2022 tarihinde,
yürürlüğe girer."
15. maddede de açıkça yazdığı üzere dokuzuncu maddedeki bu değişiklik 31.12.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Yani "hızım düşük ücretsiz ayrılabilir miyim" sorusunun cevabı şimdilik "hayır."
19 Temmuz 2022 Güncellemesi:
Değerli hocalarım hâlâ inatla sözleşme süresi dolmadan para ödemeksizin ayrılabilmeye inananlar görüyorum. Bugünkü yazdıklarım benim yorumumdur:
Şimdi sözleşme ne demek bir anlayalım. 2 yıl veya 1 yıl fark etmez bir sözleşme imzalandığında firma müşteriye der ki "sözleşme süresi boyunca sabit fiyat garantisi veriyorum, hiçbir zamdan etkilenmeyeceksin"
Bunun karşılığında müşteri de firmaya der ki "o zaman ben de sözleşme süresi boyunca senin abonen olarak kalmaya söz veriyorum"
Karşılıklı verilen bu sözü tutmazsan bedelini ödersin. Bu mantığı kurmak bu kadar zor olmamalı.
Günlük hayattan örnek vereyim:
Söz verip sözünü tutmayan arkadaşımıza bile darılırız, kızabiliriz öyle değil mi? (İlkokul seviyesinde sözleşme dersleri
)
Şimdi biz firmaya verdiğimiz sözü tutmayınca firma bize küsecek miydi? "Sana bir daha internet minternet yok" mu diyecekti? Bunu mu bekliyordunuz? Elbette firma hukuki karşılığı ne ise onu talep edecek. Bunu akıl edebilmemiz lazım.
O yönetmelikte yazan "... Hiçbir cezai bedel ödemeksizin..." gibi ifadeler vatandaşın gazını alma amaçlı yazılmış birtakım maddeler olsa gerek. Neden öyle yazıldığını ben de bilmiyorum. Bunların pratikte bir karşılığı yok. Bence olmamalı da zaten.
Her şeye her gün zam gelen şu ekonomik ortamda taahhüt verip 2 yıl sabit fiyat garantisi alırken kafamız rahat. Peki süresi dolmadan ayrılmak istediğimizde karşımıza çıkan bedel karşısında neden yan çiziyoruz? Çocuk muyuz ki mızıkçılık yapıyoruz? Böyle tutarsızlık olmaz.
Para ödemeden ayrılmak istiyorsak taahhütsüz hizmet veren bir sürü firma var onlara abone oluruz, olur biter. Ha, hem sabit fiyat garantisi alıp hem de istediğimiz zaman ayrılmak istiyorsak yok öyle bir dünya.
BTK'nın web sitesindeki şu görüntüyü paylaşmak isterim:
İlgili adrese şuradan ulaşılabilir: İnternet Hizmetleri - BTK Tüketici Sitesi
Bakınız kırmızı ile işaretlediğim yerde ayan beyan "... Taahhüt süresi içerisinde aboneliğinizi sonlandırmak isterseniz... Cezai şart ya da cayma bedeli talep edilmesi söz konusu olabilecektir." yazıyor.
Yahu adamlar açıkça yazmış. Sözleşme süresi bitmeden abonelikten ayrılırsan bedel ö-der-sin bu kadar basit. İsmi cayma bedeli değil de indirim bedeli olur. O olmaz da armut bedeli olur başka bir şey olur. Neticede belli bir tutar ücret ödemek gerekir.
Yine resmi kaynaklarla bezediğim konuyu yine okumayacaklar biliyorum ama bir kişi bile okusa yeter.
Bu işlerden anlamayan vatandaşları tenzih ediyorum. Yaşça büyük kimseler veya bunlarla pek ilgilenmeyen kimseler anlamazlar, normaldir. Bildikleri birkaç firma vardır (TT, Vodafone, Turkcell vs) bunlara abone olurlar. E bunlar da taahhütsüz hizmet vermiyor. Mecburen imzayı atar sonra taşınırsa falan başına dert olur. Bunlara bir sözüm yok. Herkes her şeyden anlamak zorunda değil. Ama bizim gibi teknoloji forumlarında takılıp bu meselelerden az buçuk anlayan (veya anlıyormuş havası veren) kimseler iç yüzünü bilmedikleri mevzularda ahkam kesmeseler keşke.
Bakın yardımcı olabilmek adına bu konuyu açtım, gerekli gördüğüm her yerde linkini paylaştım. Ama adam bana bilmemnehaber.com gibi kendine faydası olmayan bir haber sitesinden "artık ücretsiz ayrılabilirsiniz" haberini paylaşıyor. Ya hocam hadi bak işine
Mevzuları doğrudan kendi kaynağından (yani resmi gazeteden) değil de üstünkörü anlatan haber sitelerinden okursanız yanılgıya düşersiniz. Adam "hız düşük ayrılabilirsin" diyor. Ama bilmiyor ki o madde henüz yürürlüğe girmedi. Girdiğinde de bir şey değişmeyecek.
Yani madem böyle bir forum var ve birbirimize yardımcı olmaya çalışıyoruz, o halde tam anlamıyla hakim olmadığımız konularda bilip bilmeden atıp tutmayalım.
Hey siz sayın hocam. Bu satıra kadar geldiyseniz teşekkür ederim. Zaten genelde bu konuyu attığım adamlar okumuyor bile. Ne kadar uzun yazdıysam artık Manas Destanı yazdım ya mübarek.
Bu konuda, kafa karışıklığı yaratan “1 yıldan uzun süreli taahhütlerin feshi” hususunu ele almaya çalışacağım. “1 yıldan uzun süreli taahhütler” ifadesini kısaltarak “24 ay” olarak kullanacağım.
Konuya giriş yapmadan önce şunu belirtmek isterim: hukukçu değilim, sadece sıradan bir vatandaş olarak yönetmeliği ve kanunu okuyarak yaptığım çıkarımları paylaşıyorum. Yanlışım/eksiğim varsa kaynak göstererek düzeltin.
6502 numaralı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 52. maddesinin 4. fıkrasında şu ifade yer alır: "Tüketici, belirsiz süreli veya süresi bir yıldan daha uzun olan belirli süreli abonelik sözleşmesini herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin istediği zaman feshetme hakkına sahiptir." Kaynak: Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü
Bu ifade şöyle anlaşılıyor: “1 yıldan uzun taahhüt verilemez.” Bu, yanlış bir yorum. Bu madde 24 aylık sözleşmeleri yasaklamıyor. Tüketiciye 24 aylık sözleşmeyi cezai bedel ödemeksizin feshetme hakkı veriyor. Yani “24 aylık sözleşme yasaktır” demiyor, “24 aylık sözleşmeyi cezasız feshedebilirsiniz” diyor sadece. Bu yanlış anlaşılmayı düzelttikten sonra 24 aylık sözleşmeden caymak istediğimizde firmaların talep ettiği bedel konusuna gelelim.
Biz tüketiciler 24 aylık taahhütten ayrılmak istediğimizde firmalar talep ettikleri tutara “cayma bedeli” demiyor. Firmalar bizden “indirim bedeli” talep ediyor. Bir örnek verirsem daha iyi anlaşılır.
Mesela ben internet sağlayıcısı bir firmayım. İsmim de dejufnet. Ben 100 Mbps’lik bir paketi taahhütsüz 100 liraya satıyorum, taahhüt vermek isteyene de 80 liraya satıyorum. Böylece ne oldu? Taahhüt veren müşteriye aylık 20 lira indirim uyguladım. Müşterim taahhüt bitmeden ayrılmak istedi. Bu durumda ben müşteriden istediğim tutara “cayma bedeli” değil de “indirim bedeli” dediğim zaman yasadışı bir şey yapmamış oluyorum.
"12 ay dolsun sonra iptal edersin" diyenler çok yanlış söylüyorlar çünkü mesele 1 yılın dolması değil. İsterseniz ikinci ayda ayrılın taahhüt 1 yıldan uzunsa zaten cayma bedeli ödenmez. Burada önemli olan aylar geçtikçe indirim bedelinin artması. Mantıken on üçüncü ayda yapılan indirim, ikinci ayda yapılan indirimden daha fazladır. Her ay 20 lira indirim verilirse ikinci ayda 40 lira, on üçüncü ayda 260 lira indirim verilmiş olur. Yani iptal edilecekse zaman geçirmeden iptal etmek gerekir zira her geçen ayda indirim bedeli yükselir.
Firmalar kanunen indirim bedeli isteyebilir. Şöyle ki: BTK'nın Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Tüketici Hakları Yönetmeliğinde yer alan ve taahhütlü abonelikleri ilgilendiren 12. maddenin 5. fıkrasında şu cümle yer alır: "Taahhüt bitiminden önce taahhüde aykırılığın oluşması halinde, işletmecinin talep edeceği bedel, taahhüde aykırılığın oluştuğu döneme kadar; aboneye sağlanan indirimler ile cihaz veya diğer faydaların bedellerinin tahsil edilmemiş kısmının toplamı ile sınırlı kalmak zorundadır." Kaynak: Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü
Dikkat edin "... işletmecinin talep edeceği bedel ... aboneye sağlanan indirimler ..." şeklinde bir ifade var. Bu yönetmeliğe göre firmalar yasal olarak "indirim bedeli" talep edebilir.
Bazı arkadaşlar altyapısı olmayan bir yere nakil talep edip ceza bedeli ödemeksizin iptal edebileceğimizi söylüyorlar. Doğrudur, bu durumda "ceza bedeli" ödemeyiz. Ama bakın bir sonraki fıkrada yani 6. fıkrada da diyor ki: "Mobil elektronik haberleşme hizmetleri dışındaki taahhütlü aboneliklerde abonenin yerleşim yerinin değişmesi ve taahhüt konusu hizmetin aboneye yeni yerleşim yerinde aynı nitelikte sunulmasının fiilen imkânsız olması durumunda abone tarafından, yerleşim yeri değişikliğinin belgelendirilmesi halinde herhangi bir cayma bedeli ödenmeksizin taahhütlü abonelik feshedilebilir." Bakın yine "... herhangi bir cayma bedeli ..." diyor, indirim bedeli demiyor. Yani altyapısı olmayan bir yere nakil istediğimizde cayma bedeli ödemeksizin aboneliğimizi iptal edebiliriz ama yine indirim bedeli isteyebilirler. Bedelsiz iptal edenler olmuş, başıma gelmediği için bilmiyorum ama bedel talep edilseydi yine yasadışı bir şey olmayacaktı.
Öte yandan, Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünce hazırlanan broşürde de açıkça “Satıcı veya sağlayıcı, aboneliğinize son verdiğiniz tarihe kadar taahhüdünüze istinaden size yaptığı tüm indirimleri, cihaz veya diğer faydaların bedelini sizden talep edebilir.” cümlesi yer alıyor.
Söz konusu broşür: https://tuketici.ticaret.gov.tr/data/5e216f3613b8761e84fba40d/D4903-CP_A.e Faaliyeti Abonelik Sözleşmeleri Broşürü.pdf
Yine aynı müdürlükçe 15 Kasım 2019 tarihinde hazırlanan/sunulan “ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE AKDEDİLEN ABONELİK SÖZLEŞMELERİNDE TÜKETİCİNİN KORUNMASI” başlıklı slaytta yer alan bazı sayfaları buraya eklemekte fayda var:
En alttaki maddeye dikkatinizi çekmek isterim. Diyor ki: “ … satıcı veya sağlayıcıların bu tüketicilerden sağlamış oldukları indirimleri, malların tahsil edilmemiş bedelleri veya diğer faydaların tahsil edilmemiş bedellerini talep etmeleri “cezai şart” olarak değerlendirilmemektedir.” Yani 24 aylık taahhütten caydığımız zaman firmaların bizden istediği indirim bedeli, Ticaret Bakanlığı tarafından "cezai şart" olarak kabul edilmiyor.
Bu sayfayı ise 18 Ocak 2022 tarihindeki değişiklikten sonra eklemek icap eder:
Buradaki ilk madde artık geçerli değil. Zira BTK 18 Ocak 2022 tarihinde birtakım değişikliklere gitti. Buna göre artık en uzun taahhüt süresi 24 ay olacak. Bu da biraz kafa karıştırdı. Bazı arkadaşlar "önceden 24 ay yasaktı, şimdi yasak değil" şeklinde yorumladılar. Oysaki 24 ay önceden de yasak değildi şimdi de yasak değil. 18 Ocak 2022 tarihindeki değişiklik, 27 ay/36 ay gibi 24 aydan uzun süreli taahhütleri yasakladı. Bununla beraber başka değişikler de getirildi ancak şu an onlar konumuzun dışında. Okumak isteyene bu hususta paylaşılmış tweet linkini ve yönetmeliğin linkini bırakıyorum:
Tweet: Yönetmelik: 18 Ocak 2022 SALI
Yukarıda sadece 2 sayfasını paylaştığım slaytta daha detaylı bilgiler de mevcut: https://tuketici.ticaret.gov.tr/data/5dd646c413b876d6187752d9/sunum/1_6_Abdullah_Fatih_CELENK.pptx
Özetlemek gerekirse kanunda indirim bedeli değil cayma bedeli yasak. Zaten firmalar bu sebeple paketlerin çıplak fiyatını çok pahalı tutuyor ya. Mesela "50 Mbps 290.90 TL yerine 24 ay taahhütle 94.90 TL" falan yazıyorlar. Buna göre her ay 196 TL indirim uygulamış oluyor. Hele "12+12 ay taahhüt" diye bir söylem var ki akıllara zarar. Neden doğrudan 24 ay demiyor da 12+12 ay diyor sizce? Elbette kanunen haklı olabilmek için. Taahhüt 12 ay olduğu için bir ayrılma durumunda hem cayma bedeli talep edebiliyor hem de ikinci 12 ayda fiyatı yükseltiyor. Mesela "50 Mbps 300 TL yerine ilk 12 ay 100 TL, ikinci 12 ay 130 TL" gibi ifadeler kullanıyorlar.
Bu firmalar ne yapar eder bir şekilde yasanın açığını bularak işi kılıfına uydurur. Olan da bize olur. Unutmayın bizim 1 avukatımız varsa firmaların 300-500 avukatı var. (Kabul, sayıyı biraz abarttım ama durum bu.)
Umarım cayma/indirim bedelsiz günleri de görürüz. İyi forumlar!
Selamlar,
Bu konuda, kafa karışıklığı yaratan “1 yıldan uzun süreli taahhütlerin feshi” hususunu ele almaya çalışacağım. “1 yıldan uzun süreli taahhütler” ifadesini kısaltarak “24 ay” olarak kullanacağım.
Konuya giriş yapmadan önce şunu belirtmek isterim: hukukçu değilim, sadece sıradan bir vatandaş olarak yönetmeliği ve kanunu okuyarak yaptığım çıkarımları paylaşıyorum. Yanlışım/eksiğim varsa kaynak göstererek düzeltin.
6502 numaralı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 52. maddesinin 4. fıkrasında şu ifade yer alır: "Tüketici, belirsiz süreli veya süresi bir yıldan daha uzun olan belirli süreli abonelik sözleşmesini herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin istediği zaman feshetme hakkına sahiptir." Kaynak: Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü
Bu ifade şöyle anlaşılıyor: “1 yıldan uzun taahhüt verilemez.” Bu, yanlış bir yorum. Bu madde 24 aylık sözleşmeleri yasaklamıyor. Tüketiciye 24 aylık sözleşmeyi cezai bedel ödemeksizin feshetme hakkı veriyor. Yani “24 aylık sözleşme yasaktır” demiyor, “24 aylık sözleşmeyi cezasız feshedebilirsiniz” diyor sadece. Bu yanlış anlaşılmayı düzelttikten sonra 24 aylık sözleşmeden caymak istediğimizde firmaların talep ettiği bedel konusuna gelelim.
Biz tüketiciler 24 aylık taahhütten ayrılmak istediğimizde firmalar talep ettikleri tutara “cayma bedeli” demiyor. Firmalar bizden “indirim bedeli” talep ediyor. Bir örnek verirsem daha iyi anlaşılır.
Mesela ben internet sağlayıcısı bir firmayım. İsmim de dejufnet. Ben 100 Mbps’lik bir paketi taahhütsüz 100 liraya satıyorum, taahhüt vermek isteyene de 80 liraya satıyorum. Böylece ne oldu? Taahhüt veren müşteriye aylık 20 lira indirim uyguladım. Müşterim taahhüt bitmeden ayrılmak istedi. Bu durumda ben müşteriden istediğim tutara “cayma bedeli” değil de “indirim bedeli” dediğim zaman yasadışı bir şey yapmamış oluyorum.
"12 ay dolsun sonra iptal edersin" diyenler çok yanlış söylüyorlar çünkü mesele 1 yılın dolması değil. İsterseniz ikinci ayda ayrılın taahhüt 1 yıldan uzunsa zaten cayma bedeli ödenmez. Burada önemli olan aylar geçtikçe indirim bedelinin artması. Mantıken on üçüncü ayda yapılan indirim, ikinci ayda yapılan indirimden daha fazladır. Her ay 20 lira indirim verilirse ikinci ayda 40 lira, on üçüncü ayda 260 lira indirim verilmiş olur. Yani iptal edilecekse zaman geçirmeden iptal etmek gerekir zira her geçen ayda indirim bedeli yükselir.
Firmalar kanunen indirim bedeli isteyebilir. Şöyle ki: BTK'nın Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Tüketici Hakları Yönetmeliğinde yer alan ve taahhütlü abonelikleri ilgilendiren 12. maddenin 5. fıkrasında şu cümle yer alır: "Taahhüt bitiminden önce taahhüde aykırılığın oluşması halinde, işletmecinin talep edeceği bedel, taahhüde aykırılığın oluştuğu döneme kadar; aboneye sağlanan indirimler ile cihaz veya diğer faydaların bedellerinin tahsil edilmemiş kısmının toplamı ile sınırlı kalmak zorundadır." Kaynak: Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü
Dikkat edin "... işletmecinin talep edeceği bedel ... aboneye sağlanan indirimler ..." şeklinde bir ifade var. Bu yönetmeliğe göre firmalar yasal olarak "indirim bedeli" talep edebilir.
Bazı arkadaşlar altyapısı olmayan bir yere nakil talep edip ceza bedeli ödemeksizin iptal edebileceğimizi söylüyorlar. Doğrudur, bu durumda "ceza bedeli" ödemeyiz. Ama bakın bir sonraki fıkrada yani 6. fıkrada da diyor ki: "Mobil elektronik haberleşme hizmetleri dışındaki taahhütlü aboneliklerde abonenin yerleşim yerinin değişmesi ve taahhüt konusu hizmetin aboneye yeni yerleşim yerinde aynı nitelikte sunulmasının fiilen imkânsız olması durumunda abone tarafından, yerleşim yeri değişikliğinin belgelendirilmesi halinde herhangi bir cayma bedeli ödenmeksizin taahhütlü abonelik feshedilebilir." Bakın yine "... herhangi bir cayma bedeli ..." diyor, indirim bedeli demiyor. Yani altyapısı olmayan bir yere nakil istediğimizde cayma bedeli ödemeksizin aboneliğimizi iptal edebiliriz ama yine indirim bedeli isteyebilirler. Bedelsiz iptal edenler olmuş, başıma gelmediği için bilmiyorum ama bedel talep edilseydi yine yasadışı bir şey olmayacaktı.
Öte yandan, Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünce hazırlanan broşürde de açıkça “Satıcı veya sağlayıcı, aboneliğinize son verdiğiniz tarihe kadar taahhüdünüze istinaden size yaptığı tüm indirimleri, cihaz veya diğer faydaların bedelini sizden talep edebilir.” cümlesi yer alıyor.
Söz konusu broşür: https://tuketici.ticaret.gov.tr/data/5e216f3613b8761e84fba40d/D4903-CP_A.e Faaliyeti Abonelik Sözleşmeleri Broşürü.pdf
Yine aynı müdürlükçe 15 Kasım 2019 tarihinde hazırlanan/sunulan “ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE AKDEDİLEN ABONELİK SÖZLEŞMELERİNDE TÜKETİCİNİN KORUNMASI” başlıklı slaytta yer alan bazı sayfaları buraya eklemekte fayda var:
En alttaki maddeye dikkatinizi çekmek isterim. Diyor ki: “ … satıcı veya sağlayıcıların bu tüketicilerden sağlamış oldukları indirimleri, malların tahsil edilmemiş bedelleri veya diğer faydaların tahsil edilmemiş bedellerini talep etmeleri “cezai şart” olarak değerlendirilmemektedir.” Yani 24 aylık taahhütten caydığımız zaman firmaların bizden istediği indirim bedeli, Ticaret Bakanlığı tarafından "cezai şart" olarak kabul edilmiyor.
Bu sayfayı ise 18 Ocak 2022 tarihindeki değişiklikten sonra eklemek icap eder:
Buradaki ilk madde artık geçerli değil. Zira BTK 18 Ocak 2022 tarihinde birtakım değişikliklere gitti. Buna göre artık en uzun taahhüt süresi 24 ay olacak. Bu da biraz kafa karıştırdı. Bazı arkadaşlar "önceden 24 ay yasaktı, şimdi yasak değil" şeklinde yorumladılar. Oysaki 24 ay önceden de yasak değildi şimdi de yasak değil. 18 Ocak 2022 tarihindeki değişiklik, 27 ay/36 ay gibi 24 aydan uzun süreli taahhütleri yasakladı. Bununla beraber başka değişikler de getirildi ancak şu an onlar konumuzun dışında. Okumak isteyene bu hususta paylaşılmış tweet linkini ve yönetmeliğin linkini bırakıyorum:
Tweet: Yönetmelik: 18 Ocak 2022 SALI
Yukarıda sadece 2 sayfasını paylaştığım slaytta daha detaylı bilgiler de mevcut: https://tuketici.ticaret.gov.tr/data/5dd646c413b876d6187752d9/sunum/1_6_Abdullah_Fatih_CELENK.pptx
Özetlemek gerekirse kanunda indirim bedeli değil cayma bedeli yasak. Zaten firmalar bu sebeple paketlerin çıplak fiyatını çok pahalı tutuyor ya. Mesela "50 Mbps 290.90 TL yerine 24 ay taahhütle 94.90 TL" falan yazıyorlar. Buna göre her ay 196 TL indirim uygulamış oluyor. Hele "12+12 ay taahhüt" diye bir söylem var ki akıllara zarar. Neden doğrudan 24 ay demiyor da 12+12 ay diyor sizce? Elbette kanunen haklı olabilmek için. Taahhüt 12 ay olduğu için bir ayrılma durumunda hem cayma bedeli talep edebiliyor hem de ikinci 12 ayda fiyatı yükseltiyor. Mesela "50 Mbps 300 TL yerine ilk 12 ay 100 TL, ikinci 12 ay 130 TL" gibi ifadeler kullanıyorlar.
Bu firmalar ne yapar eder bir şekilde yasanın açığını bularak işi kılıfına uydurur. Olan da bize olur. Unutmayın bizim 1 avukatımız varsa firmaların 300-500 avukatı var. (Kabul, sayıyı biraz abarttım ama durum bu.)
Umarım cayma/indirim bedelsiz günleri de görürüz. İyi forumlar!
25 Ocak 2022 Güncellemesi:
Değerli hocalarım hız düşüklüğü durumunda taahhütün feshi hususununda da birkaç ekleme yapmak istedim.
BTK'nın 18 Ocak 2022 tarihinde gerçekleştirdiği yönetmelik değişikliğinin dokuzuncu maddesinin on birinci fıkrasında şu cümleye yer verilmiş: "İnternet erişim hizmetlerinde sözleşme özetinde yer alan ilgili adreste sunulacak hizmete ilişkin duyurulan veri hızları da dikkate alınarak Kurum tarafından belirlenecek Adrese Dayalı İnternet Hız Ölçümlerine ilişkin düzenlemelerde tespit edilen kriterlerin sağlanamaması halinde; abone tarafından cihazın kalan bedeli hariç herhangi bir cayma bedeli ödenmeksizin taahhütlü abonelik feshedilebilir."
Yukarıda zaten kaynak eklemiştim ama burada tekrardan ekliyorum: 18 Ocak 2022 SALI
Buna istinaden bazı arkadaşlar "paketimde vaadedilen hızı alamıyorum, taahhütü ücretsiz feshedebilir miyim" şeklinde sorular soruyorlar. Öncelikle taahhütü ücretsiz feshetmek diye bir şey yok. Yukarıda satırlarca anlattığım üzere firmalar bizden indirim bedeli talep ettiği için yasadışı bir durum söz konusu değil.
Şimdi asıl konumuza dönecek olursak bu madde gereken hızın verilmediği durumlarda müşteriye cezai bedel ödemeden fesih hakkı veriyor. Ancak şu an için (25 Ocak 2022) geçerli değil.
Peki ne zaman geçerli olacak?
Aynı yönetmeliğin on beşinci maddesini buraya yapıştırıyorum:
"MADDE 15 – Bu Yönetmeliğin;
a) 1 inci, 2 nci, 4 üncü, 7 nci, 12 nci, 13 üncü, 15 inci ve 16 ncı maddeleri 1/3/2022 tarihinde,
b) Diğer hükümleri 31/12/2022 tarihinde,
yürürlüğe girer."
15. maddede de açıkça yazdığı üzere dokuzuncu maddedeki bu değişiklik 31.12.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Yani "hızım düşük ücretsiz ayrılabilir miyim" sorusunun cevabı şimdilik "hayır."
19 Temmuz 2022 Güncellemesi:
Değerli hocalarım hâlâ inatla sözleşme süresi dolmadan para ödemeksizin ayrılabilmeye inananlar görüyorum. Bugünkü yazdıklarım benim yorumumdur:
Şimdi sözleşme ne demek bir anlayalım. 2 yıl veya 1 yıl fark etmez bir sözleşme imzalandığında firma müşteriye der ki "sözleşme süresi boyunca sabit fiyat garantisi veriyorum, hiçbir zamdan etkilenmeyeceksin"
Bunun karşılığında müşteri de firmaya der ki "o zaman ben de sözleşme süresi boyunca senin abonen olarak kalmaya söz veriyorum"
Karşılıklı verilen bu sözü tutmazsan bedelini ödersin. Bu mantığı kurmak bu kadar zor olmamalı.
Günlük hayattan örnek vereyim:
Söz verip sözünü tutmayan arkadaşımıza bile darılırız, kızabiliriz öyle değil mi? (İlkokul seviyesinde sözleşme dersleri
)Şimdi biz firmaya verdiğimiz sözü tutmayınca firma bize küsecek miydi? "Sana bir daha internet minternet yok" mu diyecekti? Bunu mu bekliyordunuz? Elbette firma hukuki karşılığı ne ise onu talep edecek. Bunu akıl edebilmemiz lazım.
O yönetmelikte yazan "... Hiçbir cezai bedel ödemeksizin..." gibi ifadeler vatandaşın gazını alma amaçlı yazılmış birtakım maddeler olsa gerek. Neden öyle yazıldığını ben de bilmiyorum. Bunların pratikte bir karşılığı yok. Bence olmamalı da zaten.
Her şeye her gün zam gelen şu ekonomik ortamda taahhüt verip 2 yıl sabit fiyat garantisi alırken kafamız rahat. Peki süresi dolmadan ayrılmak istediğimizde karşımıza çıkan bedel karşısında neden yan çiziyoruz? Çocuk muyuz ki mızıkçılık yapıyoruz? Böyle tutarsızlık olmaz.
Para ödemeden ayrılmak istiyorsak taahhütsüz hizmet veren bir sürü firma var onlara abone oluruz, olur biter. Ha, hem sabit fiyat garantisi alıp hem de istediğimiz zaman ayrılmak istiyorsak yok öyle bir dünya.
BTK'nın web sitesindeki şu görüntüyü paylaşmak isterim:
İlgili adrese şuradan ulaşılabilir: İnternet Hizmetleri - BTK Tüketici Sitesi
Bakınız kırmızı ile işaretlediğim yerde ayan beyan "... Taahhüt süresi içerisinde aboneliğinizi sonlandırmak isterseniz... Cezai şart ya da cayma bedeli talep edilmesi söz konusu olabilecektir." yazıyor.
Yahu adamlar açıkça yazmış. Sözleşme süresi bitmeden abonelikten ayrılırsan bedel ö-der-sin bu kadar basit. İsmi cayma bedeli değil de indirim bedeli olur. O olmaz da armut bedeli olur başka bir şey olur. Neticede belli bir tutar ücret ödemek gerekir.
Yine resmi kaynaklarla bezediğim konuyu yine okumayacaklar biliyorum ama bir kişi bile okusa yeter.
Bu işlerden anlamayan vatandaşları tenzih ediyorum. Yaşça büyük kimseler veya bunlarla pek ilgilenmeyen kimseler anlamazlar, normaldir. Bildikleri birkaç firma vardır (TT, Vodafone, Turkcell vs) bunlara abone olurlar. E bunlar da taahhütsüz hizmet vermiyor. Mecburen imzayı atar sonra taşınırsa falan başına dert olur. Bunlara bir sözüm yok. Herkes her şeyden anlamak zorunda değil. Ama bizim gibi teknoloji forumlarında takılıp bu meselelerden az buçuk anlayan (veya anlıyormuş havası veren) kimseler iç yüzünü bilmedikleri mevzularda ahkam kesmeseler keşke.
Bakın yardımcı olabilmek adına bu konuyu açtım, gerekli gördüğüm her yerde linkini paylaştım. Ama adam bana bilmemnehaber.com gibi kendine faydası olmayan bir haber sitesinden "artık ücretsiz ayrılabilirsiniz" haberini paylaşıyor. Ya hocam hadi bak işine
Mevzuları doğrudan kendi kaynağından (yani resmi gazeteden) değil de üstünkörü anlatan haber sitelerinden okursanız yanılgıya düşersiniz. Adam "hız düşük ayrılabilirsin" diyor. Ama bilmiyor ki o madde henüz yürürlüğe girmedi. Girdiğinde de bir şey değişmeyecek.
Yani madem böyle bir forum var ve birbirimize yardımcı olmaya çalışıyoruz, o halde tam anlamıyla hakim olmadığımız konularda bilip bilmeden atıp tutmayalım.
Hey siz sayın hocam. Bu satıra kadar geldiyseniz teşekkür ederim. Zaten genelde bu konuyu attığım adamlar okumuyor bile. Ne kadar uzun yazdıysam artık Manas Destanı yazdım ya mübarek.
Dosya Ekleri
Son düzenleme:
