Bu konuda dürüst olacağım, aynı devletin iki padişahını karşılaştırmayı asla doğru bulmam ama 2. Abdülhamid'te ömrü 5 yıl kalmış olan Osmanlı'yı 33 sene daha ayakta tutabildi. Bu da unutulmamalı.
Her padişah gibi doğruları da yanlışları da fazlasıyla vardır. 33 yıl devleti ayakta tuttu mu, yoksa 33 yıl kendi iktidarını mı ayakta tuttu o nereden baktığınıza göre değişir.
Mesela Mehmet Akif'e göre 33 yıl Şeriat Şeriat diyerek milleti korkutmuştu ve bir zalimdi. (Dikkat edin bunu ümmetçi olarak bilinen Akif diyor).
33 yıl sonunda çok sağlam bir devlet bırakmadığı da ortada. Abdulhamid'den sonra bitiş yaşanması Reşat'ın ya da Vahdettin'in, Abdulmecid'in beceriksizliğiyle mi yoksa 33 yıl iktidarda kalmasına rağmen devleti sadece kendi ekseninde kurgulaması, baskıyla yönetmesi ve neticede kendisinden sonra devleti yıkılmayacak bir zemine oturtamaması ile mi açıklanır o da başka bir mesele.
Şöyle düşünün siz ülkeyi 33 yıl yönettiniz iyi hoş da, öyle bir sistem kuracaksın ki senden sonra dünyanın en gerizekalı adamı hasbelkader başa gelse bile o sistem saat gibi işlemeli ve kısa sürede yeteneksiz ve devleti yönetemeyen adamın yerini yine kurduğun sistemin yetiştirdiği bir figür alabilmeli, alamıyorsa Vahdettin'lere, Reşad'lara kalıyorsa devlet o zaman 33 yıl boyunca devleti düşünerek bir halef yetiştiremeyen adama da yazar bu...
Diyeceksiniz ki ne anlatıyorsun padişahlık rejimi babadan oğula geçiyor! Evet biliyorum ama Dünya'da imparatorluklar bitmek üzereyken bunu görüp, kendisinin zararına da olsa, kendisi iktidarı bırakma pahasına yeni bir yönetim sistemine geçebilirdi eğer bahsedildiği kadar dahi bir devlet adamı olsaydı..
Bu arada yukarıda bahsettiğim sebeplerle Abdulhamid döneminin yanlışları da sadece Abdulhamid'e yazmaz ondan önceki birkaç padişaha da yazar vs vs yani zincirleme bir reaksiyon..
Ben genel olarak nötrüm açıkçası ne özel bir sevgim var ne özel nefretim ama yanlışları doğrularından fazla bir padişah olarak görüyorum ve Mehmet Akif Ersoy'un tarafındayım.