Öncelikle avukat değilim. 3 harfli markette aktif olarak çalışmaya devam eden ve daha öncesinde başka bir iş kolundan istifa etmiş biriyim tecrübelerimi paylaşacağım.
1) Kasada açık çıkarsa evet kendi cebinden ödemek zorunda amma velakin bu çıkan açık kendi kasasından mı çıktı yoksa başkasının kasasından mı? Örnek vermek gerekirse mesaiye başladığınız vakitte size zimmetli olan içinde bir miktar para olan bir kasa verilir siz bu kasa ile personel girişinizi yaparsınız ve çalıştığınız saatler boyunca kasanızdan siz sorumlu olursunuz. Yasal olarak bu kasaya sizden başka bir personel müdahale edemez. Kısacası sizin kasanızdan bir başka personel müşteriye bakamaz eşinizde baktırmasın zaten başka çalışan personel eşinizin kasasına bakar yanlış para üstü verir kasa bu yüzden açık verir suçlu eşiniz olur. Onun haricinde çıkan açıklar eşinizi bağlamaz. Eşinizi bağlayan tek açık onun kasasındakidir. Bir başkasının kasasından çıkan, bazı problemler yüzünden işyerinin açıkları vb. eşinizin problemi değildir.
2) Çalınan ürünler konusuna gelirsek personellerin görev tanımı tabi ki mağaza içindeki sorunları çözmek, müşteriye yardımcı olmak, mağaza içini düzenlemek gibi vb. tabi bir hırsız görürse durdurup ürünleri yerlerine bırakmasını isteyecek fakat tek tek hırsız avlayacak değil gözüyle görürse veya içeri giren bir müşterinin hırsızlık potansiyeli olduğunu sezerse onu göz ucuyla takip etmeli tabi ama gidip sürekli reyonda müşterilere bakıp bir şey çalıyorlar mı diye gözlemeyecek tabi saçmalamasınlar. Bunu yapacak kişi mağaza müdürü veya yardımcısı onlar sürekli ofiste oturup kameraları izliyorlar zaten en azından bizde öyle. Yasal olarak bu konuda herhangi bir sorun olacağını düşünmüyorum çünkü öyle olsa benim çalıştığım market zincirindeki herkesin herhalde işinden atılması gerekirdi.
3) Sıcak satış denilen şey genellikle son kullanma tarihi yaklaşmış ürünler için yapılan bir uygulama çünkü o ürün satılmaz ve son kullanma tarihi bittiği için çöpe atılırsa mağazaya zarar yazacak mağaza sorumluları bunun olmasını hiç istemez tabi ki personel de aynı şekilde istemez ama bazen satılmayınca satılmıyor ne yapalım müşterinin ayağına kapanıp lütfen bunu alın diye yalvaralım mı? 2 tane tavuk kalmış son kullanma tarihi yakın bana bunu sat dediler. Bende her gelen müşteriye söyledim 2 tane tavuğumuz var almayı düşünür müsünüz vb. diye. O gün o tavukları satılmadı yapacak bir şey yok çöpe gitti kimse de bana bunun için bir şey demedi zaten. Sen elinden geleni yaptın satılmadı yapacak bir şey yok. Kimse bunun parasını personelden çıkaramaz öyle bir olay yok. Bu mobbing'i genellikle mağaza müdürleri yapıyor çünkü SKT tarihi yüzünden zarar yazılan mallar ay sonu alınan primi etkiliyor. Mağaza müdürleri ay sonu çok para almak için personele böyle baskı yapabiliyorlar. Eşiniz işten çıkarken bu durumu bölge müdürüne anlatsın. Sıcak satış yapamazsam ürünü satamazsam bütün ürünlerin parasını benden almakla beni tehdit ediyor desin zaten ondan sonra bölge müdürü o mağaza müdürünü sağlam bir tokatlar.
4) İşten çıkma konusunda süre olarak 6 ay altında çalışan personeller için yasal olarak 2 hafta ihbar süresi vardır. Örnek vermek gerekirse istifa dilekçesini bugün verdi diyelim kendi isteği ile 14 gün sonra herhangi bir ceza almadan işi bırakabilir ama diyelim müdürü direkt tamam bırak dedi iş çıkışını verdi tamam gidin bir sıkıntı yok ama müdür 2 hafta daha çalışacak dediyse çalışmak zorunda yoksa tazminat davası açılır fakat 300.000 TL miktarı biraz abartmışlar gibi geldi bana
. Bu 2 haftalık süreç normal personel gibi çalışmaya devam eder sigortası yatar normal çalışmadan hiç bir farkı yoktur maaşı zaten yatacaktır yatırmamak gibi bir konu söz konusu olamaz ki A101 gibi kurumsal bir firma bunu yapmanın çok büyük bir suç olacağını bildiği için buna asla kalkışmaz zaten maaşınızı yatıran kısmın sizden haberi bile yok onlara çalıştığınız saat gidiyor onlarda ona göre maaşınızı yatırıyorlar sizi tanımıyorlar bile. Ayrıca şöyle bir kanun var;
İşçi, yalnızca iş arama izni hakkının bulunduğu günde en az 2 saat çalışmaktan muaftır. İzin hakkı bulunduğu süre zarfında çalıştırıldığı takdirde hem ücrete hem de çalışmasının karşılığı olan ücrete %100 zamlı olarak hak kazanacaktır. Bu demektir ki eşiniz istifa dilekçesi verdiği andan itibaren ihbar süresi boyunca günde 2 saat çalışırken iş arayabilir buna kimse engel olamaz eğer engel olurlarsa %100 zamlı maaş vermek zorundalar. Kısacası kanunların çoğu sizden yana. Yasal haklarınızı kullanmaktan çekinmeyin gerekirse iş yerine sizde gidin yasaları mağaza müdürüne hatırlatın net bir şekilde suç işlediğinin kameralar tarafından kaydedildiğini hatırlatın avukatlarınızın bunu sevdiğini falan ufaktan diş gösterin işte zaten yola geleceklerdir. Zaten eşiniz bunu yapmaya başladığında personel eksikliğinden dolayı mağazada sorunlar çıkacaktır bu yüzden direkt eşinizin çıkışını verirler.
Birkaç başlıkta daha önce çalışanlardan bazı yazılar gördüm. 29 koduyla sicile işleme falan yapıyorlarmış öyle yazmış. 300.000 bana da mantıksız geldi. Haftada 45 saat çalışılacağı söylendi haftada 84-90 saat civarı çalıştırıyorlar. Geçen hafta arka arkaya 3 gün 16 saat çalıştırdılar. Gerçekten dediğiniz gibi deneme süresi diye bir şey var mı? Net olarak nasıl öğrenebilirim? Eşime deneme süresi olsa bile ihbar ederiz demişler.
Haftada 45 saatin üstünde çalışmak yasal olarak yasak. Her 45 saatte bir izin verilmesi gerekiyor. Eğer eşiniz dediğiniz gibi 3 gün arka arkaya 16 saat çalıştı ise iş yerinden izin istesin eğer vermezlerse birazcık dişlerini çıkarsın yasal olarak suç işlediklerini hatırlatsın hala aynı şeyi yapmaya devam ediyorlarsa avukatları aracılığı ile dava açacağını söylesin zaten 3 harfli marketlerin her yerinde kamera var eşinizin kaç saat orada durduğu hangi saatte işe girdiği hangi saatte çıktığı gayet net bir şekilde gözüküyor bu konuda hiç bir şekilde aksi bir şey ispat edemezler. Gerekirse sesini yükseltsin tartışsın. Ben tartışmaya karşı bir insandım fakat bu sektörde çalışıyorsanız yasal olarak hakkınızı kopara kopara almak zorunda kalıyorsunuz.
