15 Yıldan daha kısa sürede yapılan TB2'ler şu an belki de alanının en iyisi ama evet, işte yarım asırlık ve milyar milyon dolarlık AR-GE evet, evet...
Sana kalsa tank motoru yapmak için Amerika'yı da baştan keşfetmemiz lazım.
Gerçekten komik bir yorum.
TB-2 öyle 15 senede falan yapılmadı. Arkasında 30 seneye yakın tecrübe var. 2000'li senelerde kurmaylardan alınan geri bildirimleri, desteği saymıyorum bile. TB-2 ya da Baykar'ın İHA macerası tamamen yerli komponentlerle mi başladı sanıyorsun? Hayır tabii ki de.
İlk prototiplerinin belki de yazılımları hariç her şeyleri ithal hatta hobi malzemelerinden, generic malzemelerden oluşuyordu. Ancak şirket İHA yapmak için gerekli en kritik bileşene sahipti: Yazılım. Bunu kullandılar, şirketi adam akıllı politikalarla yönettiler, gelen karı zengin olmak için değil yatırım yapmak, AR:GE yapmak ve insan yetiştirmek için harcadılar. Sonuç: binlerce mühendisi, on binlerce stajyeri ve aday mühendisi ile koca bir BAYKAR şirketi var. Bu doğru politikaların, doğru planlamaların ve yatırımlara, gençlere önem vermenin sonucudur.
Bir İHA ile tank ya da savaş uçağı aynı şey değil. Bunu sadece kullanım olarak düşünmeyin. İHA'da motoru istediğin gibi değiştirebilirsin, daha esneksindir. Ama bir tankta ya da savaş uçağında kafana göre motor
D-E-Ğ-İ-Ş-T-İ-R-E-M-E-Z-S-İ-N. Zira o araçlar motorun etrafına kurulur. Bu nedenle oturupta yerli motorun gelmesini bekleyemezsin. Hiçbir kendini motorunu üretemeyen ülke bekleyemez, beklemez.
Adam akıllı planlama yaparsın, ithal muadillerden uygununu seçersin, menşei ülkeler ile aranı sıkı tutar anlaşma yaparsın, ambargo risklerini en aza indirirsin ve tankı üretmeye başlarsın. İlerde üretimden gelen parayla da AR-GE yapar, mühendis yetiştirirsin. Yaptığın Ar-Ge ve yetiştirdiğin mühendiste sana yerli motoru üretir.
TUSAŞ şu an bunu yapıyor. Belki MMU'nun motorsuz kalması pahasına ince eleyip sık dokuyarak çalışıyor. Aynı anda hem yatırım hem AR-GE yapıyor hem de mühendis geliştiriyor.
Peki ALTAY'da bu yapıldı mı? Hayır. Altay tankı garip bir şekilde BMC'ye satıldı ve öylece kaldı. Ne gelecek planlaması, ne de mühendis yetiştirmesi yapıldı. Tank motoru yapmak için değil, o motoru 1000 belki de 10.000 saat tek bakıma ihtiyaç duymadan çalıştırabilmek için, yeri geldiğinde Amerikayı bile keşfetmek zorundasın.
Altay'ın sorunu bellidir ve yerli motor falan hiç değildir. Plan yapılmadı, proje adam akıllı uzun vadeli bir sürece oturtulmadı, yerli ve yabancı iştirakler ile bağlantı kurulmadı, AR-GE olmadı, mühendis yetişmedi.
Bir şeyler hakkında konuşuyorsunuz, yorum yapıyorsunuz ama konudan bi-habersiniz. Hep bundan kaybediyoruz zaten...