Bilimsel deneyler her zaman gerekli midir?

Abi valla şaka yapıyor olmalısınız. Sen ortaya atınca teori mi oluyor sanıyorsun? :D
Günlük hayatta kullanılan teori kelimesinin anlamıyla bilimdeki teorinin anlamı farklı. Herhangi bir deneysel gözlem ya da mekaniğinin genel prensiplerinin açıklamasını yapmadan bilimde teori olarak bile kabul edilmez.

Bunu bana diyorsan ben bir teori ortaya atmıyorum, var olan kanunlar için teorilerin evrensel olmasa da "bizim gerçeklik alanımızda" doğru ve Bitwise'dan farklı olarak ispatlanabilir bir model yaratabildiğini savunuyorum.

@bitwise Mesela bir atom, bir atomlar bütünü içinden (cisim) diğer tarafa kuantum tünelleme etkisi ile geçebilir. Bunun ihtimali az da olsa vardır. Oktilyonlarca atomdan oluşan bir grubun, oktilyonlarca başka atomdan oluşan bir cismin içinden geçme olasılığı hâlâ vardır ama gerçeklikte bunu olmayacak bir durum olarak kabul edebiliriz. Senin varsayımında (ki doğru) bu ihtimal her zaman var ama benim bakış açımdan ise hayatımızda bu ihtimal hiç göremeyeceğimiz kadar az. Bu yüzden %100 olmasa da oktilyon çarpı oktilyonda sadece 1 ihtimalle gerçekleşebilecek bir durumun kendi alanımızda göz ardı edilip olmayacağının ispatı olarak kabul edilebileceğini düşünüyorum.
 
Son düzenleme:
Günlük hayatta kullanılan teori kelimesinin anlamıyla bilimdeki teorinin anlamı farklı. Herhangi bir deneysel gözlem ya da mekaniğinin genel prensiplerinin açıklamasını yapmadan bilimde teori olarak bile kabul edilmez.

Bunu bana diyorsan ben bir teori ortaya atmıyorum, var olan kanunlar için teorilerin evrensel olmasa da "bizim gerçeklik alanımızda" doğru ve Bitwise'dan farklı olarak ispatlanabilir bir model yaratabildiğini savunuyorum.

@bitwise Mesela bir atom, bir atomlar bütün içinden (cisim) diğer tarafa kuantum tünelleme etkisi ile geçebilir. Bunun ihtimali az da olsa vardır. Oktilyonlarca atomdan oluşan bir grubun, oktilyonlarca başka atomdan oluşan bir cismin içinden geçme olasılığı hâlâ vardır ama gerçeklikte bunu olmayacak bir gerçek olarak kabul edebiliriz. Senin varsayımında (ki doğru) bu ihtimal her zaman var ama benim bakış açımdan ise hayatımızda bu ihtimal hiç göremeyeceğimiz kadar az. Bu yüzden %100 olmasa da oktilyon çarpı oktilyonda sadece 1 ihtimalle gerçekleşebilecek bir durumun kendi alanımızda göz ardı edilip olmayacağının ispatı olarak kabul edilebileceğini düşünüyorum.

Ne dedigini anliyorum ama bir olayin ihtimalinin dusuk olmasi onu pratikte "olamaz" seklinde yorumlamak icin yeterli degil.

Andromeda galaksisindeki rastgele bir yildizdan cikan fotonun senin retinana denk gelme ihtimali de 10 uzerik eksi 68 falandir. Ama gokyuzune baktiginda Andromeda'yi gorursun. Yani bu ihtimal kesintisiz olarak bir cok defa gerceklesir. ( Evet andromeda ciplak gozle gorulur )

Varmak istedigim nokta su, ihtimal azdir ama foton da coktur. Tekrarlanma oranini bilmiyoruz, yorum yapamayiz.

Belli durumlarda dusuk ihtimalli olgularin goz ardi edilebilecegine katiliyorum ama bu cok tehlikeli bir davranis. Ne yaptigini bilmeden yapilmamali cunku probability kadar frekans da onemli ustte anlatmaya calistigim gibi.

Gerceklesme ihtimali sifirdan buyuk olan her olgu eger zaman sonsuz ise eninde sonunda kesinlikle gerceklesir ve biz zaman sonsuz mu bilmiyoruz.
 
Bilimsel deneyler her zaman gerekli midir?
Bilimsel deney için öncelikle ortada bir problem olması gerekir. Bu problem varsa ve deney yapılması gerekiyorsa pozitivist paradigma altında nicel araştırma yöntemleri ile araştırma sorusu belirlenerek alt başlıklar halinde incelenir. Toplanan veriler analiz edilip sentezlenerek sunulur. Yani bilimsel deneyin gerekli olması için ortada bir problem olması gerek.

Problem varsa, evet gereklidir.
 
Andromeda galaksisindeki rastgele bir yildizdan cikan fotonun senin retinana denk gelme ihtimali de 10 uzerik eksi 68 falandir. Ama gokyuzune baktiginda Andromeda'yi gorursun. Yani bu ihtimal kesintisiz olarak bir cok defa gerceklesir. (Evet Andromeda ciplak gozle gorulur)
Geçmişte hem aynalı teleskopla hem de öncesinde çıplak gözle gökyüzü gözlemciliği yaptım. Andromeda'nın sadece gözle görülebildiğini fark ettiğimde 10-11 yaşındaydım. :) Kış aylarında şehirden uzak dağların tepelerinde az hipotermi tehlikesi atlatmadım.

Ne dedigini anliyorum ama bir olayin ihtimalinin dusuk olmasi onu pratikte "olamaz" seklinde yorumlamak icin yeterli degil.
Belli durumlarda dusuk ihtimalli olgularin goz ardi edilebilecegine katiliyorum ama bu cok tehlikeli bir davranis.
Dediğim gibi, kesinlik barındıran bir sonuç açısından bakarsak bilimsel olarak her durumda geçerli olmadığı sürece her zaman yanlışlanabilme ihtimali vardır. Haklı olduğunu kabul ettiğim kısım, ihtimaller bizim deney modellerimizde asla tamamen doğrulanamaz. Bu da teorilerin asla doğrulanamayacağı ihtimalini ortaya çıkarıyor. Her durum için daha yüksek olan ihtimali kabul edilebilir doğru olarak düşünmüyorum, mesela evrenin bizden uzak bir kısmında bizim doğru olarak kabul ettiğimiz şeylerin tersi olabileceğini kabul ediyorum. Hubble bile bunu çok defa gösterdi, James Webb işler hale geldikten sonra şimdi hayal etmediğimiz şeyleri de görebileceğimiz ihtimali yüksek.

Yine de verdiğim o örnekte sadece 1 tane atomun bile diğer tarafa geçme ihtimali neredeyse sıfır, neredeyse imkansız ve bu ihtimali söylemek için bizim bir sayı birimimiz yok. İşte bu "olmayan sayı birimimiz (X) cisme göre oktilyonlar hatta fazlası (X) diğer cisme göre oktilyonlar hatta fazlası" ihtimali tıpkı demin konuştuğumuz yerçekimi etkisinin sürekli azalıp göz ardı edilebilecek duruma gelebilmesi gibi bir durum. Bilimsel olarak ihtimal var ama bu pratikte hiç gözlemlenebilmiş ve muhtemelen tür ömrümüz sürecinde de olmayacağı "varsayılabilecek" bir durum. İşte bundan dolayı teorilerin pratikte ispatlanabileceğini düşünüyorum.

Bilimsel gerçek: Kütle çekim mesafeden bağımsız olarak cisimler arasında her zaman vardır.
Pratik gerçek: Kütleye göre cisimlerin mesafesi arttıkça bu kütle çekim bir süre sonra göz ardı edilebilir duruma gelir.

Bilimsel gerçek: Bir cisim hiç etkileşime girmeden tünel etkisiyle diğer cismin içinden geçebilir.
Pratik gerçek: Bu o kadar düşük bir ihtimaldir ki; evrenin toplam yaşı kadar sürede evrenin tamamında hiç gerçekleşmemiş ve gerçekleşemeyecek bir durum olarak düşünülebilir.

İşin tartışılamaz kesinliği değil rasyonel tarafındayım.
 
Son düzenleme:
Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.
Triplere girmeye gerek yok, Bitwise ile nasıl konuşuyorsak sen de dahil olabilirsin. Bitwise ile farklı bir konuyu konuştuk, seninle konuşmamız gereken konu farklı. Senin gibi düşünülmediğinde bu kadar mı tahammülsüz oluyorsun?
 

Geri
Yukarı