Bir FPS Oyuncusunun Gözünden: ASUS VG279QM 280 Hz 1 ms (GTG) Fast-IPS İncelemesi

Selamlar. Uzun zamandır denemek istediğim -ve insanların 144 Hz'den sonra çok büyük bir değişiklik olmayacağını söylediği- 240 Hz ve üstüne nihayet geçiş yapmış bulunmaktayım. Aklıma gelen önemli noktalarla başlayayım, sonrasında genel bir incelemeye döneceğim.

144'ten 280'e geçişte değişikliği fark ettim mi?
Kesinlikle evet. Önceki monitörüm 144 Hz VA panele ve 1 ms MPRT tepkime süresine sahip bir Samsung (C24FG73) idi. VA'ların tepkime süresinde gerçekten kötü olduğunu zaten biliyoruz fakat iki panel arasında bu kadar açık bir fark olmasını şahsen beklemiyordum, en azından Fast-IPS ile. Bir de C24FG73'e geçtiğimde paneli hızlı sanmıştım🤦‍♂️

Her şey ELMB olmadan bile inanılmaz net görünüyor. Özellikle oyunlardaki aniden dönüşlerde her detayı görüyorum. Blur ve ghosting sıfır. Aşağıya testufo ghosting testlerinden görüntüler de bırakacağım :) Gerçeğe çok yakın olsa da kameram ve fotoğrafı çekme metodum nedeniyle gerçekle bire bir olmayabilir.

ELMB Sync (Hem ELMB hem G-Sync) ile:

elmb testufo.jpg



ELMB olmadan (280 Hz):

280hz.jpg


27" panelde 1080p rahatsız ediyor mu?
"PPI daha düşük olduğundan rahatsız eder mi?" diye çok düşünmüştüm monitörü alırken. Monitörle şu an aramda 30-40 cm kadar bir boşluk var ve PPI düşüklüğü hiç rahatsız etmiyor. Sadece monitörün köşe veya kenarlarına bakarken biraz rahatsız ediyor ama ona da alışırım sanırım. Ayrıyeten, CS'yi zaten black bars (sağda ve solda boşlukların olması) ile oynadığım için, oyunda hiç rahatsız etmiyor.

Fast-IPS satış tekniği mi; gerçekten iyi çalışıyor mu?
Hızı, fabrika çıkışı renk kalibrasyonu ve görüş açıları gayet iyi. Yanlardan, üstten ve alttan bakınca renklerde hiç solma yok. Hatta yandan bakınca cam gibi görünüyor, daha önce hiç deneyimlememiştim bunu :) Giriş gecikmesini test edebilecek bir ekipmana sahip değilim fakat hissettiğim kadarıyla yok denecek kadar az.

ELMB ve ELMB Sync nedir? Görüşüm nedir?
ULMB, motion blur ve ghosting gibi efektleri tamamen elimine etme prensibiyle çalışan bir sistem. Daha detaylı açıklamasına BlurBusters - Motion Blur Reduction adresinden ulaşabilirsiniz. ELMB'ye de, ULMB'nin ASUS versiyonu denilebilir. ELMB Sync ise, ELMB ile Adaptive Sync (G-Sync veya FreeSync) özelliklerinin birlikte aktif edilebiliyor olması. Yanılmıyorsam ASUS, VG27AQ modeli ile ilk defa bu özelliği piyasaya sundu.

Teknolojinin artıları ve eksileri var.
Eksilerinden bahsedecek olursak; aktif ettiğinizde ekran parlaklığı yarı yarıya düşüyor (parlaklığı sürekli olarak 100'de bırakan bir kullanıcı olarak hoşuma gitmiyor) ve giriş gecikmesi artıyor. İkisi de FPS oyuncularının hoşuna gitmeyecek şeyler.

Artıları ise; hızın CS'deki kadar önemli olmadığı veya 200+ FPS'i sürekli olarak sürdüremediğim oyunlarda ghosting ve motion blur olmadan monitörün, görüntüyü yağ gibi akıcı şekilde göstermesi. 280 Hz'e kadar da ELMB destekliyor.

HDR400
Parlaklığı düşürdüğü için en azından oyun oynarken kullanmamaya karar verdiğim özellik. Fakat açınca renkler gerçekten kendilerini belli ediyor. Fotoğraf veya video düzenlerken kullanabilirim o yüzden. :)

IPS Glow ve backlight bleed
Ben baktığımda minimal bir IPS glow var fakat fotoğrafta 10x daha kötü görünüyor.

ipsglow.jpg


Şimdi, dönelim 'genel inceleme'ye.

Paketleme, kutu içeriği ve kurulum
Kısaca değineceğim sadece. Paketin kendisi estetik duruyor ve paketlemesi iyiydi, sağlamdı.

Kutu içeriğinde 2x Display Port kablosu, 1x güç kablosu ve 1x AC power adapter var. Güç kablosunun 2 parçadan oluşmasından çok hoşlanmıyorum ama yapacak bir şey yok :)

Kurulumu daha basit olamazdı sanırım. Pivot şeklinde çıkıyor kutudan, sonrasında panel alta gelecek şekilde düz (ve mümkünse yumuşak, çizmeyecek) bir yere koyup standını takıyorsunuz. Standında da sıkmanız gereken tek yıldız vida var. Akabinde (Selam sana Recep Baltaş!) güç ve görüntü kablosunu takıp kullanmaya başlıyorsunuz.

Materyal kalitesi ve sağlamlık
Endüstri standardı olan sert plastikten yapılmış her yeri. Çok özel bir şey yok fakat çok sağlam duruyor. Masayı oynattığımda vs. çok fazla titreşmiyor monitör.

OSD ve erişilebilirlik
Basit fakat kapsamlı bir OSD'ye sahip VG279QM. Fakat direkt olarak şikayet edeceğim ilk şey, hızlı profil değiştiremiyor olmamız. 2020'deyiz yahu, ne demek tek tıkla profil değiştiremiyoruz?! Profil değiştirebilmek için izlememiz gereken yol şu: OSD'yi joystick ile aç, 2x üst, 1x sağ, 1x aşağı, 1x sağ yap ve ancak orada kendimize göre özelleştirdiğimiz 4 profili görebiliyoruz. Çok fazla profil değiştirmiyorum fakat değiştirmek istediğimde resmen zevkimi kaçırıyor bu olay.

Değinmediğim çok şey var fakat an itibariyle aklıma gelen bu kadar ve yarım saattir yazıyorum, beynim patatese döndü :D Değinmemi istediğiniz yer varsa lütfen söyleyin, hemen cevap vermeye çalışacağım :) İyi Sosyal'ler.
 
“Monitörden memnun değilim” gibi algılanmasın, çok memnunum. Verdiği özelliklere, fiyatına göre alınabilecek en mantıklı monitör olabilir. Uzun süre (4+ yıl) ASUS VG248QE TN panel monitörü kullandım, o monitörde TN panel olmasına rağmen her harekette fark edilebilir derecede ghosting mevcuttu ve tabii ki TN panel renkleri berbattı. 17.3” IPS laptop monitörüde kullanmaktayım, bu monitörde de IPS glow, ışık sızması mevcut. Kullandığım VG259QM monitörde bu sorunlar (IPS glow, ışık sızması, ghosting) ve ölü piksel gibi hiçbir sorunu bulunmuyor. Ben monitörü çok uygun bir fiyata satın aldım, HB indirimde 2593 TL’ye düştü ASUS’un 235 TL geri ödeme kampanyasıyla 2358 TL’ye aldım. Fakat şu anki fiyatlarıyla da halen F/P olarak en iyisi.
Eki Görüntüle 736335
ASUS kampanya başvurusu üzerinden 4 aydan uzun bir süre geçtikten sonra geri ödemeyi hesabıma yatırdı fakat sonuçta yatırdı.
OverDrive piksellere daha yüksek voltaj vererek geçişleri hızlandırır, monitörün tepkime süresini azaltır. Fakat fazla yükseltildiğinde görüntüde bozulmalar oluyor.

Evet gerçekten kampanyalar ile birlikte uyguna almışsınız. Benim kafamdaki en büyük soru 1080P dışında 280Hz ve ELMB açılamaması olayıydı. Çünkü yukarıda arkadaşta aynı soruyu sormuş. Bir hususta ELMB açılınca aşırı derecede parlaklığın düştüğü oyun oynatmadığı CS:GO gibi oyunlarda kötü olacağı tarzında yorumlar okudum. CS:GO'da ELMB isteme sebebim ise Motion blur azaltıp 1ms mprt değeri sağlıyor olması. Yani sitesinde öyle okudum. Sizde parlaklığın düştüğünü belirtmiştiniz bu durum çok kafamı karıştırdı. Bu yüzden içim rahat etmese de XL2546 gibi monitörler düşünmeye başladım. Ama bu monitörde TN panel malumunuz renkler bir hayli kötü IPS panellere göre. Ayrıca bir soru daha sormak istiyorum. Monitörü 280Hz değil de 240Hz olarak kullanmak istediğimizde yine de OverDrive yapmamız gerekiyor mu?
 
Benim kafamdaki en büyük soru 1080p dışında 280Hz ve ELMB açılamaması olayıydı.
İkisi de 1920x1080 ve altı çözünürlüklerde sorunsuz çalışıyor.
1605287173086.png


Bir husus da ELMB açılınca aşırı derecede parlaklığın düştüğü oyun oynatmadığı CS:GO gibi oyunlarda kötü olacağı tarzında yorumlar okudum.
ELMB açılınca parlaklık neredeyse yarı yarıya düşüyor (eğer parlaklığı ELMB kapalıyken maksimumda kullanıyorsanız), evet ama "oynatmıyor" derecesinde değil. ELMB açınca Shadow Boost'u açıyorum, onun verdiği gamma, ELMB'nin kıstığı parlaklığı biraz telafi ediyor.
Siz de parlaklığın düştüğünü belirtmiştiniz bu durum çok kafamı karıştırdı. Bu yüzden içim rahat etmese de XL2546 gibi monitörler düşünmeye başladım.

Her türlü strobing (motion blur azaltma) tekniği ekran parlaklığını azaltır. DyAc de, ULMB de, ELMB de, LightBoost da, PureXP de...

Monitörü 280Hz değil de 240Hz olarak kullanmak istediğimizde yine de OverDrive yapmamız gerekiyor mu?
OverDrive her türlü açık tutulması gereken bir şey. Zira OverDrive olmadan 240 ve üstü Hz'den tam performans alınmıyor. 240 Hz ve üstü için en iyi OverDrive modu (overshoot vs. o kadar yaratmadığı için) bu monitörde 80. Bu değer ile monitör 3.8 ms GTG değerine ulaşıyor, ki aslında 240+ Hz için "kabul edilebilir bir değer" olsa da oyuncu performansına çok etkisi olmuyor, ve dediğim gibi overshoot vs. de olmuyor. OD 100'e gelince feci overshoot gözlemleniyor ama monitör 1.66 ms gecikme değerine ulaşıyor. Gözlemlediğim kadarıyla oyun içi performansa o 2 ms'nin çok etkisi yok. Dust 2'de kapı izlerken bile "OD 100'de vururdum!" ya da "OD 80'de bunu vuramazdım!" gibi şeyler olmuyor.

Geç cevap verdiğim için özür dilerim, bildirimi görmemiştim.
 
OverDrive her türlü açık tutulması gereken bir şey. Zira OverDrive olmadan 240 ve üstü Hz'den tam performans alınmıyor. 240 Hz ve üstü için en iyi OverDrive modu (overshoot vs. o kadar yaratmadığı için) bu monitörde 80. bu değer ile monitör 3.8 ms gtg değerine ulaşıyor, ki aslında 240+ HZ için "kabul edilebilir bir değer" olsa da oyuncu performansına çok etkisi olmuyor, ve dediğim gibi overshoot vs. de olmuyor. Od 100'e gelince feci overshoot gözlemleniyor ama monitör 1.66 ms gecikme değerine ulaşıyor.

Monitörün 1 ms gtg değerine ulaştığı ayar hangi ayar peki? Çünkü 1ms gtg olarak görmüştüm monitörü. XL2546 monitörü de 1 ms olarak satılıyor. Acaba ben mi yanlış biliyorum 240Hz ve üstü monitörler tam anlamıyla 1 ms hızına ulaşamıyor mu? Ayrıca 240 Hz içinde OverDrive önermişsiniz. 240 Hz'de ELMB off kullanmak Motion blur açısından nasıl bir etki yaratıyor?
Geç cevap verdiğim için özür dilerim, bildirimi görmemiştim.
Estağfirullah. Cevaplarınız ve incelemeniz çok aydınlatıcı. Teşekkür ederim.
 
Monitörün 1 ms GTG değerine ulaştığı ayar hangi ayar peki?
OD 100. Overshoot yaparak/yaptırarak ulaşabiliyor yani.

Çünkü 1ms GTG olarak görmüştüm monitörü. XL2546 monitörü de 1 ms olarak satılıyor. Acaba ben mi yanlış biliyorum 240 Hz ve üstü monitörler tam anlamıyla 1 ms hızına ulaşamıyor mu?
Gayet de ulaşıyorlar, bu monitör de ulaşıyor dediğim gibi, ama overshoot, crosstalk vs. ile ulaşıyorlar :D

Ayrıca 240 Hz için de OverDrive önermişsiniz. 240 Hz'de ELMB off kullanmak Motion blur açısından nasıl bir etki yaratıyor?
ELMB olmadığında crosstalk da olmadığından, bir tık daha bile iyi bence. Ayrıca ELMB Sync (hem Adaptive Sync, hem ELMB) hariç her ayarda ve Hz'de OverDrive öneririm, OverDrive kötü bir şey değil, gayet normal bir şey :D DyAc vs. çok kullanılacak şeyler değil henüz, bunu fark ettim. Monitör seçiminizi ULMB performansına göre yapmayın.
 
Od 100. overshoot yaparak/yaptırarak ulaşabiliyor yani.

Gayet de ulaşıyorlar, bu monitör de ulaşıyor dediğim gibi, ama overshoot, crosstalk vs. ile ulaşıyorlar :D.

ELMB olmadığında crosstalk da olmadığından, bir tık daha bile iyi bence. Ayrıca ELMB Sync (hem adaptive Sync, hem ELMB) hariç her ayarda ve Hz'de OverDrive öneririm, OverDrive kötü bir şey değil, gayet normal bir şey :D dyac vs. çok kullanılacak şeyler değil henüz, bunu fark ettim. Monitör seçiminizi ulmb performansına göre yapmayın.

Samsung’un milat öncesi 60Hz bir monitöründen böyle yüksek hızlı monitörlere geçeceğim için çok soru soruyorum öncelikle kusurma bakmayın.😀 Almışken tam isabet bir monitör almak istiyorum. O yüzden birkaç sorum daha olacak.😃 XL2546 dyac teknolojisi konuştuğumuz monitördeki ELMB Sync ile aynı teknoloji sanırım. Bu monitörde od 100 ile 1ms hızlarına ulaşabiliyoruz ama anlattığınız durumlar (overshoot, crosstalk) oluşuyor. XL2546 monitörü 1ms hızına ulaşırken bu durumları yaşatıyor mu? Bildiğim kadarıyla XL2546'da od seçeneği yok. Bu monitör halihazırda direk 100 od 1ms ile mi geliyor? Son olarak VG259QM monitöründe od kullanırken adaptive Sync ve ELMB kullanılamıyor diye biliyorum. Bunları kullanmamak FPS düşüşlerinde farklı kare hızları oluşturacağından görüntü yırtılmasına sebep olmaz mı? Çok sordum farkındayım.🙃 Gerçekten sağ olun.
 
XL2546 DyAc teknolojisi konuştuğumuz monitördeki ELMB Sync ile aynı teknoloji sanırım.
Temelde aynı ama uygulama şekilleri biraz farklı. DyAc biraz daha stabil ve iyi çalışan bir fonksiyon.

Bu monitörde OD 100 ile 1 ms hızlarına ulaşabiliyoruz ama anlattığınız durumlar (overshoot, crosstalk) oluşuyor. XL2546 monitörü 1ms hızına ulaşırken bu durumları yaşatıyor mu?
Kullanmadığım için çok net bir şey diyemiyorum ama crosstalk olduğunu söylüyorlar.

Bu monitör halihazırda direk 100 OD 1ms ile mi geliyor?
Emin değilim ama sanırım öyle. Çünkü insanlar bazen daha düşük Hz'lere çekip crosstalk, overshoot vs. azaltma derdine düşüyorlar.

Son olarak VG259QM monitöründe OD kullanırken Adaptive Sync ve ELMB kullanılamıyor diye biliyorum.
Adaptive Sync ile OD kullanabilirsiniz, sadece Adaptive Sync açıkken monitörün Hz'i sürekli değişeceği için ve farklı Hz'lerde farklı OD seçenekleri overshoota sebep olduğu veya olmadığı için, Adaptive Sync ile ELMB kullanmak daha stabil bir seçenek gibi geliyor bana. Ama tabii 1080p'de Adaptive Sync açıp gayet de 80 veya 100 OD ile kullanabilirsiniz, FPS'iniz değiştikçe overshoot, crosstalk vs. görürsünüz sadece. ELMB açıkken OD modunu değiştiremiyorsunuz sadece.
Bunları kullanmamak FPS düşüşlerinde farklı kare hızları oluşturacağından görüntü yırtılmasına sebep olmaz mı?
Olur tabii, yüksek FPS'te de olur. "Adaptive Sync açık mı daha iyi kapalı mı?" sorusunun mutlak bir cevabı yok zaten :D RDR2, Cyberpunk, Watch Dogs Legion gibi oyunlarda açarsınız; CS:GO, Valorant, R6: S gibi oyunlarda kapatırsınız. En optimali şu an bu.

Çok sordum farkındayım. 🙃 Gerçekten sağ olun.
Konuyu açmamın sebebi böyle soruları elimden geldiğince, bilgim dahilinde cevaplayabilmek zaten, ne demek.
 
ELMB açıkken od modunu değiştiremiyorsunuz sadece.

ELMB od ile birlikte çalışıyor yani? Örneğin ELMB açmadan od yi 80'e ayarladım ELMB açınca od yine 80'de mi kalıyor? Ya da ELMB açınca od iptal oluyor. Monitör almayı kolay sanırdım hiç ama hiç kolay değilmiş. 😁
 
ELMB OD ile birlikte çalışıyor yani? Örneğin ELMB açmadan OD yi 80'e ayarladım ELMB açınca OD yine 80'de mi kalıyor? Ya da ELMB açınca OD iptal oluyor. Monitör almayı kolay sanırdım hiç ama hiç kolay değilmiş. 😁
ELMB açılınca OD devre dışı kalıyor. OD ile birlikte çalışabilen Adaptive Sync :D
 
ELMB açılınca od devre dışı kalıyor. Od ile birlikte çalışabilen adaptive Sync :D.

Evet sanırım artık anladım.😀 Samsung'un milat öncesi 60Hz 5ms monitöründen bu seviyede hangi monitöre geçersem geçeyim gözle görülür bir fark yaşayacağım muhtemelen. Ayrıca od 80'de 3.66MS olması kafamı karıştırmıştı çünkü 1ms gtg olarak görmüştüm ama aynı husus çoğu 240Hz monitörlerde mevcut. Onlarında ortalama response timeları 3.20-70 seviyelerinde. O yüzden çok irdelemeden sanırım bu monitörü alacağım. Yoksa bu alışveriş işin içinden çıkılamayacak bir hal alacak.😀
 
@Sero Tüm monitörlerde 1 ms yazması pazarlama stratejisinden başka bir şey değil. 1 ms'e çıkabilen modlar, ayarlar vardır ve sadece bunu baz alarak o "1 ms" etiketini yapıştırırlar. Overshoot, crosstalk gibi şeyler olmadan 1 ms'e ulaşabilen monitör yok maalesef.
 

Geri
Yukarı