Rehber Eski PC kullanıcısından hafiflik rehberi ve tier list

• Windows bölümünde güncellemeler yapıldı.
• Rehber daha derli toplu olması adına düzenlendi.
• Windows tierlist güncellendi.
• Tierlist yazılı hale getirildi. Çünkü resminde bazı dağıtımlar seçilmiyordu.
• Windows için antivirüs önerileri ve bilgileri eklendi.
• Mabox Linux eklendi.

• Her biri birbirinden hafif, en ağırının yükü bile Windows 7 ile yarışacak dağıtımlar.
• Taşınabilir olarak direkt USB bellek üzerinde kullanmanız için tasarlanan dağıtımlar.
• Bu Linux dağıtımlarının kısa açıklamaları ve tier listi.
• Windows sürümü, ayarları, hafifletmesi ve lisans konularıyla ilgili kısa ama pratik bilgiler.

Herkese merhaba, iyi Sosyaller. Öncelikle kendimden bahsetmek isterim. 1995 doğumluyum. Yaklaşık olarak 2001 senelerinden beri bilgisayarlarla haşir neşirim ve aslen ilgilenmeye 2006-2007 yılları arasında format atmayı öğrenerek başladım. Günümüze yani 2024 yılına kadar da kendimi geliştirerek bu noktalara geldim. Yine de bu konu hakkında profesyonel ya da akademik bir eğitim almadığımı, profesyonel olmadığımı belirteyim. Böyle bir rehber açmayı düşündüm çünkü biz kullanıcıların önüne "hafif" diye sunulan dağıtımların aslında elimizdeki eski donanımlara ağır geldiğini fark ettim. Mesela küresel çapta bile hafif dağıtım diye arama yaparsanız Xubuntu, Linux Mint Xfce, MX Xfce gibi dağıtımların sıkça önerildiğini göreceksiniz. Peki gerçekten sahip olduğunuz donanımlar bu "hafif" diye önerilen dağıtımları kaldırıyor mu? İşte bu ve bunun gibi sorunlar için eski bilgisayar kullanıcılarına ışık tutmak istedim. Günümüzde çoğunluğun "eski" olarak nitelendirdiği bilgisayarların 8 GB RAM'i ve 2 GB VRAM'i var yaklaşık... Gelin ben size senelerce eski( hatta madem az önce yazdıklarım eski aslında burada tarih öncesi demem gerekir.) Donanımları kullanmış ve halen de kullanmaya devam eden birisi olarak size destek olayım.

Adaylar:

• Absolute Linux.
• antiX
• Lubuntu
• Porteus Openbox/LXDE
• Puppy Linux ve türevleri.
• Slitaz
• Tiny Core Linux.
• Bodhi Linux.
• Endeavour LXDE/Openbox/i3/icewm
• Fedora LXDE.
• Slax
• Trisquel mini.
• Wattos
• Archcraft
• Damn small Linux.
• 4m Linux.
• Mabox

Adaylarımıza denediğim süre boyunca hafiflik, kullanım ve destek başlıkları altında 10 üzerinden puan vereceğim ve rehber sonunda tier listesi oluşacak. Ayrıca hafif olarak başka dağıtıma denk gelip deneme fırsatı bulursam rehbere eklemeyi düşünüyorum.
En sevdiğim dağıtımdan başlamak istiyorum: antiX.
Debian tabanlı tabiri caizse tüy gibi hafif bir dağıtım. Bu hafifliğe rağmen program desteğini de üst seviyelerde tutmayı başarıyor. Kendim de kullanıyorum. Aynı zamanda kendi görselimdir:



Hafiflik: 9
Kullanım: 6
Destek: 9
Sonuç: Hafiflik ve destek konusu bu dağıtımın ana güçleridir. Başka bu dağıtım kadar hafif olmasına rağmen bunun kadar desteğe sahip bir dağıtım görmedim. Tek kötü yanı, kullanımı biraz zorluyor. Toplam 24 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Absolute Linux. Slackware tabanlı. Slackware tabanlı olması destek başlığında çok büyük eksilere sebep olacak. Yüklü gelen yazılımlar haricinde bir şey yüklemek isterseniz yine zorlanacaksınız. Oldukça sınırlı bir kullanıma sahiptir kendisi. Ben sürekli bir kullanım değil de tak çalıştır, işini hallet çık tarzı bir dağıtım olduğunu düşünüyorum.



Hafiflik: 7
Kullanım: 6
Destek: 5
18 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lubuntu... Güzelim hafif LXDE'yi görüntü uğruna bırakıp hafif ama eskiye göre daha ağır olan Lxqt'ye geçen bir dağıtım. Ubuntu LTS tabanlıdır. Hafif dağıtım deyince akla ilk gelenler arasındadır.



Hafiflik: 6. daha yüksek puanlar diğer hafif dağıtımlara haksızlık olur.
Kullanım: 7
Destek: 8
21 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Porteus. Hafif ama zor bir dağıtım. Slackware tabanlı yine.



Hafiflik: 9
Kullanım: 4
Destek: 5
18 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Puppy Linux. Hafifliği muazzam ama diğer konularda vasat. En büyük özelliği taşınabilir kullanılabiliyor olması. Yani kendi bilgisayarında tak, kullan, kapat. Başka bilgisayara geç tak, aynı yerden kullanmaya devam et tarzı. Fatdog, easyos gibi puppy Linux türevleri de burada sayılabilir. Görseller bana ait. RAM kullanımı fazla gibi görülebilir, normal. Çünkü kendini RAM'e kopyalayıp çalışıyor maksimum hızı sunabilmek için.





Hafiflik: 7
Kullanım: 6
Destek: 4
17 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Slitaz. Tek amacı hafiflik olan diğer tüm özellikleri kısan dağıtım. Hobi amaçlı kullanılabilir.



Hafiflik: 10.
Kullanım: 2
Destek: 2
14 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tiny Core Linux. Slitaz'dan çok farkı yok. Tek iyi yanı hafif olması onun dışında günlük kullanıma uygun değil. Hobi amaçlı denenir.



Hafiflik: 10.
Kullanım: 2
Destek: 1
13 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bodhi Linux. Ubuntu LTS tabanlı başka hafif dağıtım. Enlightement masaüstü ortamı kullanır ve bu masaüstünden çok sadece pencere yöneticisi yüklü gibi hissettirir. Bu da AntiX'e yakın bir hafiflikle birlikte kullanımı kolaylaştırır.



Hafiflik: 9
Kullanım: 6
Destek: 8
23 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Endeavour. Arch tabanlı ve başta yüklenirken size adam gibi hangi masaüstünü yükleyeyim diye soran kral bir dağıtım. Seçenekler içinde Openbox, LXDE'ya da icewm i3 gibi seçenekler seçersiniz hafif dağıtıma dönüşüyor.



Hafiflik: 6
Kullanım: 7
Destek: 9
22 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Fedora LXDE de yukarıdakiyle aynı skora sahip. 22 puan.



-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Archbang. Arch tabanlı bir bunsenlabs diyebiliriz ama kullanımı oldukça zorlayıcı nitelikte. Öyle ki klavye kısayollarına bayağı aşina olmanız gerekmekte. Çünkü masaüstü ortamı yok ve sadece pencere yöneticisi yüklü o da i3. yine de bir antiX hafifliği veremeyip ondan daha zor olduğundan önermiyorum.



Hafiflik: 8
Kullanım: 4
Destek: 7
19 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Archcraft. Arch tabanlı hafif bir dağıtım. Hafif olmasının yanında modern görünümüyle de dikkatleri üzerine çekmeyi başarıyor.



Hafiflik: 7
Kullanım: 5
Destek: 8
Yükleyip denemedim ama bir süre görseldeki donanımlarla denedim fena değildi. Kullanırken zorlandım. Bu yüzden kullanımdan puan kırdım. Destek konusu da fena değildi sonuçta terminalde pacman komutlarıyla program desteğinde çok bir sıkıntı çekeceğini düşünmüyorum.
20 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wattos. Klasik görünümlü Debian tabanlı hafif bir dağıtım. LXDE masaüstü kullanır.



Hafiflik: 8
Kullanım: 8
Destek: 8
Bu dağıtımı da canlı ortamda gördüğünüz donanımla denedim güzeldi. En çok dikkatimi çeken olay masaüstü ortamı kullanmasına rağmen kullanmıyormuş gibi hafif olması. Masaüstü ortamı kullandığı için de kullanımda çok zorluk çıkarmıyor.
24 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Trisquel mini. Ubuntu tabanlı hafif olmayı amaçlamış bir sürüm. Mini sürümü LXDE masaüstünü kullandığı için seçeneklerimiz arasındadır.



Hafiflik: 7
Kullanım: 7
Destek: 7
21 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Slax. Yeni sürümlerinde slackware tabanına geçerek puanlarımızı daha da düşüren bir dağıtım. Daha öncesinde de knoppix, puppy gibi dağıtımlar varken de pek gerek duymadığım bir dağıtım. Hobi olarak denenir.



Hafiflik: 7
Kullanım: 3
Destek: 5
15 puanla uğurluyoruz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4M Linux. Bağımsız bir dağıtım. Temel işlevleri ve günlük kullanımı yerine getirebilir ama destek konusunda vasat sayılır. Çünkü taban aldığı bilindik bir dağıtım yok.



Hafiflik: 7
Kullanım: 7
Destek: 4
18 puan.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Damn small Linux. En son 2012'de sürüm çıkarıp 12 yıl susan ve sonrasında tekrar hafif dağıtımlar arasına girmeyi çabalayan bir dağıtım. Geliştirici arkadaşlar benim kafada olacak ki 2024 sürümünde kullandığı taban antiX yine de saf AntiX'i daha başarılı buldum. Kutudan çıkış haliyle işlevselliğinden biraz kısılmış gibime geldi.



Hafiflik: 9
Kullanım: 5
Destek: 8
22 puan.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Manjaro + openbox = Mabox felsefesiyle oluşturulmuş hafif bir dağıtım. 250-300 MB RAM yükü vardır ve Manjaro, yani Arch tabanlıdır. Bu taban için hafiflik kapsamında tercih edilebilecek düzeydedir.



Hafiflik: 7
Kullanım: 7
Destek: 8

22 Puan
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
SS tier: AntiX, Damn Small Linux, WattOS, Bodhi Linux, Mabox
S tier: Lubuntu, Fedora, Endeavour, Trisquel, Archcraft
A tier: Puppy Linux, 4M Linux, Archbang, Porteus, Absolute Linux
F tier: Slitaz, TinyCoreLinux, Slax

Tier açıklamaları:
SS tier: Mükemmel hafiflik, güzel program desteği ve biraz kullanım zorluğu.
S tier: Yeterli hafiflik, güzel program desteği ve kullanım kolaylığı.
A tier: Hobi ve özel kullanım alanları.
F tier: Hobi.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
SS tierlere baktığımızda güzel dağıtımlar var:



Ubuntu tabanlı dağıtım ve hafiflik arayanlar bodhi Linux tercih edebilir. Boşta 300 MB altında RAM yükü vardır ve tarayıcı tabanlı grafik arayüzlü mağaza/synaptic paket yöneticisi/apt komutlarıyla destek konusunda çok sıkıntı çekmez. Çift tıkla. Deb dosyalarını da kurabilir. Tema paketlerini yüklerseniz görsellik olarak değişik şekillere bürünen hafif bir dağıtım elde etmiş olursunuz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------







Debian tabanlı dağıtım ve hafiflik arayanlar antiX, damn small Linux'ya da Wattos'a yönebilir. antiX ve damn small Linux 150-200 MB arası, wattos ise 300-350 MB arası yük barındırır. Aradaki farkta masaüstü ortamı olduğunu da düşünürsek bu Wattos'u da iyi bir tercih yapıyor. antiX ve damn small ve Linux'ta popüler program paketleri ile sınırlı olsa da kullanımı kolay bir yazı odaklı mağazacığı/synaptic paket yöneticisi/apt komut desteği bulunur. Wattos'ta da synaptic paket yöneticisi ve apt komut desteği olduğundan program konusunda pek sıkıntı çıkarmaz. Yine, her iki dağıtım da. Deb paketlerini kolaylıkla kurabilir.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Mabox, Arch tabanı ve hafiflik isteyenler için oldukça mantıklı bir seçenektir. Boşta yükü 250-300 MB yükü vardır. Önerebilirim. Arch tabanlı olduğu için destek konusunda da çok sıkıntı çıkarmaz.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



Eski bilgisayar özet formül önerisi: SSD + antiX = minimum maliyetle güzel performans artışı
(NVIDIA 340 ya da 390 isteyen NVIDIA GPU'nuz varsa, bu paketleri depolarında barındıran dağıtım veya dağıtım sürümleri seçtiğinizden emin olun. Ayrıca kernel olarak kullanabileceğiniz en güncel ve bu NVIDIA sürücüleriyle uyumlu çalışan destek veren kernel 5.15 LTS'dir. Büyük ihtimalle yüklediğiniz dağıtım daha güncel bir kernel ile gelecek ama 340 ve 390 sürücüleri kullanacaksanız kerneli 5.15 LTS'ye düşürmeyi unutmayın.)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Peki... Hocam ben Windows kullanmak istiyorum. Yok mu önerin?
Tabii ki var. Tarih öncesi donanımları halen kullanan biri olarak size çekirdek bir fikir sunayım: eğer eski bir NVIDIA ekran kartınız varsa Linux'a bulaşmayın. eskilikten kastım Vulkan desteği bile olmayan NVIDIA'lardan bahsediyorum. Yani bir nevi NVIDIA 340 ya da 390 sürücüsü isteyen NVIDIA'lar gibi de düşünebilirsiniz. Siz artık NVIDIA ekran kartlarında eskisi gibi sorun yok zorlamıyor, sorunsuz kullanıyorum diyenlere aldanmayın; sorun var. Ve sorun, NVIDIA kodlarını paylaşmadığı sürece de devam edecek ne yazık ki. Ne olabilir? En basitinden film dizi falan izlerken hareketi bol sahnelerde bariz bir şekilde ekran yırtılması görürsünüz, ekranın üst yarısıyla alt yarısının kare hızı aynı değilmiş gibi görünür başka bir deyişle. Eskiden Windows'ta 60+ FPS ile oynadığınız bir oyunda 40-50 FPS'yi zor görme gibi şeyler yaşanabilir. Eğer hafiflik sizin için bu tarz sorunlardan daha önemliyse tabii ki hafif Linux da kullanabilirsiniz. E hocam... Yukarıda o kadar hafif Linux'ları sıraladın, niye şimdi böyle diyorsun? Arkadaşlar deneyimlerime dayanarak maalesef böyle diyorum doğru... Eski donanımlarda hafif Linux'lar hem daha hafif hem daha güncel bir deneyim sunar sunmasına ama iş eski NVIDIA'ya gelince bir tercih yapmak durumda kalıyorsunuz.
1) Oyun ya da görsel ağırlıklı kullanımınız bol olacaksa ve eski NVIDIA GPU'nuz varsa kısacası Windows'a mahkumsunuz. Kaçarı yok. Linux dünyası eski NVIDIA'ları terk ediyor maalesef. Örneğin şu anki güncel LTS çekirdeklerde eski NVIDIA'ların desteği yok, depolarda legacy paketler yok vb. liste böyle uzayıp gidiyor.
2) Kaynaklarınız çok çok azsa en hafif Windows bile size ağır geleceğinden, NVIDIA kartınızı tam randımanlı kullanmayı ikinci plana atarsanız güncel hafif Linux dağıtımlarını ve güncel kernellerle uyumlu olan açık kaynak kodlu sürücüleri kullanabilirsiniz. Bu sürücüler günlük kullanım ve benzeri işler için yeterli düzeydedir.



Çünkü LTSC sürümleri hem resmidir hem hafiftir hem zırt pırt güncelleme almaz hem de çok daha uzun süre destek alır. Özetle bu sebeplerle normal sürümler değil LTSC öneriyorum dostlar. Çeşitli mecralarda LTSC sürümlerini önermeyen, yeren, yerden yere vuran kişiler görebilirsiniz. aldırış etmeyin. Bilin ki onların tuzu kuru ve sahip oldukları donanımlarla edindikleri deneyimler hep modern ve AAA kalitesinde. Dolayısıyla eski donanımları kullananların halinden, dilinden anlamıyorlar. Herkes kendileri gibi modern ve güçlü donanım kullanıyor ve hatta kullanması da zorunluymuş gibi hissediyorlar. Sürekli en güncel sürümlerde kalmanın doğru olduğunu ve yükün kafaya takılmaması gerektiğini düşünüyorlar. Ancak unuttukları şey; herkes bu lükse sahip değil. Benim burada sizlere sunduğum fikirleri şöyle değerlendirin: Halihazırda 1 GB RAM'li bile bilgisayar kullanan birinin fikirleri bunlar. GPU olarak da evdeki sahip olduğum en yeni ve en güçlü GPU NVIDIA GT420'dir. Kalan bilgisayarlarımı siz düşünün artık ve evde toplam 6 bilgisayar var. Yani demek istediğim GTX'imi, 32 GB+ RAM'imi, NVMe 1TB+ SSD'mi, son 3 yıl içinde çıkmış modern CPU'mu vb. dizip de hafiflik konusunda maval okuyanlar gibi değilim. İçiniz rahat olsun ben de sizden biriyim.
Not: Burada tabi ki herkesi eleştirmiyorum. Herkesin dilinden anlayan ya da anlamasa da en azından ortaya atlamayan değerli dostlar da var onlara değil tabi ki sözlerim.

1. En önemli fark şahsen benim kullanmadığım, gerek bile duymadığım Microsoft mağazası yok. İlla da isterseniz tek satırlık bir komutla yüklenebiliyor haberiniz olsun.
2. 5 yıl normal destek, 5 yıl da uzatılmış destek ile toplamda 10 yıl destek alır. örneğin LTSC 2019, 2029'a kadar kullanılabilecek. Windows 10'un en son çıkan normal sürümünün desteği çok daha önce bitecek.
3. Normal sürümlerde telemetri ve veri toplama hizmetlerini kapatmak biraz zahmetliyken LTSC sürümlerinde daha basit. Bu işlem sadece gizlilik için değil hafiflik için de önerilir.
4. Genel anlamda yükledikten sonra birkaç basit hizmet kapatma ve basit ayar değiştirme dışında başka bir şeye gerek kalmadan hafiflik sunar. Hatta bunları yapmadan da üç aşağı beş yukarı denk yükte kalır. Yine de yapmanızı öneririm.
5. Sık sık özellik güncellemesi almaz. Bunun yerine sadece önemli ve stabil güvenlik güncelleştirmelerini alır.

1. Windows 10 LTSC 2019: Donanımlarınız çok çok kötüyse ve Windows'u zorlayan etkenler varsa Windows 10 LTSC 2019 kullanabilirsiniz. RAM yükü olarak boşta 1 GB'ye denk RAM yüküne kadar düşer. 2029'a kadar desteği vardır.
2. Windows 10 LTSC 2021: Donanımlarınız nispeten iyiyse ve Windows kullanmak istiyorsanız Windows 10 LTSC 2021 kullanabilirsiniz. RAM ve işlemci yükü LTSC 2019'dan biraz daha yüksektir ama gerekli hafifletmeler ve ayarlar yapıldıktan sonra aralarındaki fark neredeyse hissedilmeyecek düzeye gelir. Resmi olarak 2031'e kadar destek sunar. Ayrıca bu sürümün şöyle bir rahatlığı var: ReviOS ile sadece birkaç tıkla hafifletebilirsiniz. İleride bundan özet olarak bahsedeceğim.
3. Windows 11 LTSC 2024: Donanımlarınız son modelse ve/veya Windows 11 görüntüsünü seviyor, özelliklerini kullanmak istiyorsanız Windows 11 LTSC 2024 kullanabilirsiniz. Şu an itibarıyla sunulan son LTSC'dir ve 2034'e kadar destek vereceği biliniyor.

Kullanabilirsiniz ama kullanmasanız daha iyi olur çünkü temel programların desteği bile artık sorun yatacak türdedir. Dolayısıyla bu sürümlerde debelenmek yerine hafif Linux'lara veya Windows 10 LTSC 2019'a geçmenizi öneririm. Öyle ki Windows 7 kullanıcılarının en büyük dayanağı olan Firefox 115 esr sürümünün geçtiğimiz ay resmi olarak desteği sona erdi. Bu da demek oluyor ki 2025'in sonuna kadar idare edebilirsiniz ancak 2026 ile birlikte çeşitli sorunlar çıkmaya başlayacak.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Çok ince bir konuya geldik. Genel öneriye bakacak olursanız işlemciniz 64 Bit destekliyorsa diğer donanımlara bakılmaksızın işletim sisteminizin de 64 Bit olmasıdır. Ancak bu genel öneri, bazı durumlar için size yarardan çok vasat performans olarak geri döner.
Peki ben ne öneriyorum? eğer Linux kullanacaksınız daima 64 Bit tercih edin çünkü Linux tarafında 32 Bit başlı başına desteksel sorun yaratıyor diyebiliriz. Zaten Ubuntu 32 Bit desteğini terk etti. Bu gelişme de size ileriki yollar için fikir versin. Ancak Windows tarafında günümüzde halen 32 Bit tercih edebilirsiniz çünkü destek olarak size çok büyük sorun çıkarmaz. Rehberin başında yazdığım sınırları hatırlayalım bu aşama için: 4 GB RAM ve Dual Core işlemci. Eğer bu sınırlara takıldıysanız performansta minimum kayıp yaşamak adına Windows'un 32 Bit olmasını öneririm. Yine de şuna dikkat edin; eğer oynadığınız oyun ya da kullandığınız program sizi 64 Bit'e zorluyorsa yapacak bir şey yok el mahkum 64 Bit kullanacaksınız. Bunlar haricinde eğer yazdığım sınırda veya altındaysanız yine de 64 Bit işletim sistemi kullanıyorsanız 32 Bit programları tercih etmenizi öneriririm. Örneğin Firefox 32 Bit sürümleri.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tier sonucu: Kısacası... Günümüzde stabil ve hafif olurken aynı zamanda destek konusunda da sorun çıkarmayacak bir deneyim istiyorsanız en sağlam seçeneğiniz s tier olan Windows 10 LTSC 2021'dir. 4 GB ya da daha az RAM'iniz varsa maksimum performans için 32 Bit sürümünü, 4 GB'den daha çok RAM'iniz varsa da 64 Bit sürümünü tercih edebilirsiniz.
rehberi bitirmeden önce her ne kadar internette bir sürü bilgi de olsa hafifletme konusuna biraz değineyim. Burayı da iki kısma ayıracağım.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bu adımda ReviOS ve atlas OS'tan bahsetmek gerek. AME Wizard aracı ve kendi sitelerinden indirebileceğiniz playbook ile(bir nevi ön ayar dosyası da diyebilirsiniz.) Dakikalar içinde sizi zahmete sokmadan neredeyse tüm gerekli bilinen hafifletmeleri yapıyorlar.

Atlas ne yazık ki LTSC sürümlerine destek vermiyor. Atlas istiyorsanız customer Edition olan 22H2'ya da 24H2 sürümleri olmak zorunda. Ki bu sürümler de normal sürümler olduğundan LTSC'lerden daha ağır kaçıyor. Denemiş birisi olarak söylüyorum. LTSC 2021 + ReviOS olan bilgisayarımıza format gerektiği zaman 22H2 Windows 10 + atlas deneyelim istemiştim. Özellikle oyun ve program performanslarında düşüş vardı. Bir hafta zor dayandık geri LTSC yükledik... Atlas resmi sitesi: An optimized modification of Windows, designed for enthusiasts.
ReviOS'un desteklediği sürümler: 19044, 19045, 22631, 26100. dolayısıyla ReviOS LTSC derlemelerini de desteklediği için bence Atlas'tan bir adım öndedir. ReviOS resmi sitesi: Revision | Revision

Windows 10 LTSC 2021 ya da Windows 11 LTSC 2024 kurun. Ardından ReviOS playbook ve AME Wizard ile size sunulan seçenekler doğrultusunda ilerleyin ve bu kadar. Tebrikler. Yalnızca birkaç dk içinde yüklemiş olduğunuz Windows'u hafifletip ayarladınız bile. İyi kullanımlar.




-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Eğer LTSC 2019 kurmaya karar verdiyseniz bu derleme sürümünü ne yazık ki ReviOS da atlas da desteklemiyor. Çok çok internetten christitus gibi komutlarla hafifletme yolları var ama bu işlerle çok ilgilenmeyen arkadaşlar için çok karmaşık ve fazla şeymiş gibi görünüyor. Dilerseniz bu yöntemleri de deneyebilirsiniz ama ben aşağıdaki şekilde yapmayı tercih ediyorum. Aşağıdaki görselde de LTSC 2019 yükleyip üstüne kendim ayar yaptım. Son durum bu şekilde. Arkada Vanguard ve NVIDIA açık mecbur.






Kapatmanızı önerdiğim hizmetler: Windows Search ve hızlı getirme(SysMain diye de geçebilir ismi) ikisi de güçsüz donanımlar için kaş yapayım derken göz çıkaran hizmetlerdir. Ancak işletim sistemi HDD üzerinde yüklüyse sysmain ram değerinden bağımsız olarak açık olması önerilir. İnternette bu hizmetleri kapatmayla ilgili çok rehber, konu var ancak bu iki hizmete değinen pek yok, garip şekilde. Tek tek 20-30 tane hizmeti kapatmaya uğraşmaktan bahsediyor çoğu. LTSC sürümlerinde zaten çok büyük bir ağırlık yok dolayısıyla resmi olarak bu önerdikleri hizmetlerin çoğu kapalı geliyor. Üstüne o kadar hizmetle uğraşıp performansta pek artış göremeyince de insanın canı sıkılıyor. Siz bu iki hizmeti kapatıp aradaki performans ve yük farkına bakabilirsiniz.
Bbunlar dışında shutup o&o gibi araçlara bakabilirsiniz önerilen otomatik kapatmayla kolaylık sağlar. O&O ShutUp10++ - O&O Software GmbH




Animasyonları kapatmanızı öneririm. çünkü bizim için performans ve hafiflik önemli. Animasyonun görsellikten başka sağladığı hiçbir şey yok.
işlemci ağırlığını arka plan işlemlerine değil programlara verin. kaynaklarınız azsa önde açık olan programa ya da oyuna ağırlık verilmesi, performansı arttırır.


(Resmi internetten buldum çünkü garip bir şekilde evdeki hiçbir bilgisayarda bu aygıt ismini bulamadım.)

Aygıt Yöneticisi'nden ya da varsa BIOS ekranından yüksek duyarlıklı olay süreölçeri'ni devre dışı bırakın. High Precision Event timer diye de geçebilir.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bu konuda da bir şeyin yanlış ve eksik uygulandığını ve önerildiğini düşünüyorum. Genel geçer bilgi, maksimum performans için nihai performans vb. isimli güç planları tercih etmekten bahseder. Bence burada atlanan nokta şu; ya bu maksimum performans ayarları donanımlarınıza çok yüklenir ve çok ısınmasına sebep olursa? Bilmelisiniz ki çok ısınan donanımın çalışması yavaşlayacaktır. Bu durumla en çok eski diz üstü bilgisayarlarda karşılaşırsınız. Masaüstü bilgisayarlar eski de olsa fanları ve soğutma olanakları daha güçlü olduğundan nihai performans gibi güç ayarlarını kaldırabilir. Diz üstülerdeyse bazen bu şekilde kaş yapayım derken göz çıkarma durumu oluşur. Sadece performansı değil, CPU ve GPU sıcaklığını da göz önüne almalısınız. Mesela 10 dk tüm güç çalışıp sonra yavaşlayan bir kullanım mı tercih edersiniz yoksa kendini çok zorlamadan performansta çok düşüş yaşamadan daha uzun süre kullanım mı istersiniz? Güç önerim: Diz üstüler için daima dengeli moddur. Masaüstü için de dengeli öneririm ama iki güç arasındaki performans farkı fazlaysa nihai mod da tercih edebilirsiniz. Bunu sadece güç planı olarak algılamayın. Ekran kartı ayarlarında da dengeli ya da uyarlamalı öneririm.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Gizlilik konusunu sadece mahremiyet olarak algılamayın. Gizliliğin artması demek, genel anlamda sizi takip edecek hizmetlerin ve bileşenlerin azalması, kapatılması demek. Bu da sadece mahremiyet alanına değil hafiflik alanına da giriyor. Yani gizliliğinizi arttırmak size aynı zamanda performans da sağlayabilir. Neler yapabilirsiniz?

1) Mümkün olduğunca açık kaynak kodlu yazılımlar tercih edin. Örneğin; ungoogled Chromium, 7ZIP, bcuninstaller, BleachBit, qBittorrent, OBS Studio, strawberry Music Player, VLC, openoffice... Gibi.
2) Mümkün olduğunca tekelleşmiş şirketlerin ürünlerine bulaşmayın. Bunlar hem mahremiyet olarak sıkıntılıdır hem de gizlilik ayarları ve kullanıcı sözleşmeleri yüzünden normalden daha ağır yüktedirler. Örneğin; Google Chrome, Microsoft Edge, Opera, Microsoft Office, WinRAR vb gibi...
3) Windows için gizlilik ayarları önerim: privacy.sexy - Maximize Your Privacy and Security sitesinden başlıklarda standart önayarını seçip indirin. İndirdiğiniz .bat dosyasını da çalıştırın. Bu kadar. Bu size işletim sistemin işlevselliğinden kısmadan elde edebileceğiniz maksimum gizliliği, dolayısıyla hafifliği de, sağlar. Strict ön ayarından sonra işlevsellikte kısılmalar başlıyor. Dilerseniz deneyebilirsiniz ben geçtiğimiz senelerde denemiştim kötü bir etkisini görmedim ama profesyonel olmadıktan sonra önerilen ayarda takılmak genellikle en mantıklı olandır.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


1) Windows Defender'li yöntem:

• Ücretsiz
• Ek kuruluma gerek yok
• Düzenli güncelleme alır
• Kalıcı olarak Ram, İşlemci ve disk yükü
• Arka planda sürekli çalışır
• Gizlilik ve mahremiyeti kısıtlar
• Bazı kullanıcılara göre çok da işe yaramıyor

2) Windows Defender'siz ve alternatifsiz yöntem:

• Ücret ödemeye gerek yok
• Arka planda kalıcı bir yük yok
• Gizlilik ve mahremiyeti kısıtlayacak etkenler azalır
• Tüm tehditlere karşı kendi bilinciniz ve bilginizle kalırsınız

3) Windows Defender'siz ve tarama alternatifli yöntem:

• Genellikle ücretsiz
• Arka planda kalıcı yük yok
• Adını duyduğunuz çoğu şirketin bu hizmeti mevcut
• Gizlilik ve mahremiyet olarak kısmen tercih edilebilir
• Gerçek zamanlı koruma yok
• Taramalar genellikle elle yapılır

4) Windows Defender'siz ve tam alternatifli yöntem:

• Gerçek zamanlı koruma
• Sizin genelde bir şey yapmanıza gerek kalmadan koruma
• Kısmen Windows Defender'den daha hafif çözümler
• Genellikle ücretli, ücretsiz olanların da çoğu eleştirliyor
• Arka planda sürekli olarak RAM, işlemci ve disk yükü
• Gizlilik ve mahremiyet anlamında kısmi risk

. Normal bir ev kullanıcısı için uğraşsız ve zahmetsiz yöntem olan Windows Defender genellikle yeterli olacaktır. Ancak arka planda sürekli yük oluşturur. Bu yük özellikle eski bilgisayarlar için performansı gözle görülür oranda düşürürken gizlilik ve mahremiyet konusunda da eksi yönlere yol açıyor.

. Sadece tarama alternatifleri:
Malwarebytes free: Free Antivirus 2024 | Download Free Antivirus & Virus Scan | 100% Free & Easy Install
Kaspersky Virus Removal Tool: Free Virus Removal Tool - Online Virus Scan | Kaspersky
ESET online scanner: Free Online Virus Scan & Removal Tool | ESET
Clamwin: Free Antivirus for Windows - Open source GPL virus scanner
Sophos virus removal tool: Sophos Scan and Clean | Free Virus Removal Tool

. Tam alternatifler:
Bitdefender free: Bitdefender Free Antivirus for Windows - Download Software
Kaspersky Cloud free: Kaspersky Free Cloud Antivirus Download | Kaspersky
Avira free: Gerçek zamanlı korumanın en iyisi için ücretsiz Windows antivirüsü | Avira
Panda free: Free antivirus for Windows and Android
Arkadaşlar 20 yılı aşkın süredir bilgisayar kullanıyorum ve bu süre boyunca hiçbir anti virüs yazılımına ücret ödemedim. Çoğu zaman Defender'siz ve alternatifsiz kullandım. Üstelik kullanımım da genellikle korsan üzerineydi. Oynadığım çoğu oyun ve kullandığım çoğu program korsandı. Halen de öyle ancak günden güne artan bilgimle korsan yazılımlar yerine ücretisiz ve açık kaynak kodlu alternatiflere yöneldim. Korsanı iyice azalttım. Peki geçmişte bir sorun yaşadım mı? Hayır. İnternette ya çok fazla abartılıyor ya da ben görece daha bilinçli bir kullanım sergilemişim orasını bilemiyorum. Bundan sonra da bu tarz yazılımlara ücret ödemeyi düşünmüyorum. Günümüzde yeterli koruma sağlayan ücretsiz çözümler var zaten. Bu yüzden önerim ücretsiz olanlardır. (Şu an Malwarebytes Free kullanıyorum Windows cihazlarımda. Ona sardım.)

Not: Özellikle bu bölüm için son zamanlarda yoğun araştırmalar yaptım. Gerek kendim saatlerce aradım, okudum, not aldım; gerekse yapay zekadan ara ara destek aldım. Edindiğim son fikir; herhangi bir ücret ödemeden de temel koruma hizmetlerini kullanabildiğiniz ve bunların normal bir kullanıcı olduğu için yeterli olduğudur. Ayrıca Chris Titus abimiz de bu konuyla ilgili tierlist videosu yapmış. Onu da izleyebilirsiniz. Ben burayı yazarken bu videoyu buldum yani biraz geç izlemiş oldum ve garip şekilde önerilerimizin oldukça benzer olduğunu gördüm. O da Windows Defender'in normal bir kullanıcı için yeterli olduğunu söylüyor. Kaspersky ve Bitdefender'in ücretsiz hizmetlerinin iyi alternatif olacağını söylüyor.
Link:

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.

Üçüncü taraf çerezlerini kabul et

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



Üstte bahsettiğim gibi 20 yılı aşan bilgisayar kullanımım var ve yine bu süre boyunca da Windows lisanslarına para ödemedim. Yeri geldi KMS kullandım, yeri geldi sağ altta yazılı kullandım, yeri geldi deneme süresini uzatan kodlarla kullandım. Yine bu süre boyunca bir sıkıntı yaşamadım. Şu an ne öneriyorum? Biliyorsunuz bu forumda da daha önce konusu çok kez açıldı ve genel bir görüş olarak KMS yöntemi özellikle güvenlik olarak çok eleştirildi. Bunun yerine ucuza key alın kullanın diyorlar genelde ama normal bir ev kullanıcısıysanız sorun çıkmaz. Bir de şunu düşünün: Microsoft zaten işletmelere ve resmi dairelere sattığı toplu orijinal lisanslarla zaten parayı kırıyor. Yani sizin ucuza alacağınız 1-2-3 dolarlık lisansın peşine düşmüyor, çok da önemsemiyorlar. Yani onlar için bu olsa ne olmasa ne...
Üstteki görselde HWID öneririm, KMS değil. Bu arada bu yöntemin, dosyanın güvenliği konusunda endişeniz varsa şunu diyeyim Can Değer bir videosunda buna değinmişti. GitHub sayfasında kodlarını incelemiş ve sorun görmemiş. Şimdilik sorun yok gibi duruyor, kullanabilirsiniz belki ileride sıkıntı olabilir bilemem demişti. Bahsi geçen video linki:

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.

Üçüncü taraf çerezlerini kabul et

Şunu da ekleyebilirim burada söylediğim yöntemi birkaç gün önce yüklediğim Windows 11 LTSC 2024'te kullandım ve Defender açıktı. Herhangi bir risk, engel falanla da karşılaşmadım.
Link: https://github.com/massgravel/Microsoft-Activation-Scripts/archive/refs/heads/master.zip

İyi ve hafif kullanımlar dilerim.

• Bir önceki güncellemede gelen Windows köşesinde düzenleme yapıldı.
• Rehberin çoğu listelenmiş yerleri daha düzenli hale getirildi.
• Önerilen fikirlerde mümkün olduğunca kolay ve basit yollar tercih edilerek düzenlendi.
• Tierlist, yazılı değil tiermaker ile görsel hale çevrildi. Düzenlendi.
• Windows için güç modu fikri eklendi.

• rehberin giriş bilgilerinde daha da sadeleşmeye gidildi.
• damn small Linux 12 yıl aradan sonra çıkardığı yeni sürümle rehbere dahil oldu. SS Tier'e geldi.
• 4m Linux eklendi.
• puppy Linux'un türevleri ve kendi görsellerim eklendi.
• lxle rehberden çıkarıldı çünkü distrowatch'ta bile etkinlik durumu durduruldu yazmaktadır. Son sürümü Lubuntu 20.04 LTS'dir ve başka da yeni sürüm ya da haber gelmemiştir. Ayrıca sitesine erişilememektedir.
• trisquel mini eski yerine kavuştu.
• Windows köşesi eklendi ve o köşede Windows bilgileri verildi.

• bazı dağıtımların puanlarında ve sıralamalarında değiklikler yapılarak daha gerçeğe yakın puanlar verildi.
  antiX tekrar SS tiere çıkmayı başardı.
• bunsenlabs, crunchbang++ ve sparky minimal GUI güncel halleriyle tekrar denendi ve RAM yüklerinden ötürü rehberden çıkarıldılar.
• wattos ve archcraft tüm ihtişamıyla rehbere girdi ve SS tier olarak yerlerini aldılar.
• lxle sitesine erişim sağlanabildiği için askıdakiler listesinden alındı ve tier listesine tekrar dahil oldu ancak güncelleme almadığı için s tierde kaldı.
• rehberin giriş bilgileri soru-cevap tarzına dönüştürüldü.
• rehberin sonundaki bilgiler soru cevaplarda olduğu için silindi.
• rehberde daha çok basitleşmeye ve sadeliğe gidildi.
• tier açıklamaları tekrar düzenlendi.
• en son SS tierdeki dağıtımlara özet eklendi.
• test edip denediğim dağıtımlardan deneyimlerime göre özet açıklama ve kendi görsellerim eklendi.

• antiX'te son versiyonda yaşanan ses sorunları ve çeşitli sorunlar puanlarında eksiye neden oldu ve s tiere düşmüş oldu.
  Lxle'nin halen güncelleme almaması ve Ubuntu 20.04 LTS sürümünde kalması kullanımı etkileyen destek sorunlarına sebep olmaya başlamıştır. Ayrıca resmi sitesine erişilememektedir bu yüzden tier listesinden silinip askıya alınmıştır.
• bunsenlabs ve crunchbang++ güncel sürümleri denenmiştir ve puanlamadan daha düşük hafiflik ve destek puanları almıştır. Tierleri aynı kalmıştır.
• bodhi 7.0.0 yani güncel sürümüyle kendini geliştirmiş ve destek ve hafiflik puanlarını artmıştır. SS tiere yükselmiştir.
• trisquel Linux'un sitesine erişim sağlanamamaktadır. Dolayısıyla listeden silinip askıya alınmıştır.
• tier açıklamaları kısaltılmıştır.
• tierlistte göz yorulması ve karmaşıklığı önlemek amacıyla toplam puanlar kaldırılmıştır artık sadece dağıtım isimleri yer alacaktır.
• zamanla "gerçekten" hafif olan dağıtımlar denenmeye, eklenmeye devam edecektir.
  Rehberin giriş bilgilerine 4. bilgi eklenmiştir.