Merhaba. Bu rehberi @TosunPASA'nın isteği üzerine oluşturuyorum. Cevaplayacağımız sorular şunlar:
Linux kurulumu aşamalarında:
1) FAT nedir ve hangi amaca uygun FAT tipleri vardır,
2) FAT seçiminde nelere dikkat etmek gerek,
3) En çok kullanılan FAT yapıları arasındaki farklar,
4) FAT değişimi esnasında yaşanabilecek sorunlar,
5) BTRFS, FAT nedir ve kurulum esnasında neleri seçmek gerek?
Hazırsanız başlayalım.
Günümüzde bu iki dosya sistemi yaygın olarak kullanılıyor. exFAT, FAT32'nin devamı niteliğinde olan daha gelişmiş bir dosya sistemi. Özelliklerine bakarak bunu çok rahat bir şekilde görebilirsiniz.
İşletim sistemlerini kurarken fark etmişsinizdir. Boot bölümleri hep FAT32 olur. Peki neden?
UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) sistemi bilgisayarı başlatırken Önyükleyici girdilerini kullanıyor. Bunları biliyoruz. UEFI'nin işletim sistemi önyükleyicisini başlatabilmesi için önyükleyici disk bölümüne gidip oradan başlatması gerekiyor. Bu noktada disk bölümüne erişim söz konusu. UEFI sistemi FAT32 disk bölümlerini destekliyor. O yüzden de önyükleyici bölümü FAT32 formatına sahip olmak zorunda. BIOS güncellemesini UEFI üzerinden elle seçip yapanlar bilir, USB'nin FAT32 formatında olması gereken bir koşul var. İşte bu yüzden. İşletim sisteminin kendisi farklı bir disk formatına sahip olabilir ancak işletim sisteminin başlatılması için gereken dosyaların bulunduğu disk bölümü FAT32 olmalı.
exFAT formatına sahip disk bölümünde 4 GB boyutundan büyük dosyalarınız varsa, bunu FAT32 formatına sahip bir diske geçiremezsiniz. Çünkü FAT32 en fazla 4 GB dosya boyutu destekliyor.
FAT32 formatına sahip disk bölümünde 4 GB'a kadar olan büyüklükte dosyalarınız varsa, bunu exFAT'a rahatlıkla geçirebilirsiniz çünkü limitlere takılmamış olur.
Linux sistemlerde benim tercih ettiğim dosya sistemi ext4. FAT32 kullanmak saçmalık olur çünkü bilgisayarınızda büyük boyutlu dosyalar saklayamazsınız. Ayrıca 2 TB'tan büyük diskiniz varsa diski bölmek zorunda kalırsınız.
BTRFS kullananlar var, yedekleme kısmında oldukça iyi olduğunu söylüyorlar. Şahsen denemediğim için bir şey diyemiyorum. Deneyip görmeniz gerekiyor.
Linux kurulumu aşamalarında:
1) FAT nedir ve hangi amaca uygun FAT tipleri vardır,
2) FAT seçiminde nelere dikkat etmek gerek,
3) En çok kullanılan FAT yapıları arasındaki farklar,
4) FAT değişimi esnasında yaşanabilecek sorunlar,
5) BTRFS, FAT nedir ve kurulum esnasında neleri seçmek gerek?
Hazırsanız başlayalım.
1. FAT Nedir? Hangi Amaca Uygun FAT Tipleri Vardır?
Açılımı File Allocation Table olan bu dosya sistemi, Microsoft tarafından MS-DOS için geliştirildi. İlk çıktığında oldukça küçük kapasitelere sahip disketler için kullanılıyordu. Daha sonra teknoloji geliştikçe depolamalar da gelişti ve bu dosya sistemi de geliştirildi. Daha büyük dosya boyutlarını depolayabilmesi için FAT sistemini geliştirdiler.- FAT (Çok Eski)
- FAT12 (Çok Eski)
- FAT16 (Çok Eski)
- FAT32
- exFAT
| Özellikler | FAT32 | exFAT |
| Maksimum Dosya Boyutu | 4 GB | 16 EB (Exabyte) |
| Maksimum Bölüm Boyutu | 2 TB | 128 PB (Petabyte) |
| Maksimum Dosya Sayısı | ~268 Milyon | ~268 Milyon |
| Oluşturulabilecek Dizin Sayısı | ~2.1 Milyar | ~2.1 Milyar |
| En Büyük Dosya Adı Uzunluğu | 255 | 255 |
| Kullanım Alanları | USB, SD Kart | Harici HDD gibi Büyük Depolamalar |
Günümüzde bu iki dosya sistemi yaygın olarak kullanılıyor. exFAT, FAT32'nin devamı niteliğinde olan daha gelişmiş bir dosya sistemi. Özelliklerine bakarak bunu çok rahat bir şekilde görebilirsiniz.
2. FAT Seçiminde Nelere Dikkat Edilmeli?
FAT dosya sistemini çekerken hangi depolama birimi üzerinde kullanacağınız ve ne boyutlarda dosyalar depolamak istediğiniz önemli bir kıstas. USB belleğinizde 4 GB'ı geçmeyecek dosyalar saklayacaksanız FAT32 seçersiniz. Ne olur ne olmaz, belki büyük dosyalarla işim olur derseniz exFAT her türlü daha iyi olur. 1 TB'lık HDD'mde exFAT kullanıyorum. Çapraz platform desteğiyle kullanmak daha kolay oluyor. Yani bu noktada ben olabildiğince exFAT kullanılması gerektiğini düşünüyorum. Seçim size kalmış.3. İşletim Sistemlerinin Boot Bölümü Neden FAT32?
Yukarıdaki 3. soruyu 1. kısımda cevapladım o yüzden bu soruyu buraya kendim ekledim.İşletim sistemlerini kurarken fark etmişsinizdir. Boot bölümleri hep FAT32 olur. Peki neden?
UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) sistemi bilgisayarı başlatırken Önyükleyici girdilerini kullanıyor. Bunları biliyoruz. UEFI'nin işletim sistemi önyükleyicisini başlatabilmesi için önyükleyici disk bölümüne gidip oradan başlatması gerekiyor. Bu noktada disk bölümüne erişim söz konusu. UEFI sistemi FAT32 disk bölümlerini destekliyor. O yüzden de önyükleyici bölümü FAT32 formatına sahip olmak zorunda. BIOS güncellemesini UEFI üzerinden elle seçip yapanlar bilir, USB'nin FAT32 formatında olması gereken bir koşul var. İşte bu yüzden. İşletim sisteminin kendisi farklı bir disk formatına sahip olabilir ancak işletim sisteminin başlatılması için gereken dosyaların bulunduğu disk bölümü FAT32 olmalı.
4. FAT Dosya Sistemi Değişimi Sırasında Yaşanabilecek Sorunlar
Bu noktada yaşayacağınız sorun muhtemelen büyük olandan küçük olana geçerken, dosya boyutlarından kaynaklı oluşacak sorunlar olur. Mesela:exFAT formatına sahip disk bölümünde 4 GB boyutundan büyük dosyalarınız varsa, bunu FAT32 formatına sahip bir diske geçiremezsiniz. Çünkü FAT32 en fazla 4 GB dosya boyutu destekliyor.
FAT32 formatına sahip disk bölümünde 4 GB'a kadar olan büyüklükte dosyalarınız varsa, bunu exFAT'a rahatlıkla geçirebilirsiniz çünkü limitlere takılmamış olur.
5. Linux Kurulumu Sırasında Hangi Dosya Sistemi Seçilmeli?
Zannediyorum ki 5. soru bunu sormak istiyor.Linux sistemlerde benim tercih ettiğim dosya sistemi ext4. FAT32 kullanmak saçmalık olur çünkü bilgisayarınızda büyük boyutlu dosyalar saklayamazsınız. Ayrıca 2 TB'tan büyük diskiniz varsa diski bölmek zorunda kalırsınız.
BTRFS kullananlar var, yedekleme kısmında oldukça iyi olduğunu söylüyorlar. Şahsen denemediğim için bir şey diyemiyorum. Deneyip görmeniz gerekiyor.
