1. Tanrı kusursuzdur. Kusursuz bir varlık yarattıklarına haksızlık edemez.
2. Binlerce din vardır ve her biri kendisinin doğru olduğunu, kendisine iman etmeyenin ceza alacağını söyler. Bunlardan birini Tanrı göndermiştir.
3. Genel olarak benimseyeceğiniz din yaşadığınız topluma bağlıdır. Tanrı'nın gönderdiği dinin toplumunda yaşamak şans ister.
4. Bazı yaratılanlar bu şansı elde eder bazıları edemez. Tanrı bazı yarattıklarına avantaj sağlamaktadır.
5. Yaratılanların alacakları ödül ve ceza büyük oranda şansa bağlıdır. Tanrı adaletli değildir.
1) Kusursuz ve mukemmel bir varligin, haksizlik edip etmedigini bizler limitli algi kapasitemizle algilayamayiz. Kusursuz birinin haksizlik yapamayacagi beklentisi dogrudur, ancak bize gore haksizlik gibi gorunen bir seyin gercekten kusursuz bir perspektifle haksizlik olup olmadigini bizler cozemeyiz.
2) Hic birini tanri gondermemis de olabilir. Birbirinden bagimsiz farkli tanrilar, farkli cografyalarda farkli dinleri olusturmus olabilir. Tanri tek de olabilir, cok da olabilir; hic olmayabilir de. Tek tanrili dinlerin, cok tanrili dinlerden daha gecerli olduguna dair empirik bir kanit yok.
3) Kesinlikle dogru. Cografya ve toplum en temel etken. Sonradan azinlik bir grup inanclarini sorgulayarak farkli inanislara kayabilir. Ancak rastgele secilen bir insanin hangi dine inandigi buyuk ihtimalle hangi cografyadan rastgele secildigine bagli.
4) Bunu bilemeyiz. Eger din kurallari dogruysa, var olan kurallar butunu icerisinde celiskiler bulunabilir. Ornegin Islam icin belirli bir yasa ermeden olen cocuklarin direkt cennete gitmelerini haksizlik olarak algilayabiliriz. Ama herhangi bir dinden bagimsiz gozle bakarsak, neyin nasil avantaj sagladigini bilemeyiz. Cunku bizler mukemmel bir varligi algilayamayabiliriz. ( 1. maddedeki arguman)
5) Bu da 4. maddedeki ile ayni cevap ile iliskilendirilebilir. Bilemeyiz.
Ben bir ateist olarak, tanri kesinlikle yoktur diyemiyorum. Bana gore bunu diyen insanla "tanri kesin var" diyen esit oranda yaniliyor.
Ancak tanri kavramini cogu insan yanlis yorumluyor. Tanri mukemmel, kusursuz olmak zorunda degil. 1 tane olmak zorunda degil. Tanri, insan ustu varlik demek. Bazi mitolojilerde tanimlandigi gibi, gucunun limitleri olabilir, kusurlari olabilir. Ancak bu onu daha az tanri yapmaz. Gucu yagmur yagdirmaya yetiyordur ama denizlerde dalga olusturamiyordur. Insan yaratabiliyordur ama adaleti saglayamiyordur mesela. Monoteistik dinlerin asiladigi "Super-Tanri" imgesinden bagimsiz dusunup, olayi Islam cografyasindan izole ele alirsaniz aslinda cok tanrili dinler ile, tek tanrili dinlerin elindeki delil miktarinin birbirlerine yakin oldugunu gorursunuz.
Not: Ateist nasil kesinlikle tanri yoktur diyemez diye dusunmeyin. Buyuk ihtimalle tanri yok dediginiz andan itibaren ateizm inancinin sinirlarina girmissinizdir. Birden fazla ateist kategorisi var.