Anlık donma/fare belirteci donması yeni Pascal GPU'ya sahip MSI dizüstü bilgisayarlarda sık görülen bir problem. Bu sorun birçok yerde tartışıldı ancak herkesin sorununu çözen bir çözüm mevcut değil. Yine de, bazı MSI Notebook kullanıcıları sayesinde bazı çözümleri keşfettik ve araştırmaya devam ediyoruz.
Konuya en basit çözüm önerisiyle giriş yapayım, *eğer bilgisayarınız Optimus teknolojisini destekliyorsa*, NVIDIA Kontrol Paneli'ni açın ve tercih edilen NVIDIA işlemcisi seçeneğini "Yüksek performanslı NVIDIA işlemcisi" yapın ve bilgisayarınızı yeniden başlatın. Bu deneme bazı kullanıcıların sorununu çözdü ve uygulaması çok pratik olduğu için listemizin başında yer alıyor. Eğer sorununuz çözmediyse, konuyu okumaya devam edin.
Anlık donma ve fare belirtecinin donmasına sebep olan ne?
Tamamıyla kesin bir sonuca varamasak da, en muhtemel neden Deferred Procedure Call (DPC) gecikmesi. Bu işlemin Türkçe çevirisini hiçbir yerde bulamadım, kelime olarak çevirirsek Ertelenmiş Prosedür Çağrısı Gecikmesi diyebiliriz. Aşağıda kısa bir açıklaması ve araştırmak isteyenler için linkler mevcut.
Bazı sürücüler işlemcinin dikkatini dağıtıp bazı şeyleri tetikleyebilir, bu durum özellikle işlemcinin gerçek zamanlı olarak çalışması gereken zamanları (fare hareketleri, ses, kare çizimi) geciktirebilir ve bu akıcı olmayan hareketlere sebep olur.
Ama benim anlık donma/fare belirteci sorunumun ana sebebi Optimus, bu sadece iGPU/dGPU değişimi esnasında oluyor?
Çoğu kullanıcı bu sorunu iGPU (dahili GPU, işlemci içinde.) ve dGPU (harici GPU, NVIDIA.) değişimi esnasında yaşıyor, bazıları ise bu durum dışında. (DGPU'nun kullanıldığı zamanları güç ışığı renginin sarıya dönmesinden anlayabilirsiniz.) Aşağıda DPC gecikmesi ve Optimus bağının akıcı olmayan hareketlere sebep olmasını anlatan bir alıntı mevcut.
Optimus teknolojisinin kapatıp açılmasının akıcılığı bozduğu söylemi tek başına bir spekülasyon öteye gitmese de, bazı durumlarda böyle bir soruna tercih olabilir. Örneğin, yüksek DPC gecikmesi sistemin Intel kartın yükü taşıyamadığını *düşündürtüp* NVIDIA karta geçilmesine sebep olabilir. Bu tür sorunları çözmek çoğu zaman çok zor. Ayrıca bu sorun olurken sürücüler arasında her türlü iletişim/etkileşim olabilir.
DPC gecikmesini nasıl ölçeceğim?
LatencyMon adlı uygulamayı indirip kullanabilirsiniz:
Resplendence Software - LatencyMon: suitability checker for real-time audio and other tasks
Programı 30-60 dakika boyunca açık bırakın, eğer herhangi bir hata mesajı alırsanız sisteminiz gerçek zamanlı sesi taşımakta zorluk yaşıyor demektir. Ayrıca 'Drivers' sekmesinden en yüksek gecikme değerine sahip sürücülere göz atın, sürücülerden biri veya birkaçı sorunun tek sebebi olabilir.
*Sıklıkla (Ancak her zaman değil.) 'ndis.sys' adlı sürücünün yüksek gecikme değerine sebep olduğunu gözlüyoruz. Bu sürücü Ağ Sürücüsü Arabirim Sistemi'dir (ing. Network Driver Interface Specification) ve ağ kartınızın sürücüsüdür. Örnek olarak, bu forum üyelerinden birisi kablosuz internet kullanırken çok miktarda gecikmeye maruz kalıyordu. Kablosuz interneti kapatıp kablolu internet kullanınca anlık donma sorunlarının çözüldüğünü gördü. Kablolu internet kullanılırken ndis.sys sürücüsünün *5468 ms* gecikmeye sahip olduğunu, kablosuz internet kullanırken gecikmenin *273534 ms* olduğunu gördü. Bu ise sorunun gayet net bir şekilde Killer Wireless'ten kaynaklandığını ortaya koydu.
Bazen hangi sürücünün hangi donanımla alakalı olduğunu görmek çok kolay olabilir - Ndis.sys gibi, ağ kartı sürücüsü olduğu kesindir.- Ancak şanssız olabilirsiniz. Örneğin, benim bilgisayarımda LatencyMon en yüksek gecikme değerine sahip sürücüyü Wdf01000.sys olarak gösteriyor ve bu sürücünün hangi donanımla alakalı olduğunu bulmak zor ve kesin olmayabilir.
Peki anlık donma/fare belirteci sorununu nasıl çözeceğim?
Önceden de belirttiğim gibi, buradaki çözümler herkesin sorununu çözmeyebilir. Ancak denenecek çok şey var ve çoğu farklı cihaz sürücüleriyle alakalı.
1- LatencyMon'u çalıştır ve en yüksek Execution Time (çalışma zamanı) ve DPC'ye sahip sürücüleri not et.
2- Hangi cihazın bu sürücüyü kullandığını bulmaya çalış (LatencyMon genellikle bu bilgiyi verir, mevcut değilse sürücü adını Google'de arat.) Bu sürücülerin eski olmadıklarına emin ol, eski sürücüyü kullanıyorsan kesinlikle güncelle.
3- Eğer sorun sürücü güncellemesiyle çözülmediyse ve bu cihaz kritik bir öneme sahip değilse Aygıt Yöneticisi'ni aç ve sürücüyü devre dışı bırak, bilgisayarı yeniden başlat ve sorunun hala mevcut olup olmadığını kontrol et.
Eğer 3. adım sorunu çözdüyse, hangi sürücünün donmaların sebebi olduğunu buldun demektir. Gelecekte aynı sorunla karşılaşmamak için bunları yapabilirsin:
- İlgili cihazı kapalı tut.
- En güncel sürücüyü kullandığını iki kere kontrol et, en güncel sürücü bile işe yaramayabilir.
- Eski sürücü sürümlerini kontrol et, deney yaparak eski sürümleri kullanabilirsin. Ancak bu çözüm de işe yaramayabilir.
- Aygıt Yöneticisi ile ilgili sürücüyü kaldır. (İlgili cihazın kullanılamaz hale gelmesine sebep olabilir ancak bilgisayarın varsayılan sürücüleri cihazın çalışmasının devamını sağlayabilir, belki.)
Not: Sürücüyü kaldırmak sorunu çözmüş olabilir ancak Windows Update otomatik olarak aynı sürücüyü kurmaya çalışabilir, nasıl devre dışı bırakılacağına dair rehber:
Windows 8: Otomatik Sürücü Yüklemeyi Kapatmak - Technopat
- Güncel sürümler sorunu çözebilir. Forumdaki bir arkadaşımızın Windows Update yoluyla aldığı ağ kartı güncellemesi bu sorunu çözdüğünü raporladık. Ancak her cihaz Windows Update yoluyla güncelleme almaz, cihaz üreticisinin internet sayfasını yeni sürümler için sıklıkla kontrol edin.
*Eğer hala donmalarla karşılaşıyorsan ancak daha az oluyorsa, soruna sebep olan sürücülerden birisini keşfedilmiştir. Adım 2-3'ü LatencyMon'un yüksek Execution Time değerine sahip olarak gösterdiği sürücüler için tekrar uygula.
*Eğer donma sıklığı değişmediyse sorunun sebebi olan sürücü/sürücüleri bulunamamıştır, adım 2-3'ü tekrar uygula.
Killer Wireless kart adaptörü ile ilgili not: Killer Wireless bazı kullanıcıların sorununun ana sebebi olduğunu bulduk, özellikle ndis.sys sürücüsü yoksek Execution Time değerine sahipse, aşağıdaki çözümü dene.
1- Aygıt Yöneticisi'ne gir ve kablosuz ağ kartını devre dışı bırak, bilgisayarı yeniden başlat ve kablolu internet kullan. Bu durumda iki varyasyon mevcut.
- Sorunun çözülmesi durumunda, gelecekte sadece kablolu internet kullanmak ve sorunu tekrar yaşamamak.
- Sorun çözülmediyse Killer Wireless kartını, Intel Wireless kartlarından birisiyle değiştirmek. (Sorunu tamamen çözdüğünü belirten kullanıcımız mevcut.)
Eğer iki çözüm önerisi de size uygun değilse farkı Killer Wireless sürücülerini kurmayı deneyebilirsiniz veya en güncel sürücünün sorunu çözeceğini umarak her daim Killer Wireless sürücüsünü güncel tutabilirsiniz.
Not: Ndis.sys sürücünün yüksek DPC gecikme değerine sahip olmasına rağmen, kablosuz ağ kartını değiştirmenin sorunu çözeceği
garanti değildir. Ağ kartını değiştirmesine rağmen sorunun devam ettiğini belirten üyelerimiz mevcut, ancak birçok üye de ağ kartı değişiminin sorunu çözdüğünü belirtmiş durumdalar. Eğer bu riski almaya hazırsanız, Intel 8260 serisinden bir kart tercih edebilirsiniz, güvenilir ve ucuz. (15$ civarı.)
Üstteki tüm adımları denemene rağmen sorun çözülmediyse, artık kanser bir durumla karşı karşıya olduğunuzu anlayıp bilgisayarınızı duvara fırlatmayı düşünebilirsiniz. Birkaç farklı çözüm önerisi:
- Güncel sürücülerinin sorunu çözeceğine dair umut paralelinde, tüm cihaz sürücülerinin güncel olduğuna emin ol.
- BIOS güncellemesi yap.
- Aygıt Yöneticisi'nden tüm cihazları tek tek kapatmayı veya silmeyi deneyebilirsin, bu zaman alacağı gibi cihazın tam anlamıyla patatese dönmesine sebep olabilir. Bilgili ve tecrübeli bir kullanıcıysanız dikkatli olun, değilseniz bu adımı atlayın.
- Genel olarak önermediğim bir seçenek olsa da, Windows 7'ye geçmeyi deneyebilirsiniz. Windows 7 sürücüleri
bazı cihazlarda daha düşük DPC gecikmesine sahip.
Çözüm önerileri uygulayan kişilerden alıntıdır, bazı çözümler için aşağıdaki konuları kontrol edebilirsiniz. Onların listesi:
GTX 1060 kartını sürekli çalıştırarak sorunu çözen üye:
MSI GS43VR Phantom Pro's Owner's Lounge
'Yüksek performanslı NVIDIA işlemcisi' ayarını yapmak ve Windows 7 Ultimate 64-Bit kurmak:
MSI GS43VR Phantom Pro's Owner's Lounge
Yine sürücü içinden 'Yüksek performanslı NVIDIA işlemcisi' ayarını yapan ve yüksek performans ayarını kullanarak sorunu çözen üye:
MSI GS43VR Phantom Pro's Owner's Lounge
ELAN touchpad sürücünü kaldırıp Windows 10'un dahili sürücülerini kullanarak sorunu çözen üye:
http://forum.notebookreview.com/thr...os-owners-lounge.793376/page-47#post-10344723
NVIDIA Inspector ile sorunu çözen üyeler:
MSI GS43VR Phantom Pro's Owner's Lounge
MSI GS43VR Phantom Pro's Owner's Lounge
Nahimic ses sürücüsünü kaldırarak sorunu çözen üye:
The Official MSI GS73VR Owners' Lounge
Bu rehber NotebookReview markasının forumundaki
If your MSI notebook has micro-stutters or mouse-pointer-freezes, try this. linkli konudan alıntıdır ve Technopat Sosyal için tarafımca çevrilmiştir.
Yukarıda belirttim zaten o konudaki çözümleri tercüme edeceğimi. İngilizce olarak kopyala/yapıştır yapmak bir işe yaramıyor maalesef. Vakit ayırıp tercüme edecekseniz ne ala.
Elimden geldiğince çevirmeye (daha doğrusu yerelleştirmeye) çalıştım, umarım hata yoktur.