Neden ön yargılıyız? Ön yargılarımız işe yarar mı?

Herkese selamlar.

Ön yargı, bir şahısa, gruba, cinsiyete, dine karşı pek de hoş olmayan duygular beslenmesidir. Ön yargı genelde geçerli dayanağı olmayan olumsuz düşünce ve duygulardır. Genellikle kişisel sebeplere dayanır.


reddot.jpg



İnsanlar genelleme yapma eğilimindedir. Bir dinden, gruptan, cinsiyetten olumsuz bir davranış görürlerse herkesi yaftalama ihtimalleri yüksektir. İnsan beyni kategorileştirme yapar. Dünyayı daha basit ve anlaşılır kılmak için insanları, fikirleri ve nesneleri farklı kategorilere yerleştirir.

İnsanlar belirsiz düşünceleri sevmezler. Bir gruba, ya da bir insana karşı duygusuz yaklaşmaktan ziyade çabucak genellemeler yapar ve bu duyguya inanır.

Bir deneyde, katılımcılardan fotoğraflarda gösterilen insanların boylarını tahmin etmeleri istendi.

Deneydeki katılımcılara erkeklerin ve kadınların aynı boyda oldukları söylendi.

Bu nedenle, mümkün olduğunca doğru yükseklik kararı vermek için, her fotoğrafı ayrı bir vaka olarak değerlendirmeye çalışın uyarısı yapıldı.

Bu talimatlara ek olarak, boyuyla ilgili en doğru kararları verene 50$ nakit ödül verildi.

Buna rağmen, katılımcılar sürekli olarak erkekleri kadınlardan birkaç santim daha uzun olarak değerlendirdiler. Erkeklerin kadınlardan daha uzun olduğu önyargısı nedeniyle, katılımcılar boyları doğru bir şekilde değerlendirmek için erkekler ve kadınlar hakkındaki mevcut kategorik inançlarını göz ardı edemediler.

Ayrıca insanlar kendi gruplarının üyeleri arasında bireysel farklılıkları görme eğilimindedir, ancak dış gruplara mensup olanları "tamamen aynı" olarak görme eğilimindedirler.

Tüm insan toplumlarının bir şekilde ve bir dereceye kadar ön yargıları vardır. Aslında birçok toplumda, kadın üyelere karşı cinsiyet önyargısı, beyaz olmayan insanlara karşı ırksal ön yargı ve Katolik'lere veya Yahudi'lere karşı dini ön yargı gibi birden fazla ön yargı vardır.

İnsanlık tarihindeki ilk ön yargılar, belki de yabancılar korkusundan veya başkalarına karşı üstünlük hislerinden kaynaklanıyordu. Nüfus artışı ve sosyal sınıflar ve çoklu etnik gruplar gibi insanları gruplama yolları nedeniyle toplumlar daha karmaşık hale geldikçe, ön yargılar da daha karmaşık hale geldi.

İnsanlar ön yargılı olarak doğmazlar ama ön yargıları kazanmaları küçük yaşta olur, çünkü çocukların kendini bir gruba dahil etme istekleri vardır.

Küçük yaşta kazanılan ön yargılar büyüdükçe dogmatik düşünceler haline gelir. İnsanların çoğu önyargılarını sorgulamazlar. Bunlara sıkı sıkıya bağlanırlar.

Tüm ön yargılar olumsuz tavırlar içermez. Birey hakkında fazla bir şey bilmeden benzer geçmişe sahip insanlara oy vermek gibi bazı ön yargılar başkalarına karşı olumludur.

Freud "Önyargının, bir kısım insanların saldırganlık göstermelerine sebep olması kadar, önemli sayıda insanı da sevgide birbirine bağlaması her zaman mümkündür" demişti.

Ön yargı kesinlikle işe yaramaz değildir. İnsanları ya da grupları kategorize etmek doğamızda var. Ancak şunu unutmayın ki insanların çoğu önyargılarını sınamaz, muhakeme etmezler.

Ön yargıları azaltmanın en önemli yolu empati yapmaktır.
Empati yeteneği daha az düzeyde olan insanlar ön yargılı düşüncelere daha fazla kapılırlar.
 
Son düzenleyen: Moderatör:
Ben genelde ön yargılarımı beklentimi düşük tutmak için kullanıyorum. Mesela X şehrine gideceğim ve o şehir hakkında bildiğim öğrendiğim bazı şeyler var ve "tamam burada bunu görebilirim" ya da "görme ihtimalim var" diyorum. Daha güzel bir yer çıkarsa ne mutlu bana ama o duyduğum, öğrendiğim ya da okuduğum gibi çıkarsa üzülmüyorum. Bunu her şeye uyguluyorum bir ürün alırken, bir insan ile tanışacağım sıra. Bu açından düşününce işime geliyor diyebilirim.
 
Ben genelde ön yargılarımı beklentimi düşük tutmak için kullanıyorum. Mesela X şehrine gideceğim ve o şehir hakkında bildiğim öğrendiğim bazı şeyler var ve "tamam burada bunu görebilirim" ya da "görme ihtimalim var" diyorum. Daha güzel bir yer çıkarsa ne mutlu bana ama o duyduğum, öğrendiğim ya da okuduğum gibi çıkarsa üzülmüyorum. Bunu her şeye uyguluyorum bir ürün alırken, bir insan ile tanışacağım sıra. Bu açından düşününce işime geliyor diyebilirim.

Bir insana karşı ön yargı geliştirmemek için onu yaklaşık 1 ay yakından tanımayı bekliyorum. Mesela yakup diye bir arkadaşım var. Can canayız. Çok iyi bir dostum yediğimiz içtiğimiz ayrı gitmiyor. Tanıştıktan bir yıl sonra kürt olduğunu öğrendim. Önceden kürtlere karşı çok önyargılıydım. Yakuptan önce yani. Artık toplumdaki pislik ve düzen bozan insanlara çingene diyorum. Ne kürt ne Türk ne de Suriye'li olduğu önemli değil benim için. Düzeni bozuyorsa iyi bir insan değilse çingene deyip geçiyorum.
 
Bir insana karşı ön yargı geliştirmemek için onu yaklaşık 1 ay yakından tanımayı bekliyorum. Mesela yakup diye bir arkadaşım var. Can canayız. Çok iyi bir dostum yediğimiz içtiğimiz ayrı gitmiyor. Tanıştıktan bir yıl sonra kürt olduğunu öğrendim. Önceden kürtlere karşı çok önyargılıydım. Yakuptan önce yani. Artık toplumdaki pislik ve düzen bozan insanlara çingene diyorum. Ne kürt ne Türk ne de Suriye'li olduğu önemli değil benim için. Düzeni bozuyorsa iyi bir insan değilse çingene deyip geçiyorum.

Bunu bir okuyun hocam çingene demekte pek doğru değil aslında iyi insan kötü insan daha mantıklı.
 
Bunu bir okuyun hocam çingene demekte pek doğru değil aslında iyi insan kötü insan daha mantıklı.
"Bu dünyada sadece iki tür insan vardır: Hep iyi şeyler yapan, iyi insanlar. Bir de, kötülük yapan kötü insanlar. İşte insanlar arasındaki fark budur. Başka bir fark yoktur." -Benim Adım Khan
 
Bunu bir okuyun hocam çingene demekte pek doğru değil aslında iyi insan kötü insan daha mantıklı.

"bu dünyada sadece iki tür insan vardır: Hep iyi şeyler yapan, iyi insanlar. Bir de, kötülük yapan kötü insanlar. İşte insanlar arasındaki fark budur. Başka bir fark yoktur." -benim adım khan.

Öğrendiğim iyi oldu. Yinede çingenelerden çok çektim. Neyse. Her insan aynı değildir sonuç olarak. Teşekkür ederim bu arada düşüncemi düzelttiğiniz için.
 

Yeni konular

Geri
Yukarı