KS
KS
er2grul
Hectopat
- Katılım
- 21 Nisan 2021
- Mesajlar
- 3.962
- Makaleler
- 2
- Çözümler
- 10
@Samet Köroğlu @453281 Beni anlayan insanlar sonradan geliyor.
Osmanlı'nın Anadolu'ya bir faydasının dokunmaması
- Konuyu başlatan er2grul
- Başlangıç Tarihi
- Mesaj 111
- Görüntüleme 8B
- Durum
Halil İnalcık ve Zenkeisen gibi tarihçilerin gözünden Anadolu'yu birazcık okudum ve dönemin şartlarına baktım. (Elimde Halil İnalcık Kısa Osmanlı Tarihi ve Zenkeisen'e ait PDF dökümanlar var).
Bu bilgiler ile yorumlar yapacağım.
Öncelikle, Osmanlı tarihi incelendiği zaman somut olarak görülür ki Anadolu diğer bölgelere daha az yatırım ve çeşitli iskan ve imar faaliyetleri almıştır nitekim Anadolu'nun fazla bayındır olmamasının sebebi birazcık Selçuklu mirasıdır. Fakat bunları diyerek tümüyle koca bir tarihi çöpe atamayız örneğin II. Abdülhamid tarafından Hicaz ve Yemen gibi imar edilen Demiryolu hatları Beyrut ve Anadolu'nun işlek yerlerinden geçmekteydi.
Gene Klasik çağ (1453-1600) ve Beylikten Devlete Osmanlı (1302-1453) tarihi içerisinde ise bu iddia tamamen doğrudur ve Anadolu en az yatırımı almıştır sebepleri: Sürekli oluşan beylikler ve düzensiz devletleşme, Şahruh ve Timur (1402-1413) ve ayrıca halkın göçmen yapısı etkilidir.
Gene Klasik Çağ denilen Osmanlı'nın dünya gücü dönemlerini incelersek: Fetihlerin Avrupa eksenli olması sonucunda lojistik hatlarının Avrupa tarafına yakın şehirlere kurulması.
Klasik Çağ içinde Anadolu için en büyük gelişme gene Klasik Türk Evleri denebilir. Safranbolu veya Beypazarı gibi yerlerde duran bu evler Klasik Türk Evi olarak kabul görmektedir. Ayrıca yapılan konaklar ve çeşmeler gibi daha yerel ve basit faaliyetler. Gelibolu gibi Batinya diyarı dışında somut bir gelişme pek görülmez.
Ayrıca, Anadolu'dan ziyade İran ve ona yakın tarafların imar görmesinin somut nedeni Safevi-Osmanlı savaşlarıdır.
Genel sebeplere bakarsak.
Genel olarak Osmanlı ciddi bir şehir kültürüne sahip değildir, İstanbul dışında Üsküp, Temeşvar, Budin, Belgrad, Ankara, Mekke ve Medine hariç çok ciddi bir yapılaşma görülmez.
Ayrıca Klasik Çağ'ın sonu gibi çıkan Celali isyanları ve Büyük Kaçgun ile beraber zaten Anadolu nerdeyse talan olmuştur.
Anadolu Türk tarihi içinde en büyük yatırımı 1919-23 dönemi içinde Kurtuluş savaşı ve sonrası Cumhuriyet ile görmüştür.
Osmanlı tarihi içinde Anadolu ve genel olarak bir şehir Fetih yapılacak yere giden güzergah üstünde değilse devlet kadı atar ve vakıf kurar basit işleri sağlar ve fazlaca yatırım yapmadan devam eder. Bunun nedeni fazlaca büyük topraklardır. Fakat Belgrad örneğine bakarsak mesela şehir önemli bir fetih merkezi olduğu için çok fazla gelişmiştir.
Bu bilgiler ile yorumlar yapacağım.
Öncelikle, Osmanlı tarihi incelendiği zaman somut olarak görülür ki Anadolu diğer bölgelere daha az yatırım ve çeşitli iskan ve imar faaliyetleri almıştır nitekim Anadolu'nun fazla bayındır olmamasının sebebi birazcık Selçuklu mirasıdır. Fakat bunları diyerek tümüyle koca bir tarihi çöpe atamayız örneğin II. Abdülhamid tarafından Hicaz ve Yemen gibi imar edilen Demiryolu hatları Beyrut ve Anadolu'nun işlek yerlerinden geçmekteydi.
Gene Klasik çağ (1453-1600) ve Beylikten Devlete Osmanlı (1302-1453) tarihi içerisinde ise bu iddia tamamen doğrudur ve Anadolu en az yatırımı almıştır sebepleri: Sürekli oluşan beylikler ve düzensiz devletleşme, Şahruh ve Timur (1402-1413) ve ayrıca halkın göçmen yapısı etkilidir.
Gene Klasik Çağ denilen Osmanlı'nın dünya gücü dönemlerini incelersek: Fetihlerin Avrupa eksenli olması sonucunda lojistik hatlarının Avrupa tarafına yakın şehirlere kurulması.
Klasik Çağ içinde Anadolu için en büyük gelişme gene Klasik Türk Evleri denebilir. Safranbolu veya Beypazarı gibi yerlerde duran bu evler Klasik Türk Evi olarak kabul görmektedir. Ayrıca yapılan konaklar ve çeşmeler gibi daha yerel ve basit faaliyetler. Gelibolu gibi Batinya diyarı dışında somut bir gelişme pek görülmez.
Ayrıca, Anadolu'dan ziyade İran ve ona yakın tarafların imar görmesinin somut nedeni Safevi-Osmanlı savaşlarıdır.
Genel sebeplere bakarsak.
- Anadolu'nun fetih hatlarına uzak olması ve lojistik bir önem icra etmemesi.
- Fatih dönemi ile beraber 1478 (hatalı yazmış olabilirim) bir nüfus sayımı yapılmış ve 14.850 civarı haneye saptanmıştır bunu Halil İnalcık hoca insana vurunca 1478 gibi bir dönemde İstanbul'un yanlış duymadınız 90.000 kadar nüfusu vardı.
- Osmanlı'nın Avrupa eksenli Fetih hamlesi sonucu sürekli olarak bu şehirlerin askeri lojistik için dinlenme binaları ve yemek depoları ile donatılması.
- Batinya (Marmara sahilleri yani Bursa, Gelibolu, Sakarya kabul edilebilir) kökenli Osmanoğulları'nın ilk dönemlerinden beri riskli olan Anadolu beylikleri yerine Gaza ve Cihat ile rahatça fetih yapabileceği Doğu Roma'nın mevcut olması.
- Anadolu'nun sürekli istilalara uğraması.
- Balkanlar'ın genel konumu ve önemi.
Genel olarak Osmanlı ciddi bir şehir kültürüne sahip değildir, İstanbul dışında Üsküp, Temeşvar, Budin, Belgrad, Ankara, Mekke ve Medine hariç çok ciddi bir yapılaşma görülmez.
Ayrıca Klasik Çağ'ın sonu gibi çıkan Celali isyanları ve Büyük Kaçgun ile beraber zaten Anadolu nerdeyse talan olmuştur.
Anadolu Türk tarihi içinde en büyük yatırımı 1919-23 dönemi içinde Kurtuluş savaşı ve sonrası Cumhuriyet ile görmüştür.
Osmanlı tarihi içinde Anadolu ve genel olarak bir şehir Fetih yapılacak yere giden güzergah üstünde değilse devlet kadı atar ve vakıf kurar basit işleri sağlar ve fazlaca yatırım yapmadan devam eder. Bunun nedeni fazlaca büyük topraklardır. Fakat Belgrad örneğine bakarsak mesela şehir önemli bir fetih merkezi olduğu için çok fazla gelişmiştir.
- Durum
