Selamlar, daha önce böylesine detaylı bir rehber hazırlamadım, sorunum olursa kusura bakmayın.
Şimdi, bu rehberde size anlatmak istediğim, Linux'un kernelinin diğer işletim sistemlerinden daha iyi olup bunun oyun performansına da etki etmesi. Şu anda karşılaştırabileceğimiz 3 tane işletim sistemi var, MacOS, Windows, GNU/Linux.
MacOS ve Windows performans açısından neredeyse aynı(Windows'un performans konusunda biraz daha iyi olduğunu düşünüyorum), oyun konusunda da. Çok fazla bloatware yani gereksiz yazılım bulunuyor. Evet yapılandırılabiliyor fakat bu kernel sıkıntısını asla çözmez. Bu durumda tek bir seçenek kalıyor, GNU/Linux.
İlk olarak, herkesin bir antipati beslediği dönem olmuştur GNU/Linux'a, o dönemdeki yetersizliğinden dolayı. İnsanlar bir işletim sistemini oyun performansına göre yargılıyor, ve bu çok yanlış. Artık geldiğimiz durumda GNU/Linux tam olarak performans verebilmekte, çoğu oyunda da bunu sağlayabilmektedir. Wine ve Proton'un birleşmesiyle de Steam çok güzel bir adım attı zaten. Proton, şu anda popüler oyunlardan 100 oyun içerisinden 80'ini çalıştırabiliyor. Çalıştıramadıklarına da gelirsek, Valorant, Tom Clancy's Rainbow Six Siege, COD: Modern Warfare 2, Hunt: Showdown gibi oyunlar. Bu oyunların da çalışmamasının sebebi şu anda Anti-Cheat uygulamalarının GNU/Linux'u destekleyememesidir, GNU/Linux'a göre ayarlanmamasıdır. Örnek verirsem şu anda TF2 oyunundaki hilelerin çoğu GNU/Linux portundan geliyor. GNU/Linux platformunda Native, yani doğal olarak var olan bir oyunun hile tespiti daha zor. Bu, GNU/Linux'un gelişmiş güvenlik sistemlerinden kaynaklanmaktadır. Farkını burada ortaya koyar her zaman.
Native yani doğal oyunlarda her işletim sistemine performans olarak net fark koyar GNU/Linux. Wine, Proton ile çalıştırılan oyunların çoğunda aynı performansı, bazılarında daha iyi bir performans da vermektedir. Bazılarında stabilizasyon sorunları olsa dahi oynanabilir. Bazı çalışmayan oyunları yapılandırarak oynamak da mümkündür. Tabii bütün oyunlar çalışmamaktadır, üstte belirttiğim gibi.
Popüler oyunlardan bahsedelim:
League of Legends (Lutris, Wine-ge-custom, 130 FPS, Windows'takiyle aynı)
Minecraft (Native/doğal, 460 FPS, Windows'ta 120 FPS veriyor)
God of War(Steam, Proton 7, 60 FPS, Windows'takiyle neredeyse aynı)
God of War 3(RPSC3, FPS'i sabitlikten kaldırdıktan sonra Windows'a 30 FPS fark atıyor)
RDR 2(Steam, Proton 7, 60 FPS, FPS sabitliğini kaldırdıktan sonra Windows'tan çok az daha fazla performans veriyor)
Devil May Cry 5(Steam, Proton 7, 60 FPS, Windows'tan daha az performans veriyor ama oynanabilir)
Test ettiğim oyunlar bunlar. Şimdi ne yapmanız gerektiğinize geçelim, karar vermek.
GNU/Linux size cazip geldiyse rehbere devam edebilirsiniz.
1- Distribution/Distro/Dağıtım seçmek:
Burada önerdiğim birkaç dağıtım var, Arch Linux, Debian, Fedora Everything.
Aralarından tercih sıralayacak olsaydım, 1. Arch Linux, 2. Fedora, 3. Debian olurdu.
Arch Linux gerek lightweight yani hafiflik konusunda çok iyi, tamamen kişiselleştirilebiliyor. Fedora'da da aynı durum var fakat Arch performansını yakalayamadığını düşünüyorum. Fedora'nın daha basit bir kurulumu vardır bu arada. Arch Linux kurabileceğiniz en zor distrolardan birisidir, bilginiz olsun. Debian aralarından en basiti fakat aralarında en geri kalmış olanı bana göre. Yaparım diyorsanız Arch Linux tavsiye ederim, performans ve özelleştirme istiyorum diyorsanız Fedora, basit olsun diyorsanız Debian iyidir.
2- Kurulum esnasında doğru seçim yapmak:
Evet bu kısım da önemlidir. En hafif şekilde kurmalısınız ki en iyi performansı alabilesiniz. Daha sonra ihtiyacınız olan programları indirebilirsiniz tabii.
3- Kurulum sonrası:
Arch'a yoğunluk vereceğim, bilginiz olsun. Ama yine de bilgi bırakacağım.
1- Sürücülerin Kurulması:
Ekran kartı ve ses sürücülerini kurmanız gerekmektedir.
Ses sürücüleri:
Burada ses sürücünüz için özel bir seçeneğiniz var mı araştırın, yoksa direkt pipewire-pulse ya da pulseaudio indirip devam edebilirsiniz.
Tavsiyem pipewire-pulse üzerinedir, çünkü yeni nesil bir sürücüdür ve pulseaudio'ya göre daha iyi performans vermektedir.
Çoğu masaüstü ortamı PulseAudio kullanmaktadır ve PulseAudio yeterlidir, gerek olduğunu düşünüyorsanız;
Fedora: Changes/DefaultPipeWire - Fedora Project Wiki
Debian: PipeWire - Debian Wiki
Arch Linux: PipeWire - ArchWiki
Gelelim ekran kartı sürücülerine:
Fedora NVIDIA: Fedora AMD: sudo dnf install mesa
Debian NVIDIA: NvidiaGraphicsDrivers - Debian Wiki
Debian AMD: AtiHowTo - Debian Wiki
Arch Linux NVIDIA:
CodeNames şuradan mimarilere ulaşabilirsiniz.
Fermi mimarisi için:
Tesla mimarisi için:
Kepler mimarisi için:
bunun dışında ekran kartınız yeni nesilse ve 470 sürümünün üstünü destekliyorsa direkt olarak
Arch Linux AMD:
Hepsi için:
Ekran kartınız DirectX 12 desteklemiyorsa
Yükledikten sonra yeniden başlatın.
3- Gerekli programların kurulması:
Bu durumda, oyun oynayacak birisi için Lutris, Steam ve Wine'a ihtiyacı var.
Sıfır bir Arch için ilk başta AUR yardımcısı
Steam dışında oyun oynayacaksanız:
Daha sonra:
Derleme uzun sürebilir.
Daha sonra terminale
Rehber bu kadardı, ihtiyacınız olan herşey kurulmuş oldu. Hatam varsa söyleyin, düzelteyim.
Şimdi, bu rehberde size anlatmak istediğim, Linux'un kernelinin diğer işletim sistemlerinden daha iyi olup bunun oyun performansına da etki etmesi. Şu anda karşılaştırabileceğimiz 3 tane işletim sistemi var, MacOS, Windows, GNU/Linux.
MacOS ve Windows performans açısından neredeyse aynı(Windows'un performans konusunda biraz daha iyi olduğunu düşünüyorum), oyun konusunda da. Çok fazla bloatware yani gereksiz yazılım bulunuyor. Evet yapılandırılabiliyor fakat bu kernel sıkıntısını asla çözmez. Bu durumda tek bir seçenek kalıyor, GNU/Linux.
İlk olarak, herkesin bir antipati beslediği dönem olmuştur GNU/Linux'a, o dönemdeki yetersizliğinden dolayı. İnsanlar bir işletim sistemini oyun performansına göre yargılıyor, ve bu çok yanlış. Artık geldiğimiz durumda GNU/Linux tam olarak performans verebilmekte, çoğu oyunda da bunu sağlayabilmektedir. Wine ve Proton'un birleşmesiyle de Steam çok güzel bir adım attı zaten. Proton, şu anda popüler oyunlardan 100 oyun içerisinden 80'ini çalıştırabiliyor. Çalıştıramadıklarına da gelirsek, Valorant, Tom Clancy's Rainbow Six Siege, COD: Modern Warfare 2, Hunt: Showdown gibi oyunlar. Bu oyunların da çalışmamasının sebebi şu anda Anti-Cheat uygulamalarının GNU/Linux'u destekleyememesidir, GNU/Linux'a göre ayarlanmamasıdır. Örnek verirsem şu anda TF2 oyunundaki hilelerin çoğu GNU/Linux portundan geliyor. GNU/Linux platformunda Native, yani doğal olarak var olan bir oyunun hile tespiti daha zor. Bu, GNU/Linux'un gelişmiş güvenlik sistemlerinden kaynaklanmaktadır. Farkını burada ortaya koyar her zaman.
Native yani doğal oyunlarda her işletim sistemine performans olarak net fark koyar GNU/Linux. Wine, Proton ile çalıştırılan oyunların çoğunda aynı performansı, bazılarında daha iyi bir performans da vermektedir. Bazılarında stabilizasyon sorunları olsa dahi oynanabilir. Bazı çalışmayan oyunları yapılandırarak oynamak da mümkündür. Tabii bütün oyunlar çalışmamaktadır, üstte belirttiğim gibi.
Popüler oyunlardan bahsedelim:
League of Legends (Lutris, Wine-ge-custom, 130 FPS, Windows'takiyle aynı)
Minecraft (Native/doğal, 460 FPS, Windows'ta 120 FPS veriyor)
God of War(Steam, Proton 7, 60 FPS, Windows'takiyle neredeyse aynı)
God of War 3(RPSC3, FPS'i sabitlikten kaldırdıktan sonra Windows'a 30 FPS fark atıyor)
RDR 2(Steam, Proton 7, 60 FPS, FPS sabitliğini kaldırdıktan sonra Windows'tan çok az daha fazla performans veriyor)
Devil May Cry 5(Steam, Proton 7, 60 FPS, Windows'tan daha az performans veriyor ama oynanabilir)
Test ettiğim oyunlar bunlar. Şimdi ne yapmanız gerektiğinize geçelim, karar vermek.
GNU/Linux size cazip geldiyse rehbere devam edebilirsiniz.
1- Distribution/Distro/Dağıtım seçmek:
Burada önerdiğim birkaç dağıtım var, Arch Linux, Debian, Fedora Everything.
Aralarından tercih sıralayacak olsaydım, 1. Arch Linux, 2. Fedora, 3. Debian olurdu.
Arch Linux gerek lightweight yani hafiflik konusunda çok iyi, tamamen kişiselleştirilebiliyor. Fedora'da da aynı durum var fakat Arch performansını yakalayamadığını düşünüyorum. Fedora'nın daha basit bir kurulumu vardır bu arada. Arch Linux kurabileceğiniz en zor distrolardan birisidir, bilginiz olsun. Debian aralarından en basiti fakat aralarında en geri kalmış olanı bana göre. Yaparım diyorsanız Arch Linux tavsiye ederim, performans ve özelleştirme istiyorum diyorsanız Fedora, basit olsun diyorsanız Debian iyidir.
2- Kurulum esnasında doğru seçim yapmak:
Evet bu kısım da önemlidir. En hafif şekilde kurmalısınız ki en iyi performansı alabilesiniz. Daha sonra ihtiyacınız olan programları indirebilirsiniz tabii.
3- Kurulum sonrası:
Arch'a yoğunluk vereceğim, bilginiz olsun. Ama yine de bilgi bırakacağım.
1- Sürücülerin Kurulması:
Ekran kartı ve ses sürücülerini kurmanız gerekmektedir.
Ses sürücüleri:
Burada ses sürücünüz için özel bir seçeneğiniz var mı araştırın, yoksa direkt pipewire-pulse ya da pulseaudio indirip devam edebilirsiniz.
Tavsiyem pipewire-pulse üzerinedir, çünkü yeni nesil bir sürücüdür ve pulseaudio'ya göre daha iyi performans vermektedir.
Çoğu masaüstü ortamı PulseAudio kullanmaktadır ve PulseAudio yeterlidir, gerek olduğunu düşünüyorsanız;
Fedora: Changes/DefaultPipeWire - Fedora Project Wiki
Debian: PipeWire - Debian Wiki
Arch Linux: PipeWire - ArchWiki
Gelelim ekran kartı sürücülerine:
Fedora NVIDIA: Fedora AMD: sudo dnf install mesa
Debian NVIDIA: NvidiaGraphicsDrivers - Debian Wiki
Debian AMD: AtiHowTo - Debian Wiki
Arch Linux NVIDIA:
CodeNames şuradan mimarilere ulaşabilirsiniz.
Fermi mimarisi için:
nvidia-390xx-dkmsTesla mimarisi için:
nvidia-340xx-dkmsKepler mimarisi için:
nvidia-470xx-dkmsbunun dışında ekran kartınız yeni nesilse ve 470 sürümünün üstünü destekliyorsa direkt olarak
nvidia sürücüsünü kurabilirsiniz.sudo pacman -S nvidia-settings nvidia-utils opencl-nvidia primus_vk python-pycuda lib32-libvdpau lib32-nvidia-utils lib32-opencl-nvidia lib32-primus_vk python-glfw vkd3d lib32-vkd3d çakışıyor derse kurmayın, çakışan paketi komuttan silip tekrar kurun.Arch Linux AMD:
Hepsi için:
mesa lib32-mesa vulkan-radeon lib32-vulkan-radeonEkran kartınız DirectX 12 desteklemiyorsa
vulkan-radeon yerine amdvlk ve lib32-amdvlk seçin. İki paketi aynı anda kurmayın. İki paketi aynı anda kurarsanız çalışmaz, oyunlar açılmaz.Yükledikten sonra yeniden başlatın.
3- Gerekli programların kurulması:
Bu durumda, oyun oynayacak birisi için Lutris, Steam ve Wine'a ihtiyacı var.
Sıfır bir Arch için ilk başta AUR yardımcısı
yay kurun:
Kod:
git clone https://aur.archlinux.org/yay-git.git
cd yay-git
makepkg -siSteam dışında oyun oynayacaksanız:
Daha sonra:
yay -S lutris lutris-wine-gityay -S vkd3d wine-mono lib32-vkd3d wine-staging winetricks bottles proton-ge-custom protontricks-git protonup-qt wine-lol dxvk-binyay -S steam steam-native-runtime bottles llvm-proton-bin proton-ge-custom protontricks-git protonup-qt vkd3d-proton-mingw-gitsudo pacman -S lib32-libldap giflib lib32-giflib libpng lib32-libpng libldap lib32-libldap gnutls lib32-gnutls mpg123 lib32-mpg123 openal lib32-openal v4l-utils lib32-v4l-utils libpulse lib32-libpulse alsa-plugins lib32-alsa-plugins alsa-lib lib32-alsa-lib libjpeg-turbo lib32-libjpeg-turbo libxcomposite lib32-libxcomposite libxinerama lib32-libxinerama ncurses lib32-ncurses opencl-icd-loader lib32-opencl-icd-loader libxslt lib32-libxslt libva lib32-libva gtk3 lib32-gtk3 gst-plugins-base-libs lib32-gst-plugins-base-libs vulkan-icd-loader lib32-vulkan-icd-loader cups samba dosbox libwrap lib32-libwrap lib32-pipewire pipewire wireplumber pipewire-pulse gamemode innoextract lib32-gamemode lib32-vkd3d vkd3d pulseaudio ile çakışıyor hatası alırsanız o paketi kurup kurmamak size kalmış, bilginiz olsun.Derleme uzun sürebilir.
Daha sonra terminale
winecfg yazıp kitaplıklara gelin, d3d10 ve d3d11 paketleri ekleyip düzenle kısmından doğal olarak seçin.Rehber bu kadardı, ihtiyacınız olan herşey kurulmuş oldu. Hatam varsa söyleyin, düzelteyim.
Son düzenleyen: Moderatör: