S400'ün faturası şimdi ne olacak?

Silinen üye dedi:

TF-X jetimiz 2026'da 4.5 nesil olarak ilk uçuşunu yapar, 2030'da seri üretime geçer.

Genişletmek için tıkla...

Bence aşırı iyimsersin bu konuda. PAK-FA, JSF gibi projelerin sürelerine bakarsan ilk yerli savaş jetini yapacak bir ülke için bu süreler olabilecek bir şey değil. Umarım sen haklı çıkarsın da eksiklerimizi daha çabuk gideririz orası ayrı ama bu dediğin tarihlere en ufak bir ihtimal bile vermiyorum.

En basit örnek, savaş jeti alanında Dünya'nın en tecrübeli 2 ülkesinden biri 18 yıldır bir projeyi tamamlayamadı. Öteki ise 5 yılda ilk uçuşunu yaptı ama servise girmesi proje başlangıcından itibaren o kadar geliştirici ülkeye rağmen 14-15 yıl sürdü.

dogant dedi:

Şu ülke bunu yener, yerle bir eder diyen insan hiçbir şey bilmiyordur. Savaş binlerce değişkeni olan bir şey, kağıt üzerindeki verilere bakmıyor.

Genişletmek için tıkla...

Aaa simdi de savas uzmanı mı oldun? Dur tahmin edeyim bence sen harekat subayı falan da cıkarsın. Dogru soyle filoda haftalık ucusları falan yazıyor musun?

İşine geldiği gibi yorum yapmakta, mesajları çarpıtmakta üstüne yok. Master falan yapmışsın. Arkalarda kalan, sana sorduğum soruları cevapla. Dur bir tahmin daha yapayım, o soruların cevaplarını okuğun 2-3 sitede bulamadın değil mi?

Ezberlerin, kopyala yapıştırların adamısın. Havacılık bilgin yerlerde (aylar/yıllar önce farklı konularda sana verdiğim dersleri unutmamışsındır) hala karşı tarafa bilgisiz diye saldıracak yüzü bulabiliyorsun. Garipsin.

Yararsız Üye dedi:

Bence aşırı iyimsersin bu konuda. PAK-FA, JSF gibi projelerin sürelerine bakarsan ilk yerli savaş jetini yapacak bir ülke için bu süreler olabilecek bir şey değil. Umarım sen haklı çıkarsın da eksiklerimizi daha çabuk gideririz orası ayrı ama bu dediğin tarihlere en ufak bir ihtimal bile vermiyorum.

En basit örnek, savaş jeti alanında Dünya'nın en tecrübeli 2 ülkesinden biri 18 yıldır bir projeyi tamamlayamadı. Öteki ise 5 yılda ilk uçuşunu yaptı ama servise girmesi proje başlangıcından itibaren o kadar geliştirici ülkeye rağmen 14-15 yıl sürdü.

Genişletmek için tıkla...

Dostum okuduğunuzu anlamıyorsunuz, 4.5+ nesil bir jet yapmak bizim için hayal değil. 5. nesil boyutunu artık Block olarak yaparız. Devlet zaten ilk uçak 4.5+ nesil olacak diyor. İlk uçak Fransız Rafale'nin stealh görünümlü modeli gibi olacak. Biz yıllardır alt yüklenici ve parça üretici olarak çalışıyoruz, ürettiğimiz F-16'lar ve F-35 gövde parçası işin içine dahil edilince en azından hiç tecrübesiz değiliz. Yapamadığımız yerler içinde BAE System ile birlikte çalışıyoruz zaten. Türkiye bu jeti tek başına yapmıyor ve siz bunu nasıl görmezden geliyorsunuz anlayamıyorum. En önemli şey yazılım ve biz bu konuda koşarak gidiyoruz. İnsansız sistemlerden tutun, bütün hava araçlarının yazılımını yapan ve çalışan mühendislerimiz bu projeye de yardımcı oluyor. Bizi engelleyen tek şey motordur, şuan motor üretibilseydik bize 2029 net tarih verilirdi. Projenin tasarım temellerinin 2010'larda atıldığını farz edersek eğer, 4.5+ nesil bir jet üretmemiz için 20 sene ideal bir süre. Bitirmemelerini sebebi 5. nesil olmasını istemeleridir.

5. nesil yeni bir segment demektir ama 4.5+ nesil şuan yapılabilir ve mühendisi devşirilebilir bir sınıftadır. Ruslar jet yapamıyor sadece kaporta yapıyorlar. 4.5 nesil SU-35'den öteye 20 sene içinde gidemezler. Amerikanın elinde dünyanın her yerinden toplanmış ve cebine deste deste para basılan güncel mühendisler var ama Ruslar sovyetlerden sonra bütün uçak mühendislerini kaybetti. Ruslara uçak yapanların içinde çok az Rus kökenli mühendis bulabilirsin, ona rağmen iyi toparladılar. BAE Systems ve devşirilen mühendislere ödenen parayı görseniz inancınız artardı belki. Varımızı yoğumuzu bu projeye bastık, başarısız olacağımızı zannetmiyorum sadece geçikme illaki yaşanacaktır, söylendiği senede üretilen uçak yoktur ama dediğim gibi bu rakamlar ortalama olarak verilir, 1 aşağı 2 yukarı seri üretime geçer. Önemli olan ilk uçuşunu sağ salim yapmasıdır, gerisi gelecektir. F-16'lar gerekli modernizasyondan sonra 10+ sene boyunca tehdit olmayı sürdürebilir.

Fransızlar gibi katmanlı ilerleyebiliriz. 4.5+ nesilden başlayıp acil uçak ihtiyacımıza cevap verip kazandığımız tecrübeyle 5. nesle doğru ilerleyebiliriz. Hayalet uçak da aman aman şart değil gerçekçi baktığımızda. Her şeyden önce bu uçaklar da radara yakarlanıyor, tek özellikleri radar kestilerinin düşük olması. Türkiye'ye F-15/F-16 tarzında hava havada istenileni veren, bombalamada da doyuran bir uçak hayli hayli yeter başlangıç için.

Motor en büyük büyük sorun. Motoru yapamayız. Alamazsak da bütün proje SU-57'den öte geçemez. Hadi Ruslar SU-57'yi SU-35 motoru ile 4.5+ Nesil olarak uçuruyor da biz ne ile uçuracağız?

Silinen üye dedi:

Dostum okuduğunuzu anlamıyorsunuz, 4.5+ nesil bir jet yapmak bizim için hayal değil. 5. nesil boyutunu artık Block olarak yaparız.

Genişletmek için tıkla...

Silinen üye dedi:

Projenin tasarım temellerinin 2010'larda atıldığını farz edersek eğer, 4.5+ nesil bir jet üretmemiz için 20 sene ideal bir süre.

Genişletmek için tıkla...

Şu ana kadar kaç tane proje çöpe atıldı... Sen o tarihlere çok bel bağlama, uçak yapamayız demiyoruz.

1- Projenin tamamlanabileceğinin bir garantisi hâlâ yok. Örnek verdiğin uçakların üreticileri yüz yıldır savaş uçağı yapıyorlar. Know-how, AR-GE sahibiler her konuda. Biz ise daha çoğunda bunlara sahip değiliz, ilk jet projemiz bu. O dediğin tarihlerin olmasına ihtimal vermiyorum, art niyetli de değilim ve umarım yanılırım diyorum. Fakat Dünya'daki teknoloji/sermaye/tecrübe mekanikleri ortada, ben geçmişte olanlardan bahsediyorum sen gelecekte "olmasını umduğun" bir şeyden. Ne olacağını da zaman gösterecek ve ben ne yazık ki senin iyimserliğine sahip değilim. Geçmiş genellikle geleceğin de aynası oluyor çünkü.

2- Bu projenin ilk 4-5 yılı tamamen sözlü olarak hangi konulara yoğunlaşılması gerektiği gibi şeylerin kararlarına çalışılarak geçti. Fiziksel bir şeyler daha yeni yeni elimize geliyor, uçağın kaç motorlu olacağına bile birkaç yıl önce karar verildi. 2026 yılında ilk uçuş demek projenin "fiziksel" anlamda başlanmasından sonraki 11. yıla denk geliyor, Rusya gibi bir ülke geçmişinde SU-27 platformu olmasaydı o sürede 4.5 nesildeki bir uçağı zor yetiştirirdi. Biz daha yolun çok başındayız ve unutma, bu projede de dışa bağımlıyız.

@Silinen üye İlgili şahsa çok kasma, anlatamazsın. 150 füze bittiğinde ne yapacaksın demiş. Turkiye'nin bu alımla saldırıdan savunmaya gectigini soylemis. Biz ne zaman saldırgan bir ulke olduk? Bizi tehdit etmeyen bir gücü biz ne zaman vurduk? İsrail miyiz biz? Rusya mıyız biz? Avrupa mıyız biz? ABD miyiz biz?

Hala tutturmuş Patriot diye. Arkadaşım anlamıyorsun galiba, bomboş sistemi etmeyecek paralara sana satarak elden çıkartmaya çalıştılar. Onun öncesinde çizdikleri yan da cabası. Turkiye'yi hala salak bir ulke olarak gorup eldeki bos sistemleri yuksek fiyattan satarak caresiz bir sekilde evet abi diyeceklerini sanıyorlar. Sonuc ne oldu? S-400 alındı. Ezik gordugun cocugun ustune cok gidersen boyle olur.

Yararsız Üye dedi:

Şu ana kadar kaç tane proje çöpe atıldı... Sen o tarihlere çok bel bağlama, uçak yapamayız demiyoruz.

1- Projenin tamamlanabileceğinin bir garantisi hâlâ yok. Örnek verdiğin uçakların üreticileri yüz yıldır savaş uçağı yapıyorlar. Know-how, AR-GE sahibiler her konuda. Biz ise daha çoğunda bunlara sahip değiliz, ilk jet projemiz bu. O dediğin tarihlerin olmasına ihtimal vermiyorum, art niyetli de değilim ve umarım yanılırım diyorum. Fakat Dünya'daki teknoloji/sermaye/tecrübe mekanikleri ortada, ben geçmişte olanlardan bahsediyorum sen gelecekte "olmasını umduğun" bir şeyden. Ne olacağını da zaman gösterecek ve ben ne yazık ki senin iyimserliğine sahip değilim. Geçmiş genellikle geleceğin de aynası oluyor çünkü.

2- Bu projenin ilk 4-5 yılı tamamen sözlü olarak hangi konulara yoğunlaşılması gerektiği gibi şeylerin kararlarına çalışılarak geçti. Fiziksel bir şeyler daha yeni yeni elimize geliyor, uçağın kaç motorlu olacağına bile birkaç yıl önce karar verildi. 2026 yılında ilk uçuş demek projenin "fiziksel" anlamda başlanmasından sonraki 11. yıla denk geliyor, Rusya gibi bir ülke geçmişinde SU-27 platformu olmasaydı o sürede 4.5 nesildeki bir uçağı zor yetiştirirdi. Biz daha yolun çok başındayız ve unutma, bu projede de dışa bağımlıyız.

Genişletmek için tıkla...

Bağımlı olduğun konu motor ve prototip modelde kullanılacak motorlar teslim edildi. 2026'da ilk uçuşunun yapması neden iyimser olsun? uçan uçak bitmiş mi demek oluyor? bütün sistemleri geliştirilmeye devam edecek. İlk uçuşun ne olduğunu ne için yapıldığını unutmuşsun belli ki. Ruslar ile kıyasladığın için bu kıyasın pek değeri yok çünkü Ruslar elde olanı geliştiriyor, onlarında çok ileride olduğunu söyleyemezsin. Ben proje net tarihte çıkmaz illaki aşağı yukarı sarkacaktır diyorum ve sen bunu yazmışsın çünkü yazılanı okumadan yüzeysel bakıp cevap veriyorsunuz. Şuan senin veya benim dediğimin önemi yok, zamanla her şey ortaya çıkacak ve bu projenin olacağına inanıyorum çünkü bu devletin ihtiyacıdır, yatırımlarını üst seviyede yapmıştır. Ruslar dışarıdan bir şey almıyor, her şeyi kendileri yapıyorlar o yüzden projenin gerçekleşmesi uzun ve zorlu oluyor. Biz nereden baksan motorunu, tasarımını, aviyoniğini, yazılımını her şeyini çok fazla firma ile ortak yürütüyoruz. İmzalar atıldı ve paralar ödendi, bu saatten sonra caymada onlara çok fazla hasar ve güven kaybı yaşatacaktır. CAATSA olsa bile İngiliz firmasını kolay kolay etkilemez. Bu projeye ileride ortakların gireceğini de düşünüyorum. Toplum olarak inançlı ve öngürülü olmayılız, negatif toplumlardan hiçbir halt çıkmaz dostum bunu bilmen gerekiyor. Başlamak bitirmenin yarısıdır, yapamayız diye oturursan zaten hiçbir şey üretemezsin. Kimse birden üretmedi, basamakları teker teker çıkacağız ve her şeyi üreteceğiz.

F-35 isteniyorsa, S-400 pasif halde duracak. Bu kadar basit.

S-400 kendi içinde radara sahip olsa bile, NATO'nun radar ağı gibi sisteme entegre edilmedikçe işe yaramayacaktır. Sadece kendi radarı için tanımlı mesafe ve görev durumda kalacaktır. Bu resmen özelliklerinin %20'ini kullanmak gibi geliyor.

Rus savaş uçağı mevzusuna gelince ise yabancı kaynakların Rusya'nın pasif sensör üretiminde güçlük geçtiğini yazıyorlar. Haliyle 5. nesil Rus uçağı sadece denemede kalacak gibi gözüküyor. Kimse Rusya ile çalışmak istemiyor.

İşin kısa özeti ise NATO ağına entegre olabilen ve tasarımı yerli bir ürüne ihtiyacımız var. Yoksa 1 arpa boyu yol gidemeyiz. Başka ülkelerin çıkarı için ürün sattığı ülke olmamalıyız.

Jira dedi:

@Silinen üye İlgili şahsa çok kasma, anlatamazsın. 150 füze bittiğinde ne yapacaksın demiş. Turkiye'nin bu alımla saldırıdan savunmaya gectigini soylemis. Biz ne zaman saldırgan bir ulke olduk? Bizi tehdit etmeyen bir gücü biz ne zaman vurduk? İsrail miyiz biz? Rusya mıyız biz? Avrupa mıyız biz? ABD miyiz biz?

Hala tutturmuş Patriot diye. Arkadaşım anlamıyorsun galiba, bomboş sistemi etmeyecek paralara sana satarak elden çıkartmaya çalıştılar. Onun öncesinde çizdikleri yan da cabası. Turkiye'yi hala salak bir ulke olarak gorup eldeki bos sistemleri yuksek fiyattan satarak caresiz bir sekilde evet abi diyeceklerini sanıyorlar. Sonuc ne oldu? S-400 alındı. Ezik gordugun cocugun ustune cok gidersen boyle olur.

Genişletmek için tıkla...

Son mesajımıda yazdım zaten bundan sonra söyleyecek söz yok. Üstümüze geldiler bizde yapmamız gerekeni yaptık. Bu arkadaş bize verecekleri bomboş model ve ihraç modeli patriotların daha iyilerinin suudilerin kafasında patladığını bilmiyor. Ve verdikleri fiyatlardan S-400'ün 10 katı bir şey, biz S-400'ün ödeyebildiğimiz kadar kısmını ruble ile ödeceyeceğiz ve taksitlere böldük. S-400 sana 1 vida bile transfer ediyorsa her zaman daha karlıdır, Patriot'da böyle bir şey de yok. NATO ülkesisin ve sana bir şey satmıyorlar ve hala batıyı savunuyorlar. Akdeniz ve Ege kaynarken bize asla Patriot'un çöpünü bile vermezler. Yunan - Türk dengesini asla bozmazlar, İsrail'e üstünlük sağlayacak sistemi asla kurdurmazlar. Diyecek söz yok.

Jira dedi:

Aaa simdi de savas uzmanı mı oldun? Dur tahmin edeyim bence sen harekat subayı falan da cıkarsın. Dogru soyle filoda haftalık ucusları falan yazıyor musun?

İşine geldiği gibi yorum yapmakta, mesajları çarpıtmakta üstüne yok. Master falan yapmışsın. Arkalarda kalan, sana sorduğum soruları cevapla. Dur bir tahmin daha yapayım, o soruların cevaplarını okuğun 2-3 sitede bulamadın değil mi?

Ezberlerin, kopyala yapıştırların adamısın. Havacılık bilgin yerlerde (aylar/yıllar önce farklı konularda sana verdiğim dersleri unutmamışsındır) hala karşı tarafa bilgisiz diye saldıracak yüzü bulabiliyorsun. Garipsin.

Genişletmek için tıkla...

Herhangi uzmanlık gerektiren bir yorum yapmadım, sadece şu ülke bu ülkeyi yener tarız konuşan insanlar hiçbir şey bilmiyor dedim. Birkaç savaştan örnek attım.

Bundan bile uzmanlık geyiği yapman ne kadar acı ve konu ile ne kadar ilgi ve alakalı olduğunu gösteriyor.

Ne dersi verdin acaba? Her konuda ne kadar bilgisiz olduğunu ortaya koyup, böbürleniyorsun. 6 ay önce yazdıklarınla geldiğimiz nokta arasında dağlar kadar fark var.

Okuduğum 2-3 site mi? Benim baktığım kaynakları hayatın boyunca okumadığın nasıl da belli oluyor. Ben bu konularda birçok yabancı makale okudum, zamanında sana da attım ama hiçbirini açıp okumadın bile.

O kadar anlamsız bir tartışmanın içindeyim ki şu an her anı vakit kaybı...