Sert A319 inişi ve kaptan pilotun hızlı müdahalesi!

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.

Üçüncü taraf çerezlerini kabul et

Videoda bir Airbus A319 uçağının inişini görüyoruz. easyJet Havayolları'na ait bu uçak ile ve bilinmeyen bir havalimanında ''base check'' veya diğer adıyla ''circuit training'' yapılıyor. Öncelikle kısaca bunun ne olduğundan bahsedelim.

Bir uçağın tip eğitimini tamamlayan pilotların, gerçek uçakla yolcusuz olarak eğitmen / gözetmen pilot eşliğinde bir havalimanını bir kaç kez turlayarak yaptıkları uçuşlardır. 4 veya 5 kez inilip tekrardan kalkış yapılır ve en sonunda full stop yani son iniş yapılır, gözetmen, pilotun yeterli seviyede olduğuna karar verirse gerçek uçuşlara başlar.

Konuya dönelim. Yardımcı pilot, yaklaşmada oldukça hızlı bir alçalma yapıyor, yaklaşma hiç stabil değil. Yere değmeden hemen önce yapılan palye (flare) manevrasında ise uçak halen hızla alçalmaya ve de hız düşmeye devam ettiği halde gazı kesince alçalma hızı iyice artıyor ve uçak oldukça sert bir şekilde yere çarpıyor. Kaptan pilot, yardımcı pilot gazı kestikten hemen sonra kontrolü devralıp tam gaz verse de nafile. Jet motorları komut verdiğiniz anda direkt olarak işlemediği için, itki kuvveti bir kaç saniye sonra motora gidiyor ve uçak çarpmayı yaşadıktan sonra motorlar hızlanıyor. Neyse ki uçağa ağır bir hasar olmadan tekrar havalanıyorlar.

Videonun en sonunda duyulan ''Priority left!'' uyarısı ise, soldaki kontrol kolu (sidestick)te öncelik olduğunu gösteriyor. Çoğunuzun bildiği üzere Airbus'un yeni nesil uçaklarında kontrol yüzeyleri bir birine bağlı değildir ve de FlyByWire ismi verilen bir sistem aracılığı ile pilotun verdiği komutlar önce sisteme, sonra işlenip uçağın hareketli parçalarına iletilir. Böylelikle pilotun iş yükü, kontrol yüzeyine uygulaması gereken güç azalır, uçuş daha emniyetli / güvenli olur ve de bu sistemin ek olarak pilota verdiği açı limitleri ile daha hassaslık sağlanır. İşte bu kontrol yüzeyleri bir birine bağlı olmadığı için birini oynattığınızda öbürü onla beraber eş olarak hareket etmez. Böylelikle iki kontrol kolu da farklı olarak yönetilebilir. Kaptan pilotun kontrol yüzeyini kendine çektiği (uçağın burnunu kaldırır), yardımcı pilotun kontrol yüzeyini ileri ittirdiği (uçağın burnunu ittirir) bir durumda iki taraf da farklı komutlar verdiği için ikisi de uçağa işlenmez ve uçak ''Dual input'' diye bir uyarı verir. Yani; ''İki farklı işlem oluyor ve de ben bunları işleyemiyorum'' gibi bir şeydir bu. Pilotlardan birisi kendi kontrol kolundaki kırmızı, otopilotu devre dışı bırakma tuşuna uzun süre basılı tuttuğunda kontrol kolu önceliği onun kontrol koluna geçer. Ve uçak ''Priority left, öncelik sol kontrol kolunda'' ya da ''Priority right, öncelik sağ kontrol kolunda'' şeklinde uyarılar verir ve panelde bunu ek olarak gösteren bir uyarı ışığı belirir. İşte videonun en sonunda ''Priority left!''uyarısını duymamız, kaptan pilotun kendi kontrol kolundaki tuşa basılı tutup uçağın önceliği kendi kontrol koluna vermesini sağlamak için bir hareket yaptığını gösterir.