Server Bilgisayar Nedir ?

Arkadaşlar server(sunucu) bilgisayarlar nedir ? Ne işe yararlar ?

İsminden de anlaşılacağı üzere serverların olduğu bir bilgisayardır. Örneğin XXX Hosting'den bir sunucu kiraladın diyelim. Senin sunucu bu server bilgisayarlarda açılır.

Eksik Bilgi Çok Ama Bunlarda Sende Bir fikir Oluşmasını Sağlar.

İSTEMCİ(SUNUCU)

Özet
İstemci, sunucudan istekte bulunan, sunucudaki verileri kullanabilen yapılardır.Örnek olarak bir web sayfasını verilebilir.İstemci konumundaki web sayfası, sunucu(server) dan bir istekte bulunur ve bunun sonucunda sunucu,istenen verileri istemciye ulaştırır.basit bir şekilde istemci bu şekilde çalışmaktadır.
Sunucuların genel çalışma yapısı böyle olmakla birlikte üzerinde çalıştığı makinanın(server)yüksek performan gerektiren yapılar olması gerekmektedir.Bu çalışmamızda serverların donanım yapısı,sistem gereksinimleri ve server çeşitleri araştırılmıştır.Server bilgisayarların donanım istiyaçları,tercih edilmesi gereken standartlar,avantajları ve dezavantajları nelerdir araştırılmıştır.


İstemci Mimarileri
Sunucu, herhangi bir ağ üzerinde bir programı veya bir bilgiyi tutan farklı kullanıcılara, sistemlere paylaştıran ve dağıtan donanım veya yazılıma verilen genel isimdir. En önemli nokta ise sunucuların bir bilgisayar ağına bağlı olmasıdır. Yapısal olarak sunucuların, sorunsuz çalışmak üzere yüksek konfigrasyonda imal edilmiş, güvenilir, çoklu kullanıcıya hizmet eden bilgisayar sistemleridir. Örneğin bir kurumda bütün bilgisayarları ve kullanıcıları denetleyen bir sunucu olabilir buna Domain Sunucu, şirkette dosya paylaşımlarını dağıtan denetleyen yetkilendiren bir sunucu olabilir buna Dosya Sunucu (File Server) denir
Donanımsal olarak sunucuların, sorunsuz çalışmak üzere inşaa edilmiş, güvenilir, çoklu kullanıcıya hizmet eden bilgisayar sistem(ler)i olduğunu söyleyebiliriz. Örneğin, PC Labs'ın bulunduğu bilgisayar sistemi bir sunucudur ve bu bilgiler Internet aracılığı ile siteyi ziyaret edenlere bilgiler dağıtılır/paylaşılır. Bilgisayar sunucularının yanında, yazılım sunucuları da mevcut. Örneğin, MySQL Server bir veritabanı sunucu yazılımıdır ve bunu bir sunucuya yüklediğimiz zaman bu sunucuya genellikle database server (veritabanı sunucusu) deriz.
Bir web sayfası içerisinde bazı olaylar sunucu tarafında bazı olaylar ise istemci (client) tarafında gerçekleşir.Örnek verecek olursak ; Bir üyelik işlemi gerçekleştirildiğinde girdiğimiz değerler Sunucu’ya bildirilir.İstemciden sunucuya gönderilen kodlar, sunucu tarafındaki bazı programlar ile çalıştırılır ve sonuç tekrar istemciye html kodu olarak gönderilir.Bu sunucu tarafında gerçekleşen bir eylemdir.Fakat web sitemizde bir butona bastığımızda bize bir uyarı mesajı veriliyor ise bu istemci tarafında çalışan bir olaydır.Yani olaylar, server tarafına hiç ulaşmadan doğrudan tarayıcımız üzerinde gerçekleşir.
Bir ağda birden fazla sunucu birim bulunabilir. Karşıtı istemci (İngilizce: Client) dir.Çeşitleri de vardır: Shared Hosting (paylaşımlı barındırma), Co-Location, Reseller ve Dedicated Hosting (barındırma). Paylaşımlı barındırmada bir sunucuda birden fazla alan (İngilizce: domain) barındırılabilir. Co-Location, Kendi sunucumuzu özel hazırlanmış veri merkezlerinde yüksek hızda hizmet bağlantısı ile yayına açar. Dedicated, Sunucu ve bağlantı dahil tüm hizmetler firma tarafından karşılanır. Reseller Hosting de belli sayıda alan (domain), disk ve bandwidth sınırları ile kullanıcıya sunulur. Windows türevi ve UNIX türevleri mevcuttur.
Windows tarafından önceleri Windows NT vardı fakat zamanla Windows 2000 Server, Windows 2003 Server, Windows 2008 Server ve Windows 2012 Server piyasaya çıkmıştır.
Linux tabanlı Centos, RedHat ve SUSE dağıtımları da sunucu pazarında kendine yer edinmişlerdir.


Yapısı:
Sunucu bilgisayarlar yüksek donanım standartlarına sahip ve yüksek performansla çalışmaları gerekir.Donanım bakımından yüksek performans gereksinimi duyan bu makinaların donanımsal yapısı incelenmiştir.Bu inceleme sonucunda en temel bileşenler günün şartlarına göre nasıl ve hangi özellikler sahip olması gerektiği farklı alt başlıklar olarak hazırlanmıştır.

1. Ram: Aslında sunucularda kullandığımz bellek tıpkı masaüstü sistemlerinde kullandıklarımız gibi DDR SDRAM, SDRAM veya RDRAM olabiliyor. Sunucularda genellikle ECC (Hata kontrol ve düzeltme mekanizması)'ye sahip olan bellekler tercih edilir ve kullanılan bellek miktarları fazla olduğu için "registered" bellek tercih edilir. Registered bellekler, üzerinde buluna bir çip sayesinde belleği sürekli tazeleyerek bilgilerin bütünlüğünü korurken, ECC özelliği de olası veri hatalarının düzeltiminde rol alır.
2. İşlemci: Sunucuların belki de en pahalı bileşenlerinin başında işlemciler geliyor. Sunucularda kullanılan işlemcileri masaüstü sistemlerde kullanılan işlemcilerden ayıran farkın başında çoklu işlemci desteği, daha geniş L1 ve L2 tampon bellekler geliyor. Çoğu kullanıcı, örneğin çift işlemci destekli anakarta 2 adet masaüstü işlemcisi taktığı zaman çift işlemci çalışabileceğini düşünüyor. Eskiden bu mümkün olabiliyordu ancak artık yeni işlemcilerde böyle birşey yok. İşlemcilerin de çoklu işlemci desteğini sunması gerekiyor. Bizim ilgileneceğimiz sunucular için AMD ve Intel'in ürettiği işlemciler kullanılıyor:

Intel: Xeon, Xeon MP, Itanium, Itanium 2
AMD: Athlon MP, Opteron

1. Veri Depolama: Hard disklerin farklı bağlantı çeşidi, farklı dönüş hızları, farklı miktarda tampon bellekleri bulunuyor. Bunların hepsi, disk seçiminde önemli. Ancak, sunucular için SCSI diskler çok uzun zamandan beri birincil tercih halinde. SCSI disklerin özellikle sunucular için geliştirildiğini ve uygun olduğunu söylememiz sanırım yanlış olmaz. Daha uzun ömürleri, daha hızlı komutlara cevap verebilmeleri, daha fazla performans sunabilmesi, daha fazla bant genişliği sunması onları sunucular için tercih sebebi yapıyor. Son zamanlarda SATA disklerin de SCSI'ye benzer hot-swap özelliğinden dolayı kullanıldığını görüyoruz ama bunun uygulamaları henüz yaygın değil. Günümüzdeki disk arabirimlerine ve sundukları bant genişliklerine bakalım:

ATA100: 100MB/s
ATA133: 133MB/s
Serial ATA: 150MB/s
Ultra160 SCSI: 160MB/s
Ultra320 SCSI: 320MB/s


Bant genişliğinin genelde performansı etkileyen birincil unsur olmadığını hatırlatmak gerekiyor.
Veri depolama deyince işin içine RAID giriyor. RAID, veri güvenliğinin ön planda olduğu noktalarda mutlaka kullanılması gereken bir yapı.
Ağ bağlantısı için gereken ethernet kartlarından bahsetmemiz de gerekiyor. Günümüzde anakart üzerinde entegre gelen ethernet kartları 1 gigabit'lik ve sonradan takacağınız ethernet kartı da muhtemelen 1 gigabit'lik olacak. Sunuculara birden fazla ethernet kartı takıp, bir ağdaki bilgileri, ikinci ağdaki sistemlere paylaştırmak mümkün olabilir. Ya da, bir kart devre dışı kaldığında diğeri devreye girerek çalışmaya evam edecek şekilde yapılandırılabilir.


Sunucu Çeşitleri
Her ne kadar günümüzde çok sık kullanılan sunucular, masaüstü sistemlerimize benzer olsa da, ayrıldıkları veya özelleştikleri bazı noktalar var:
1- Performans: Çoklu kullanıcıya hizmet edeceğinden, çoklu işlemci desteği, hızlı bir disk sistemi, fazla bellek miktarı barındırma.
2-Ölçeklenebilirlik: Kullanılan sunucunun ihtiyaçlara göre ne kadar güncelleştirilebileceği. Örneğin, artan yüke karşılık işlemci sayısını veya hızını artırabiliyor muyuz? Bellek miktarı ne kadar artıyor?
3- Güvenirlik ve Devamlılık: Kullanılan donanımlar yedekli mi? Arıza çıktığında yedeği Otomatik olarak devreye girip sorunsuz bir şekilde çalışmaya devam edilebiliyor mu?
Sunucuların kullanıldığı tek bir alan olmadığı için, farklı amaçlar için farklı donanımlarda ve özelliklerde sunucular bulmak mümkün. Örneğin, ufak bir işletmede kullanılan sunucunun 10-15 bilgisayara hizmet edeceğini varsayalım. Bu sunucu için öncelikli hedef %100 ulaşılabilirlik değil, sonuçta mesai bitince tüm sistemler gibi sunucu da kapatılıyor. Bu sistem için önemli olan, bilgi bütünlüğü. Bir web sunucusu için esas öncelik, %100 ulaşılabilirlik ve bilgi bütünlüğü. Günümüzde yüksek ulaşılabilirlik oranına ihtiyaç duyan datacenter'lar için, KOBİ'ler için, işlem gücünün maksimumda olması gereken işletmeler için farklı sunucular bulunuyor. Mainframe haricinde bizi ilgilendiren başlıca sunucu tiplerini listeleyelim:
1. Rack Mounted Server: Aslında günümüzdeki bir çok sunucu bu yapıda. Bu sunucuların esas amacı, az yr kaplaması ve özel bilgisayar raflarına yerleştirilebilmeleri. Kullanım amacına göre bu sistemler özelleştirilebiliyor.
Bu tarz sunucular 1U, 2U, 4U, 5U gibi ifadelerle ifade edilmekte. 1U ifadesi, unit, yani bir raf yüksekliğinde, yani 1.75 inç yüksekliğinde demek. 2U ise 3.5 inç yüksekliğinde demek. 1U veya 2U kasalara kurulan sunucular genellikle genişletilebilirlik açısından sınırlı oluyor. Bir bilgisayar rafında (fullrack) 42 birim (U) bulunduğunu da hatırlatalım. Bir çok organizasyon, yer sıkıntısının olduğu noktada bu raf sunucularını (rack server) kullanıyor. 1U kasa içerisine monte edilecek bir sistem aslına bakarsanız küçük ve orta ölçekli bir işletmenin ihtiyacını rahatlıkla karşılayabilecek özellikte olabiliyor. Raf tipi sunucuların genellikle datacenter'larda kullanıldığını görüyoruz. Zira ufak bir odada yaklaşık 378 tane 1U sunucu barındırılabilir!
2. Blade Servers (Blade Sunucular) : "Blade" için mantıklı bir Türkçe karşılık bulamadığım için Blade sunucu diye bahsedeceğim. Blade sunucular, 1U tipindeki bilgisayarlara benzer, hatta daha ufak yapıdaki kasaya sahip anakart, işlemci ve bellekten oluşan sistemdir. Ufak yapıda olmasının getirdiği avantaj, bu blade sunucularının yerleştirildiği blade sunucu kasasının olması ve takıp/çıkartma işleminin sistem çalışırken bile yapılabilmesi. Blade sunucular, yüksek ve sorunsuz çalışma süresinin hedeflendiği noktalarda kullanılıyor. Herhangi bir arızada sistem sağlam kasalarla çalışmaya devam ediyor ve bozuk olanı yenisiyle sistem çalışırken değiştirebiliyorsunuz. Bağlantı ve kablolama karmaşıklığı da bu sistemlerde en aza indirgeniyor.
3. Standart Sunucular: Aslında ne isim vereceğimi düşünemedim ama bu sunucuları büyük özel sunucu kasalarına kurulmuş sunucular olarak adlandırabiliriz. Özellikleri ihtiyaca göre değişiklik gösterebilir ve küçük/orta/büyük ölçekli şirketler çok sık bir şekilde bu tip sunucular kullanılmaktadır.Örneğin bir veritabanı sunucusu veya dosya sunucusu da bu sistemlerden yapılabilir. Bu sistemlerin avantajı, bol genişleme ve disk yuvasına sahip olmaları.


Neden Sunuculara İhtiyacımız Var?
İşlerimizi bilgisayar sistemleri vasıtasıyla yaptığımız ve bilgileri bu sistemlere depoladığımız kaçınılmaz bir gerçektir. Günümüzde bilgisayar sistemlerinin kullanımını tartışmamaya gerek yoktur. Artık bütün kurumlar işlerini bilgisayar ile yapıyor hizmetlerini bilgisayar ile yürütüyor önemli verilerini bilgisayar ortamında saklıyor.
Günümüzde, bilgisayar sistemlerinin sürekli çalışmasının çok önemli olduğu bankacılık, sağlık, eğitim gibi sektörler ve devlet kurumları var. Buralarda oluşabilecek sorunlar para ve zaman kayıplarına neden olmaktadır. Veri tabanlarının bütünlüğünü korumak ise en önemli konudur. Bir kurumda bir günlük veri kaybının bile o kurumu ne denli sıkıntıya sokacağı meydandadır. Sağlıklı işlemeyen sistemlerinin kurumlara çok zaman, para işgücü ve motivasyon kaybettireceği ortadadır.
Sunuculara olan ihtiyaç ise burada ortaya çıkar. Yapılan işte, zaman, iş ve bilgi kaybı olmasını istemiyorsak sunucular işin içerisine giriyor. Bu noktada sunucuların yedekli çalışması ise iş sürekliliğinin devamını sağlayacaktır. Mesela sunucunun bir disk ünitesinde oluşan sorundan dolayı diğer disk ünitesi, güç ünitesi kısmında oluşan sorundan dolayı diğer güç ünitesi devreye girer hatta sunucular ile yedekli çalışılması bir sunucu durduğu halde diğer sunucun devreye girmesi ile sistemin en yüksek düzeyde iş sürekliliği sağlayacaktır. Aksi halde bir firmada çalışan terminal bilgisayarlar ne kadar güçlü olursa olsun, sistem altyapısı (kablolama, UPS, Jenaratör vb) ne kadar iyi olursa olsun sunucularınızda oluşabilecek bir problem her şeyin durması anlamına gelecektir.
Avantajları:
günümüzde hem iş sektörlerinin giderek büyümesi ve çeşitlenmesi hemde insanların birbirleri ile olan iletişim ihtiyaçlarının teknolojiye paralel olarak artması sonucu sever bilgisayarlar önem kazanmıştır.İster bir şirketin verilerini tutabileceği ve çalışanları ile zaman ve bilgi kaybı olmadan paylaşabilmeleri.ister tekil kullanıcıların haberleşme ve sosyal paylaşımlar için kullanabilecekleri bir araç olarak kullanılır server bilgisayarlar.En başlı avantajlarını sıralayacak olursak Zaman,Kişiden kişiye geçmeden bilgi paylaşımı ve transferi(bilgi kaybı olmaksızın),Maliyet ve küresel bir ağda hizmet verebilmesi başlıca avantajları olmaktadır.
Dezavantajları:
Sunucu bilgisayarlar yüksek performans ve dayanıklılık gerektirirler.Bu sebepten kullanılan her parçanın yüksek standartlarda olması ve parça üreticilerin server bilgisayarlar için üretmiş oldukları parçalar tercih edilmektedir.bu duraum maliyet bakımından günlük kullanım için üretilen parçalarının fiyatlarında daha pahalı olması ve sistemin sürekliliği için gerekli kontrol mekanizmaları da dahil olmak üzere yedek parçarın alınmasını gerekli kılmaktadır.Bu durum Server bilgisıyarların dezavantajları arasında ilk sıraya yükselmektedir.Diğer bir dezavantaj ise sistemin sürekli çalışır durumda olması ve zaman içerisinde hem elektirik faturalarına yansıması hemde sürekli çalışan parçaların hızlı deforme olmasıdır.
Sunucuların enerji tüketimi:2010 yılı itibarıyla sunucular A.B.D.'deki enerji tüketiminin %2.5'inden sorumlulardır. %2.5'lik başka bir pay da sunucuları soğutmak için kullanılan soğutma sistemlerine ayrılmıştır. 2010 yılında yapılan araştırmalara göre, eğer enerji tüketimleri böyle devam ederse 2020 yılına kadar sunucuların dünya genelinde kullandığı enerji oranı, hava ulaşımına ayrılan enerji oranından daha fazla olacaktır.

Sonuç:
Server bilgisayarlar sunucudan istekte bulunan ve sunucudaki verileri kullanabilen yapılardır.Yüksek performans gerektiriler ve ihtiyaçlara göre üç farklı sunucu tipleri vardır.Kurumsal ve toplumsal olarak temel işlemleri iletişimi ve bilgi akışını sağlamaktır.zaman ve haberleşme açısından avanjlı,üzeründe barındırdığı bileşenlerin maliyeti açınıdan kısmende olsa dejavantajları bulunur.Server bilgisayarlar sürekli çalışmaları gereken,bu sebepten üzerinde kontrol yedek bileşenlerin olması gereken makinelerdir.Günümüzde Server bilgisayarlar özel şilketler,kamu kurumları,askeri kurumlar vs. olmak üzere hemen her yerde kullanılırlar.
Kaynaklar:
Ana Sayfa - Destek Bilgisayar A.Ş.
https://technet.microsoft.com/tr-tr/ms376608.aspx
https://tr.wikipedia.org/wiki/Sunucu_(bili%C5%9Fim)