Çözüldü Sigorta bulunan bir evde neden akım korumalı priz kullanılır?

  • Konuyu başlatan WD40
  • Başlangıç Tarihi
  • Mesaj 21
  • Görüntüleme 18B
Bu konu çözüldü olarak işaretlenmiştir. Çözülmediğini düşünüyorsanız konuyu rapor edebilirsiniz.
W

WD40

Ziyaretçi
Soru başlıkta belirttiğim gibi. Sigorta varken akım korumalı priz ne işe yarıyor? Yüksek akım geldiği zaman elektrik prizlere dağılmadan önce sigorta atmıyor mu?
 
Çözüm
Aslında olay basit. Akım ile voltaj arasındaki ilişkiyi anlamak gerek. Aynı cihazlar, yükler için konuşursak eğer voltajın artması akımın artmasına sebep olur. Eğer akım yükseliyorsa burada iki değişken ortaya çıkar. Ya direnç düşmüştür ya da voltaj yükselmiştir. Eğer akım sonsuza gidiyorsa biz bu olaya kısa devre diyoruz. Eğer siz bir cihazı korumak istiyorsanız ya yüksek voltaj vermemeli ya da yüksek akım çektiği anda gücü kesmelisiniz. Sigortalar yüksek akıma, malzeme yapısıyla ilgili olarak tepki verirler ve sonucunda sigorta atar. Akım korumalı prizlerin içinde varistörler vardır. Varistör, basit bir devre elemanıdır. Gerilim değeri yükseldikçe kendi direncini düşürür. Ve gerilim artık bir seviyeyi geçtiğinde direnci neredeyse sıfır olur ve kendini feda etmek suretiyle cihazı korur. Akım korumalı prizler kesinlikle yeterli değildir. UPS tam anlamıyla bu sorunları ortadan kaldırabilir ama fiyatlarına bakacak olursak akım korumalı prizler daha uygun olduğu için yine de tercih edilebilir. Akım ve voltaj arasındaki ilişki okul hayatımız boyunca hep karmaşık anlatılmıştır.

Son olarak sigortaların değeri ne kadar yüksek ise cihaz o kadar tehlikede demektir. Varsayalım ki 5A çeken bir cihazı prize ve 40A bir sigortaya bağladık. Bu cihaz için bu değer çok yüksektir. Çünkü 5A cihaz kısa devre yaptığında Akım her ne kadar hızlıca yükselse de sigortanın tepki süresi ve cihazın maruz kaldığı yüksek akım o esnada çoktan zarar vermiş olabilir. Sigorta seçerken o priz grubundan ortalama kaç amper akım çektiği hesaplanıp ona göre bir değerde sigorta takılmalıdır. Yoksa 100A bir sigorta ile tüm ev beslenebilirdi. Sigortaların farklı çeşitleri vardır. Bazı sigortalar yüksek akıma kısa süre müsaade ederler. Evlerimizde genelde B tipi sigortalar kullanılmaktadır. C Tipi sigortalar sanayi içindir. Yüksek akımda hemen atmaz birazcık müsaade ederler.
Aslında olay basit. Akım ile voltaj arasındaki ilişkiyi anlamak gerek. Aynı cihazlar, yükler için konuşursak eğer voltajın artması akımın artmasına sebep olur. Eğer akım yükseliyorsa burada iki değişken ortaya çıkar. Ya direnç düşmüştür ya da voltaj yükselmiştir. Eğer akım sonsuza gidiyorsa biz bu olaya kısa devre diyoruz. Eğer siz bir cihazı korumak istiyorsanız ya yüksek voltaj vermemeli ya da yüksek akım çektiği anda gücü kesmelisiniz. Sigortalar yüksek akıma, malzeme yapısıyla ilgili olarak tepki verirler ve sonucunda sigorta atar. Akım korumalı prizlerin içinde varistörler vardır. Varistör, basit bir devre elemanıdır. Gerilim değeri yükseldikçe kendi direncini düşürür. Ve gerilim artık bir seviyeyi geçtiğinde direnci neredeyse sıfır olur ve kendini feda etmek suretiyle cihazı korur. Akım korumalı prizler kesinlikle yeterli değildir. UPS tam anlamıyla bu sorunları ortadan kaldırabilir ama fiyatlarına bakacak olursak akım korumalı prizler daha uygun olduğu için yine de tercih edilebilir. Akım ve voltaj arasındaki ilişki okul hayatımız boyunca hep karmaşık anlatılmıştır.

Son olarak sigortaların değeri ne kadar yüksek ise cihaz o kadar tehlikede demektir. Varsayalım ki 5A çeken bir cihazı prize ve 40A bir sigortaya bağladık. Bu cihaz için bu değer çok yüksektir. Çünkü 5A cihaz kısa devre yaptığında Akım her ne kadar hızlıca yükselse de sigortanın tepki süresi ve cihazın maruz kaldığı yüksek akım o esnada çoktan zarar vermiş olabilir. Sigorta seçerken o priz grubundan ortalama kaç amper akım çektiği hesaplanıp ona göre bir değerde sigorta takılmalıdır. Yoksa 100A bir sigorta ile tüm ev beslenebilirdi. Sigortaların farklı çeşitleri vardır. Bazı sigortalar yüksek akıma kısa süre müsaade ederler. Evlerimizde genelde B tipi sigortalar kullanılmaktadır. C Tipi sigortalar sanayi içindir. Yüksek akımda hemen atmaz birazcık müsaade ederler.
 
Çözüm
Peki bu küçük voltaj dalgalanmaları cihazlara zarar verebiliyor mu? Yani yıldırım vs. Gibi olaylar olmadığı sürece bilgisayarın sırf voltaj yüzünden yandığını duymadım. Sigorta ile aynı işlevde sayılabilirler. Direkt değil, dolaylı yoldan. Voltaj dalgalanıyorsa akım da dalgalanır. Olası yüksek dalgalanmada sigorta da atar. Akım korumalı prizin amacı yüksek akımdan korumak mı? Yoksa sabit bir düzende tutmak mı?
Aslında akımla alakası yok onun. Akım dalgalanması olmaz, gerilim dalgalanması olur. Regülatör olmadığı sürece, ki AC gerilimden bahsediyoruz, gerilim dalgalanması yaşanır. Bazı modern binaların elektrik alt yapısında regülatör bulunur. Akım, elindeki eşyanın kullanımına bağlı olarak değişir. Sigortanın görevi şu; diyelim mutfağınızda buzdolabı ve bulaşık makinesi var. Bu ikisi toplam 6A akım çekiyor. Mutfağa bağlı sigorta da mutfağa giden hattın taşıyabileceği maksimum akım ne kadar ise o kadarlık takılır. O sigorta 8A ise, mutfakta 8A aşacak kadar akım çeken 3. bir eşya kullanmanız dahilinde sigorta atar.

Akım korumalı priz dediğimiz şey ise tamamen gerilim odaklıdır. Elektronik eşyaların gerilim aralığı vardır. Mesela Güç kaynakları 190-250V civarı diyelim, 220V gelen gerilim anlık 300 civarına çıkabiliyor. Bu durumda priz gelen gerilimi sabit tutmak amacıyla anlık gelen fazla gerilimi sönümlüyor. Bu gerilim ısı olarak açığa çıkıyor. Eğer akım korumalı priz çok ısınıyor ise sebebi sık meydana gelen dalgalanma olur. Elektrik altyapınız için teknik destek almanız gerekebilir.
 
@Red Kit Mükemmel bir cevap oldu. Teşekkür ederim. Baştan beri aklımı kurcalayan soru da buydu "Yüksek akımda kesiyor mu? Dengeliyor mu?" dengelemeye çalışıp, dengeleyemeyince kendini feda ediyormuş. Kaçak akım rölesi bulunan bir evde de ihtiyaç olur mu bu sisteme?
@imnotagamer teşekkürler cevap için. A tipi hassas sigorta ve kaçak akım rölesi kullanılsa yine de akım korumalı prize ihtiyaç olur mu?
 
@Red Kit Mükemmel bir cevap oldu. Teşekkür ederim. Baştan beri aklımı kurcalayan soru da buydu "Yüksek akımda kesiyor mu? Dengeliyor mu?" dengelemeye çalışıp, dengeleyemeyince kendini feda ediyormuş. Kaçak akım rölesi bulunan bir evde de ihtiyaç olur mu bu sisteme?
@imnotagamer teşekkürler cevap için. A tipi hassas sigorta ve kaçak akım rölesi kullanılsa yine de akım korumalı prize ihtiyaç olur mu?
Bana kalırsa akım korumalı prize sadece bilgisayar için ihtiyaç yok. Çünkü kullanılan güç kaynağı her türlü gelen gerilimi regüle ediyor. Bu konuda kolay kolay sıkıntı yaşamazsınız.
 
@Red Kit Mükemmel bir cevap oldu. Teşekkür ederim. Baştan beri aklımı kurcalayan soru da buydu "Yüksek akımda kesiyor mu? Dengeliyor mu?" dengelemeye çalışıp, dengeleyemeyince kendini feda ediyormuş. Kaçak akım rölesi bulunan bir evde de ihtiyaç olur mu bu sisteme?
Kaçak akım rölesi aslında insanları korumak içindir. Çünkü kaçak durumu en çok bizi tehdit eder. Örnek çamaşır makinesinin gövdesinde 220V gerilim olması durumunda çarpılma ihtimalimiz çok yüksektir. Kaçak akım rölesi üzerinden geçen akımı ve dönen akımı kontrol eder. O Yüzden hiçbir sigortaya nötr ucu bağlanmazken kaçak akım rölesine nötr bağlanır. Kaçak akım rölesi üzerindeki değer kadar tolerans tanır. Yine varsayalım ki 30mA kaçak akım rölemiz olsun. Bu röle üzerinden geçen değerin geri dönüp dönmediğine bakar. Eğer 30mA'dan fazla bir kayıp varsa bir kaçak rölesi atar. Bu 30mA çok küçük bir değer gibi gözükse de 220V 30mA insanı öldürmek için yeterli seviyedir. Kaçak akım rölesinde sıkça gördüğüm ve kendi apartmanımizda da yaşadığımız bir durum oldu onu da hemen aktarayım.

Binanın kaçak akım rölesi sık sık atıyordu. Birkaç kez elektrikçi çağırdık. Her gelen cahilce röleyi değiştirdi. Daha yüksek akımda bir röle taktı. Eğer kaçak olsaydı 30mA ve 300mA arasında her röle atardı çünkü gerçekten küçük değerler. Sorun ise bir dairenin toprak ve nötr hattındaydı birbiriyle birleştiği için kaçak akım rölesinde geçen akım geri dönerken toprağa kaçıyordu. Bu durumda röleyi kaçak var durumuna sokup attırıyordu. Eğer faz toprağa karışsaydı yüksek akım çekeceği için sigorta atacaktı. Sigorta ile kaçak akım rölesinin farkını kısaca özetlersek eğer sigorta akımın nereye gittiğine bakmaz sadece kendine göre değeri geçmeyin yeter. Ama kaçak akım rölesi öyle değildir. Üzerinden geçen akımın geri dönmesini ister. Böylece insanları korumuş olur.
Bana kalırsa akım korumalı prize sadece bilgisayar için ihtiyaç yok. Çünkü kullanılan güç kaynağı her türlü gelen gerilimi regüle ediyor. Bu konuda kolay kolay sıkıntı yaşamazsınız.
Hayır bir güç kaynağı her gerilimi regüle edemez. Voltaj aralığını geçerseniz mutlaka bir sorun olacaktır.
 
Bana kalırsa akım korumalı prize sadece bilgisayar için ihtiyaç yok. Çünkü kullanılan güç kaynağı her türlü gelen gerilimi regüle ediyor. Bu konuda kolay kolay sıkıntı yaşamazsınız.
Sıkıntı yaşadığımdan değil. Tesisat Dekorasyon şirketimiz var. Geçen gün elektrik ustasıyla bu konuda kapışmıştık o yüzden sormuştum :D

@imnotagamer @Red Kit değerli cevaplarınız için teşekkür ederim.
 
Kaçak akım rölesi aslında insanları korumak içindir. Çünkü kaçak durumu en çok bizi tehdit eder. Örnek çamaşır makinesinin gövdesinde 220V gerilim olması durumunda çarpılma ihtimalimiz çok yüksektir. Kaçak akım rölesi üzerinden geçen akımı ve dönen akımı kontrol eder. O Yüzden hiçbir sigortaya nötr ucu bağlanmazken kaçak akım rölesine nötr bağlanır. Kaçak akım rölesi üzerindeki değer kadar tolerans tanır. Yine varsayalım ki 30mA kaçak akım rölemiz olsun. Bu röle üzerinden geçen değerin geri dönüp dönmediğine bakar. Eğer 30mA'dan fazla bir kayıp varsa bir kaçak rölesi atar. Bu 30mA çok küçük bir değer gibi gözükse de 220V 30mA insanı öldürmek için yeterli seviyedir. Kaçak akım rölesinde sıkça gördüğüm ve kendi apartmanımizda da yaşadığımız bir durum oldu onu da hemen aktarayım.

Binanın kaçak akım rölesi sık sık atıyordu. Birkaç kez elektrikçi çağırdık. Her gelen cahilce röleyi değiştirdi. Daha yüksek akımda bir röle taktı. Eğer kaçak olsaydı 30mA ve 300mA arasında her röle atardı çünkü gerçekten küçük değerler. Sorun ise bir dairenin toprak ve nötr hattındaydı birbiriyle birleştiği için kaçak akım rölesinde geçen akım geri dönerken toprağa kaçıyordu. Bu durumda röleyi kaçak var durumuna sokup attırıyordu. Eğer faz toprağa karışsaydı yüksek akım çekeceği için sigorta atacaktı. Sigorta ile kaçak akım rölesinin farkını kısaca özetlersek eğer sigorta akımın nereye gittiğine bakmaz sadece kendine göre değeri geçmeyin yeter. Ama kaçak akım rölesi öyle değildir. Üzerinden geçen akımın geri dönmesini ister. Böylece insanları korumuş olur.

Hayır bir güç kaynağı her gerilimi regüle edemez. Voltaj aralığını geçerseniz mutlaka bir sorun olacaktır.
Gelecek gerilim de sürekli değil anlık geliyor. Bunu biz şirkette TO-220 kılıf regülatörlerle sönümleyebiliyoruz. Testleri yaparken de 4400V gibi standart üstü gerilimle test ediyoruz. Güç kaynakları da bunlar için fazlasıyla yeteri çözüm sunuyor.
 

Geri
Yukarı