Space X fırlatması gerçekleşti!

Tarih: 30 Mayıs 2020 22.22.
Kalkış gerçekleşti. Tarihi bir an.
Artık uzay sivillere de açılıyor. Önemi hakkında neler düşünüyorsunuz?
Uzay ticareti mi başlayacak?
"Dünya düzcüler" terimi son mu bulacak?
Başka nasıl terimler hayatımıza girecek?

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.
 
Son düzenleyen: Moderatör:
Merak edenler için küçük bir güncelleme:
Roketin tam inişinde neden yayının kesildiği çok güzel anlatılmış.

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.
 
ABD değil tüm Dünya övünmeli bununla. Uzay roketi maliyetlerini bu kadar düşürebilecekleri kimin aklına gelirdi.

Sadece Space X için önemli bir kilometre taşı.

Yoksa NASA'nın 60'lar ve 70'lerde yaptıkları daha çığır açıcıydı.

İşin içindeki şov ve düşen maliyetler NASA'nın işine yarayan kısımlar. Yoksa Orion kapsülü senelerdir geliştiriliyor. Aynı zamanda Ares I ve V, Delta ve Delta Heavy roketleri de geliştiriliyordu. Ama Ares projesi rafa kalktı, Delta ise ağır yüklerde, o da nadiren kullanılıyor.

Fakat SpaceX ve Falcon ile başlayan serüven hem daha ucuz hem de daha popüler.

Uzay roketi maliyetlerini bu kadar düşürebilecekleri kimin aklına gelirdi.

70'lerin sonunda herkesin aklındaki temel fikir buydu aslında. Bu nedenle de yeniden kullanılabilir mekik yani Space Shuttle programı doğdu. Güzel bir fikirdi aslında, uzaya hem insan hem kargo gönderecek mekikler olacaktı. Teoride de maliyetler düşecekti. Ama öyle olmadı tabii. Mekiklerin kullanıldıktan sonra bakım maliyetleri çok yüksekti, ayrıca her seferinde yüksek mühendislik gerektiriyordu.

Bunun yanında SRB yani Katı iticiler de kontrolsüz ve potansiyel tehlikesi olan sistemlerdi. Katı iticiler, sıvı iticiler gibi kontrol edilemiyor. Bir kez ateşlendiği zaman yakıtı bitene kadar çalışıyorlar.

En vurucu noktası ise mekiğin en küçük bir hatada ölümcül olabilmesiydi. Zira fırlatma esnasında, kapsüllü sistemlerde olduğu gibi tahliye sistemleri yok. Dolayısyla bir sorun olduğu zaman kaçış şansınız olmuyor; Challenger'da olduğu gibi.

Yine kapsüllü sistemler gibi tek parça ısı kalkanları yerine komplex ve yüzlerce parçadan oluşan, "tile" denenve mekiğin direkt ısıya maruz kalan yerlerini kaplayan ısı tuğlaları var. Bu tuğlalardan biri hasar görür ve görevini yerine getiremezse mekik yeniden giriş esnasında yok oluyor. Columbia'nın başına gelenler gibi.

NASA aslında 2011 sadece uzay mekiği görevini değil, çoğu uzay görevini iptal etti ya da yeniden yapılandırdı. Zira ne ABD eski günlerindeki gibi ekonomik anlamda güçlüydü ne de NASA'nın politik gücü eskisi gibiydi.

Bu bağlamda SpaceX ve Elon Musk bir anlamda can yeleği oldu.
Evet dostlar. İtici roketin inişi sırasında yayının kesilip indikten sonra 2 saniyelik bir görüntü konulmasına ne diyorsunuz?


Sinyal ve parazitlenme yüzünden kesiliyor. Ayrıca kesilmese göreceğin tek şey duman olacak. Eğer kandırma ihtiyaçları olsa bu kısmı montajlayabilirlerdi.
 
Son düzenleme:
Sadece Space X için önemli bir kilometre taşı.

Yoksa NASA'nın 60'lar ve 70'lerde yaptıkları daha çığır açıcıydı.

İşin içindeki şov ve düşen maliyetler NASA'nın işine yarayan kısımlar. Yoksa Orion kapsülü senelerdir geliştiriliyor. Aynı zamanda Ares I ve V, Delta ve Delta Heavy roketleri de geliştiriliyordu. Ama Ares projesi rafa kalktı, Delta ise ağır yüklerde, o da nadiren kullanılıyor.

Fakat SpaceX ve Falcon ile başlayan serüven hem daha ucuz hem de daha popüler.



70'lerin sonunda herkesin aklındaki temel fikir buydu aslında. Bu nedenle de yeniden kullanılabilir mekik yani Space Shuttle programı doğdu. Güzel bir fikirdi aslında, uzaya hem insan hem kargo gönderecek mekikler olacaktı. Teoride de maliyetler düşecekti. Ama öyle olmadı tabii. Mekiklerin kullanıldıktan sonra bakım maliyetleri çok yüksekti, ayrıca her seferinde yüksek mühendislik gerektiriyordu.

Bunun yanında SRB yani Katı iticiler de kontrolsüz ve potansiyel tehlikesi olan sistemlerdi. Katı iticiler, sıvı iticiler gibi kontrol edilemiyor. Bir kez ateşlendiği zaman yakıtı bitene kadar çalışıyorlar.

En vurucu noktası ise mekiğin en küçük bir hatada ölümcül olabilmesiydi. Zira fırlatma esnasında, kapsüllü sistemlerde olduğu gibi tahliye sistemleri yok. Dolayısyla bir sorun olduğu zaman kaçış şansınız olmuyor; Challenger'da olduğu gibi.

Yine kapsüllü sistemler gibi tek parça ısı kalkanları yerine komplex ve yüzlerce parçadan oluşan, "tile" denenve mekiğin direkt ısıya maruz kalan yerlerini kaplayan ısı tuğlaları var. Bu tuğlalardan biri hasar görür ve görevini yerine getiremezse mekik yeniden giriş esnasında yok oluyor. Columbia'nın başına gelenler gibi.

NASA aslında 2011 sadece uzay mekiği görevini değil, çoğu uzay görevini iptal etti ya da yeniden yapılandırdı. Zira ne ABD eski günlerindeki gibi ekonomik anlamda güçlüydü ne de NASA'nın politik gücü eskisi gibiydi.

Bu bağlamda SpaceX ve Elon Musk bir anlamda can yeleği oldu.



Sinyal ve parazitlenme yüzünden kesiliyor. Ayrıca kesilmese göreceğin tek şey duman olacak. Eğer kandırma ihtiyaçları olsa bu kısmı montajlayabilirlerdi.
Ortada bir fikir ve ihtiyaç olsa da, bunu başaran SpaceX oldu sonuç olarak. Bu maaliyet düşmeseydi Starlink projesi olur muydu? Daha başındalar bu işin. Düşen maaliyet insan oğluna neler katacak bilinmez.
 
Ortada bir fikir ve ihtiyaç olsa da, bunu başaran SpaceX oldu sonuç olarak. Bu maaliyet düşmeseydi Starlink projesi olur muydu? Daha başındalar bu işin. Düşen maaliyet insan oğluna neler katacak bilinmez.
Bunu başaran tabii ki de onlar oldu. Zaten birbirini tamamlayan bir döngü bu. :) Düşen maliyet, bireysel uzay seyahatlerini mümkün kılacak. Zaten Demo sonrası Crew Dragon görevlerinde (3. ya da 4. görevde) uzaya turistik seyahatler planlanıyor.

Amacım küçümsemek değil fakat bazı noktaları anlamak lazım.

Ayrıca Starlink ile insanlı/insansız uzay görevlerini aynı kefeye koymak hata olur. Zira Starlink cidden uç noktada bir proje. Dragon ise insanlı uzay yolculuğunun evrimi.
 
Bunu başaran tabii ki de onlar oldu. Zaten birbirini tamamlayan bir döngü bu. :) Düşen maliyet, bireysel uzay seyahatlerini mümkün kılacak. Zaten Demo sonrası Crew Dragon görevlerinde (3. ya da 4. görevde) uzaya turistik seyahatler planlanıyor.

Amacım küçümsemek değil fakat bazı noktaları anlamak lazım.

Ayrıca Starlink ile insanlı/insansız uzay görevlerini aynı kefeye koymak hata olur. Zira Starlink cidden uç noktada bir proje. Dragon ise insanlı uzay yolculuğunun evrimi.
Dediğiniz her şeye katılıyorum fakat yine de tüm Dünya'nın gurur duyması ve bunları fikirden eyleme döken SpaceX şirketinin alkışlanması taraftarıyım :) SpaceX ve NASA farklı kulvardalar benim düşünceme göre. SpaceX keşiften çok inovasyon yönelimli bir uzay firması. Söz konusu uzay olduğunda NASA'nın kattıkları ile hiçbir şeyi karşılaştıramayız zaten.
 
İnovasyondan çok olay büyük ve mükemmel bir şovdan ibaret aslında. Ama bunu kötü anlamda söylemiyorum, iyi anlamda. Space X hem teknolojide öncülük ediyor hem de bunu şovunu ve tanıtımını ustaca yapıyor.

Space X, özel olmasının da getirisiyle, insanlarla daha iç içe bana göre. Bunun arkasında yaptıkları inovasyonlar ve Elon Musk'un diğer atılımları büyük rol oynuyor. NASA değinmem STS programıyla alakalıydı aslında. Çünkü STS programı bazı şeyler için dönüm noktası oldu.

Özellikle 2003'ün başlarında Columbia'nın kaybı, insanlı uzay programını ciddi anlamda etkiledi. Programın 2006'da geri döönmesi bile mucizeydi bana göre. Hem NASA hem de toplumda yeni bir aktör arayışı vardı ve Space X bence biçilmiş kaftan oldu.

Mars'a NASA'dan önce ya da NASA ile beraber giderlerse şaşmam. Ağustosta olacak asıl Crew 1 uçuşunu sabırsızlıkla bekliyorum.

Ne diyelim, umarım bir daha ciddi ve üzücü kaza olmaz.
 

Geri
Yukarı