Son sorundan yani 737 NG konusundan başlayayım, eğer operatörler Boeing'in 90 bin iniş kalkışa dayanıklı raporu verdiği parçadaki sorunu neredeyse 3 kat daha kısa bir kullanımda bulmamış, gözden kaçırmış olsaydı zaman içinde bu da ölümlü kazalara neden olacaktı. Tıpkı ilk nesil 737'lerdeki kuyruk problemi ile aynı şekilde sonuçlanacaktı fakat bu sefer operatör teknikerlerinin dikkati sayesinde paçayı yırttılar. Bu sorun düzenli olarak kontrol yapıldığı taktirde güvenlik zaafını artırmaz ancak operatörler için ekstra maliyet anlamına gelir.
737 NG'deki probleme çok takmayın, her uçakta servis ömrü boyunca tespit edilen sıkıntılar için bir airworthiness directive (AD) yani havaya elverişlilik direktifi yayınlanır. Evet ciddi bir sıkıntı ancak önceden farkına varılmış ve gereken yapılmıştır.
Boeing parçayı 90 bin iniş kalkışa dayanıklı olarak tasarlar, ancak özellikle şuan elimizde bir bilgi yokken siz suçu Boeing'e yüklemişsiniz. Şuan daha parçaların çatlama nedenini bilmiyoruz, tasarım hatası olabilir, ama üretim veya montaj hatası olma ihtimali de var, daha net olarak bilmiyoruz.
737 Max'in test pilotları da, kıdemli havacılarda hatta araştırmacı gazeteciler de bu uçak test aşamasındayken uçağın yeni motor konfigürasyonu ve konumlandırması sonucunda istikrarsız uçacağını söylediler. Boeing gene hiçbirine cevap vermekle uğraşmadı, sorunu net olarak bildikleri için de kitapçıkta bile yazmadan, eğitim bile vermeden bu sorunu "sözde" sadece yazılımla hallettiler. Sonucu ortada, yüzlerce kişi Boeing'in saçmalığı yüzünden göz göre göre öldü.
737 MAX'da ki yazılım eğitime dahil olmasa bile pilotlar olayı "trim runaway" olarak çözebilirler. Hatta Ethiopan Airlines kazasında pilotlar auto-trim sistemini kapatabilmiştir ancak uçağın trim tekerleğinin takılı kalması nedeniyle (737'nin genel sorunu) auto-trim sistemini yeniden aktif hale getirmiştir ve bu durum MCAS'in bir daha devreye girerek uçağın düşmeden önceki son dalışına geçmesine neden olmuştur.
Tabi ki pilotları suçlamıyorum, ancak yine de bir faktör bu olay, onun dışında Lion Air kazasında bakım teknisyenleri arızalı sensörü düzgün onaramamıştır. Uçaktaki "standart" donanım olması gereken AOA sensor arıza uyarısı yine bir yazılım hatası sonucunda opsiyonel olan AOA göstergeleri eğer uçağa eklenmediyse devre dışı kalmıştır. Bu durum yanlış hatırlamıyorsam Southwest tarafından Boeing'e rapor edilmiş, ancak Boeing durumu düzeltmemiştir.
Eğer bu arıza ışığı düzgün çalışsaydı, belki pilotlar sensörün arızalı olduğunu yerdeyken fark edip uçağı kaldırmayacaklardı.
Boeing firmasının 737 MAX'e cevabı ise şaka gibi. Boeing'in uçak yere indirildiğinde zaten uçağımız güvenli ama daha güvenli yapacağız tarzındaki tutumu oldu. Onun dışında 777X'in kargo kapısı patladığında "test işlemlerini aksatmayacak" demeleri, kardeşim ilk sen bak sıkıntıya, ona göre karar ver uçağın testi ertelenip ertelenmeyeceğine, daha sıkıntı hakkında hiçbir şey bilmeden sen bunu nasıl diyorsun?