Cengiz Han, Moğol İmparatorluğu'nu büyük bir imparatorluk haline getirdi, ancak dört büyük komutanı olmasaydı bu kadar başarılı olur muydu, tartışılır.
Peki, savaşta Cengiz Han'ı yenebilecek yabancı ve Türk hükümdarlar var mıydı? Tarafsız bir şekilde değerlendirir misiniz?
Savaşlarda bana göre öncelikli olarak ekonomi, diplomasi (ittifak vs.), komutanlar, teknoloji üstünlüğü, lojistik, ordu büyüklüğü, askeri birlikler, coğrafi konum (başkente uzaklık, ova, dağlık alan vs.) ve coğrafyayı iyi bilme (iklim şartları, kuyular, bataklıklar, nehirler, akarsular vs.), askeri moral, casusluk ağı önemlidir.
Komutanda ise bana göre olması gereken özellikler acımasızlık, zeka ve ani karar verebilme yeteneğidir. Bu özelliklerin üçü de hem Cengiz'de hem de Timur'da bulunmakta. Acımasızlık deyince aklıma Timur geliyor; Sivas'ı aldıktan sonra 4 bin Ermeni'yi diri diri toprağa gömüyor. Zekaya gelince, Timur zekasını geliştirmek için satranç oynuyor. Ani karara gelirsek, Delhi Savaşı'nda komutanları fillerden çekinirken, o filler için taktik geliştiriyor.
Kısa ve net olarak, bu imkanlar sağlandıktan sonra kazanacak kişi belli olur bence. Ancak denk sayılabilecek isimlerden biri de şahsen Emir Timur'dur. İkisinin de orduları çoğunlukla atlıdır, ikisi de acımasızdır ve zekidir, ikiside agresif yani saldırı komutanlarıdır, çabucak adapte olabiliyorlar iklime vs. Zaten Orta Asya'da hükümdarsan, mecburen Cengiz Han'ı örnek almalısın.
