Debriyaj-gaz dengesi nasıl kuruluyor?

Gerçekten aptala anlatır gibi anlatır mısınız?
Ayağımı debriyajdan çekerken aynı zamanda gaza basıyorum ama ya araba çok bağırıyor ve gitmiyor (sanırım debriyaja çok basmış oluyorum) ya da bir anda kalkıyor.
Bunun dengesini nasıl kurabilirim? 4-5 gün sonra sınava gireceğim.

Ezbere öğrettikleri için zorlanıyorsun bence. Kalkışta yaşadığın sorunların neyden kaynaklandığını çözersen oturtursun kolayca.

Debriyajı tam kavrama noktasına getirip gaz vermeye başlıyorsun ve araç 3-5 metre hareket etmeden debriyajı kavrama noktasından hareket ettirmiyorsun. Ana nokta kavrama noktası.

Bir tane araba bul, bir de boş dümdüz alan bul. Orada arabayı gaza basmadan sadece debriyaj ile kaldırmaya çalış. Öğrendiğinden emin olduğunda debriyajın nerede kavradığını öğrenmiş olacaksın.

Daha sonra tam bu kavrama noktasında çok az, %5-10 gibi gaz vermeye çalış. Bunu da bir süre yaparsan reflex olarak arabayı kaldırmayı öğrenmiş olacaksın.

Bu ikisini iyice öğrendikten sonra yokuşda kaldırmayı öğrenmen gerek. İşte bunu nasıl anlatacağımı ben de bilmiyorum. Kavramaya gelmeden önce gaz verip debriyaj ile gazı yakalaman lazım diyebilirim belki. Neyse, önce düz yolda kaldır da yokuşu da öğrenirsin.

Bak şimdi her aracın bir kavrama noktası vardır. Bunu anlaman için öncelikle sürdüğün aracı kaldırmayı 2.plana atıp önce debriyajına ayağını alıştır. Debriyaja bas ve yavaş yavaş çek bir noktadan sonra arabanın tepkileri değişecektir titreyebilir yada titreyerek hafif hafif ilerleyebilir. Tam o sırada tekrar tam bas. Bunu birkaç kez yap ve ayağını alıştır. İşin püf noktası bunu hissettiğinde gaza da hafiften basacaksın araba ufak hareket etmeye başladığında artık yavaşça debriyajdan ayağını kaldırabilirsin. Arabanın bağırmasının nedeni sen gazı yükseltirken aslında hala debriyaja basarak arabanın tekerleklerle motoru arasındaki ilişkiyi kesiyorsun yani araba boştaymış gibi davranıyor.

Önce debriyajdan ayağın çekmek yerine hafiften gaza dokunarak motora yardım edebilirsin. Sonrasında debriyajdan ayağını yavaşça çekerek yumuşak bir kalkış yapabilirsin, araba rampa yukarı çıkmaya çalışmıyorsa değilse titremeyecektir ve kavrama temas ettikçe araç zorlanmadan hareket edecektir, eğer titreme yine olursa gaza az daha basın. Atmosferik araçlar düşük devirlerde çok daha cansız olduğu için kaldırmak biraz daha zor olabiliyor.
Senin sorununa gelecek olursak eğer debriyajdan ayağını biraz daha fazla çek ve debriyaj pedalına biraz daha lineer davran, üstte yazdığım gibi eğer titretip stop ettiriyorsan üstte yazdığım tam sana göre olacaktır. Sadece debriyajla zor kalkan arabalar da var bu arada.

En basit yöntem, deneme şansınız var ise debriyaja dibine kadar basın, vitesi 1'e alın ve gaz pedalına nazikçe çok hafif basın ve o seviyede tutun(devir göstergeniz 1 seviyesine gelsin mesela). Sonra debriyajdan ayağınızı yavaş yavaş çekin ama bu sırada gaza daha çok basmayın aynı seviyede kalsın. Sonra debriyajdan tamamen çekme işleminiz bitince gaza yavaş yavaş basıp hızlanabilirsiniz. Ehliyetimi alalı 2 sene oldu bu yöntemi kendim babamla ehliyeti almadan önce öğrenmiştim. Baya işime yaramıştı.

Kalkış evresinde mi, öyleyse eğimli mi eğimsiz mi bilmiyorum ama ezbere yapmaya çalışmaktan vazgeç, arabanın sesini dinle. Nabza göre şerbet ver. Çok hızlı davranmaya çalışıyor olabilirsin, yavaş yavaş debriyajdan ayağını çek. Gazı da yavaş yavaş ver. Çok mu yavaş yapıyorum diye endişelenme, acele edersen işleri daha zorlaştırırsın.
Not: Topuğunu, ayağını vs. iyi konumlandır. Hakimiyetin iyi olsun, çok kasılarak hareketler yapma.

Arabanın çıkaracağı ses yakıt türüne göre farklılık gösterir. Disel araçlardan çıkan ses benzinli ve lpg'li araçlara nazaran daha azdır. Onun dışında; Aracınızın disel olduğunu varsayarak söylüyorum. Ortalama yerden 5cm yükselterek kavrama noktasına varabilirsiniz. Düz olan bir yolda çok az şekilde gaz verip aynı anda debriyajı kavrama noktasına (ortalama 5cm yerden yukarı ya da arabanın titreyeceği yere kadar) getirirseniz araba yavaş yavaş hareketlenmeye başlayacaktır. Debriyajı hızlı bir şekilde kavrama noktasına getirip aynı hızla debriyajı bırakırsanız ya araba stop eder, ya patinaj çeker, ya da titreyerek belli süre sonra sert şekilde stop eder. Buna alışmak için sizin de bileceğiniz üzere fazla fazla pratik yapmak gerekiyor. Ben arabaya alışırken (92 model şahin) zor olan bir araba ile başladım. Köye gidip gelirken peder bir anda direksiyona oturturdu beni. Oradan beri yavaş yavaş sürmeye ve alışmaya başladım. Pratik pratik pratik!.

Telli debriyaj mı yoksa hidrolik debriyaj mı? Benzinli mi dizel mi? Büyük hacimli mi küçük hacimli mi? Aracın kavrama noktasına etmen pek çok durum vardır ve kavramanın hissiyatını kazanmak pratik gerektirir. Benim önerim debriyajdan ayağınızı gaza bastığınıza oranla bir miktar fazla çekip deneme yapın, ardından eşit oranda gaza basarken debriyajdan ayağınızı çekin ve son olarak tam aksi bir oran deneyin. Bu sayede debriyajın kavrama noktasını kabaca tespit etmiş olursunuz yani araba yüksekte mi kavrıyor, alçakta mı gibi ve kafanızda bir kavrama hissiyatı oluşmaya başlar. Ardında size göre en geçerli pozisyonda ufak gaz ve debriyaj oranında değişiklikler yaparak o araç için geçerli kavrama noktasını yakalayabilirsiniz. Ancak random bindiğiniz bir arabada kısa sürede kavrama noktasını ayarlamak yani gaz debriyaj dengesini tutturabilmek için evveliyata çok fazla pratiğinizin olması gerek.