Evrim tam olarak nedir?

evrim, biyolojide mutasyon ile değişikliğe uğrayan canlı türlerinin mendeliyen genetik kurallarına göre özelliklerini yavrularına geçirmesi, bu yavruların olumlu veya olumsuz doğal seçme süreçleri tarafından seçilerek çoğalması ve belirli canlı toplulukları içinde Egemen hale gelmesi veya yok olması sürecidir. Bazen dünyanın evrimi, evrenin evrimi ya da kimyasal evrim gibi kavramlardan ayırmak amacıyla organik evrim ya da biyolojik evrim olarak da adlandırılır. Evrim, modern biyolojinin temel taşıdır.[1] bu teoriye göre hayvanlar, bitkiler ve Dünya'daki diğer tüm canlıların kökeni kendilerinden önce yaşamış türlere dayanır ve ayırt edilebilir farklılıklar, başarılı nesillerde meydana gelmiş genetik değişikliklerin bir sonucudur.[1]

Evrim, bir canlı popülasyonunun genetik kompozisyonunun rastgele mutasyonlar yoluyla[2] zamanla değişmesi anlamına gelir.[3] Genlerdeki mutasyonlar, göçler veya çeşitli türler arasında yatay gen aktarımları sonucu türün bireylerinde yeni veya değişmiş özelliklerin (varyasyonların) ortaya çıkması, evrim sürecini yürüten temel etmendir. Evrim, bu yollarla oluşan değişimlerin popülasyon genelinde daha sık veya daha nadir hale gelmesiyle işler.
Kaynak: Wikipedia.
 
evrim, biyolojide mutasyon ile değişikliğe uğrayan canlı türlerinin mendeliyen genetik kurallarına göre özelliklerini yavrularına geçirmesi, bu yavruların olumlu veya olumsuz doğal seçme süreçleri tarafından seçilerek çoğalması ve belirli canlı toplulukları içinde Egemen hale gelmesi veya yok olması sürecidir. Bazen dünyanın evrimi, evrenin evrimi ya da kimyasal evrim gibi kavramlardan ayırmak amacıyla organik evrim ya da biyolojik evrim olarak da adlandırılır. Evrim, modern biyolojinin temel taşıdır.[1] bu teoriye göre hayvanlar, bitkiler ve Dünya'daki diğer tüm canlıların kökeni kendilerinden önce yaşamış türlere dayanır ve ayırt edilebilir farklılıklar, başarılı nesillerde meydana gelmiş genetik değişikliklerin bir sonucudur.[1]

Evrim, bir canlı popülasyonunun genetik kompozisyonunun rastgele mutasyonlar yoluyla[2] zamanla değişmesi anlamına gelir.[3] Genlerdeki mutasyonlar, göçler veya çeşitli türler arasında yatay gen aktarımları sonucu türün bireylerinde yeni veya değişmiş özelliklerin (varyasyonların) ortaya çıkması, evrim sürecini yürüten temel etmendir. Evrim, bu yollarla oluşan değişimlerin popülasyon genelinde daha sık veya daha nadir hale gelmesiyle işler.
Kaynak: Wikipedia.

Hocam bende internete yazmayı biliyorum ancak herhangi birinin yazısından okumak çok daha açıklayıcı geliyor.
 
Yüzeysel bir şekilde ifade edilirse; canlının, çevresel ya da içsel etkenler sebebi ile yapısal ya da zihinsel değişimi denilebilir.
 
Gece gece hic bir yerden copy paste etmeden yaziyorum, yanlisim varsa alintilayin lutfen.

Yasa -> Gozlemlenebilir, surekli tekrarlanan olgu.
Teori -> Yasayi aciklayan konsept.
Yercekimi yasasi ve yercekimi teorisi iki farkli sey.
Bir yasayi aciklamaya calisan birden fazla teori olabilir, her ikisi de belirli olculerde dogru olabilir.
Yine yercekiminden gidersen Newton'un ve Einstein'in iki farkli aciklamasi var bu konuda. Her ikisi de konsepti aciklar.
Teori ve yasa birbirine donusmez. Yasa kesindir ancak calisma mekanizmasi aciklamaz. Teori mekanizma aciklamaya yeltenir ve asla kesinlik ifade etmez. Kesinlik ifade etmemesinin sebebi zayif bir iddia olmasindan kaynaklanmaz; bilimin calisma mekanizmasindan kaynaklanir. Bilimde her teori yanlis olabilir ve hic bir teori kesin olamaz. 500 sene once bilinen cogu sey yanlisti, bugun de oyle. Zamanla degisecek ve bunu yine bilim yapacak, gokten indigi sanilan kitaplar degil.

Neredeyse her bilimsel yasa icin ayri bir de teori grubu olur.
Manyetizma yasasi
Manyetizma teorisi
Iki farkli seydir.

Buraya kadar temel bilgileri yazdim ki, sonra sorun cikiyor bu basliklarda.

Evrim -> Yasadir. Mutasyon gibi buyuk olcude rastlantisal genetik farklilasmanin populasyon bazinda tur ici kalitsal degisime sebep olmasi, bu ufak degisimliklerin zaman icerisinde daha buyuk olcekte farklilasmaya sebep olmasi. Bunu her canli yasar, her tur kendi icinde farklilasir. Surec zaman aldigindan daha minimal canlilarda gozlem yapmak daha kolaydir. Her sene yeni grip virusu cikmasi ya da direncli bakteriler icin yeni nesil antibiyotik ihtiyaci duyulmasi gibi. Periyodik olarak tureyen domuz gribi, covid, ebola vs gibi yeni nesil hastaliklar hep kucuk olcekteki canlilarin evrimlesmesi sonucu.

Buraya kadar olan kisim kesin. Evrimin kesinlikle var olan kismi bu. Peki cevremizdeki canlilar bu basit mekanizma ile nasil olusmus olabilir? Nasil renk degistiren canlidan tut da suya yuksek hizda dalis yapan aeorodinamik harikasi kus bu mekanizma ile olusuyor?

Bunu aciklamaya yeltenen birden fazla teori var. ( Evet yercekimi gibi birden fazla teori yasayi aciklamaya calisabilir evrim icin. )

Dogal seleksyon ile populasyon genetiginin farklilasmasi, yani Darwin'in evrim teorisinin modernize olmus hali en basarili bu yasayi aciklayan sey. Forum koselerinde "evrim" denildigi zaman kastedilmeye calisilan da genelde bu. Dogal seleksyon ile ufak degisimlerin odullendirilmesini en iyi izah eden analoji bence daktilo anolojisi.

Diyelim ki 29 tane maymun rastgele tuslara basip roman yazmaya calisiyor daktiloda. Bunun rastlantisal olarak gerceklesmesi imkansiza yakin. (1/29 uzeri romandaki harf sayisi )
Ancak seleksyon mekanizmasi, her dogru harfe basan maymunu oldullendiriyor, romanimizdaki ilk harf belli olduktan sonra diger maymunlar bu harfi tekrarlayarak devam ediyor yazmaya.
Boylece aslinda koca romani yazmak, birer harflik iterasyonlar halinde sadece o iterasyondaki dogru harfi rastlantisal olarak bulmaya indirgeniyor.


Hatta bu evrimsel secilim mekanizmasindan faydalanan algoritmalar var, kimisini yazmak da oldukca basittir ustelik. Surada bir ornegi var:
Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.

Gorunuste sofistike gibi duran bir yapi, olabildigince kucuk yapi taslarinin her defasinda dogru olaninin secilimiyle olusmasi vesilesiyle meydana gelebilir. Iste dogal seleksyon budur. Yalniz burada bir problem var, seleksyon geriye dogru islemez, yani romandaki 10. harf secildikten sonra artik 11. harften itibaren tum yazilan yazilan ilk 10 harfi aynen kullanmak zorundadir. Gunumuz yasam agaci tam olarak boyle calisir. Tum canlilar hucresel olarak benzer sekilde oksijenli solunum yapar, benzer sekilde mitoz & mayoz yasanir. Yani temel seyler tum canlilar icin ayni sekilde isler. Cunku seleksyon olmustur ve artik geriye donuk degisim olmaz. Tahtanin basina gecip yeniden canli cizimi yapan "akilli bir tasarimci" yoktur. Ilk goz suda olustugu icin tum canlilarin gozu sivi ile sarmalanmis bir goz kuresinin icindedir. Havada gormeye adapte olmus, surekli nemli kalmak zorunda olmayan bir goz dizayn eden tasarimci yoktur. Herkes atasindan aldigi sablonu kullanmak ve ortama ayak uydurmak zorundadir.

Dogal seleksyon ve evrimin calisma mekanizmasi basitce ozetlenebilen ama derinine indikce cok karmasiklasan bir olgu. Bence her insan hayatinda en az bir tane bu konuda kitap okumali, okumadan "Bence yok yeaa" diye sacmalamamali. Cunku burada reddetmeye calistiginiz sey, dunyanin en kalifiye universitelerinde kendine has bir fakultesi olan koca bir biyoloji dali.

Harvard Evrimsel Biyoloji: Department of Organismic and Evolutionary Biology

Bu konuya da elbet sacma sapan ayetler atip, hic bir sey bilmeden "Ben maymundan gelmedim" tadinda yorum yazanlar olacaktir. Kendilerine ustte dedigim gibi bir biyoloji kitabi alip okumalarini tavsiye ediyorum ki oncelikle olayin maymundan gelme, bir seyden gelme tadinda basit bir meseleden ibaret olmadigini anlasinlar.
 
Kısaca: Bir canlının zamanla değişimi ve mutasyona uğraması. İnsanlar maymundan geldik diye bir kavram var bazı insanlarda. Onların fikirlerine göre iki maymun türü varmış eskiden. Biri çenesi büyük beyni küçük, diğeri beyni büyük çenesi küçük. Bunların birbiri ile savaşı esnasında çenesi büyük beyni küçük olan tür yok olmuş ve nesli tükenmiş. Geriye beyni büyük çenesi küçük maymun türü kalıyor ve maymundan geldiğimize inan kişiler bu maymun türünün evrime uğraması sonucu dünyaya geldiğimizi düşünüyor.
 

Yeni konular

Geri
Yukarı