Her şeyi sorgulama

Yalnız değilsin . Benim bir hocam vardı ve hep derdi ki : "Bir insanda merak bitmişse o insan ölmüştür". Derdi. Bence bu bir sorun değil aksine güzel birşey.

BERWAR dedi:

Bunu yazman hiçbir şey ifade etmiyor. Özgür iradeye bir yaratıcı falan mudahale etmiyor. Ne kısmet ne kader diye bir şey yoktur. Dinlere bağlı konuştuğunuz için bu şeylere inanıyorsunuz. Albert Einstein'da inançlı bir insan değildi. Karar verme mekanizmasi beynindir, beyine kimse dış müdahale yapmiyor, ne yapıyorsan, ne ediyorsan, ne istiyorsan onu kendi özgür iraden belirliyor.

Genişletmek için tıkla...

BERWAR dedi:

"Albert Einstein'da inançlı bir insan değildi."

Genişletmek için tıkla...

Aynı Einstein bu sözü söylüyor:
"Everything is determined, the beginning as well as the end, by forces over which we have no control. It is determined for the insect as well as the star. Human beings, vegetables, or cosmic dust, we all dance to a mysterious tune, intoned in the distance by an invisible piper."

Bu iki cümleyi birleştirirsek şu yargıya varabiliriz:
İnançlı olmayan birisi de her şeyin determine olduğunu (önceden belirlenmiş) düşünebilir.

BERWAR dedi:

Dinlere bağlı konuştuğunuz için bu şeylere inanıyorsunuz.

Genişletmek için tıkla...

Demek ki neymiş, böyle konuşulmasının sebebi dinlere bağlı konuşulması değilmiş.

Plyra dedi:

Bu iki cümleyi birleştirirsek şu yargıya varabiliriz:
İnançlı olmayan birisi de her şeyin determine olduğunu (önceden belirlenmiş) düşünebilir.

Demek ki neymiş, böyle konuşulmasının sebebi dinlere bağlı konuşulması değilmiş.

Genişletmek için tıkla...

Aynen öyle, din ile pek alakası yok.

Arduo dedi:

Ekonomik, toplumsal ve tarihsel determinizm diye birşey yok mu yani?

Genişletmek için tıkla...

Dış müdahaleden kastım bir yaratıcının falan özgür iradene müdahele etmediğidir. Ikisi farkli şeyler.

Plyra dedi:

İnançlı olmayan birisi de her şeyin determine olduğunu (önceden belirlenmiş) düşünebilir.

Genişletmek için tıkla...

Şartların kararını etkilemesi önceden belirlenmiş manasina gelmiyor.

Kısmet ve kader diyorsanız işin içine yaratıcı kavramını sokmuş olursunuz.

Kısmet ve kaderden başlayıp determinizme bağladınız.

Dinle alakasi yok diyorsunuz ama deterministlere göre her şey belli bir düzende işliyor ve bir yaratıcı bunu düzenliyor anlayisindalar.

BERWAR dedi:

Dinle alakasi yok diyorsunuz ama deterministlere göre her şey belli bir düzende işliyor ve bir yaratıcı bunu düzenliyor anlayisindalar.

Genişletmek için tıkla...

Stanford Ansiklopedisi içinden özgür irade problemi ile ilgili bir alıntı yapayım:

1. "Some agent, at some time, could have acted otherwise than she did.
2. Actions are events.
3. Every event has a cause.
4. If an event is caused, then it is causally determined.
5. If an event is an act that is causally determined, then the agent of the act could not have acted otherwise than in the way that she did."

Kaynak: Compatibilism (Stanford Encyclopedia of Philosophy)

Buradaki determinizmin tanrı inancıyla hiçbir alakası yoktur. Bazı deterministler "compatibilist"tir yani kader ile özgür iradenin çakışmadığını söylerler. Üstelik bunu savunurken bir yaratıcının bunu düzenlemesine gerek olmadığın düşünürler. Leibniz bunu bir tanrı inancına dayandırmıştır fakat David Hume bunu bir yaratıcıya dayandırmadan, evrendeki şeylerin determine olduğunu söylemiştir. Aşağıda başka bir örnek daha var.

Fransa’nın Newton’ı olarak görülen Laplace, Gök Mekaniği adlı ünlü kitabını üç cilt halinde yayımlamıştır. Bu devrim niteliğindeki kitabın yayımı sırasında yazdığı bir makalede geçen ünlü düşünce deneyi olan Laplace’ın cini, şeytanı (Laplace’s demon) şöyledir: “Evrenin şimdiki halini geçmişin sonucu ve geleceğin nedeni olarak ele alabiliriz. Bir an için evrenin tüm güçlerinin ve bunu oluşturan tüm varlıkların konumlarını anlayabilen bir canlı olduğunu düşünürsek ve bunun bu verileri inceleyebileceğini de düşünürsek, aynı anda evrendeki en büyük varlıklardan en küçük atomlara kadar her şeyi hesaba katarak bir hesap yaparsa, hiçbir şey belirsiz değildir ve gelecek de, aynı geçmiş gibi, onun gözlerinin önündedir”.

Genişletmek için tıkla...

Kaynak: Determinizm Nedir - Mühendis Beyinler

Diyeceğim şu ki, bazı düşüncelere bilgi eksikliğinden dolayı "saçmalıktan ibaret" demek yerine üzerine düşünüp farklı argümanlar üretin. Teşekkürler.

Sokrates'in meşhur bir sözü vardır: "Bildiğim tek bir şey var o da hiçbir şey bilmediğim."
Senin bu yaşadığın şey septik olmak değil aydın insan olma yolu. Biliyormuş gibi davranan insanların aksine kendinin (insanların) ne kadar aciz ve kapasitesi düşük olduğunu anlıyorsun. Sokrates bu yaşadığın sorunun cevabını en çok arayan filozoftur. Onu araştırmanı öneririm.

.

Uyanmaya basliyor yavas yavas millet, buna da sukur [emoji122][emoji23][emoji4]

BERWAR dedi:

Dış müdahaleden kastım bir yaratıcının falan özgür iradene müdahele etmediğidir. Ikisi farkli şeyler.

Şartların kararını etkilemesi önceden belirlenmiş manasina gelmiyor.

Kısmet ve kader diyorsanız işin içine yaratıcı kavramını sokmuş olursunuz.

Kısmet ve kaderden başlayıp determinizme bağladınız.

Dinle alakasi yok diyorsunuz ama deterministlere göre her şey belli bir düzende işliyor ve bir yaratıcı bunu düzenliyor anlayisindalar.

Genişletmek için tıkla...

Doğrudur, kader/kısmet ile determinizm aynı şey değil. Ben deterministciyim, hatta "hard-determinism" olarak adlandırabilirsin. Fakat olayları yaptıkdan sonra, geriye baktığımızda "Ben bu olayın zıttını veya farklısını yapabilirmiydim?" sorusuna benim cevabım hayır. Konuyu da uzatmak istemem, anlayacağın şekilde anlatmak isterim. Kelebek Etkisini (2004) izlediysen benim tartıştığım konu bu. İnsanoğlu annesini, babasını, ortamını, gittiği okulu, arkadaşlarını, yetiştirilme tarzını, öğretmenlerini, konuştuğu dili ve ortamı ve en önemlisi kültürünü değiştiremez. Herhangi bir kültürün içine direk doğar, elinde olmayan şekillerde yaşadığı için hayatındaki çoğu olayı kontrolü dışında. Veya, müdehale etse bile, ailesinden, ortamından ve çevresinden gelen faktörlerden dolayı "özgür" bir seçim yapamıyor, kendi kendine seçim yaptığını düşünme bile.

Araba sürerken özgürüm evet, birisi gelip bana vurana kadar. Lastik yerinden çıkıp takla atana kadar. Elimizde çok şey var, evet. Uçak ile seyahat ederken o kadar faktörlerin elverişli olması ve daha da önemlisi, hepsi uyumlu bir şekilde çalışacak, pilotlar farklı farklı yemekler yiyecek - herhangi birinin zehirlenmesi durumunda diğeri ayakta kalıp ne yaptığını bilmesi için, ve bu kadar faktör benim irademi, özgür irademi, veya özgürlüğümü etkilemicek ve ben çıkıp ben herşeyi özgür iradem ile yaparım diyeceğim...İmkanı yok.

The Curious Case of Benjamin Button (2008) filminden bir sahne izlemeni istiyorum, Türkçe dublajlısı aşağıda:

BENJAMİN BUTTON - Determinizm

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.

Üçüncü taraf çerezlerini kabul et

İngilizce altyazılı daha güzel:

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.

Üçüncü taraf çerezlerini kabul et

Not: Önceden bende özgür iradeye inanıyordum, ama inanmak ile birşey olmuyor.

Az kaldı, bu gidişle olayı simülasyon teorisine de bağlayacaksın. "Modern din."