Merhabalar,
Ben durup dururken nefes darlığı gibi bir şey yaşıyorum.
Nefes almayı aklımdan geçirsem panikatak yapmaya başlıyorum.
Bir şeyler düşünürsem ve hayal edersem, bilgisayar ve telefon oynarsam geçiyor.
Nasıl kurtulabilirim bu durumdan?
Öncelikle panik atak hakkındaki yanlış bilgini düzeltmen gerekiyor. Bütün tıp kitaplarında panik atağın asla ölüme yol açmadığı, ayrıca panik atak=öcü, korkunç, hastalık, bela yakıştırmalarının doğru olmadığı kadar can dostumuz bir duygu olduğunu bilmelisin.
Panik atak dediğin şey nedir? Cevabı çok basit aslında ama yaşattıkları sebebiyle tarif edilirken "öldüm, nefes alamıyorum, kalbim çarpıyor, ölüyor gibiyim" oluyor. Cevabı "korku duygusudur." Panik (atak kısmına gerek yok atak = harekete geçmiş korku duygusu) anında yaşadığımız fiziksel belirtileri anlamlandıramayız. Bu yüzden "bir şeyler ters gidiyor" diye yorumlarız zihnimizde. Halbuki o an yaşanılan fiziksel olaylar karşınızda tasması çivili, simsiyah, ağzından şapır şapır tükürüklü kanlar damlayan ve 5 saniye sonra size saldırıp paramparça edebileceğini bildiğiniz pitbull köpeğin karşısında da yaşanıyor. Yine olay ne? Korku duygusu.
Peki bu korku duygusu niye olur, ne zaman olur, durup dururken olunca gerçekten durup dururken mi oluyor?
Biz durup dururken, kanepede yatarken veya "nefes almayı aklımdan geçirirken" oluyor. Ya da biz durup dururken olduğunu sanıyoruz. Aslında öyle değil. Beynin birinci amacı bizi korumaktır. En ufak bir riski bile sürekli gözlemler, kendi bilinçaltı deposuna verileri depolar ve bu tehlikelerin yaşanma ihtimaline karşı "bu adamı korkutarak korumalıyım yoksa ölür, biraz kalbini hızlandırayım, hızlı nefes aldırtayım ki koşsun kaçsın veya saldırsın bişeyler yapsın işte hayatta kalsın." bilinçaltı yazılımı ile bizi her daim biz farkında değilken bile korur.
Beyin şunu ayırt etmez, daha doğrusu eğitilmemiş beyin ayırt etmez. Bazen içerik olarak korkunç olan bir düşünceden de korkar ve köpek gördüğümüzdeki tüm korku duygusu ortaya çıkmış olur. Hem de kupkuru, içerik olarak olumsuz fakat yapı olarak olumlu olumsuz ayrımı olmayan basitcik bir düşünceye bile tepki verip bizi korumaya çalışır. Çünkü onun düşünce olduğunu değil içeriği kötü ya gerçek olduğunu zanneder. İşte biz de tam burada "panik" dediğimiz duyguyu yaşarız.
Neden mi "başka şeyler düşünürken, bir şeylerle meşgul olurken geçiyor?" Çünkü sizin hal ve hareketlerinize bakıyor beyniniz ve diyor ki "e bu adam normal yaşantısına devam ediyor, demek ki ortada bu adamı korkutup kalbini çarptırıp, hızlı nefes aldırtıp kendini korumasını sağlamama gerek yok tehlike yok çünkü." diyip korku duygusunu rafa kaldırıyor.
Gördüğünüz gibi burada sorun denilen o "panik atak" aslında bizi ölümden koruyan, tehlikelerden koruyan bizim can ciğer kuzu sarması dünyadaki en önemli "duygumuz." Lakin biz onu öcü sanıp ondan kaçmaya çalışıyoruz, onunla boğuşuyoruz, onu psikiyatriste gösterip onun gırtlağını sıkıyoruz ilaçlarla yatıştırmaya çalışıyoruz ama o bizi korumak için canını dişine takmış yardım ediyor. Bu sorundan kurtulmanın bam teli panik atağın aslında yüzü çirkin ama kendisi sevimli bir dost olduğunu bilmek. Onun kendisinden korkmamak.
İkinci olarak panik yaşamaya başladığınız zaman. Fiziksel belirtilerinizle uğraşmayıp onları yukarıda anlattıklarımı hatırlayıp şöyle kısaca bi gözden geçirip yukarıdaki doğru mantıkla buluşturmak ve işinize gücünüze devam etmek. İşinize gücünüze devam ederseniz beyin sizi korumaktan vazgeçer çünkü sorun olmadığını gözlemler.
Üçüncü olarak klasik psikiyatri ve psikoloji anlayışının bu sorunları çözmek yerine daha da çıkmaza sokup insanları mahvettiğini iyi bilip bu sektöre ne ilaçlara bulanmış karaciğer ne de para vermek. Çünkü sizin sağlığınız değil "cebiniz" söz konusudur. Bunu zamanında aynı daldan düşmüş bir arkadaşınız olarak yazıyorum. Klasik yaklaşımlar sizi panik atağı "öcü, hastalık, geçirelim ilaç verelim, kaç ondan (kaçtığın an daha çok beslersin çünkü beyin tehlike sanır.), ruhsal sorun" diyerek sizi insani olan panik duygunuza karşı ters kodlayarak sürekli onunla boğuşturur ve sizin de tecrübe ettiğiniz gibi kalıcı ve ilaca bağımlı olmayan bir düzelme haline asla ulaşmamanızı sağlar (bunu ister çünkü sen hasta hissetmelisin ve sorunlar yaşamalısın ki terapi ve ilaç almaya devam.)
Bir süre gelen panik duygunuzu doğru anlamlandırıp hayat akışınızı bozmazsanız beyin "bu adam tehlike altında değil." diyip o korku duygusuyla sizi korumaktan vazgeçecektir.
