GNU/Linux sistemlerde uygulama ve oyun

Bu makalede, GNU/Linux tabanlı sistemlerde, Windows sistemini baz alan uygulamaları ve oyunları açmayı öğreneceğiz. Hedefim, GNU/Linux hakkında bilgisi olmayan arkadaşların “Bu uygulamalar çalışmaz ki?” demesini engellemek. Çünkü bu kişiler, insanlara yanlış bilgi saçmaya devam edecek. Cevap olarak konumu atabilirsiniz.

Baştan söyleyeyim, Linux tabanı geniş ve zengindir. Bu günümüzdeki uygulamaların neredeyse çoğunun alternatifi bulunmakta, hatta öyle ki bazı alternatifler orijinallerinden iyi olabiliyor.

Bu akımın öncülü Wine ile başlayalım.
Wine:
Tıpkı bir sanal makine gibi çalışan, Windows uygulamalarını tek bir komutla çalıştırılabilir olarak sunan bir pakettir. Bir kez nasıl yaptım bilmiyorum fakat masaüstüne erişebilme imkanı buldum. Gerçekten galiba ufak çaplı bir sanal makine oluşturuluyor, dosyalar Windows dosyaları.
Wine uygulamasının isteğe bağlı 2 tane uyumluluk modülü bulunuyor. Bunları tanıyalım:

Wine Gecko:
Gecko modülünün özel bir sürümünü içerir. Meraklıları için Wikipedia adresini bırakıyorum.
Kendi sitesinde ayrıntılı bilgiye erişemedim.

Wine Mono:
.NET Framework kullanan uygulamalarının çalıştırılması için gerekli olan modüldür. Gecko gibi isteğe bağlı değildir. Eğer .NET Framework kullanan uygulamaları “çalıştırmak” istiyorsanız bu Wine modülüne ihtiyacınız var. Tam bir Wine kurulumu için kurmanız gerekir.

winemono.png


Winetricks:
Herhangi bir uygulamayı çalıştırmak için paketleri sizin yerinize otomatik indirir ve kurar. İçinde bulunan paketler eskidir. Bazı paketler otomatik, bazı paketler manuel kurulum gerektirir.

winetricks.png


El ile konfigüre etmek istiyor iseniz:
Winecfg:
Çoğu özelliği bir arayüz ile sağlayabildiğiniz Wine'nin Config aracıdır.

winecfg.png


——————————————————————————————————————
Oyun araçları:
Wine-Lutris-Proton-PlayOnLinux
1- Wine,
oyun amaçlı kullanılabiliyor. Çoğu oyunda stabilizeyi gördüm.

2- Lutris, topluluk ile beraber oluşmuş, oyunların derlenip siteye yüklendiği, insanların serbestçe yükleyebileceği bir uygulama aynı zamanda bir platformdur. İçinde bulunan runtime araçları, Anti-Cheat içeren oyunlar haricinde günümüzde çoğu oyunu çalıştırabiliyor. | Lutris - Open Gaming Platform

3- Proton, Valve gibi büyük bir şirketin Linux tarafında oyun oynayabilmek için sunduğu hizmettir. Proton, oldukça başarılı bir proje olmakla kalmayıp, bildirilen çoğu oyunu stabil oynatıyor. Kendi veritabanı bulunduran sitesinde daha ayrıntılı bilgiye sahip olabilirsiniz.

4- PlayOnLinux, Microsoft Windows üzerinde bulunan oyun ve uygulamalarının çalıştırılmasını sağlayan uygulamadır. Wine uygulamasının aksine oldukça kullanışlıdır. Arayüzü olması onu daha çok kullanışlı kılar. Uygulamalar için kısayollar oluşturulabilmesi, ve sadece tıklayarak uygulamalara erişilebilmesi bu uygulamayı benim gözümde güzelleştiriyor. Kesinlikle şans verilmeli.

Gördüğünüz üzere, bu uyumluluk araçlarının hepsi sağlam ve stabil çalışmakta. Linux'ta ne oyun olur, ne program diyen arkadaşlara böyle bir makale ile cevap vermiş olayım.
Sonraki rehberlerimde nasıl kullanıldıklarını yazacağım. Eğer buraya kadar okuduysanız çok teşekkürler.

 
Son düzenleme:
Bunlarla uğraşıp performans düşürmek yerine Windows'ta kalmayı tercih ediyorum. Aynı şekilde oyunlarımı da Windows'ta oynuyorum.

Şu oyun performansı için de bir Linux vs Windows Minecraft performansı diye konu açabilirim. Kafa karışıklıklarını da sonlandırmış olur.

Performans olayı oynadığınız oyunun desteğine bakıyor çoğunlukla. Native olarak desteği bulunan bir oyun ise, sıkıntı yaşamazsınız. Daha yüksek performans alıyorum her seferinde native oyunlarda. Emülatör ile çalışan oyunlarda da o kadar farklı olmuyor bende. Kötü diyebileceğim bir emülatör performansı yok ortada bence.
 
Bunlarla uğraşıp performans düşürmek yerine Windows'ta kalmayı tercih ediyorum. Aynı şekilde oyunlarımı da Windows'ta oynuyorum.

Şu oyun performansı için de bir Linux vs Windows Minecraft performansı diye konu açabilirim. Kafa karışıklıklarını da sonlandırmış olur.

CS:GO Linux'ta daha iyi FPS veriyor.
 
Performans olayı oynadığınız oyunun desteğine bakıyor çoğunlukla. Native olarak desteği bulunan bir oyun ise, sıkıntı yaşamazsınız. Daha yüksek performans alıyorum her seferinde native oyunlarda. Emülatör ile çalışan oyunlarda da o kadar farklı olmuyor bende. Kötü diyebileceğim bir emülatör performansı yok ortada bence.

Yalnız her native oyunda performans aynı olmuyor. Yapımcı Valve olmadıkça çoğu firma Linux tarafında deneyimsiz. Çoğu kütüphanelerini oyun motorunu grafik kütüphenelerini Linux için yeniden yazmak yerine Windows'tan portluyor. Valve oyunları ise Linux için yeniden yazıyor. Bu yüzden Valve oyunları performanslı çalışıyor. Mesela Hitman 2 oyunun Linux desteği var ancak tam bir destek değil. Linux'ta indirip oyun dosyalarına bakarsanız her yerin .exe .dll ile dolu olduğunu görürsünüz.
 
Wine Explorer'i ben mi göremedim yoksa yok mu? Eline sağlık bu arada.

Evet, bu rehberde yok. Yazdığım gibi, bütün bunların altına kadar ineceğim, kurulumundan kaldırmasına, çalıştırmasından optimizesine kadar anlatmaya çalışacağım. GNU/Linux'ta program yok diyen insanlara bir ön gösterim. Ayrıntılara inince konuları açar, bilgilendiririm.
Yalnız her native oyunda performans aynı olmuyor. Yapımcı Valve olmadıkça çoğu firma Linux tarafında deneyimsiz. Çoğu kütüphanelerini oyun motorunu grafik kütüphenelerini Linux için yeniden yazmak yerine Windows'tan portluyor. Valve oyunları ise Linux için yeniden yazıyor. Bu yüzden Valve oyunları performanslı çalışıyor. Mesela Hitman 2 oyunun Linux desteği var ancak tam bir destek değil. Linux'ta indirip oyun dosyalarına bakarsanız her yerin .exe .dll ile dolu olduğunu görürsünüz.

Evet, maalesef Native olsa bile çoğu oyunda emülatör ile çalışıyor. Linux oyuncularını en iyi Valve anlar diye boşuna demiyorlar. Fakat native oyunlar üzerinde yine de çalışılıyor, ellerinden geldiğince optimizasyonlar yapılıyor. Yoksa boşuna bizim oyunumuz Linux'ta Native diye gezmiyorlar.
 
Linux, Wine vs. olsa bile Windows'a göre daha fazla performans verebiliyor çok ilginç bir şekilde. En kısa sürede bu işleri kavrayıp Windows'u bırakmak istiyorum.

Öyle bir şey olmuyor. Neredeyse her yapımcının her uygulama geliştiricinin ilk hedefi Windows oluyor. Optimizasyonlarını Windows'a göre yapıyorlar. Kendi kütüphanelerini Windows'a göre yapıyorlar.

En basitinden ShareX adlı bir ekran görüntüsü uygulaması bile Linux için portlanamıyor çünkü kütüphaneler farklı. Wine bu uygulamayı Windows'taki gibi çalıştıramaz.

 

Geri
Yukarı