Merhabalar, parça parça topladığım, defalarca değişikliklerden geçen ilk AMD sistemim hakkında izlenimlerimi sizlerle paylaşmak istedim. Başlamadan önce hatırlatmak isterim, overclock şans işidir. Sizin sonuçlarınız aynı olmayabilir.
Ayrıca PSU ve kasa seçimimde bana yardımcı olan @Sylveon'a ve RAM overclock rehberi için @Vorplody'e teşekkür ederim.
Satın alınan bileşenler:
CPU: R5 3600XT
Anakart: MSI B450 Tomahawk MAX
RAM: 2 adet XPG Spectrix D50 8 GB 3200MHz CL16 (AX4U320038G16A-ST50)
PSU: High Power 750W 80+ Gold Performance GD
Kasa: Phanteks P300A mesh
EK olarak: Xigmatek PTI-G3606 Termal Macun ve 2 adet TX 12cm siyah fan alındı.
Eski sistemimden taşıdığım bileşenler ise MSI Gaming X GTX 1070 8 GB ekran kartım, 120 GB'lık SSD ve 1 TB HDD. Hepsi nereden baksanız 5 yıllık bileşenler fakat sağlam, çalışır durumdalar. Önce her ayrı bileşen üzerine izlenimlerimi sıralayıp, daha sonra oyun performansından bahsetmeyi uygun gördüm.
R5 3600XT: Bu işlemciyi çıkmadan önce fiyatı yüksek diye yerden yere vurmuştum, şimdi sanırım özür dileme sırası. Stok soğutucu ile oyun oynarken 60-70 derece arasında geziyor ve stok çekirdek frekansı ise tek çekirdek için 4.6 GHz, çok çekirdek için 4.3-4.5 arası. Hatırlatmak isterim, bunlar kutudan ''bedava'' gelen Wraith Spire soğutucusu ile elde edilen değerler, sıvı soğutma değil. Elbette her Ryzen 3000 serisi işlemcide olduğu gibi sıcaklıklar, işlemci frekansını doğrudan etkiliyor. Fakat stok soğutucuyla oyun oynarken hiç manuel overclock olmadan 4.4 GHz'in neredeyse altına düşmeyen bir işlemci olarak beni fazlasıyla etkiledi diyebilirim.
B450 Tomahawk MAX: Bu anakartı seçmemdeki temel sebep MSI'ın Zen 3 için BIOS desteği sözü vermesiydi, fakat overclock performansı hiç fena değil, ve görsel açıdan çok tatmin edici. Şu sıralar sıfır bulmanız zor, stokları tükenmeye yakın fakat ikinci el temiz bulabilirseniz almaya değer bir model. Eksi olarak Overclock yaparken RAM ve SoC ile alakalı voltaj değerlerini bol keseden verdiğini not etmeliyim. Bu anakartı kullanıyorsanız RAM overclock yaparken mutlaka voltaj değerlerinizi manuel olarak düşürün, anakartın keyfine bırakmayın.
XPG Spectrix D50: Fazla araştırma yapmadığım tek bileşen RAM oldu ve çok başımı ağrıttı diyebilirim. Fazla bilinmeyen bir RAM almanın en acı yanı nasıl overclock yapacağınız hakkında pek bilgi bulamamak. DRAM Calculator maalesef C-die hakkında bilgiye sahip değil. Bu RAM'leri Thaipoon Burner, Samsung C-die olarak okudu. Samsung C-die, sıcaklığa aşırı duyarlı, fazla voltajı sevmeyen ve açıkçası ne iyi ne kötü bir RAM. Günlerce araştırdıktan, yabancı forumlarda gezdikten sonra bunu öğrenebildim. Bu RAM'leri 1.5v ile çalıştırıp öldürenler olmuş, eğer Samsung C-die kullanıyorsanız 1.4v üzerine çıkmamaya gayret edin, B-die gibi düşünmeyin.
3200MHz CL16-20-20-38 olarak geliyor XMP profili, voltaj olarak kendim 1.35v ayarlasam bile 1.37v veriyor anakart, sebebini çözemedim. Bu anakart ile alakalı bir hile olabilir, RAM'e suç atmak istemiyorum. Voltaj ile daha fazla oynamadan bu ayarda bıraktım ve overclock denemelerime başladım.
İlk olarak 3800MHz CL18-21-21-38 ve IF frekansı 1900MHz olarak sorunsuz bir şekilde stabilite testi yaptım, fakat sabah stabil çalışırken akşam oynadığım oyun birden bire çöktü. Araştırmalarım sonucu C-die RAM'lerin ısıya çok duyarlı olduğunu tam bu noktada öğrendim. Kasaya iki adet 120MM fan ekledim, bu fanları sistem boştayken bile bol bol hava üfleyecek şekilde ayarladım ve daha düşük frekanslardan başlayarak adım adım denemeye devam etttim.
Önce 3600MHz CL18-20-20-38, daha sonra 3733-CL18-21-21-38 denedim ve başarılı oldum. Bu iki RAM profili ile önce stres testi yaptım, sonra her aşamada bir hafta hem günlük işlerimi hallettim hem saatlerce oyun oynayıp ısınma kaynaklı stabilite sorunları olacak mı kontrol ettim. Aldığım fanlar işe yaramış olmalı, çünkü stabilite sorunları kayboldu. Yakında tekrar 3800MHz denemeyi düşünüyorum fakat şimdilik 3733MHz ile aldığım performans beni tatmin ediyor.
Sonuç olarak:
3733MHz-CL18-21-21-38
DRAM voltajı: 1.37v
VDDR SOC: 1.1
CLDO VDDP: 0.9887
CLDO VDDG:0.9474
Değerleri ile stabil bir şekilde kullanıyorum.
Not: Yukarıda görüldüğü gibi Memory Clock ve Fabric Clock'u aynı değere ayarlamaya özen gösterin, Ryzen işlemcilerde frekansı 3600 ve üzeri değerlere atayınca 1:1 modu için IF'yi el ile ayarlamanız gerekiyor.
High Power 750W 80+ Gold Performance GD: Bu arkadaş hayatımda kullandığım en kaliteli güç kaynağı olabilir. Güç kaynağının fanı çalışıyor mu diye şüphelenip kontrol etmiştim ilk çalıştırdığımda, çünkü sesini duyamıyorsunuz, varlığı ile yokluğu anlaşılmıyor. Kablolar modüler değil fakat siyah ve gayet inceler. Kullandığım kasa ufak bir model fakat yine de kablolama konusunda başımı ağrıtmadı.
Phanteks P300A: Mükemmel hava akımına sahip, fazla yer kaplamayan bir kasa. İlk bakışta mükemmel duruyor fakat kendince eksileri var. Birincisi radyatör desteği konusunda sıkıntılar yaşamanız muhtemel, özellikle 280MM düşünüyorsanız. İkincisi kasanın ufak boyutundan dolayı kablolama yapmak gerçekten zor. Neyse ki üst kapağı çıkarabiliyorsunuz. Üçüncü ve en büyük eksiği ise kendi fanları ile gelmiyor olması. Bütçe dostu olması gereken bir kasanın kendi fanları ile gelmemesi ironik. Eğer RGB hastası değilseniz bu eksiği Arctic fanlar ile ucuza telafi etmek mümkün, fakat siz yine bu kasanın fiyatını düşünürken fanları hesaba katmayı unutmayın.
Ayrıca anakart oturtma ayakları ATX için hazır bir şekilde geliyor ve bu ayaklardan birisi diğerlerinden daha yüksek, o ayağı oturttuğunuz zaman diğerleri zaten hizaya geliyor, fakat farketmezseniz anakartınızı çizebilirsiniz, ben son anda fark ettim. Aman dikkat edin.
MSI Gaming X GTX 1070 8 GB: Eski sistemimden taşıdığım ekran kartım. Aşağı yukarı 1660S-1660Ti arası bir performansa sahip. Normalde 60 dereceye kadar fanlarını döndürmeyen bir model fakat ben özel fan devri ile çok daha serin kullanıyorum. Ekran kartınızın uzun yıllarca çalışmasını istiyorsanız 70-80 derecelere çıkmamasına gayret edin derim. Kartın yaşından dolayı overclock maceralarına hiç girişmiyorum, testlerde ağırlıklı olarak işlemci ve RAM performansına odaklandım.
Oyun Testleri:
Yaptığım oyun testleri şimdilik bunlardan ibaret. Test etmemi istediğiniz başka bir oyun varsa söylemekten çekinmeyin. Görsel açıdan başta amacım RGB'siz bir sistem toplamaktı, ama her parça RGB ile geliyor artık, ben de çok takılmadım, hatta hoşuma gitti diyebilirim.
Ayrıca PSU ve kasa seçimimde bana yardımcı olan @Sylveon'a ve RAM overclock rehberi için @Vorplody'e teşekkür ederim.
Satın alınan bileşenler:
CPU: R5 3600XT
Anakart: MSI B450 Tomahawk MAX
RAM: 2 adet XPG Spectrix D50 8 GB 3200MHz CL16 (AX4U320038G16A-ST50)
PSU: High Power 750W 80+ Gold Performance GD
Kasa: Phanteks P300A mesh
EK olarak: Xigmatek PTI-G3606 Termal Macun ve 2 adet TX 12cm siyah fan alındı.
Eski sistemimden taşıdığım bileşenler ise MSI Gaming X GTX 1070 8 GB ekran kartım, 120 GB'lık SSD ve 1 TB HDD. Hepsi nereden baksanız 5 yıllık bileşenler fakat sağlam, çalışır durumdalar. Önce her ayrı bileşen üzerine izlenimlerimi sıralayıp, daha sonra oyun performansından bahsetmeyi uygun gördüm.
R5 3600XT: Bu işlemciyi çıkmadan önce fiyatı yüksek diye yerden yere vurmuştum, şimdi sanırım özür dileme sırası. Stok soğutucu ile oyun oynarken 60-70 derece arasında geziyor ve stok çekirdek frekansı ise tek çekirdek için 4.6 GHz, çok çekirdek için 4.3-4.5 arası. Hatırlatmak isterim, bunlar kutudan ''bedava'' gelen Wraith Spire soğutucusu ile elde edilen değerler, sıvı soğutma değil. Elbette her Ryzen 3000 serisi işlemcide olduğu gibi sıcaklıklar, işlemci frekansını doğrudan etkiliyor. Fakat stok soğutucuyla oyun oynarken hiç manuel overclock olmadan 4.4 GHz'in neredeyse altına düşmeyen bir işlemci olarak beni fazlasıyla etkiledi diyebilirim.
B450 Tomahawk MAX: Bu anakartı seçmemdeki temel sebep MSI'ın Zen 3 için BIOS desteği sözü vermesiydi, fakat overclock performansı hiç fena değil, ve görsel açıdan çok tatmin edici. Şu sıralar sıfır bulmanız zor, stokları tükenmeye yakın fakat ikinci el temiz bulabilirseniz almaya değer bir model. Eksi olarak Overclock yaparken RAM ve SoC ile alakalı voltaj değerlerini bol keseden verdiğini not etmeliyim. Bu anakartı kullanıyorsanız RAM overclock yaparken mutlaka voltaj değerlerinizi manuel olarak düşürün, anakartın keyfine bırakmayın.
XPG Spectrix D50: Fazla araştırma yapmadığım tek bileşen RAM oldu ve çok başımı ağrıttı diyebilirim. Fazla bilinmeyen bir RAM almanın en acı yanı nasıl overclock yapacağınız hakkında pek bilgi bulamamak. DRAM Calculator maalesef C-die hakkında bilgiye sahip değil. Bu RAM'leri Thaipoon Burner, Samsung C-die olarak okudu. Samsung C-die, sıcaklığa aşırı duyarlı, fazla voltajı sevmeyen ve açıkçası ne iyi ne kötü bir RAM. Günlerce araştırdıktan, yabancı forumlarda gezdikten sonra bunu öğrenebildim. Bu RAM'leri 1.5v ile çalıştırıp öldürenler olmuş, eğer Samsung C-die kullanıyorsanız 1.4v üzerine çıkmamaya gayret edin, B-die gibi düşünmeyin.
3200MHz CL16-20-20-38 olarak geliyor XMP profili, voltaj olarak kendim 1.35v ayarlasam bile 1.37v veriyor anakart, sebebini çözemedim. Bu anakart ile alakalı bir hile olabilir, RAM'e suç atmak istemiyorum. Voltaj ile daha fazla oynamadan bu ayarda bıraktım ve overclock denemelerime başladım.
İlk olarak 3800MHz CL18-21-21-38 ve IF frekansı 1900MHz olarak sorunsuz bir şekilde stabilite testi yaptım, fakat sabah stabil çalışırken akşam oynadığım oyun birden bire çöktü. Araştırmalarım sonucu C-die RAM'lerin ısıya çok duyarlı olduğunu tam bu noktada öğrendim. Kasaya iki adet 120MM fan ekledim, bu fanları sistem boştayken bile bol bol hava üfleyecek şekilde ayarladım ve daha düşük frekanslardan başlayarak adım adım denemeye devam etttim.
Önce 3600MHz CL18-20-20-38, daha sonra 3733-CL18-21-21-38 denedim ve başarılı oldum. Bu iki RAM profili ile önce stres testi yaptım, sonra her aşamada bir hafta hem günlük işlerimi hallettim hem saatlerce oyun oynayıp ısınma kaynaklı stabilite sorunları olacak mı kontrol ettim. Aldığım fanlar işe yaramış olmalı, çünkü stabilite sorunları kayboldu. Yakında tekrar 3800MHz denemeyi düşünüyorum fakat şimdilik 3733MHz ile aldığım performans beni tatmin ediyor.
Sonuç olarak:
3733MHz-CL18-21-21-38
DRAM voltajı: 1.37v
VDDR SOC: 1.1
CLDO VDDP: 0.9887
CLDO VDDG:0.9474
Değerleri ile stabil bir şekilde kullanıyorum.
Not: Yukarıda görüldüğü gibi Memory Clock ve Fabric Clock'u aynı değere ayarlamaya özen gösterin, Ryzen işlemcilerde frekansı 3600 ve üzeri değerlere atayınca 1:1 modu için IF'yi el ile ayarlamanız gerekiyor.
High Power 750W 80+ Gold Performance GD: Bu arkadaş hayatımda kullandığım en kaliteli güç kaynağı olabilir. Güç kaynağının fanı çalışıyor mu diye şüphelenip kontrol etmiştim ilk çalıştırdığımda, çünkü sesini duyamıyorsunuz, varlığı ile yokluğu anlaşılmıyor. Kablolar modüler değil fakat siyah ve gayet inceler. Kullandığım kasa ufak bir model fakat yine de kablolama konusunda başımı ağrıtmadı.
Phanteks P300A: Mükemmel hava akımına sahip, fazla yer kaplamayan bir kasa. İlk bakışta mükemmel duruyor fakat kendince eksileri var. Birincisi radyatör desteği konusunda sıkıntılar yaşamanız muhtemel, özellikle 280MM düşünüyorsanız. İkincisi kasanın ufak boyutundan dolayı kablolama yapmak gerçekten zor. Neyse ki üst kapağı çıkarabiliyorsunuz. Üçüncü ve en büyük eksiği ise kendi fanları ile gelmiyor olması. Bütçe dostu olması gereken bir kasanın kendi fanları ile gelmemesi ironik. Eğer RGB hastası değilseniz bu eksiği Arctic fanlar ile ucuza telafi etmek mümkün, fakat siz yine bu kasanın fiyatını düşünürken fanları hesaba katmayı unutmayın.
Ayrıca anakart oturtma ayakları ATX için hazır bir şekilde geliyor ve bu ayaklardan birisi diğerlerinden daha yüksek, o ayağı oturttuğunuz zaman diğerleri zaten hizaya geliyor, fakat farketmezseniz anakartınızı çizebilirsiniz, ben son anda fark ettim. Aman dikkat edin.
MSI Gaming X GTX 1070 8 GB: Eski sistemimden taşıdığım ekran kartım. Aşağı yukarı 1660S-1660Ti arası bir performansa sahip. Normalde 60 dereceye kadar fanlarını döndürmeyen bir model fakat ben özel fan devri ile çok daha serin kullanıyorum. Ekran kartınızın uzun yıllarca çalışmasını istiyorsanız 70-80 derecelere çıkmamasına gayret edin derim. Kartın yaşından dolayı overclock maceralarına hiç girişmiyorum, testlerde ağırlıklı olarak işlemci ve RAM performansına odaklandım.
Oyun Testleri:
- CS:GO Benchmark haritası, 1920x1080 Düşük: 481.07 Ortalama FPS
- CS:GO Benchmark haritası, 1024x768 Düşük: 569.05 Ortalama FPS
- HITMAN Freeform Training haritası 1920x1080 Düşük: 125-250 FPS arası. FPS haritada bulunduğunuz konum ve nereye baktığınıza göre büyük oranda değişiyor.
- GTA V Benchmark 1920x1080 Normal: 187,5 FPS. İlginç bir şekilde, 187.5 FPS'in üzerine çıkmak hem oyunda takılmalara sebep oluyor, hem de oyun motoru 187 FPS'in üzerine çıkmayı genel olarak reddediyor. Bu sorunu biraz araştırdığımda Gamers Nexus kanalının aynı problemi yaşadığını ve sorunun oyun ile alakalı olduğunu farkettim. Kaynak:
Yaptığım oyun testleri şimdilik bunlardan ibaret. Test etmemi istediğiniz başka bir oyun varsa söylemekten çekinmeyin. Görsel açıdan başta amacım RGB'siz bir sistem toplamaktı, ama her parça RGB ile geliyor artık, ben de çok takılmadım, hatta hoşuma gitti diyebilirim.
Son düzenleme:
İlk AMD sistemim olduğu için endişelerim vardı fakat her şey gayet kararlı çalışıyor.
